Lögberg - 22.07.1954, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 22. JÚLÍ 1954
Lögberg
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
GeCið at hvern fimtudag af
‘THE COLUM3IA PRESS LIMITED
695 8ARGENT AVENTTB, WINNIPEG, MANITOBA
J. T. BECK, Manager
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 743-411
Verð $5.0U um árið — Borgist fyrirfram
The “Lögberg” ia printed and publlshed by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
Píslargrátur Jóns biskups Arasonar
Dr. Charles Venn Pilcher biskup í Sidney, Ástralíu,
hefir snúið þessu mergjaða ljóði á enska tungu og það með
slíktum ágætum, að naumast verður á betra kosið; á ensku
nefnist kvæðið The Passion—Lament of Bishop Jón Arason.
■ Dr. Pilcher hefir unnið íslenzkri bókmenningu ómetan-
legt gagn með þýðingum sínum af íslenzkum helgiljóðum,
svo sem Passíusálmunum, Sólarljóðum, og nú síðast þessu
mikla kvæði Jóns Arasonar.
Það er aðdáunarvert, hvernig þessi hollvinur íslenzkr-
ar ljóðmenningar, Dr. Pilcher, hefir af sjálfsdáð haslað sér
völl á vettvangi íslenzkrar tungu og hafið sig til flugs, því
þar var óneitanlega við ramman reip að draga; aðstaðan
var slík, að um mök við íslendinga var sama sem ekki að
ræða, né heldur um aðgang að íslenzku bókasafni; en eftir
því sem hanp gróf sig dýpra inn í kjarna hinna íslenzku
helgiljóða óx hrifning hans; þar fann hann gullkorn, sem
honum var ant um að hinn enskumælandi heimur fengi
aðgang að; þetta hefir honum lánast svo, að þýðingar
hans standa óbrotgjarnar í Bragatúni í aldir fram.
Hér fer á eftir fyrsta erindi af frumtexta áminsts ljóðs
ásamt þýðingu Dr. Pilchers:
„Faðir vor Kristr, í friðinum hæzta,
form smíðandi allra tíða,
sonr í dýrð að síðan færði
sanna elsku og hjálp til manna;
heilagr andi á hverri stundu
hér rennandi um heiminn þenna,
blási hann oss í brjóstin þessi
beztum ráðum guðdóms náða!“
Christ, our Father, in peace of heaven
Giving form to all the ages;
Glorius Son, who brought to mankind
Saving help and true redemption;
Holy Spirit, at each moment
Breathing through the whole creation,
Come, inspire us, we beseech thee,
With the Godhead’s glorius wisdom.
Dr. Pilcher lifir sig inn í anda þeirra ljóða íslenzkra,
er hann tekur að sér að snúa á enskt mál; hann finnur til
þess að um helgidóma sé að ræða, er enginn skuggi megi
falla á; þess vegna verða þýðingar hans eigi aðeins mótaðar
orðsins list, heldur fyrst og síðast andans list, innblásnar og
vekjandi.
Síðasta erindi frumtextans er á þessa leið?
Jesús lífið lýða leysi
Jesús öndin eyði gröndum.
Jesús pínan oss gjöri hreina.
Jesús dauðinn frelsi nauðir!
Magnist ást þó að málið þagni
minn drottinn, á pínu þinni!
grátrinn fellr, en gef oss alla
guði á vald um aldir alda.
En þannig kemur erindir fyrir sjónir í búningi Dr.
Pilchers:
Jesus, free the life of all men!
Jesus, Spirit, subdue all evil!
Jesus, Passion, make us holy!
Jesus, Death, save us from bondage!
May love increase, though speech be silent,
O my Lord before thy suffring,
This “Lament” I end, committing
All to God through endless ages.
Hér hefir aðeins verið í fáum dráttum leidd athygli
að hinni snildarlegu þýðingu Dr. Pilchers af Píslargráti
Jóns biskups Arasonar; það er ekki heiglum hent, að snúa
svo vel sé ljóðum Jóns biskups á annarlega tungu; en það
er síður en svo, að slík þrekraun hafi orðið Dr. Pilcher að
ofurefli, heldur hefir hann auðsjáanlega sleitilaust komist
alla leið upp á örðugasta hjallann.
