Lögberg - 01.07.1954, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 1. JÚLÍ 1954
7
Fréttir fró ríkisútvarpi íslands
13. JÚNÍ
í dag er hægviðri um land
allt, hvergi úrkoma og víðast
hvar bjartviðri. í flestum sveit-
um var 10 stiga hiti í morgun
eða þar um bil, heitast á suð-
vesturlandi, og í Reykjavík var
W Wstiga hiti.
☆
í dag er sjómannadagurinn og
Riikil hátíðahöld í því tilefni í
utgerðarbæjum og verstöðvum.
1 Reykjavík var farið að draga
fána á stöng snemma í morgun.
1 gær fór fram róðrarkeppni
sjómannadagsins og í dag hófust
hátíða höldin nokkru eftir há-
degið með skrúðgöngu sjómanna
að Dvalarheimili aldraðra sjó-
^snna, sem nú er að rísa á
Laiigarásnum í Reykjavík. Um
tveir þriðju hlutar þess eru nú
fokheldir, og hefur þegar á
Ijórðu miljón króna eða öllu
handbæru fé í byggingarsjóði
verið varið til byggingarinnar.
Áætlað er, að það kosti annað
eins að fullgera heimilið, en
Pegar það er fullbúið, getur það
tekið á móti 180 vistmönnum.
Sjómannadagsráð hefur nú
stofnað til happdrættis til að
standa straum af byggingar-
kostnaðinum, og margir vinn-
ioganna í því happdrætti, bif-
reiðar, dráttarvélar og bátar
Voru hafðir í skrúðgöngunni í
dag> en fremst var víkingaskip
°g stóðu þar í stafni sjómenn í
íornbúningum. Hátíðin var sett
við dvalarheimilið kl. 14 og
^ainntist biskupinn, herra Ás-
uaundur Guðmundsson, látinna
sjómanna, og um leið var lagð-
Ur blómsveigur á leiði óþekkta
sjómannsins í Fossvogskirkju-
Sarði. Síðan lagði íorseti Islands,
kerra Ásgeir Ásgeirsson, horn-
stein dvalarheimilis aldraðra
sjómanna, en því næst fluttu
avörp ólafur Thors forsætis- og
^glingamálaráðherra, Gunnar
. oroddsen borgarstjóri, Sverr-
ir Júlíusson fulltrúi útgerðar-
gerðarmanna og prófessor Rich-
ard Beck fulltrúi sjómanna. I
kvöld verða skemmtanir á veg-
Uln Sjómannadagsráðs víða í
naenum.
☆
Lrettánda Tónlistarhátíð Nor
yrlanda verður sett í Reykjaví'
x kvöld, og eru fulltrúar tón
skáldafélaganna á Norðurlönd
Uln hingað komnir á hátíðina o:
Ll að sitja aðalfund norræn,
onskáldaráðsnis, en formaðu
Pess er Jón Leifs. Haldnir verð,
Prxr opinberir hljómleikar á há
iðinni og flutt verk eftir tón
lstarmenn frá Norðurlöndun
aðra en íslenzka. Fulltrúar tón
skálda frá mörgum öðrum lönd
Urn eru og hingað komnir og vai
f þjóðlegur tónskáldafundu:
^ldinn í gær í salarkynnun
u Pingis. Sá fundur er haldini
1 þess að ræða stofnun alþjóða
elags tónskálda með líku snið
°? er á norræna tónskálda
raðinu.
