Lögberg - 01.07.1954, Blaðsíða 1

ANYTIME
ANYTIME
— ANYWHERE
CALL
TRANSIT - SARGENT
SILVERLINE TAXI
5 Telephone Lines
20-4845
— ANYWHERE
CALL
TRANSIT - SARGENT
SILVERLINE TAXI
5 Telephone Lines
20-4845
67. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 1. JÚLÍ 1954
NÚMER 26
Fréttir fró ríkisútvarpi íslands
20. JtrNi
Á Þjóðhátíðardaginn 17. júní
var drungalegt veður um morg-
uninn sunnan og austanlands,
hvasst og rigning öðru hverju
fram eftir degi, en batnaði þegar
leið á daginn. Múgur og marg-
menni tók hvarvetna þátt í há-
tíðahöldunum og margt var til
skemmtunar. 1 Reykjavík blöktu
fánar og veifur og verzlanir
höfðu skreytt glugga sína. Há-
tíðahöldin hófust þar eftir há-
degið með því að fólk safnaðist
saman á Austurvelli og þar var
hátíðin sett rétt fyrir kl. 14, en
þegar klukkan var 14 var lýð-
veldisfáninn frá 1944 dreginn að
hún á Alþingishúsinu og kirkju
klukkum hringt um ailt land,
en síðan ríkti þögn og umferð
öll stöðvaðist stundarkorn. Síð-
an var hátíðamessa í dómkirkj-
unni og prédikaði séra Bjarni
Jónsson vígslubiskup. Forseti ís-
lands, herra Ásgeir Ásgeirsson,
lagði því næst blómsveig að
styttu Jóns Sigurðssonar á
Austurvelli, og því næst talaði
Ólafur Thors forsætisráðherra
af svölum Alþingis og minntist
fyrst Jóns Sigurðssonar, er á-
hrifamestur hefði verið allra ís-
lendinga fyrr og síðar, ræddi
lýðveldisstofunina 1944 og hvað
síðan hefði áunnist. Þjóðin hefði
treyst grundvöll sjálfstæðis síns
út á við með viturlegri stefnu í
utanríkismálum og inn á við
hefði hún sótt fram til bættra
lífskjara og aukinnar menning-
ar. Tíu ára saga íslenzka lýð-
veldisins væri glæsileg og mikil-
fengleg, og ráðherrann kvaðst
halda að framtíðin færi oss
glæsilegri gjafir, hér myndu
verða á næstu áratugum stór-
stígari og meiri framfarir en
flesta órar fyrir í dag, og þetta
myndi lánast, ef vér erum trúir
hugs'jónum vorum og dyggir í
starfi.
Þegar samkomunni við Aust-
urvöll var slitið, var íþróttamót
sett á Iþróttavellinum og gengu
þar flokkar íþróttafólks í skrúð-
göngu. Forseti íslands, herra Ás-
geir Ásgeirsson, flutti ávarp,
minntist Jóns Sigurðssonar og
upphafs hins unga lýðveldis á
fornum grunni. „Sú rödd er ekki
til“, sagði forsetinn, „sem efast
um að vér(höfum fyrir 10 árum
stigið rétt spor. í dag höfum
vér lokið einum áfanga. Allir
áfangar í sjálfstæðisbaráttunni
frá endurreisn alþingis hafa
skilað oss fram á veginn, aukið
velmegun þjóðarinnar og traust
á því, að hvað sem öðru líður
þá stjórnar enginn íslenzkri
þjóð betur en hún sjálf“. For-
setinn minnti síðan á það, að
frelsi, sjálfstjórn og einingu í
þeim efnum, sem mestu skipta,
þurfi að varðveita ekki síður en
að vinna. Hann vék að sambandi
Dana og Islendinga og sagði að í
rauninni ættu bæði Danir og Is-
fendingar nú að vera stoltir
gagnvart alheimi af því, hvernig
þeir leystu sín mál með samn-
rngum og skilnaðarkveðjum. —
Forsetinn afhenti forseta Iþrótta
sambands Islands verðlauna-
bikar með þeim tilmælum að
hann yrði veittur fyrir bezta af-
rek í frjálsum íþróttum.
Um kvöldið var skemmtun á
Arnarhólstúni og síðan dansað á
götunum.
