Lögberg - 19.08.1954, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN, 19. ÁGÚST, 1954
5
Ál I 4 VtiAI
KVENNA
Ritstjón: INGIBJÖRG JÓNSSON
ÁVARP FJALLKONUNNAR,
frú Önnu Austman á Hnausaháiíðinni, 14. ágúst 1954
Ég heilsa ykkur niðjar mínir
og flyt ykkur kveðjur frá þjóð-
bræðrum ykkar og systrum aust-
an Atlantsála, frá fjöllum og
dölum, fossum og lækjum, fögr-
um túnum og friðsælum bæ.
Ég gleðst af því að mega enn
einu sinni dvelja með ykkur
stutta stund og líta þennan stóra
og fagra flokk þess fólks, sem
telur uppruna sinn til mín.
Févana létuð þið Vesturfarar
í haf frá mínum ströndum. En
initt í dagsins önnum á erfiðri
landnámstíð yljaði ykkur um
hjartarætur hlýhugur frænda og
vina eftirskildra, ljúfar æsku-
minningar og litauðgar myndir
hrífandi náttúrufegurðar á björt-
"ffi vordögum „heima“ þar sem
þið höfðuð barnaskónum slitið.
Bæjarnöfnin ykkar hér, sem
niörg hafa haldist við fram á
þennan dag, heiti kauptúna,
skóla og héraða og þá ekki sízt
nafn bygðarinnar sjálfrar —
Nýja-lsland — sýna og sanna
hvar hugurinn dvaldi löngum.
Mér kemur í hug upphaf kvæðis
eftir þann er öndvegissess skipar
naeðal sona íslands á Vesturvegi
lífs og liðinna:
Við ýttum Vesturálfu til ,
frá íslands köldu ströndum,
en margur flutti minni yl
frá miklu hlýrri löndum.
Og þið fluttuð fleira. Fáir
naunu hafa svo í þá langferð
iagt, að ekki hefðu í veganesti
nokkuð af þeim úrvalsbókum,
sem þjóð mín hefir jafnan sótt
til þann þrótt er vex við hverja
þrekraun. Höfuðskáldi ykkar
Ný-íslendinga verður svo að orði
i einu sínu snildarkvæði, þar
sem hann minnist eyjunnar
fornu:
Aldamyrkur hrjáði heim,
henni lýsti þá í geim
þjánar, eldgoss, íss og snjós
andans björtu norðurljós.
Góðra gjalda vert er það,
börn yngri og eldri hve mikla
raekt þið hafið lagt við alt, sem
fegurst og bezt er í íslenzku eðli.
Gleðiefni og sæmdarauki er mér
einnig hve mörg ykkar hafa með
dugnaði og framsýni rutt ykkur
braut til frama á ýmsum svið-
nm. En ég dáist ekki síður að
binum mörgu fróðleiksfúsu, að
nieira eða minna leyti sjálfment-
nðu alþýðumönnum og konum,
sem verið hafa umhverfi sínu
leiðarljós og „rétt æskunni örv-
andi hönd“, þó að í kyrrþey væri
°ftast unnið.
Ennfremur ber mér að minn-
°st þess að í sextíu ár hafið þið
sýnt tryggð ykkar til mín og
heimaþjóðarinnar með því að
fjölmenna á mót sem þetta nú í
bag til að heiðra með ljóðum og
ræðum eylandið norður við
heimskaut. Fyrir þá ást ykkar
°g órofatryggð er ég ykkur
hjartanlega þakklát, og er það
^nín einlæg ósk að enn um lang-
an aldur megið þið halda við
þeim góða sið að mætast hér á
fðavelli og þannig endurnýja og
tryggja bræðraböndin milli
hjóðarbrotanna beggja megin
Atlantshafs.
Að endingu tek ég að láni
nokkur erindi úr Vestmanna
niinni eftir Steingrím Arason:
^á sól er að síga í æginn
°9 sóleyjan lokar brá,
°g breitt hefur fóstran blæju
a börnin sín stór og smá. —
Er sjón hennar seidd í vestur
wm sólroðinn öldugeim,
því börnin sín mörgu man hún,
sem mæna úr vestri heim.