Nýju dómararnir í Dakofa heiðraðir
Framhald aj bls. 1
Lilju Freeman, dóttur hinna
merku hjóna Guðmundar og
Guðbjargar Freeman, sem lengi
bjuggu rausnarbúi í Mouse
River byggðinni. Er frú Benson
mjög myndarleg og vel gefin
kona, og hefir hún reynzt manni
sínum ómetanlegur styrkur á
framsóknarbraut hans. Þau hjón
eiga tvær dætur, Mrs. D. R.
Coleman í Pasadena, Cal., og
Mrs, A. R. Hawkins, Jr., sem
búsett eru í ríkinu North
Carolina.
Saga Níelsar er í öllum aðal-
atriðum hliðstæð sögu Ásmund-
ar. Hann var fæddur á Akranesi
á íslandi, en kom á ungbanrs-
aldri vestur með foreldrum sín-
um, Guðbjarti Jónssyni og Guð-
rúnu ólafsdóttur, konu hans.
Settust þau að á fremur ófrjóu
landi og bjuggu jafnan við
þröngan kost. Er Níels í föður-
ætt kominn af ættlegg séra
Sveins Níelssonar, prófasts á
Staðarstað, og mun Níelsar-
nafnið vera víða í ættinni. Af
þessari , kynkvísl er margt
mætra manna komið, eins
og kunnugt er, svo sem
Sveinn Björnsson, fyrsti lýð-
veldisforseti íslands, Harald-
ur Níelfeson, prófessor, Friðrik
Hallgrímsson, fyrrum dómpró-
fastur, og séra Jón Guðnason,
núverandi þjóðskjalavörður ís-
lands. Níels hlaut barnaskóla-
menntun í heimasveit sinni, en
miðskólanám í Bottineau. Inn-
ritaðist hann þá í ríkisháskól-
ann í Grand Forks og stundaði
þar nám, unz hann gekk í her-
inn í fyrri heimsstyrjöldinni.
Var hann rúmlega tvö ár í her-
þjónustu, og af þeim tíma varði
hann sextán mánuðum í skot-
gröfum í Frakkalndi. Var hans
getið á þeim tíma fyrir fræki-
lega framgöngu. Er heim kom,
hóf hann aftur nám þar sem frá
var horfið, lauk á tilsettum tíma
Bachelor-prófi, og síðan em-
bættisprófi í lögum með mjög
hárri einkunn, og var veitt Juris
Doctor gráðan. Hóf hann síðan
lögmannsstörf í Leeds, Minna-
waukan, og Towner, nokkur ár
í hverjum þessara bæja, en
fluttist síðan til Bismarck, höf-
uðborgar ríkisins, er hann var
skipaður dómsmálaráðherra
Norður-Dakota. Hélt hann því
embætti í nokkur ár, en hóf síð-
an aftur lögfræðistörf á eigin
reikning, unz hann var skipaður
hæstaréttardómari. Níels er
kvæntur amerískri konu, Ruth
Hallenback að nafni. Eiga þau
tvö börn, George, námsmann við
háskólann í Grand Forks, og
Margot í heimahúsum.
Heiðurssamsæti það, sem
byggðarfólkið í Upham hélt
þeim dómurunum, hófst, eins og
fyrr er getið, nokkru eftir há-
degi á sunnudaginn, 11. júlí.
Samkvæmisstjórn hafði með
höndum Wm. Freeman, kennari
frá Bottineau, tengdabróðir Ás-
mundar, og fórst honum hún vel
úr hendi. Af ræðumönnum
kvaddi hann fyrstan fram hinn
virðulega og víðkunna hæsta-
réttardómara, dr. Guðmund
Grímsson frá Bismarck. Er
hann gagnkunnugur báðum hin-
um nýskipuðu dómurum, og tal-
aði hann mjög hlýlega til þeirra
og um þá. Fórust honum m. a.
orð á þessa leið: „Af langri
reynslu og kynningu, sem ég
hefi haft bæði af Níels og Ás-
mundi, þori ég að fullvissa Is-
lendinga hvar sem er um það,
að þessir menn muni standa vel
í stöðu sinni og verða sjálfum
sér, sveitungum sínum hér í
Upham og þjóðfolkk sínum til
sóma í hinum ábyrgðarmiklu
stöðum, sem þeir skipa nú“.