óaginn fyrir Þjóðhátíðardag-
úin var afhent á Bessastöðum
rjóstmynd af Sveini Björnssyni
forseta, steypt í eir, eftir frum-
mynd Einars Jónssonar. Þetta
var gjöf til Bessastaða frá mönn-
um af íslenzkum stofni í Banda-
ríkjunum og öðrum vinum Is-
lands þar. Prófessor Richard
Beck, ræðismaður Islands í
Norður-Dakota, afhenti gjöfina
fyrir hönd gefenda, en forseti
íslands veitti henni viðtöku.
☆
I tilefni 10 ára afmælis lýð-
veldisins var hinn 16. júní opnuð
bókasýning í Þjóðminjasafninu,
og nefndist hún íslenzk fræði
frá 1911 fil 1954. Er þar sýnt allt
hið merkasta, sem íslendingar
hafa skráð eða gefið út af ís-
lenzkum fræðiritum, fornum og
nýjum, frá stofnun háskólans.
Merkast verka á svíði íslenzkra
fræða, sem nú er unnið að, er
íslenzka orðabókin, sem verður
mesta ritverk hérlent. Að henni
hefur verið unnið í 7 ár, en fjár-
veiting er naum, og sækist verk-
ið því hægt, en orðteknar hafa
verið allar bækur, sem prentað-
ar hafa vérið frá 1740 fram til
loka 18. aldar.
☆
I dag fór fram biskupsvígsla í
dómkirkjunni í Reykjavík. Séra
Bjarni Jónsson vígslubiskup
vígði herra Ásmund Guðmunds-
son til biskups yfir Islandi.
Fjöldi presta var viðstaddur
vígsluna, enda hefst presta-
stefna á morgun, og gengu vígð-
ir menn í skrúðgöngu frá Al-
þingishúsinu í kirkju á meðan
samhringt var. Dr. Magnús Jóns
son prófessor lýsti vígslu, en
vígsluvottar voru fjórir prófast-
ar, einn úr hverjum landsfjórð-
ungi. Hinn nývígði biskup pré-
dikaði. Viðstaddir vígsluna voru
þrír fulltrúar frá oðrum löndum,
þeir dr. Lundquist forseti al-
heimssambands lúterstrúar-
manna, dr. Haraldur Sigmar
fulltrúi lúterska kirkjufélagsins
í Vesturheimi, og prófessor
Richard Beck fulltrúi Samein-
aða kirkjufélagsins í Vestur-
heimi og Þjóðræknisfélags Is-
lendinga þar. — Þegar presta-
stefnan verður sett á morgun,
mun hinn nývígði biskup vígja
sex guðfræðikandidata.
☆
I vor voru brautskráðir 183
stúdentar frá fjórum skólum:
Menntaskólanum í Reykjavík
var slitið 16. júní og brautskráð-
ir 117 stúdentar. Menntaskólan-
um á Akureyri var slitið 17. júní
og útskrifaðir 35 stúdentar.
Menntaskólanum að Laugar-
vatni var slitið í fyrsta sinn á
þriðjudaginn var og útskrifaðir
10 stúdentar. Var menntamála-
ráðherra viðstaddur þá athöfn.
Loks var lærdómsdeild Verzl-
unarskóla Islands slitið 16. júní
og brautskráður 21 stúdent.
☆
Þrettánda tónlistarhátíð Norð
urlanda var haldin í Reykjavík
í vikunni, sem leið. og jafnframt
aðalfundur Tónskáldaráðs Norð-
urlanda, en forseti þess tvö síð-
ustu árin var Jón Leifs. Nú taka
Svíar við formennskunni. Á
tónlistarhátíð þessari voru
haldnir þrír opinberir hljóm-
leikar og flutt ný verk eftir
Norðurlandahöfunda, aðra en
íslenzka, en hins vegar hyggst
Tónskáldafélag Islands halda
hátíð á 10 ára afmæli sínu næsta
ár og láta þá flytja eingöngu
verk eftir íslenzk tónskáld. Auk
fulltrúa tónskálafélaganna á
Norðurlöndum voru þessa daga
í Reykjavík fulltrúar frá tón-
skáldafélögum í 5 löndum öðr-
Framhald á bls. 5
Fréttir af kirkjuþingi
Eftir J. J. BILDFELL
Veitt mála-
færslurétt-indi
'■** ■ k
MORGUNBLAÐIÐ, 11. júní
Dr. Richard Beck og kona
hans komu hingað til ísfjarðar
með flugvél í gærmorgun og í
gærkvöldi efndu nokkrir vinir
þeirra hjónanna og kunningjar
til heiðurskvölds fyrir þau í Al-
þýðuhúsinu og var þeim hjón-
unum þar ákaft fagnað.