Því þangað sendi hún sonu
er sókndjafir lyftu hönd
og báru Fjallkonu fáann
til frægðar um höf og lönd.
Því mænir vor móðir í vestur
í minningahillingar.
Hún á þar svo hlýja hugi
og heitust elskuð þar.
Þar handan við hafið sér hún
í huganum draumlönd, —
og sólstafir seilast vestur
sem sigrandi móðurhönd.
Megi blessun drottins vera
með ykkur öllum alla stund.
☆
Thorsteinn Jóhannes Sigmundsson
Fæddur 6. apríl 1891 — Dáinn 1. febrúar 1954
Hvar sem leið um lönd og mar
lagði halur slyngur,
sérhver mátti sjá hann var
sannur íslendingur.
JÓN THORDARSON
v
Thorsteinn var fæddur að Hval-
látrum í Barðastrandasýslu 6.
apríl 1891. Foreldrar hans voru
Ingimundur Sigmundsson Ólafs-
sonar og Guðrún Össurardóttir
skálds Össurarsonar Sigurðsson-
ar. Foreldrar Thorsteins voru af
góðu og vönduðu fólki komin;
móðir hans var kona innilega
trúuð og auðug af andlegum verð
mætum; hún var systir N.
Ottensons, er lengi var ráðs-
maður í River Park í Winnipeg,
og enn er á lífi. Móðirsystir
Thorsteins er Ólöf, kona Jóhanns
Magnússonar, fyrrum bónda í
Árborg, Man., en nú búsett í
Winnipegborg.
Thorsteinn var barn að aldri,
er faðir hans dó, þá aðeins
þriggja ára; ólst hann upp með
móður sinni, er barðist sigrandi
baráttu; hlaut hann gott upp-
Thorsteinn J. Sigmundsson
☆
☆
TOAST TO CANADA
Delivered at Hnausa, Man., August 14, 1954
By EVELYN WILLIAMS
Mr. Chairman, Maid of the
Mountain, Honored Guests,
Ladies and Gentlemen:
It is a greát honor for me to
be here today, representing our
great country, Canada, whose
natural beauty and industrial
developements are unlimited.
Canada’s countless historic and
scenic centers lure tourists from
all parts of the world. The west
presented to them the awe-in-
spiring grandeur of the lofty
Rockies with fertile green val-
leys cut by turbulent rivers.
Moving further eastward, you
see the rolling Albertan foot-
hills, home of the famous and
colorful Calgary Stampede. The
ever-changing color of the vast
prairies from the luscious, prom-
ising green of spring to a sea of
golden grain in fall, is an inspir-
ation to any interested agri-
culturist. They are dotted by
numerous scenic lakes luring
city dwellers from taxing obli-
gations to peaceful angling and
outdoor camping.
Leaving Winnipeg, our con-
necting link between east and
west, our attention is drawn to
the chalky cliffs rising from the
shores of the great lakes.
The wonder and beauty of the
stupendous Niagara Falls never
ceases to attract Canadians and
foreigners alike. Our next cent-
er of attraction is Ottawa, the
Parliament Buildings being the
central pivot of this capital city.
Finally our historic east,
which presents the French habi-
tant villages branching out from
the great Canadian metropolis.
Scenic beauty and sports are a
great attraction, nevertheless,
would they alone give rise to
such an influx of immigrants?
Food, shelter and clothing, the
primary needs of man, have
been the predominent factor in
most major fnigrations; thus
Canada must present a promis-
ing prospect. It has given asylum
to thousands of people who have
fled from the tyranny of their
homelands seeking democratic
freedom. Our forefa^hers, the
early Icelandic pioneers, came
to the promised land seeking in-
dustrial and material security.
Canada held a future full of
hope and opportunities.
In the west we have mining,
fishing, lumbering and alumin-
um industries. The rich oil fields
of Alberta are a great asset to
our rapidly growing country.