Hásetar og kyndarar á kaup
a ipum höfðu sagt upp samn,
j°gUrn og boðað vinnustöðvur
líln 10. þ. m., tækjust samning-
r ekki fyrir þann tíma. Samn-
ng3r höfðu ekki tekizt þá, o|
e9r verkfall í tvo sólarhringa
n á föstudaginn síðdegis varf
amkomulag og verkfalli aflýst
tj. t>riðjudaginn var gekk dr
I 1C ard Beck á fund forseta Is
sitt S- °g atlxenti honum umboc
fu„txl Þess að koma fram serr
£ , rux rikisstjórans í Norður-
jq ,ota> Norman Brunsdales, i
Vejara afniæli hins íslenzka lýð-
sC^tug^ta og fjórða
firði U . lslands var sett á Isa-
þagl a Lmmtudaginn, og gerð;
s°n n °r,temPlar> Björn Magnús-
leira ca Gssor' L>ingið sitja rúm-
ga 50 fulltrúar.
í f *
Rgyi yrradag var undirritað
skinr aV-k.Samk°mulaf; um við-
1 mxlli íslands og Danmerk-
ur, er gildir fyrir tímabilið frá
15. marz 1954 til 14. marz 1955.
Dr. Kristinn Guðmundsson utan
ríkismálaráðherra undirritaði
samkomulagið fyrir hönd Is-
lands, en sendiherra Dana, frú
Bodil Begtrup, fyrir hönd Dan-
merkur. Dönsk stjórnarvöld
munu veita innflutningsleyfi
fyrir íslenzkum vörum á svipað-
an hátt og áður. Verði innflutn-
ingur á salt síld og saltfiski aft-
ur háður takmörkunum, mun
danska stjórnin leyfa innflutn-
ing á sama magni’og áður var,
þegar þessi innflutningur var
háður leyfum, sem sé 20.000
tunnum af saltsíld og 500 lestum
af saltfiski. Islenzk stjórnarvöld
munu heimila innflutning frá
Danmörku á sama hátt og áður
hefur tíðkast, að svo miklu leyti
sem gjaldeyrisástand landsins
leyfir. Auk þess verður leyfður
útflutningur til Danmerkur á á-
kveðnum hundraðshlutum af
síldarlýsis- og síldarmjölsfram-
leiðslu íslands á samningstíma-
bilinu.
☆
Nýju kaupskipi, er Samband
íslenzkra samvinnufélaga lætúr
smíða, var hleypt af stokkunum
í Óskarshöfn í Svíþjóð á fimmtu
daginn var, og gefið nafnið
Helgafell. Frú Rannveig Þór
gaf skipinu nafn. Það er sjöunda
kaupskip íslenzkra samvinnu-
manna og hið stærsta þeirra
3300 þungalestir að stærð. Gert
er ráð fyrir að Helgafell verði
fullsmíðað í septembermánuði
næstkomandi og þá afhent eig-
endum.
☆
Hátíðahöldin á þjóðhátíðar-
daginn 17. júní verða með svip-
uðu sniði og verið hefur, en þó
nokkuð fjölbreytari, enda er nú
10 ára afmæli lýðveldisstofnun-
arinnar. í Reykjavík fer söng-
flokkur og lúðrasveit um bæinn
fyrir hádegið og skemmtir á
ýmsum stöðum. Forseti Islands
gróðursetur tré að Bessastöðum
til minningar um að 10 ár eru
liðin frá stofun lýðveldisins, og
borgarstjórinn í Reykjavík gróð-
ursetur tré í Tjarnargarðinum í
tilefni dagsins. Skrúðgöngur
hefjast frá þremur stöðum eftir
hádegið og safnast fólk saman á
Austurvelli litlu fyrir kl. 14, en
kl. 14 verður kirkjuklukkum
hringt um land allt og lýðveldis-
fáninn frá Þingvöllum 1944 dreg-
inn að hún á Alþingishúsinu.
Séra Bjarni Jónsson vígslu-
biskup prédikar í dómkirkjunni,
forsetinn leggur blómsveig að
styttu Jóns Sigurðssonar, Ólafur
Thors forsætisráðherra flytur á-
varp af svölum alþingishússins,
íþróttamót verður haldið og
skemmtanir verða úti á torgum
og götum bæjarins til kl. 2 um
nóttina.
