Lögberg - 22.07.1954, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 22. JÚLl 1954
5
^ X Ál K AHAl
KVENNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
THE ALLIED ARTS' CENTRE IN CALGARY
The Coste House crowns a
rising slope in the fine residen-
fial district of Mount Royal in
Calgary. It stands on two acres
ground and has a large semi-
circular driveway sweeping up-
wards from the pavement to an
itfiposing front entrance. The
house, built in 1913 by Eugene
Coste, a successful French Cana-
dian engineer, is satisfying to the
®sthete and therefore is a fitting
sctting for the development of
arts, letters and sciences for
’which is it now being used.
The doors of the Coste House
are open daily in welcome to all
who wish to enter. Its large re-
ccption hall and spacious rooms
are panelled in rich walnut,
mahogany and oak, and a wide
stairway leads to the second and
third floors. This beautiful house
'vhich, at one time, lay empty
and unwante.d, is now a flourish-
ing centre for the allied arts.
The history of the house is an
interesting one . . . During the
years of World War II the Pro-
vincial Institute of Technology
and Art used the premises as an
Art School. In May, 1946, when
*t was vacated, a group of citi-
zens, with courage and foresight,
negotiated a lease with the city
to rent the house for a year for
the purpose of developing a cen-
tre for the cultural-minded and
to bring to the citizens of Cal-
Sary, significant art exhibitions
from all corners of the world.
The group also sold the idea of
an Allied Arts’ Centre to nine
societies interested in the pro-
^notion of the Arts. A group of
Paintings, executed by local
artists, was gathered together
and sold by auction, raising suf-
ricient money with which to
commence operations. Within a
íortnight an enthusiast moved
Jnto the empty house and served
as a resident director without
salary; his name is Mr. A. F.
Kcy. Others came forward to
scrub, clean, paint and renovate;
^oans and donations of furnish-
mgs were obtained from differ-
ent sources, and, on the bare
'vnhs, art exhibits from neigh-
houring provinces were hastily
hung.
In May, 1946, the Coste House
was officially opened as an Arts
^entre, and, upon the opening
hay, hundreds of interested or
curious people pased through its
hoors. Like a strong young tree
grew and flourished with
vigour through t h e ensuing
years. The affiliated organiza-
rions increased from 9 to 30, the
membership from 750 to 1200.
ecreational groups, composed
°f members with common inter-
ests> united in varied activities
Planned by the directorate, and
he affiliated societies used the
Premises for meetings and re-
creation. Now over 400 students
are taking regular part-time
courses in various classes.
Much attention is focussed on
the
visual arts, and travelling
exhibitions are circulated to
many galleries in Western Cana-
a; The Massey Commission pays
tribute to the Allied Arts’ Coun-
tb- W^en lt; states that, but for
is service, “there would not be
m°re than four or five Art Gal-
eries in Western Canada.” These
^a leries are now on the increase,
amongst others, the one in
ancouver has lately become a
ember of the circuit. Recently
r- A. F. Key has been ^re-
ected Managing Director and
ervice Chairman of the West-
Art Circuit at the annual
eeting in Winnipeg.
Many exhibitions of fine art
are hung on the walls of the
Coste House and these are free
to the public. The Alberta So-
ciety of Artists, organized in
1931 under the direction of A. C.
Leighton, R.A., R.C.A., and the
Calgary Sketch Club, both of
which are affiliated with the
Allied Arts’ Centte, also hold
their exhibitions there. Other
exhibitions inríude collections
from many of the Canadian
provinces, some through Cana-
da’s National Gallery, whilst
others come from the Orient,
Europe, the United States of
America and the Latin countries
to the south. From time to time,
original paintings of the Old
masters, such as Raphael, Rem-
brandt, Whistler, Constable and
others, are shown upon the walls
of the Coste House. Several
months ago a unique collection
of paintings from India was on
view for some weeks, arousing
a great deal of interest to many
people. In the near future a col-
lection of paintings executed by
natives from Uganda will have
its world premiére shown in the
Calgary Coste House.
The staff of the Coste House
is comprised of four full-time
employees. Mr. A. F. Key, its
original director, is now Manag-
ing Director, and is assisted by
Mr. Winston Elliott, Curator, an
office assistant and a custodian.