Rak síðan hver ræðan aðra.
Barney Ásmundsson frá Bell-
ingham, Wash., tengdabróðir
Ásmundar, flutti fjöruga og
fyndna ræðu á íslenzku. Þá töl-
uðu þeir óskar Benson, lög-
maður frá Bottineau, bróðir As-
mundar, Ólafur W. Johnson,
læknir frá Rugby, N. Dak., bróð-
ir Níelsar, og dr. Valdimar J.
Eylands frá Winnipeg, sem
flutti kveðjur frá Þjóðræknisfé-
lagi íslendinga í Vesturheimi
og frá Kirkjufélaginu, sem
Melakton-söfnuðurinn í Upham
tilheyrði til skamms tíma. A
milli ræðanna voru sungnir ís-
lenzkir og enskir söngvar undir
stjórn Kris Benson í Upham,
bróðursonar Ásmundar. Þá tóku
heiðursgestirnir til máls hver af
öðrum. Voru þeir báðir innilega
hrærðir, en umfram allt þakk-
látir fyrir samsætið og auðsýnda
vináttu og heiður. Báðir rifjuðu
þeir upp að nokkru þá persónu-
sögu, sem að framan er greind,
og fóru fögrum og maklegum
orðum um þau áhrif til góðs,
sem þeir hefðu hlotið á upp-
vaxtarárunum í þessari sveit,
bæði frá foreldrum sínum og
öðrum áhugamönnum um menn-
ingarmál. Heiðurinn, sem þeim
væri sýndur, tilheyrði miklu
fremur frumherjum sveitarinn-
ar, sem hefði skapað þeim eld í
anda, og hvatt þá til dáða.
í samkvæmislok voru báðum
dómurunum gefnar fallega inn-
bundnar bækur, sem allir við-
staddir skrifuðu nöfn sín í, og
einnig verðmætir lindarpennar,
sem þeir hver um sig kváðu sig
Sextíu og fimm ár eru nú lið-
in á mánudaginn 2. ágúst síðan
fyrsti Islendingadagurinn var
haldinn í Victoria Park í Winni-
peg, 2. ágúst 1890.
„Tímarnir breytast og menn-
irnir með“, en sextugasti og
fimmti íslendingadagurinn, sem
haldinn verður í Gimli Park 2.
ágúst næstkomandi verður að
mörgu leyti svipaður hinum
fyrsta, því eins og þá verða til
taks framúrskarandi ræðumenn
og skáld að mæla fyrir minni
íslands og tíu ára lýðveldisaf-
mæli þess 17. júní 1944. Þar
verður Canada líka minnst, sem
reynzt hefir flestum niðjum Is-
lands vel. Þar verður söngur og
íþróttasýning, og eins og áður
gefst fólki tækifæri til að heilsa
upp á gamla kunningja og vini.
íslendingadagsnefndin h e f i r
ekkert til sparað að gera þenn-
an dag eins ánægjulegan og
unnt er, frá morgni til kvölds.
Úrval af íslenzkum hljóm-
plötum verður spilað í listigarð-
inum um morguninn. —• íþróttir
fyrir unglinga byrja klukkan 12
(D. S. T.) Þar á eftir fylgja
“novelty races” og íþróttir fyrir
stúlkur.
Aðal-skemmtiskráin b y r j a r
klukkan 2 (D. S. T.) Fjallkonan
er hin velþekkta og velmetna
kona Paul W. Goodmans, bæjar-
ráðsmanns.