☆
I gær varði Halldór Halldórs-
son dósent doktorsritgerð við
Háskóla íslands. Ritgerðin nefn-
ist Um íslenzk orðtök og voru
þeir andmælendur prófessor-
arnir dr. Alexander Jóhannes-
son og dr. Einar Ólafur Sveins-
son. Dr. Halldór Halldórsson er
fæddur á ísafirði 1911, lauk
meistaraprófi í íslenzkum fræð-
um við Háskóla Islands 1938, var
síðan kennari við Menntaskól-
ann á Akureyri og síðan dósent
við háskólann.
☆
Búnaðardeild atvinnudeildar
Háskólans lét í vetur gera til-
raun til að auka frjósemi sauð-
fjár með hormónagjöf eða hor-
mónalyfi. Dr. Halldór Pálsson
átti frumkvæði að þessari til-
raun, sém gerð var á tilrauna-
búinu á Hesti í Borgarfirði. Lyfi
þessu, sem unnið er úr blóði úr
fylfullum hryssum, var dælt í 20
ær, og með þeim voru síðan
fóðraðar 20 ær, sem ekki fengu
lyfið, og voru ærnar valdar
þannig í báða hópana, að þær
væru sambærilegar, allar af
sama uppruna jafngamlar og
allar einlembdar í fyrra. Tvær
úr hópi þeirra, sem fengu hor-
mónalyfið, voru lamblausar, ein
er óborin, en hinar 17 eignuðust
samtals 40 lömb, ein var fimm-
lembd, fjórar þrílembdar og
tvær tvílembdar. Ærnar í hin-
um hópnum áttu samtals 23
lömb, aðeins 4 þeirra voru tví-
lembdar.
Þetta er fyrsta tilraunin hér á
landi með slíka hormónagjöf, og
þess háttar tilraunir hafa óvíða
verið gerðar erlendis fram að
þessu. Hins vegar hafa fjölmarg-
ar tilraunir með hormónagjöf
verið gerðar í filraunastofum,
en dýrunum þá oftast verið
slátrað skömmu á eftir frjófgun
og þannig verði unnt að ganga
úr skugga um það, að lyfið er
öruggt til að auka frjósemi. Hitt
hefur til þessa reynzt örugast,
að hitta á að gefa þann skammt
af því, sem eykur frjósemi dýr-
anna hæfilega mikið. Hefur sótt
í það horfið, þar sem tilraunir
'hafa verið gerðar, að afkvæmin
hafa orðið allt of mörg. Dr. Hall-
dór Pálsson er ánægður með ár-
angurinn af tilrauninni á Hesti,
en telur að stefna beri að því að
minnka heldur hormónaskammt
inn frá því sem var í vetur, því
að það muni t. d. vera fullmikið
að fá 40 lömb undan 17 ám. Til-
raunum á þessu sviði verður
haldið áfram hérlendis, og mun
enn all-langt um líða, þar til ó-
hætt verður að hefja almenna
notkun á þessu hormónalyfi.
☆
Aðalfundur Loftleiða h.f. var
haldinn í Reykjavík á fimmtu-
daginn. Heildarvelta félagsins á
árinu 1953 var 16y2 miljón
króna. Afskriftir námu 2,3 milj-
ónum króna. Það ár hafði fé-
lagið eina flugferð á viku milli
meginlanda Evrópu og Ameríku.
I aprílmánuði s.l var þessum
ferðum fjölgað í tvær og nú um
mánaðamótin í þrjár á viku. í’rá
síðustu áramótum til maíloka
fluttu vélar félagsins 2622 far-
þega, og svo margar beiðnir
liggja nú fyrir um flugför í sum-
ar, að vænlega horfir hjá fé-
laginu. — Frá því var greint á
fundinum, að sum erlend flug-
félög, einkum skandinaviska
samsteypan SAS, hefðu verið
með nokkrar ýfingar vegna
fjölgunar ferðanna, en allt hefði
það snúist svo, að rutt hefði
Loftleiðum braut til nýrra við-
skiptavina.