Mr. Key, who was born in
Huddersfield, England, has an
artistic background; both his
parents were singers, his father
having sung before crowned
heads, both in England and Eu-
rope. He himself is an author
and playwright and was at one
time a correspondent for the
Toronto Star and the Toronto
Mail and Empire. With the cul-
ture of Alberta as his ideal, and
with the foresight and energy
which he possesses, he has
achieved, in eight years, such
wonderful progress for the Com-
munity Centre, that today, the
Coste House has developed into
a solid pillar of Canadian na-
tional culture. He has been aided
by many others with great en-
thusiasm in the laying of this
durable groundwork.
A new venture is now being
launched . . . In July, a group of
art lovers, numbering 30 or
more, left from Quebec for a two
months’ tour of the Eu^opean
art centres. The cultural inter-
preters, who are leading the
tour, are Mr. Wes Irwin, presi-
dent of the Executive Board, and
Mr. Winston Elliott, the Cura-
tor. Amongst the art centres to
be visited are Paris, Rome, Flor-
ence, Venice, Naples and Capri.
The travellers will attend the
Munich Opera Festival, the Salz-
burg Music Festival, the Wag-
nerian Festival in Bayreuth and
will also visit Heidelberg Uni-
versity. The final 10 days will
be spent in Britain, four days of
which will be spent at the Festi-
val in Edinburgh, Scotland. In
London, England, the travellers
will view historical sites as well
as the Sadlers Wells Ballet; they
will also visit Oxford and the
Stratford-on-Avon Shakespeari-
an Theatre. The tour, an experi-
ment, is a unique one.
The Coste House is building up
a permanent collection of art
which may be divided into four
groups: 1. Traditional works of
previous centuries; 2. Paintings
by contemporary Canadian art-
ists; 3. Prints and reproductions;
4. Antiques. A collection of very
fine antique oriental pieces was
donated by Mrs. H. H. Sharples
of Calgary.
Members of the Coste House
have the benefit of previews of
exhibitions, gallery tours with
the Director or Curator and cer-
tain talks, lectures and rpports;
they also have the use - of the
library. Every month, members
receive, by mail, a Coste House
Courier published by the Cal-
gary Allied Arts’ Council. In-
cluded in the Courier is a calen-
dar stating the daily activities of
the Coste House as well as no-
tices of concerts, dramatic pro-
ductions, the Royal Winnipeg
Ballet Co., the Travelogue Series,
etc., being held in different parts
of the city. The Coste House
programme takes in painting,
music, drama, literature, crafts
(including weaving, needlecraft,
leatherwork and ceramics), the
ballet, fencing and conversa-
tional French.
What could be more delightful
than to spend a Sunday after-
noon at the Coste House? Upon
entering the large central hall a
charming hostess welcomes the
visitors and the atmosphere of
the house is one of friendliness
and goodwill. On certain Sun-
days musical recitals are held
for an hour before tea is served
in the dihing-room and the large
conservatory facing the south.
At tea-time the visitors chat in
groups at little tables, admiring
a delightful outlook from the
windows of the conservatory, or
else the profusion of ferns and
flowering plants within. Interest
and entertainment may also be
found in wandering ’round the
riifferent rooms to view the ex-
hibits on display.
As the above-mentioned ex-
hibitions are free to the public
every afternoon of the week, the
Coste House is playing its part
in stimulating interest in the
arts. Furthermore it is collecting
many art treasures which will
become a heritage for future
generations and its influence
upon youth is far-reaching. Cal-
gary has reason to be proud of
a development which is contrib-
uting to Canadian life and letters
and which sprang from the fore-
sight and the faith of a few
people eight short years ago.
—HELEN SWINBURNE.
Jónas Gottfred Jóhannsson
— MINNINGARORÐ —
Hann andaðist í sjúkrahúsi ná-
lægt Bellingham 3. janúar síðast
liðinn. Þar hafði hann legið
sjúfcur um skeið og beðið þess,
er hann vissi að var í nánd. 1
rósemi og með öruggu trausti
bjóst hann til heimferðarinnar.
Þannig lauk farsælli ævi göfugs
sæmdarmanns. —
Gottfred var fæddur 26. ágúst
1884 á Akureyri á Islandi og
voru foreldrar hans Jóhann
Gunnlaugur Jóhannsson og kona
hans Sigríður Karolína Jónas-
dóttir. Þau voru merkishjón og
vel metin. Jóhann heitinn var
fróðleiksmaður og vel að sér.
