Lögberg - 20.01.1955, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 20. JANÚAR 1955
SÉRA GUÐMUNDUR SVEINSSON:
Trúarhreyfingar með Aröbum
og spómenn ísraels
í grein þessari segir séra Guð-
mundur Sveinsson á Hvanneyri
írá trúarhreyíingum með Aröb-
um og gerir samanburð á þeim
og spámönnum ísraels. Kemur
í ljós. að skyldleikinn er harla
mikill. og er greinin mjög
skemmlileg aíleslrar um leið og
hún hefur athyglisverðan fróð-
leik að flyija. Arabar hafa varð-
veill margvíslegan fornan arf og
líf þeirra er að ýmsu leyti með
líkum svip í dag og fyrir þúsund-
um ára. Þessum viðhorfum er
prýðilega lýst í grein séra Guð-
mundar, en þar með fær hún
sögulegt gildi jafnframt því sem
hún er fræðileg könnun á merki-
legu viðfangsefni.
FRÆNDUR ísraelsmanna
Arabar hafa varðveitt fornan
arf ymsan, þrátt fyrir umrót
alda og breytingar. Líf hirðingj-
anna í eyðimörk er með líkum
svip í dag og fyrir þúsundum
ára. Forn hugsunarháttur og
fornar venjur lifa. Borgarlíf
umbreytist meir. Horfins tíma
getur þó engu að síður gætt í
hugsun og siðum.
Eðlilegt er að svipazt sé urh í
heimi Araba, þegar leita skal
hliðstæðna að trúarhreyfingum
ýmsum meðal Israelsmanna til
forna. Væri ekki ósennilegt, að
sameiginlegs arfs og uppruna
gætti og finna mætti fyrirbæri
ýms, er verið gætu til skilnings-
auka og varpað birtu yfir margt
myrkri hulið.
Eiginlegra spámanna getur
aðeins einu sinni í sögu Araba.-
En þar getur helgrar þjónustu
og starfs, sem að mörgu svipar
til þess, sem frá greinir um
spámenn Israels. Einstaklinga
getur einnig, er valda hvörfum
í trú og trúarsiðum Araba og
vinna eins konar spámanns-
starf.
Hér skal vakin athygli á
nokkrum þáttum í trúarsögu
Araba fornri og nýrri, er benda
til spámannsstarfs og spámanns
hlutverks.
Kahinar
Svonefndir „kahinar“ voru
mjög algengir meðal Araba til
fornra. Orið „kahin“ þýðir eig-
inlega: Sá, sem aðstoðar, hjálp-
ar. Heiti þetta festist síðar við
spáprestinn.
Prestsstarfið meðal Forn-
Semíta var tvíþætt. Höfðu
prestar á hendi fórnarþjónustu,
en áttu auk þess að leita frétta
af guðdóminum, veita goðsvör.
Hvað fórnarþjónustuna snertir
virðist fleirum en prestum hafa
verið heimilt að framkvæma
hana. Venjulegast mun þó hafa
verið, að prestur annaðist.
Fornar heimildir Israels-
manna tengja upphaf prests-
dóms í Israel við dvöl í eyði-
mörkinni norður af Arabíu><
skaga. Móse er tengdasonur
prests Medianíta, og mun læra
þar helga þjónustu.
Heimildir um prestsstarf með-
al Araba til forna eru mismun-
andi áreiðánlegar og verðmætar.
Að því er viðkemur Arabia
Petraea, svæðinu norður af skag-
anum sjálfum, þar sem leið Isra-
elsmanna lá um, er þeir héldu
frá Egyptalandi, eru 'til heimildir
um helgiþjónustu í Elusa og
Oboda. Þá eru til frásagnir um
sams konar starf meðal Edómíta
og Nabatea, einkum í Petra og
nágrenni Sinaiklaustursins, um
helgiþjónustu á Phoinikon, er
lá út við ströndina. Mun meira
er um heimildir, er geta prests-
starfs í Arabíu sjálfri, bæði
ritaðar heimildir og áletranir
ýmsar.