☆
Á miðvikudaginn var opnuð í
Listamannaskálanum í Reykja-
vík sýning á myndum úr alþjóð-
legri teiknisamkeppni barna um
myndir í tíu ævintýri H. C.
Andersen. Danska líknarstofn-
unin Red barnet stóð fyrir sam-
keppni þessari og í henni tóku
þátt börn í 45 löndum í öllum
heimsálfum. 1 fyrrasumar var
sýning á beztu myndunum í
Tívolí í Kaupmannahöfn og
henni síðan skipt í farandsýn-
ingar, sem nú eru á ferð. Hand-
íða- og myndlistarskólinn stend-
ur að sýningunni hér í sam-
vinnu við fræðslumálastjóra og
danska sendiherrann. Ágóði
rennur til styrktar þurfandi
börnum, bæði hér og erlendis.
☆
Fulltrúaþing íslenzkra barpa-
kennara var sett í Reykjavík á
þriðjudaginn og sitja það um 70
fulltrúar. Þingið er aðalfundur
Sambands íslenzkra barnakenn-
ara og er haldið annað hvert ár,
en hitt árið er haldið uppeldis-
málaþing. Formaður Sambands
íslenzkra barnakennara er Arn-
grímur Kristjánsson skólastjóri.
☆
Búnaðarsambands Austur-
lands á hálfrar aldar afmæli á
þessu ári og er þess minnst á
margan hátt, m. a. með bænda-
för af sambandssvæðinu um
Suðurland. Bændurnir og konur
þeirra, samtals um 56 manna
hópur, komu loftleiðis til Kirkju
bæjarklausturs á þriðjudaginn
og hafa síðan ferðast um Suður-
land. Ferðinni lýku^ í dag.
☆
William Heinesen rithöfundur
frá Færeyjum er staddur í
Lúðvík Krisljánsson:
ÁVARP TIL
Mr. og Mrs. Stefáns Sigurðssonar
í tilefni af 25 ára giftingarafmæli þeirra, 22. maí 1954
MOTTO:
Hve yndislegt er það „Rúna“ að aka í bíl með þér —
og ertu ekki sælli síðan — þú settist við hliðina á mér?
En eins fyrir okkur báðum, er aðstaðan bagaleg. —
Fyrst þú ert ekki ekkja, né ekkjumaður ég. —
------*------
Með dagamun við hyllum „Rúnu“ og Stebba Sigurðsson
og samfagnaðar-hljómur berst um alla Riverton!
Og hér á ég í kvöld að syngja silfurbrúðkaupsljóð,
þótt silfrið skorti, þá er leirinn allatíð í móð. —
Þau hafa ekki þörf á neinu hrósi utan að —
og ætíð bezt nágrannarnir leggi mat á það —
Þótt ég viti’ ekki um nokkurn blett á heiðri mínum hér —
ég hugsa samt, að fleiri munu trúa þeim — en mér. —
Ég kannast við, að ég hef manninn minna en frúná þekt —
og mér finst kvenfélagið altaf vera skemtilegt. —
En hika að semja ástarkvæði’ um konu annars manns —
og kannske fá svo glóðarauga’ af misskilningi hans. —
-------------------------☆------
Við upp til Selkirk ókum bíl, sem illa taminn var,
og einskis virti dásamlegu stjórnarbrautirnar.
Og þangað mundu fáir hafa komizt kafteinslaust, —
en kúskurinn var fyrirtak, og bifreiðin svo traust. —
Vísnakeppni
um Faxana
Nýlega var efnt til vísnasam-
keppni meðal félaga í Kvæða-
mannafélaginu Iðunni, en yrkis-
efnin voru Faxar Flugfélags
íslands.
Fjöldi manns tók þátt í þess-
ari vísnakeppni, og létu menn
gamminn geisa vítt og breitt.