Eins og fyrr hefir verið getið,
hefir Mrs. ísfeld verið að æfa
stóran og ágætan söngflokk með
aðstoð Mrs. Gíslason og Miss
Sigrid Bardal. Nærri sextíu
menn og konur af beztu söng-
kröftum íslendinga í Winnipeg
hafa sótt æfingar. Kórinn syng-
ur fjórum sinnum ágætt úrval
af íslenzkum þjóðsöngvum, sem
Mrs. ísfeld hefir valið til
skemmtunar.
Minni tíu ára lýðveldis Is-
lands verður flutt af séra Robert
Jack, þjónandi presti Árborgar-
byggðar. Séra "Jack hefir eftir
stutta dvöl hér getið sér orðstír
sem góður og skemtilegur ræðu-
maður. — Sveinn Björnsson
læknir frá Miniota minnist ís-
lands í frumsömdu kvæði. —
Minni Canada verður flutt í
enskri ræðu af Mr. A. Thorarins-
syni, ungum lögmanni, sem
hefir snemma getið sér góðan
orðstír bæði sem lögmaður og
ræðumaður.
Að vanda verður skrúðganga
að minnisvarða landnema, þar
sem Fjallkonan leggur blóm-
sveig og sungið verður Minni
myndi nota við undirskriftir
, dómsskjala til minningar um
j daginn. Allmörg símskeyti bár-
ust að frá fjarlægum vinum, og
voru þau lesin að lokum.
Degi var nokkuð tekið að
halla, er samkvæminu var lokið.
Var þá farið niður í neðri sal
kirkjunnar, þar sem ríflegar
veitingar voru fram bornar.
Höfðu menn komið með vistir
með sér, en framreiðslu alla
annaðist Mrs. Björg Sawyer frá
Bottineau, bróðurdóttir As-
mundar. Hafði hún og margt
annarra kvenna sér til aðstoðar.
Dagurinn var hlýr og bjartur.
Það mun og lengi bjart yfir
minningu hans hjá þeim, er við-
staddir voru. íslendingar víðs-
vegar samfagna hinum nýju
dómurum, þessum dáðadrengj-
um, sem hafa vaxið við hverja
raun, og hafa með drenglyndi
sínu og dugnaði lagt fram ríf-
legan skerf til þess álits og virð-
ingar, sem vor litli þjóðflokkur
nýtur á meðal miljónanna hér á
vesturvegum.
V. J. E.
Dósentsembættið í guðfræði
við Háskóla íslands var auglýst
l^ust til umsóknar 15. marz s.l
með umsóknarfresti til 1. júlí.
Um það sóttu þeir Guðmundur
Sveinsson, settur dósent, og
Þórir Kr. Þórðarson cand theol.
landnemanna, ort af Dr. Sig.
Júl. Jóhannessyni.
íþróttakeppni fyrir unga
menn byrjar klukkan tvö; sam-
keppni fyrir Oddson-skjöldinn
og Hanson’s-bikarinn fer fram.
Búist er við að íþróttaflokkar
frá Lundar, Oak Point og öðrum
íslenzkum byggðum Manitoba-
vatns, og aðrir flokkar úr byggð-
um Nýja-íslands og frá Winni-
peg keppi. Oddson’s-skjöldurinn
fer til íþróttaflokksins, sem
flesta vinninga fær. Hanson’s-
bikarinn hreppir einstaklingur-
inn, sem skarar fram úr í þess-
um íþróttum.
Kveldsþemmtun í Gimli Park
byrjar kl. 7.45, en þá sýna fjórir
drengir undir umsjón Art Reyk-
dals íslenzka glímu. — Paul
Bardal stjórnar Community
singing kl. 8. Því næst verður
sýnd kvikmynd af fyrsta lýð-
veldis hátíðahaldi Islands á
Þingvöllum og í Reykjavík. —
Dansinn hefst kl. 10 og heldur
áfram til kl. 2 eftir miðnætti.
J. K. L.
Maurice Chevalier. var fyrir
nokkru staddur í London hjá
kvikmyndakonunginum Arthur
Rank og ræddu þeir um væntan-
legan kvikmyndasamning þeirra
í milli. Ung og falleg stúlka,
einkaritari Ranks, var viðstödd
til þess að skrifa niður athuga-
semdir, ef einhverjar skyldu
verða.