Sigríður var lærð ljósmóðir og
stundaði það starf heima á ís-
landi og eins eftir að þau hjón
fluttust til Canada. — Það var
árið 1887, sem þau komu til
þessa lands og var þá Gottfred
3ja ára. Ólst hann upp með for-
eldrum sínum við líiskjör, er
lík voru flestra annarra frum-
byggja. Það mun hafa verið
þægindalítið eða þægindalaust
líf og oftast erfitt, en líka í
aðra röndina viðburðaríkt og
skemmtilegt. Starfið var aðal-
atriðið, en mörg tækifæri gáfust
til bóklesturst og ánægjulegra
samfunda við samræður og
söng. — Gottfred heitinn fór
ungur að vinna fyrir sér og upp
frá því var ævin starfsdagur
með heilsa og kraftar entust. —
Hann kvæntist 2. júlí 1908 eftir-
lifandi eiginkonu sinni Solveigu
Guðmundsdóttur, sem þá var
nýkomin frá íslandi. Þau bjuggu
í nokkur ár í Winnipeg, en
fluttust 1914 vestur á Kyrrahafs-
strönd, fyrst til Vancouver þar
sem þau dvöldu í nokkra mán-
uði, en síðan til Point Roberts
og áttu þar heimili upp frá því.
Um það leyti var þar margt Is-
lendinga, sem höfðu góðan og
skemmtilegan félagsskap og
undu glaðir við sitt í íslenzku
andrúmslofti. — Þau hjónin,
Gottfred og Solveig, urðu þegar
vinsæl af öllu fólki í byggðar-
laginu og tóku góðan þátt í fé-
lagslífinu. — Heimili þeirra var
aðlaðandi og gestrisnin frábær.
Munu þar margir hafa sömu
sögu að segja og við hjónin, sem
ásamt börnum okkar höfum not-
ið þar ógleymanlegrar vin-
semdar.
Gottfred heitinn var trúr
starfsmaður og samvizkusamur
að hverju sem hann gekk. Oft
var starfið erfitt og langur
vinnudagur, en lítið í aðra hönd,
En þau komust vel af hjónin og
þess nutu margir bæði yngri og
eldri, skyldir og vandalausir. —
Gotfred var vel gefinn og fróð-
leiksfús. Hann hefði haft gaman
af því að ganga menntaveginn
Jónas Gottjred Jóhannsson
og þar hefði hann notíð sín vel.
Hann las margar góðar og fróð-
legar bækur. Á heimili þeirra
hjóna er gott safn enskra og ís-
lenzkra bóka, sem óblandin á-
nægja er að komast í kynni við.
Gottfred heitinn fór auðvitað,
eins og flestir góðir íslendingar,
sínar eigin götur í, skoðunum sín-
um og skilningi á mönnum og
málefnum, en vegna ljúf-
mennsku sinnar og greindar bar
hann virðingu fyrir skoðunum
annara þótt þær féllu ekki í
sama farveg og hans eigin. Hann
var hógvær maður og prúður í
öllu dagfari, vingjarnlegur og
góðgjarn. —
Það var fjölmenni við útför
hans. Fallega kirkjan í skógar-
rjóðrinu á Point Roberts var full
af fólki, sem vottaði góðum vin
yirðingu og þakkir að leiðarlok-
um. Samúðarkveðjur og blóm
bárust frá Point Roberts, Seattle,
Bellingham, Blaine og Van-
couver. — Systkini: frú Lára
Samuelsen í Bellingham, frú
Lína Lodner í Seattle og Jó-
hann, sem hefir verið með for-
eldrum sínum, kvöddu þar ást-
ríkan föður. — Tengdasynir,
barnabörn og aðrir nánustu ást-
vinir og ættingjar þökkuðu lið-
inn dag. Á undan föður sínum
höfðu flutzt yfir til eilífa lands-
ins, ungur sonur, er dó í fyrstu
bernsku og uppkomin dóttir,
Guðrún Sigríður María, er lézt
28 ára á sjúkrahúsi í Bellingham
eftir löng veikindi. —
Innilegasta kveðjan var flutt
frá eftirlifandi eiginkonu hans,
sem kvaddi sinn kæra eigin-
mann eftir nær 46 samvistarár.