Þátttakendur notuðu allir dul-
nefni í keppninni. Sérstök dóm-
nefnd var skipuð til að dæma
um beztu vísuna, og varð hún
sammála ura, að eftirfarandi
vísa skyldi hljóta þá viðurkenn-
ingu, en höfundur hennar
reyndist vera hinn kunni kvæða-
maður, Jósef Húnfjörð:
Hönd guðs vígi hæðar flug
háð á skýja vegi,
merkan knýi manndóms hug
móti nýjum degi.
Mikið líf er í starfsemi Kvæða
mannafélagsins Iðunnar, en fé-
lagar þess teljast nú um 130. Eru
fundir haldnir reglulega á hálfs-
mánaðar fresti yfir vetrarmán-
uðina.
En þetta finst nú sumum vera ófær útúrdúr,
sem aldrei hafa’ á milli „stöðva“ lóssað kafteinsfrúr.*
Að aldarfjórðungs-kvöldi, eftir þennan dýrðardag,
ég dreypi yfir Stebba og „Rúnu“ logagyltum brag.
*Stefán Sigurðsson kafteinn á Winnipeg-vatni.
Reykjavík og hyggst vera hér á
norrænu tónlistarhátíðinni, sem
hefst í kvöld. Tvær skáldsögur
hans hafa verið þýddar á ís-
lenzku.
150 þús. plöntur
gróðursettar í
Heiðmörk
Nokkur sýnishorn úr vísna-
samkeppninni:
Faxi keppni þolinn þrár
þrýtur kjarna snilli,
vaxi heppni folinn frár
flýtur stjarna milli.
Gullinfaxa gammurinn
geisar dags á línum,
ferðalags er flugstjójrinn
frama vaxinn sínum.
☆
Það slys varð á annan í hvíta-
sunnu ,að bærinn Sandhólar I
Eyjafirði brann og þrjár ungar
dætur hjónanna týndu lífi. Eid-
urinn kom upp snemma morg-
uns, er hjónin á bænum, Sig-
tryggur Sveinbjörnsson og
Helga Jóhannesdóttir, voru að
mjólka, og bærinn stóð í björtu
báli, er þau komu frá mjöltun-
um. Dætur hjónanna, Hulda,
Hrafnborg og Sigrún, hin elzta
fædd 1940, en sú yngsta 1949,
sváfu uppi á lofti og biðu allar
bana. Bróðir þeirra átta ára svaf
niðri og komst út ómeiddur. —
Tengdamóðir bóndans komst út
en brenndist á höndum og and-
liti og húsmóðirin brenndist
einnig á höndum, og voru þær
báðar fluttar í sjúkrahús á
Akureyri. — Rauða kross deild
Akureyrar hóf fjársöfnun til að-
stoðar fólkinu á Sandhólum og
styður Rauði kross Islands þá
söfnun.
☆
Fimmtíu og níu stúdentar
luku burtfararprófi frá Háskóla
íslands í síðasta mánuði, 4 í guð-
fræði, 12 í læknisfræði, einn í
tannlækningum 15 í lögfræði, 10
í viðskiptafræði, 9 BA-prófi og
8 fyrrihluta prófi í verkfræði.
☆
Prestskosning fer fram í dag
í Mosfellsprestakalli í Kjalar-
nessprófastsdæmi. Umsækjend-
ur eru fimm.
☆
í gær fóru héðan tveir kórar
til útlanda. Barnakór Akureyr-
ar, 29 börn á aldrinum 9 til 13
ára, fór til Clasunds, vinabæjar
Akureyrar, og verða börnin
gestir bæjarins meðan þau
dveljast þar. Þau syngja í dag í
Álasundi, og í ráði er að þau
syngi á fleiri stöðum í‘ Noregi,
m. a. í Osló, Björgvin og Voss.
Söngstjóri er Björgvin Jörgens-
son.