Boðin velkomin
Fyrstur talaði bæjarfógetinn
á Isafirði, Jóhann Gunnar Ólafs-
son. Bauð hann þau hjónin
hjartanlega velkomin til Vest-
fjarða og þakkaði þeim mikið og
giftudrjúgt' starf í þjóðræknis-
málum Vestur-lslendinga og ís-
lenzkum menningarmálum vest-
an hafs. Bað hann þau að bera
kveðjur íslendinga til Islend-
inga í Vesturheimi. Er bæjar-
fógetinn hafði lokið máli sínu
söng Karlakór Isafjarðar þrjú
lög undir stjórn Ragnars H.
Ragnar. Var fyrsta lagið ávarp
til Richards Beck, sem Haraldur
Leósson kennari hafði ort til
heiðursgestsins í tilefni af komu
hans til ísafjarðar.
Sorglegur atburður
I lok fyrri viku gerðist sá
sorglegi atburður, að íslenzkur
lögfræðingur, Kalman Bardal 25
ára, búsettur í Wynyard, Sask.,
brann til dauðs vestur í Al-
berta að nýafstaðinni giftingu
bróður síns, þar sem öll fjöl-
skyldan var saman komin til
mannfagnaðar.
Hinn látni lögfræðingur, sem
var að dómi þeirra, sem til
þektu, hinn mesti efnismaður,
var sonur þeirra Þórhalls Bar-
Kveðjur frá Þjóðræknisfélaginu
í Vesturheimi
Þá tók heiðursgesturinn til
máls og þakkaði hann fyrst al-
úðlegar móttökur sem þau hjón-
in hefðu hlotið og flutti síðan
Isfirðingum kveðjur Þjóðrækn-
isfélags Islendinga í Vestur-
heimi. — Eftir það flutti dr.
Beck langt og snjallt erindi um
skáldskap og ljóðagerð Vestur-
íslendinga. — Að erindinu loknu
var dr. Beck ákaft hylltur af
samkomugestum.
Beðinn að bera kveðjur
yfir hafið
Síðan ávarpaði Þorleifur
Bjarnason námsstjóri heiðurs-
gestina og bað þau hjónin að
bera hugheilar kveðjur vestur
yfir hafið. Að lokum mælti
Ragnar H. Ragnar nokkur orð
til dr. Becks og bað hann að bera
persónulegar kveðjur sínar og
konu sinnar til allra kunningja
þeirra og vina í Dakota. Síðan
söng karlakórinn nokkur lög.
Var samkoman vel sótt og var 1
alla staði hin ánægjulegasta.
Sjötugasta ársþing kirkjufé-
lagsins lúterska og íslenzka í
Vesturheimi var sett á sunnu-
dagskveldið var í kirkju Fyrsta
lúterska safnaðar í Winnipeg kl.
7 e. h. og hófst með hátíðlegri
guðsþjónustu og fjölmennri.
Guðþjónustuan fór fram á ís-
lenzku og þjónaði séra Bragi
Friðriksson fyrir altarinu með
snilldarbrag, en séra Eiríkur S.
Brynjólfsson frá Vancouver
flutti stólræðuna með sínum
kunna skörungsskap og mál-
prýði og lagði máli sínu til
grundvallar þessi orð Páls post-
ula í pjistli sínum til Korintu-
manna 3.—11. „Enginn getur
annan grundvöll lagt, en þann,
sem lagður er, sem er- Jesús
Kristur“.
Fjölmenn altarisganga fór
fram í sambandi við guðþjón-
ustuna undir forustu forseta
kirkjufélagsins, Dr. Valdimars
J. Eylands, með aðstoð séra
Roberts Jack.
Að guðsþjónustunni lokinni
setti forseti kirkjufélagsins
þingið og flutti ársskýrslu sína,
sem var gagngjör greinargerð á
störfum og aðstæðum kirkjufé-
lagsins á árinu liðna. Ennfrem-
ur las hann upp eftirfarandi
bréf frá biskupi íslands: — Hér
með flyt ég Hinu evangelisk-
lúterska kirkjufélagi Islendinga
í Vesturheimi hjartanlegar
þakkir fyrir vinsemd og góðar
óskir, er munu verða mér ómet-
anlegur styrkur í biskupsstarfi.