The leading industries of the
prairie provinces are those based
on their agricultural resources.
Canada and the United States
are joining together in the con-
struction of the St. Lawrence sea
way, which will connect the raw
materials of the west to the
manufacturing centers of the
east.
This highly mechanized age
requires trained minds, skilled
hands and diligent characters.
May we as young Canadians rise
to the opportunity, utilizing the
rich heritage given to us by our
parents and grandparents to ex-
tend our frontiers, developing
this vast Canada of ours to a
still higher level.
MINNINGARORÐ:
Sigfús Björnsson
Stormurinn gullskýin burtu bar,
og blikið við hafsströnd dreifði
sér.
Ég sakna einhvers, sem aldrei
var,
en átti að lifa í sálu mér!
JAKOB J. SMÁRI
Snemma á s.l. vori andaðist
(varð bráðkvaddur) í „Encintas“
í Suður-Californíu Sigfús Björns
son; hann var fæddur í Reykja-
vík á íslandi, sonur hins þjóð-
kunna manns Guðmundar
Björnssonar landlæknis og fyrri
konu hans; en eftir lát móður
sinnar ólst hann upp hjá móður-
systur sinni frú Solveigu og
manni hennar og nafna sínum,
Sigfúsi Eymundssyni bóksala í
Reykjavík.
Sigfús Björnsson mun hafa
tekið stúdentspróf ifrá Mennta-
skólanum í Reykjavík, en
nokkru síðar farið til Ameríku,
ásamt systkinum sínum.
í Suður-Californíu dvaldi
hann í 25 ár. Árið sem hann kom
til Los Angeles kyntist hann
ríkri þýzkutalandi fjölskyldu,
sem að hét eða heitir Spise. Sig-
fús var jafnvíkur á þýzku og
ensku, en Spise-fjölskyldan var
ættuð frá Svisslandi, og með
þessu fólki átti hann heimili í 20
ár á svonefndum “Backman
Ranch” í Encinitas, sem að er 40
mílur frá landamærum Cali-
forníu og Mexicos. Þetta fólk
átti þarna mörg hundruð ávaxta
tré hlaðin Avocata’s, sem að er
bæði bragðgóður og hefir mikið
næringargildi. í síðasta skipti,
sem að við heimsóttum Sigfús,
sagði hann: „Mikið voruð þið
væn að koma, ég er svo einmana
hér, að ég er farinn að tala við
sjálfan mig“. — Núna nýlega átt-
um við leið um Eneinitas og
vildum finna hann, en þá var
ökkur sagt um lát hans; hann
eldi. Hann varð snemma af-
burða duglegur og áræðinn og
móður sinni hin mesta hjálp, svo
að frábært þótti. Ásamt móður
sinni fluttist hann vestur um
haf vorið 1911. Settust þau að í
Winnipeg og þar andaðist Guð
rún árið 1914.
Þann 26. febrúar 1917 kvænt-
ist Thorsteinn Helgu Þorgerði
Sigríði, dóttur merkishjónanna
Magnúsar Magnússonar á Eyj-
ólfsstöðum við Hnausa og konu
hans Ingibjargar Sveinsdóttur;
voru þau hjón héraðskunn fyrir
rausn og góðvild, og heimili
þeirra eitt hið fjölmennasta
öllu Nýja-íslandi. Börn þeirra
voru 13 talsins. Var Helga elzt
þeirra. Tveir bræður hennar,
Sveinn og Einar, létust í æsku.
Einn bróðir Helgu, Magnús
Ragnar, andaðist fyrir nærri 14
árum. Hin Eyjólfstaðasystkinin
eru öll á lífi, mannvænlegt fólk
og gott, sem mikill ættbálkur er
irá kominn.
Thorsteinn og Helga kona hans
settust að á Eyjólfsstöðum
grennd við foreldra konu hans
og fjölmennan hóp systkina
hennar. Þeim Thorsteini og
Helgu varð fjöurra barna auðið
Mannvænlegur sonur þeirra
Magnús Ingimundur að nafni,
dó 30. júní 1932, þá nýfermdur.