Kahinar eða spáprestar Araba
áttu að gæta helgidómanna. Sú
var hin fyrsta skylda þeirra.
Þeir sváfu í klefa þeim, sem
guðalíkneskið var geymt í. Spá-
presturinn varðveitti lykil helgi-
dómsins. Helgidóminum var val-
inn staður við uppsprettulind á
frjósömu svæði. Var svæðið allt
heilagt og mátti þar engan hlut
skerða eða eyðileggja. Svo var
um helgisvæðið í Mekka. Ekkert
tré eða runna mátti þar höggva
upp, ekki úthella þar blóði,
ekki veiða villidýr, er þar
kunnu að leita hælis, né
styggja gazellur, er helgidóm-
urinn átti. Um helgidóminn í
Pheinikon ritar grískur sagna-
ritari: „Nágrenni stuðarins er
ófrjótt og þurrt og hitinn þar ó-
þolandi. Hinn frjósami blettur,
er veitir næring, er barþörunum
því heilagur. Vatnslindir og upp
sprettur finnast þar, og er vatn-
ið svalt sem snjór. Fornt altari,
klettur er þar og ber forna á-
letrun, er ekki verður lesin.
Karlmaður og kona hafa á hendi
vörzlu hins helga svæðis. Hafa
þau prestþjónustu ævilangt.“
Kahinar Arabanna virðast
hafa tekið starf sitt í arf. Aðeins
tignar fjölskyldur lögðu til
menn til slíkrar þjónustu.
Til helgidómanna streymdu
menn á hátíðum. Hátíðar þessar
voru mismunandi að uppruna og
eðli. Er margt á huldu um sumar
þeirra. Þannig getur hátíðar við
döðlupálmann í Nagran, hátíðar
guðsins Dusares í Petra við líkn-
eski hans, klettadrang mikinn.
Fimmta hvert ár var hátíð hald-
in við Phoinikon. A hátíðum átti
spápresturinn að hafa fórnar-
þjónustu á hendi eða einhver
höfðingjanna. Nilus, munkur við
Sinaiklaustur, lýsir því, er elzti
spápreáturinn eða höfðinginn
veitir fórnardýrinu banahögg og
ryðst að til þess að drekka blóð-
ið, er streymir úr sárinu. Á-
horfendur fylgja fordæmi hans.
— Spáprestsins var að stjórna
hátíðum þessum.
Aðalhlutverk kahinsins er þó
hitt að veita goðsvar. Til þessa
notaði hann ýmis konar ytri
tækni. Algengast var að frétta
væri leitað með örfum. Örvar
þessar voru oddlausar, líkastar
litlum stöfum. Að leita frétta
með örvum þekktist einnig
meðal Skýþa og Germana til
forna og nefndu Grikkir siðinn
„belomantia“ eða „hrabdoman-
tia“. Stef úr fornu ástarljóði*
arabisku gefur nokkra hugmynd
um venju þessa hversu hún var
framkvæmd:
Eins og væru meyjar mælir örva,
en hann gætti og geymdi:
raðaði örvum og rétta svarið
fyndi.
Örvarnar voru með ýmsum
litum, gular, svartar, hvítar.
Guðinn sjálfur var talinn eiga
örvarnar. Guðinn Hubal í
Mokka var sýndur með ör í
hendi. Frétta var leitað frammi
fyrir líkneski guðsins. Því var
það, að skáldið Imrulkais sló
guðslíkneskið með örvunum á
eyrun, er honum féll ekki svar
véfréttarinnar.
Kabininn gat einnig fengið að
vita vilja guðdómsins og fyrir-
ætlanir með öðru móti. Er þess
getið í sambandi við ýmsa helga
dóma, að þar megi heyra rödd
guðdómsins. Svo var um must-
eri guðsins Ri’am í Jaman. Lík-
neski gyðjunnar Al-’Uzza í Buss
á að hafa mælt fram. Er kahin-
inn svaf í mustrerinu um nætur
heyrði hann rödd guðdómsins og
gat því gefið svör við spurning-
um, sem lagðar voru fyrir hann.