En samúðarkveðjurnar mörgu
og ástúðlegu er bárust svo víða
að, léttu henni söknuðinn, og er
öllum, sem á margvíslegan hátt
létu í ljósi samúð sína, vottað
innilegt þakklæti. —
Gottfred heitinn var lagður til
hvíldar í kirkjugarðinum á Point
Fréttir fré ríkisútvarpi íslands
Framhald aj bls. 1
maður fari með ákæruvaldið,
sem sé dómsmálaráðherra. •—
Vegna þessa voru gefin út bráða-
birgðalög þar sem svo er ákveð-
ið: „Nú leggja lög tiltekinn flokk
mála til eins og sama ráðherra,
og skal það ekki vera því til
fyrirstöðu, að við skiptingu
starfa með ráðherrum, sé ráð-
herra þeim, sem falin er fram-
kvæmd varnarsamnings milli ís-
lands og Bandaríkjanna, fengin
meðferð slíks málaflokks í lög-
sagnarumdæmi Keflavíkurflug-
vallar og á öðrum svæðum, sem
varnarliðinu eru fengin til af-
nota á hverjum tíma“.
☆
Menntamálaráðuneytið hefir
valið eftirgreinda menn til að
þiggja erlenda styrki til náms
og rannsókna, er áður hefur ver-
ið getið að fram hafi verið
boðnir: Styrk úr Generallöjten-
ant Erik With’s Nordiske Fond:
Séra Sigurð Einarsson, Holti
undir Eyjafjöllum. — Styrk frá
ítölsku ríkisstjórninni: Gísla
Magnússon píanóleikara í
Reykjavík. — Styrk frá sænsku
ríkisstjórninni: Magnús Gísla-
son skólastjóra að Skógum undir
Eyjafjöllum. — Styrk " frá
finnsku ríkisstjórninni: Bene-
dikt Bogason stud. polyt. —
Styrki frá Sambandslýðveldinu
Þýzkalandi: Baldur Ingólfsson
cand phil. og Hallgrím Helgason
tónskáld.
☆
Eins og venja er, var landspróf
miðskóla háð síðari hluta maí-
mánaðar í vor og þreyttu það
rösklega 370 nemendur í 24 skól-
um. 280 þeirra hlutu þá eink-
unn, sem nægir til framhalds-
náms í menntaskóla eða kennara
skóla, — 11 ágætiseinkunn, 103
fyrstu einkunn og 165 aðra
einkunn.
☆
Nokkur norræn mót eru hald-
in hér á landi í sumar og er
tveimur nýlokið, Búnaðarmóti
íslandsdeildar norræna búfræði-
félagsins, og móti norrænna
ungmennafélaga, sem háð var á
Laugarvatni. Á fimmtudaginn
hófst í Reykjavík áttunda ráð-
stefna veðurstofustjóra á Norð-
urlöndum og fundur málmiðn-
aðarmanna. Norrænu búfræð-
ingarnir, sem hér voru, ferðuð-
ust víða um land, enda lagt kapp
á að þeir fengju að kynnast ís-
lenzkum búnaðarháttum . eftir
því sem við yrði komið. Mörg
erindi voru einnig flutt á mót-
inu. Á móti norrænna ungmenna
félaga voru einnig fluttir margir
fyrirlestrar til að fræða erlendu
gestina um land og þjóð. Þar
talaði m. a. prófessor Einar Ól.
Sveinsson um handritamálið og
rakti sögu þess máls frá sjónar-
miði íslendinga.
☆
S.l. sunnudag vígði biskupinn
yfir Islandi, herra Ásmundur
Guðmundsson, nýbyggða kirkju
að Gilsbakka í Hvítársíðu. Fjöl-
menni var viðstatt athöfnina,
m. a. allir þjónandi prestar pró-
fastsdæmisins. — 1 dag vígir
biskup kirkju að Hofi í Öræfum,
en hún hefir verið endurbyggð
samkvæmt forsögn Þjóðminja-
varðar.
☆
Byggingarfélag verkamanna í
Reykjavík átti 15 ára afmæli í
vikunni. Það hefur látið reisa
samtals 62 hús með 262 íbúðum,
að meðtöldum þeim, sem nú eru
í smíðum. f félaginu eru nú 950
menn, og hafa 250 þeirra fengið
Roberts hjá foreldrum sínum;
þau höfðu dvalið á heimili hans
og Solveigar konu hans og and-
ast þar í hárri elli. f þeim kirkju-
garði hefur margur íslenzkur
landnámsmaður fengið friðsæl-
an hvílureit eftir langt og göfugt
dagsverk. —
Blessuð veri minningin um
Gottfred Jóhannsson. — Hvíl í
friði. —
E. S. Brynjóljsson
íbúðir en hinir eru á biðlista.