Nær sjötíu árum hefir Kirkiu-
félagið nú borið merki kristin-
dómsins fram með Islendingum
Frábær námsmaður
Patrick Ólafsson, M. Sc.
Þessi glæsilegi maður, sem
þegar hefir getið sér frægðarorð
á námsferli sínum, er sonur
hinna kunnu hjóna Jóns Ólafs-
sonar málmfræðings og Mar-
grétar konu hans, sem er af
skozkum ættum og útskrifuð af
Edinborgarháskóla. Patrick, sem
nú er 33ja ára að aldri, er upp-
alinn hér í borg og naut hér al-
þýðuskólamentunar; hann lauk
B.A.-prófi við McGill háskóla,
en hlaut M.A.-gráðu við háskóla
þessa fylkis.
Undanfarin nokkur ár hefir
Patrick stundað nám í efnafræði
við háskóla Washington-ríkis 1
Seattle, einkum við azuline
rannsóknir og er nú að búa sig
undir doktorsgráðu; nýverið
hefir hann hlotið háan náms-
styrk — Fellowship in Science,
hjá Du Point Chemical Corpora-
tion, sem er ein voldugasta
stofnun slíkrar tegundar í víðri
veröld.
Foreldrar Patricks reka um-
fangsmikið ávaxta- og sauðfjár-
ræktarbú að Salmon Arm, B.C.
í Vesturheimi og þannig vísað
þeim veginn. Ég bið Guð að
leiða það, vernda og blessa um
ókomin ár og aldir og láta dýrð-
armynd hans, sem er ljós heims-
ins, lýsa því. Megi jafan styrkj-
ast bræðraböndin milli kirkna
íslendinga vestan hafs og
austan.
Með bróðurkveðju,
Ásmundur Guðmundsson
Þá minntist forseti og hins ó-
vænta og sorglega fráfalls séra
Eigils H. Fáfnis, 50 ára starfsaf-
mælis séra Kristins Ólafsson,
sem lengi var starfandi prestur
í íslenzka lúterska kirkjufélag-
inu og forseti þess um langt
skeið og kvaðst hafa tekið það
upp á sig að senda umboðsmann
frá Kirkjufélaginu til að vera
viðstaddan við það tæki-
færi. Hann minntist og prest-
anna, sem að nýkomnir eru til
starfs í Kirkjufélaginu. Að
loknu máli forsetans var hon-
um greitt þakklætisatkvæði fyr-
ir skýrsluna, verk hans í þágu
Kirkjufélagsins og frammistöðu
alla.
Forseti Fyrsta lúterska safn-
aðarins, Sigurbjörn Sigurðsson,
bauð þingmenn og þinggesti vel-
komna í nafni safnaðarins. Að
þessu loknu sátu allir gestaboð
safnaðarins í samkomusal kirkj-
unnar, og var þar framreitt af
rausn og prýði.
Á mánudagsmorgun hófust
þingstörf og voru þá til þings
komnir eftirtaldir prestar og
erindrekar:
— PRESTAR —
Dr. V. J. Eylands
Rev. Haraldur S. Sigmar
— Eiríkur Brynjólfsson
— S. O. Thorlakson
Dr. R. Marteinsson
Rev. S. Christopherson
— Robert Jack
— Bragi Friðriksson
— Jóhann Fredriksson
— Stefán Guttormson
— B. Th. Sigurðsson
— S. Ólafsson
— Virgil Anderson.
Séra Guttormur Guttormsson
var fjarverandi samkvæmt ósk
forseta.
Tveir prestar Kirkjufélagsins
eru í Evrópuferð. En séra G. P.
Johnson kom ekki til þings. Alls
eru prestar Kirkjufélagsins 17.
Congregations and Delegales
Accredited Delegates to t.he
Seventieth Convention of the
Icelandic Evangelical Lutheran
Synod of America:
St. Pauls — Two — Mrs. Evelyn
Rafnson; Mr. Harvey Rafnson.
Westerheim —- Two — Christina
Hofteig; Daren Gislason.
Lincoln — Two — Albertina Is-
feld; Stgr. Isfeld.
Vikur — Two — Mr. S. A.
Bjornson; Mrs. S. A. Bjornson.
Vidalins — Two — Mrs. Gisli
Sampson; Mrs. Clayton Morri-
son.