Þá er þess og getið, að kahin-
arnir arabisku komust í hrifn-
ingarástand. Var ástand þetta
talið stafa af völdum anda. Andi
nefnist „djinn“ á arabisku, og
var svo komizt að orði um
kahininn, er hann var í hrifn-
ingarástandi, að hann væri
„madjnun“, þ. e. a. s. haldinn af
anda.
Kahininn var þó aðeins tal-
inn talpípa andans eða andanna.
sem töluðu í gegnum hannn. —
Er kahin í slíku ástandi notaði
orðið „ég“ táknaði það andann,
en um sjálfan sig notaði hann
orðið „þú“. Þannig var kahininn
orðinn annar maður. Það var
andinn, sem sá og heyrði, en
kahininn lét öðrum í té reynslu
hans og þekkingu. Síðan breytt-
ist þó skoðunin nokkuð á sam-
bandí andans (djinnans) og spá-
prestsins, og á dögum Múham-
meðs var svo komið, að ekki Vár
lengur talað um, að spáprestur-
inn væri haldinn af andanum.
I þess stað var talað um náið
persónulegt samband á milli.
Djinninn hvíslaði í eyra kahins-
ins og skýrði honum þannig frá
huliðsheimum andanna. Boð-
skap sinn flutti kahininn í stutt-
um en oft næsta torskildum
setningum á rímuðu máli. Vegna
hrifningarástands síns nutu
kahinar mikils álits. Þeirra ráða
var leitað við ólíklegustu tæki-
færi.
Höfðingar og furstar höfðu oft
hver sinn kahin, er voru ráð-
gjafar og leiðbeinendur þeirra.
Kahinar, sem sérstaklega þóttu
skara fram úr, höfðu ætíð mikið
að starfa, því að til þeirra var
leitað víðsvegar að. Þeir þáðu
laun fyrir starf sitt - og miðuðu
greiðslur jafnan gjarna við á-
stæður og getu þeirra, sem áttu
að inna þær af hendi. Bænir
kahinanna í hrifningarástandi
þóttu mjög kröftugar og voru
ýms undur rakin til þeirra.
Eins og sjá má af því, sem nú
hefur verið sagt, sameinuðu
kahinar Arabanna að nokkru
leyti embætti prests og starf
spámanns, eins og þetta hvort-
tveggja varð í þjóðlífi ísraels.
Hrifningarástand þeirra og
starfsemi sú, sem því var tengd,
ber óneitanlega ýms einkenni,
er minna á starf og hlutverk
spámanna Israels. Má einnig vel
vera, að spámannahreyfingin
hafi á elzta stigi haft nánara
samband við prestastétt og helgi
dóm en ráðið verður af heim-
ildum Israelsmanna sjálfra, og
starf þeirra þannig verið enn
líkara starfi kahinanna ara-
bisku. Svefn kahinanna í helgi-
dómi um nætur og röddin him-
neska, sem til þeirra talar, minn-
ir t. d. hvorttveggja á frásögn
G. t. af köllun Samúels.
Múhammeð
Landar Múhammeðs litu á
hann sem kahin, er hann hóf
starf sitt meðal þeirra. Hann
vildi þó ekki viðurkenna það
heiti, en taldi sig standa sér í
flokki, og starf sitt í þágu trúar-
innar einstætt. En sé aðgætt
kemur í ljós, að trúarhugmyndir
Múhammeðs eru mjög undir á-
hrifum hins forna. Hann trúir á
anda eins og kahinarnir. En and-
arnir voru tvenns konar: Ann-
ars vegar englar, hins vegar
djinnar, hinir eiginlegu andar.
Mestur englanna var Gabríel, sá
er opinberaðist Múhammeð.
Engillinn hafði stigið niður úr
hæðum himnanna, því var boð-
skapur hans æðri og göfugri en
djinnanna, sem komnir voru frá
undirdjúpunum og blönduðu
saman sannleika og lygi til þess
að ginna mennina og tæla.