Flestar eru -íbúðirnar þriggja
herbergja. Félagsmenn fá lán til
42ja ára úr Byggingarsjóði verka
manna, og er yfirleitt lánað út
á 75% af kostnaðarverði. Guð-
mundur í. Guðmundsson var for-
maður félagsins fyrstu 10 árin,
og var á aðalfundinum kjörinn
heiðursfélagi þess.
☆
Árnesingafélagið í Reykjavík
sótti um það á s.l. ári, að félagið
fengi til umráða landspildu í
Þjóðgarðinum á Þingvöllum. —
Þingvallanefnd tók þessari mála-
leitan vel, og í vor var land mælt
og afmarkað og afhent félaginu.
Það er um 15 hektarar að stærð.
Félagið hefir ákveðið að gróðvyr-
setja þar skóg, og setti niður
4500 trjáplöntur í vor.
Leiðrétting
Herra ritstjóri:
Ég er í dálitlum efa um, að
þessar línur verði prentaðar, því
þær verða að mestu leyti að-
finnslur.
Það er oft í ræðum og ritum,
að það laumast inn eitthvað,
sem er ekki í fyllsta máta rétt,
og er í flestum tilfellum óvilj-
andi gjört, en orsakast stundum
af kæruleysi.
Ég vona að þetta verði virt
sem uppbyggjandi aðfinnsla
(constructive criticism), en ekki
niðurníðandi aðfinnsla (de-
structive criticism).
Ég las nýlega í Almanaki Ólafs
Þorgeirssonar landnámssögu-
þáttinn um Tantallon, Gerald og
Spy Hill, og meðal annars er
þar minnst á í smágrein, „eftir
kunnugra manna frásögn“, að
Oddur Oddsson, og annar maður
líka nefndur, hafi verið 1 byggð-
inni „lengri eða skemmri tíma“,
og þar með að Oddur Oddsson
hafi flutzt til Langruth, Man.,
og kvænst þar. — Ekkert meira
er sagt um þessa menn.
Það er um Odd Oddsson, sem
ég vildi leiðrétta. Mér er ó-
kunnugt um hinn, sem þar er
nefndur.
Við Oddur höfum þekkst og
verið góðkunningjar í mörg ár
í bænum Langruth, Man., svo
ég þykist nokkuð fróður um
hans verustaði fyrr og síðar.
Oddur var einn með fyrri
frumbýlingum í Qu’Appelle
dalnum í gfend við Tantallon bæ
inn, sem nú er þar. Hann var
fyrst nokkur ár búandi á heim-
ilisréttarlandi, en síðustu mörg
árin, sem hann dvaldi í þeirri
byggð, var hann eigandi og
hótelstjóri Tantallon gistihússins
þar í bænum. Þar giftist hann
og rúmu ári síðar fluttust þau
hjónin til Langruth Man., og
hafa þau dvalið þar síðan.
Vitandi þetta, sem að ofan er
ritað, hef ég undrast yfir þessari
„kunnugra manna frásögn“, að
minnast ekki, að meira eða
minna leyti, manns sem heima
átti 23 ár í byggðinni og vafa-
laust tók meiri eða minni þátt í
framförum og' félagslífi byggð-
arinnar. Það gildir einu hver í
hlut á, þegar kemur til þess að
skrásetja ábyggilega landnáms-
sögu, og sú saga á að vera sögð
svo það megi treysta henni.
Nú er þessi ofangreindi kafli
orðinn söguleg staðhæfing í
Landnámssögu íslendinga í
Vesturheimi, og verður ekki
leiðréttur fyrr en að ári liðnu í
næstu útgáfu Almanaksins.
Ein afleiðing, sem orsakast af
óheppilegri missögn er sú, að
það myndast efasemndir á gildi
þeirra rita, sem eru sama efnis.
Missögnin um giftingu Odds
er að sönnu ekki neitt meiðandi,
en bæði það og að 23 ára dvöl
hans sé ekki þess vert að minnst
sé, lýsir því að sögumaður var
tæpast fær um að takast það
verk á hendur, svo maður taki
ekki dýpra í árinni.
S. B. OLSON,
1292 Downing Street,
Winnipeg.