Á lífi eru: Sigríður Guðrún, Mrs.
Cecil Feeny, sem er búsett á
Hollandi; Ingunn Violet, Mrs.
Burton, Hnausum, Man.; og Val-
gerður, Mrs. Stefán Thorvard-
son, Gimli, Man. Sex barnabörn
hins látna eru á lífi.
Helga kona Thorsteins var vel
gefin kona og glæsileg, en veil
að heilsu og átti við þungt sjúk-
dómsstríð að etja, er loks leiddi
hana til dauða í blóma lífsins, að-
eins sex vikum eftir dauða sonar
hennar, frá dætrum þeirra ung-
um. Dánardægur hennar var 11.
ágúst 1932. — Var hún mjög
harmdauði eiginmanni sínum,
öldruðum foreldrum, systkinum
og fjölmennum hópi frændliðs
og vina.
Ég hygg að ótvirætt megi full-
yrða, að Thorsteinn Sigmunds-
son hafi barizt karlmannlegri og
drengilegri ævibaráttu, er að
mörgu leyti var fögur og sér-
stæð. Sökum veikinda konu
hans og dauða sonar þeirra, varð
æviróðurinn honum ærið þung-
ur og ástvinamissirinn sár. En
allri þeirri reynslu tók hann
með karlmannslund, er aldrei
ívartaði fyrir mönnum, og ávalt
reyndist hann skyldu sinni trúr
af fremsta megni, enda var hann
styrkur að skapgerð og einbeitt-
ur í lund og bar ekki tilfinningar
sínar utan á sér, eða kvartaði
DÓtt á móti blési.
Thorsteinn mun nær eingöngu
hafa starfrækt útveg til fiski-
veiða, bæði á vetrum og sumr-
um, hin mörgu ár sem hann var
búsettur á Hnausum. En jafn-
framt stundaði hann bátasmíðar
og viðgerðir báta, því að hann
var ágætlega hagur smiður og
léku mörg verk í höndum hans.
Hann hafði þjálfast í hagkvæm-
um skóla — við sjósókn og fiski-
veiðar á íslandi. Hann var mað
ur kappsfullur og framsækinn að
eðlisfari; stundum tefldi hann
alldjarft í sókn á vötnum úti, en
jafnan með fyrirhyggju — og
heppnaðist vel. Óskipta krafta
sína lagði hann fram á altari
skyldunnar — í þágu ástvina og
heimilis — og lagði oft hart að
sér, en þrekið var mikið og
sjálfstæðiskenndin markviss og
óbilandi. — Hann ávann sér
traust sámferðamanna sinna og
samverkamanna sem hinn á-
byggilegi og trausti maður í hví-
vetna. Hann var fáskiptinn um
annara hag, höfðingi í und, þol-
góður í eigin lífsstríði og heppinn
athafnamaður. Umhyggjusemi
hans sem eiginmanns og heimilis
föður var frábær. Börnum sínum
var hann sannur og góður faðir,
og skildi þá margþættu ábyrgð,
er hvílir á herðum föðursins,
sem reynir að vera móðurlausum
dætrum bæði móðir og faðir.
Frændum sínum og vinum var
hann trúr, en skaphöfn hans, á-
kveðin og föst eins og hún var,
hindraði hann frá ,að vera yfir-
borðsvinur eða já-bróðir manna.
Thorsteinn var farinn að
heilsu síðustu æviárin, en hafði
fótavist og gekk að störfum
lengst af. Dætur hans tvær voru
búsettar í grend við hann; í hópi
tengdafólks síns, er í næsta ná-
. grenni bjó, var hann jafnan vin-
margur. Um hríð dvaldi hann á
Victoria sjúkrahúsinu í Winni-
peg síðastliðinn vetur, og þar
andaðist hann aðfararnótt 1.
febrúar 1954, 62 ára að aldri. —
Útför hans var gerð frá heima-
kirkju hans, Hnausa-kirkju í
Breiðuvík, þann 4. febrúar að
mörgu fólki viðstöddu. Sá, er
línur þessar ritar, flutti kveðju-
mál.