Fjalla — One — Miss Doris K.
Finnson.
Cavalier — Two — Mrs. S. T.
Guttormson; Mrs. Neil McClure.
First Lutheran — Four — Mrs.
A. Blondal; O. V. Olafson; Karl
Bardal; S. Sigurdson.
Selkirk — Three — Mrs. Edith
Kurbis; Mrs. L. McKay; Mrs.
Ottilie Streich.
Gudbrands — One — Petrina
Sigurdson.
Gimli — Four — Mrs. O. M.
Framhald á bls 4
Erlingur Kári Eggertson. L.L.B.
Er Lögberg ekki alls fyrir
löngu birti listann yfir það
námsfólk af íslenzkum stofni, er
í vor lauk fullnaðarprófi við
Manitobaháskólann, var þessa
efnilega manns þar minst og
eins þess, að hann hefði verið
sæmdur $100.99 verðlaunum, er
Manitoba Law Society veitti, en
þá var mynd af honum ekki við
hendi.
Mr. Eggertson hefir öðlast
málafærsluréttindi og er þegar
tekinn til starfa; hann er frábær
námsmaður og áhugasamur um
mannfélagsmál; hann er fyrir-
taks baritón-söngvari og mælsk-
ur vel, og nú sem stendur skipar
hann forsæti í Leifs Eiríkssonar
félaginu.
Mr. Eeggertson ér sonur Árna
heitins Eggertssonar fasteigna-
kaupmanns og seinni konu hans
frú Þóreyjar Eggertsson.
Viðræðufundi lokið
Viðræðufundi þeirra Eisen-
howers forseta og Churchills
forsætisráðherra Breta í Wash-
inton er nú lokið, án þess að ljóst
sé að fullu um þær niðurstöður,
er þeir komust að; þó mun mega
nokkurn veginn víst telja, að
þeir hafi orðið sammála um
nauðsynina á því, að koma á fót
varnarbandalagi fyrir Suð-
austur-Asíu, er hliðstætt sé við
Norður-Atlantshafsbandalagið
til að stemma stigu fyrir frekari
útþenslu kommúnista þar um
slóðir.
Þá eru og taldar líkur á, að
samkomulag hafi náðst um
fullveldisviðurkenningu Vestur-
Þýzkalands og endurvopnun
þess.
dal fyrrum verzlunarstjóra í
Wynyard og frú Sigríðar Ólafs-
dóttur Bardal.
Fréi-tabréf til
Lögbergs
Sebaslopol, Calif., 21. júní '54
Herra ritstjóri Lögbergs:
Rétt kominn af íslendinga-
móti í Norður-Californíu, sem
haldið var í Los Altos, skammt
frá Palo Alto, sem er aðsetur
Stanford háskólans. Þetta var
ánægjuleg samkoma, eins og ís-
lenzkar samkomur yfirleitt eru,
þar sem ræðuhöldin ganga ekki
úr hófi. Um þessa samkomu
skrifar sjálfsagt einhver nánar
en ég.
Aðallega var þar eitt atriði á
skemmtiskrá, sem ég vil sérstak-
lega segja íslendingum frá, en
það var söngur frú Marcus
(Leona) Gordon. Hún er dóttir
Dr. Andrésar (Fjeldsted) Odd-
stad og konu hans Stefanie
(Stoneson) Oddstad. Dr. Odd-
stad og kona Dr. Sig. Júl. Jó-
hannessonar eru bræðrabörn.
Mrs. Oddstad er systir þeirra
Stoneson-bræðra, sem þekktir
eru fyrir framtak sitt við bygg-
ingafyrirtæki. Um þátt Mrs.
Gordon í þessari skemmtiskrá
er þetta að segja: Söngur hennar
er alveg sérstakur á meðal Is-
lendinga, röddin óvenju skær og
fögur og þróttur mikill og
túlkun gagntakandi, sem bezt
lætur. Þetta, ásamt glæsilegu,
ljósu, norrænu persónugerfi,
sem er auðsjáanlega meðfætt.
Mr. Marcus Gordon lék undir
söng konu sinnar á píanó með
lipurð og tækni. — Islendingar
ættu að veita athygli frú Leona
Oddstad, þar er komandi söng
stjarna!
Á. Gudjohnsen
Dr. Richard Beck og konu hans haldið
heiðurskvöld á ísafirði