Þegar stúlkan var farin út af
skrifstofunni, sagði Chevalier í
mikilli geðshræringu: — Ó, en
sú synd! — En sú mikla synd!
En hvað þetta er leiðinlegt fyrir
hana!
— Hvað í ósköpunum meinið
þér eiginlega, herra Chevalier?
spurði Rank.
— Svona ung! Svona falleg!
Svona vel klædd — Og ekki í
París!
íslendsngaháHð
á Hnausum,
14. ágúst
Fyrsta Islendingadagshátíð í
Norður-Nýja-íslandi var haldin
á Hnausum árið 1894, og 14.
ágúst næstkomandi mun þessa
merkisatburðar minnzt með sér-
stökum helgiblæ á samkomu,
sem haldin verður í skemmti-
garðinum á Hnausum. Nefndin
hefir gert sitt ýtrasta til að gera
skemmtiskrána eins góða og
unnt er. Að dómi allri hefir
henni heppnast það vel. —•
Hin glæsilega íslenzka söngkona,
frú Guðmunda Elíasdóttir frá
New York syngur á þessari há-
tíð. Hún hefir verið þjóð sinni
til mikils sóma á sviði sönglist-
arinnar og hefir komið fram í
Metropolitan óperuhúsinu í New
York við bezta orðstír. Það er
því mikið tilhlökkunarefni að
hlusta á hana á Hnausum, og það
er vonandi að sem flestir noti
þetta tækifæri, sem ef til vill
aldrei kemur aftur.
Það er einnig mjög ánægju-
legt, að hr. Björn Sigurbjörnsson
írá Reykjavík hefir orðið við
ósk nefndarinnar um að mæla
fyrir minni íslands. Björn er
sonur hins ágæta og þjóðkunna
manns, Sigurbjörns í Vísi. Hann
er nú þegar mörgum að góðu
kunnur og er ekki síður glæsi-
legur á velli en við nám sitt við
háskólann í Manitoba.
Maður, sem hefir fórnað starfs
kröftum sínum mikið fyrir
sönglistina í Norður-Nýja-Is-
landi, kemur fram með blandað-
an kór; en maðurinn er Jóhannes
Pálsson, sem nú er þel þekktur
fyrir fiðluleik sinn og söng-
stjórn, enda er alt sem hann
gerir á því sviði vel af hendi
leyst. Þá má hér einnig minnast
systur hans, frú Lilju Martin,
sem er einn bezti stólpi tónlistar-
innar hér um slóðir. Hún mun
annast undirleik frú Guðmundu
og kórsins.
Frú Anna Austmann frá Ár-
borg verður Fjallkona dagsins.
Hún er myndarkona, mjög fær í
íslenzku og góður Islendingur.
Það er enginn efi á því, að hún
mun setja virðulegan svip á há-
tíðina.
Nefndin, undir forustu Gunn-
ars Sæmundssonar, á þakkir
skilið fyrir sína framsýni og
dugnað við undirbúning hátíð-
arinnar. Það er ósk nefndarinn-
ar, að þeir, sem kynnu að hafa
verið á fyrstu Hnausahátíðinni,
gefi sig fram sem allra fyrst.
Robert Jack
COPINHAGIN
Bezta munntobak
heimsins
Lesið Lögberg
KAUPENDUR LÖGBERGS
Á ÍSLANDI
Gerið svo vel að senda mér sem fyrst greiðslu fyrir
yfirstandandi árgang Lögbergs, kr. 75.00. Dragið
ekki að greiða andvirðið. Það léttir innheimtuna.
Æskilegt að gjaldið sé sent í póstávísun. Þeir sem
eiga ógreidda eldri árganga, eru vinsamlega beðnir
að snúa sér til mín.
SINDRI SIGURJÓNSSON
LANGHOLTSVEGI 206 — REYKJAVIK
íslendingadagurinn í Gimli Park
2. ágúst 1954