S. Ólafsson
Dónorfregn
Haraldur D. Jónasson dó á
heimili sínu á Baldur, Man.,
þann 30. júní s.l. Hann var
fæddur á íslandi, 10. nóv. 1884.
Foreldrar hans voru Davíð
J ónasson frá Súðuvöllum í Húna
vatnssýslu og Raghildur Frið-
rikka Jónsdóttir frá Hindisvík í
sömu sýslu. Haraldur kom til
Canada með foreldrum sínum
fjögra ára gamall. Hann átti
heima í Winnipeg þar til hann
fluttist til Baldur um aldamótin.
Árið 1908 kvæntist hann eftir-
lifandi konu sinni Jónínu Sigur-
veigu Jónsdóttur. Þau áttu
heima í Winnipeg um tímabil
en seinustu árin í Baldur. Har-
aldur heit. innritaðist í 194. her-
deildina 20. marz 1916. Hann tók
þátt í orustunum við Amiens,
Arras og Cambroi. Haraldur var
fagmaður, málari og múrari, og
snillingur í þeim greinum; hann
var vandvirkur og hjálpsamur
og fórst allt vel úr hendi, sem
hann tók að sér. Eitt hið síðasta
verk hans var að mála og fegra
Lútersku kirkjuna í Baldur. —
Fáum 'dögum seinna, að verkinu
loknu, var hann borinn í skraut-
lega kirkju og kvaddur hinzta
sinni þann 3. júlí að fjölda fólks
viðstöddu. Foreldrar hans eru
dánir fyrir löngu síðan. Syrgj-
endur eru þrír bræður: Jón,
Theodór og Kjartan, og ein
systir, Mrs. J. Anderson; ekkjan
og tvö börn þeirra, Aðalheiður,
Mrs. W. H. Hunts í Letbridge,
Alta., Halldóra María, Mrs. H.
Johnson að Souris, Man., og
fjögur barnabörn. Þau mistu
einkason sinn, Hermann Davíð;
hann féll í heimsstyrjöldinni
1944. — Við vottum fjölskyld-
unni samúð okkar í hinni miklu
sorg hennar. J. F.
WEDDING INVITATIONS,
ANNOUNCEMENTS, etc.,
GREETING CARDS
FOR ALL OCCASIONS
PERSONALIZED
XMAS CARDS
Subscriptions taken
for all occasions
Courteous and Prompt Seryice.
Call in — Telephone, or write:
Subscription (entre
204 Affleck Building
317 Portage Ave.
Phone 93-2830 - Winnipeg 2, Man.
YOU GET
msn
var jarðsettur í Eneinitas, sam-
kvæmt ráðstöfun bróður hans í
New York. — En það segir fátt
af einum!
Sigfús var meðalmaður á vöxt
og fíngjörður, rauðhærður og
mjög bjartur yfirlitum. Hann
var prýðilegum gáfum gæddur,
tilfinninganæmur, dulur í skapi,
en þó kátur og ræðinn í sínum
hóp. Líf hans átti sínar króka-
leiðir og langt frá öllu og öllum,
sem að hann unni mest. — Og
án efa, þegar að hann sat uppi í
hæðunum fyrir ofan Eneinitas
og horfði út á hið bjarta, breiða
og bláa Kyrrahaf um sólarlags-
bil, að hann gæti tekið undir
með skáldinu, sem að kvað: „Það
suðar dimt við sendna strönd —
þið sjáist aldrei framar!“
Skúli G. Bjarnason
WHEN YOU
cau eymwœ
Keep a handy list of out-of-town telephone numbers
—give the long dlstance operator the number and help
yourself to better service! Ask at your telephone office
for a FREE booklet for llsting often-used local and
long-distance numbers. .
MANITOBA TELEPHONE SYSTEM