Samkór Reykjavíkur, söng-
stjóri Robert A. Ottósson, fór til
Helsingfors síðdegis í gær og
syngur þar á morgun, en síðan á
söngmóti í Finnlandi. Þaðan fer
hann til Stokkhólms, og syngur
loks á samnorræna söngmótmu
í Osló dagana 25. til 27. þ. m.
☆
Söngkonan Blanche Thebom
frá Metropolitan óperunni í
New York söng í Reykjavík í
vikunni, sem leið, á vegum Tón-
listarfélagsins. Henni var frá-
bærlega vel tekið.
Áæilað er, að gróSurseiiar
verði um 150 þúsund irjá-
plöniur í vor í Heiðmörk.
Unnið er nú á hverju kvöldi
og hafa alls verið gróðursettar
50 þúsund plöntur í Vor og þá
5—6 þúsund á kvöldi. Aðsókn
hefur verið prýðileg, þar sem
veður hefur verið mjög hagstætt
að undanförnu.
46 félög hafa alls fengið land
til gróðursetningar. Það er mis-
jafnlega stórt, og fer mikið eftir
félaga fjölda hvers félags og
ýmsum öðrum aðstæðum. Fram
til þessa hafa Þingeyingafélagið
og Verkstjórafélagið sýnt mest-
an áhuga á gróðursetningu og
farið oftar en einu sinni í Heið-
mörk í vor, en full reynd er ekki
komin á það enn, þar sem gróður
setningunni lýkur ekki fyrr en
10 júní.
Þau félög, sem eru ekki enn
farin að hugsa til gróðursetning-
arfarar í Heiðmörk, eru hvött til
að láta sem fyrst verða af því,
þar sem talið er, að eftir því
sem plönturnar komast fyrr í
moldina á vorin því betri verður
árangurinn.
—VÍSIR, 2. júní
Fljúgðu meðan fjörið grær
ferskt í sálar grunni
Faxinn laðar fólkið nær
fljótt með kynningunni.
Faxar þandir fjörsprettum
flestra landa milli
greiða vandann gestunum,
glæða andans snilli.
Laxinn smýgur ósa ár
iðustrauminn svarta.
Faxinn flýgur happa hár
himins flauminn bjarta.
Greiða leið um loftin blá
líða þýðir fákar
skreiða breiðum skýjum á
skríða víðar flákar.
Hálofts fríðu Faxarnir
fljúga um víða geiminn,
frjálsu þýðu fákarnir
flytja lýð um heiminn.
—Alþbl.
Kaupið Lögberg
VIÐLESNESTA
ISLENZKA BLAÐIÐ
TILKYNNING
Þeir lögfræðingarnir LAMONT og BURIAK 510 Childs
Building hér í borg, hafa ákveðið að setja á fót lögmanns-
skrifstofu í Árborg, Man., snemma í júnímánuði næstk.
Mr. Arthur Kristján Swainson, L.L.B., sem er meðlimur
áminsts lögfræðingafélags, mun veita þessari nýju skrif-
stofu forstöðu, eða ef svo ber undir, annar starfsmaður
félagsins. Lögfræðinginn verður að hitta vikulega í Árborg
á föstudögum og laugardögum og ef þörf gerist aðra daga
vikunnar.
SIiiiIiiiiiiiII*
LÆGSTA FLUGFAR
Grípið tækifærið og færið
yður í nyt fljótar, ódýrar og
ábyggilegar flugferðir til
íslands í sumar! Reglu-
bundið áætlunarflug frá
New York ... Máltíðir inni-
faldar og annað til hress-
ingar.
SAMBÖND VIÐ FLESTAR STÓRBORGIR
Finnið umboðsmann ferðaskrifstofunnar
n /-i n
ICELANDICl lA IRLINES
luAauu
15 West 47th Street, New York PLaza 7-8585
ÍSLANDS
Aðeins $0^Q
fram og til baka
til Reykjavíkur