Fleira var líkt með Múham-
með og kahinunum. Hann komst
iðulega í hrifningarástand. Bar
þá framkoma hans og starf að
mörgu leyti svip og einkenni
spámanna. J. Lindblom telur
hann hiklaust eiga rétt á því að
vera nefndur spámaður. Arabar
og með þeim aðrir Múhammeðs-
trúarmenn kalla hann „innsigli
spámannanna“, en með því pr
átt við, að Múhammeð sé síðast-
ur spámannanna, og enginn
muni síðar koma fram, sem
kallazt geti svo. Dyrum leyndar-
dómanna hefir verið lokað og
innsigli sett fyrir þær.
Sænski biskupinn Andræ
Toræ, sem manna mest hefur
rannsakað æviferil Múhammeðs
og jafnframt fengizt við athug-
anir sálrænna fyrirbæra, gerir
grein fyrir köllun hans á þessa
leið: Múhammeð var einn á
gangi úti í óbyggðum, er hann
sá sýn. Hann sá hátignarfulla
og dýrlega veru, og frammi
fyrir henni fann hann til ótta
og lotningar. Hann stóð hér
frammi fyrir boðbera frá himn-
inum og hinum hæsta guði. Hér
var meir en andar þeir, sem
kahinarnir og skáldin létu leið-
ast af. Boðberinn himneski kom
nær og flutti Múhammeð boð-
skap. Spámaðurinn greinir ekki
efni hans, en óhætt mun að
draga þá ályktun, að boðskapur-
inn hafi verið á þá lund, aði
Múhammeð ætti að takast á
hendur að verða spámaður
Allah og sendiboði.
Ekki er ástæða til að efast
um það, að Múhammeð hafi ver-
ið vitranamaður. En vitranir
hans voru fremur „auditioner“
en „visioner“, þ. e. a. s. í hrifn-
ingarástandinu heyrði hann
meir en hann sá.
Erfikenningin geymir ýmsan
fróðleik um hrifningarástand
spámannsins og hversu það lýsti
sér, ef svo mætti að orði komast,
bæði hið ytra og hið innra. 1
hrifningarástandinu var mjög
nærri honum gengið. Hann blán-
aði upp, féll til jarðar og svitinn
draup af andliti hans. Þá fannst
honum sem hann heyrði gný
mikinn, en sjálfur var hann
lostinn þungu höggi. Þessi lýs-
ing spámannsins kemur vel
heim við það, sem annars staðar
frá er vitað um hrifningar-
ástand spámanna, og sýnist því
ekki ástæða til að draga þá á-
lyktun af frásögn erfikenning-
arinnar, að Múhammeð hafi
verið flogaveikur.
Sé starfsferill Múhammeðs
rakinn og um leið athugaður
boðskapur hans og sá búningur,
sem hann býr honum, verður
þar vart breytinga og þróunar.
Boðskapurinn og þó einkum
framsetningin breytist eftir því,
sem frá líður spámannsköllun-
inni. Múhammeð er fyrst fram-
an af stuttorður og gagnorður í
kenningu sinni. Leyndardóms-
blær hvílir yfir orðunum og
dulúð býr í þeim. Hann virðist
þá fara í spor kahinanna gömlu.
Hann leggur mikla á herzlu á
snilld forms og stíls. Spámæli
hans hin fyrstu eða elztu kaflar
Kóransins, sem ritaðir eru eða
sagðir fram meðan spámaðurinn
býr í Mekka fyrir brottförina
þaðan 622, hafa þessi einkenni.
En síðar verður breyting á.
Múhammeð fær meiri völd x>g
orðum hans er meiri gaumur
gefinn. Stjórnvizka hans kemur
í ljós, stjórnmálamaðurinn verð-
ur spámanninum yfirsterkari.
Innblásturinn minnkar, en róleg
yfirvegun og umþenking fær
meira ráðrúm. Snilldin og orð-
gnóttin dvín. Spámaðurinn tek-
ur að teygja lopann. Hann verð-
ur langprður og þrótturinn í
boðskapnum er ekki hinn sami
og áður.
Sé starfssaga Mújiammeðs
borin saman við frásagnir af spá-
mönnum og spámannaflokkum
annarra trúarbragða, er þrennt
í henni athyglisvert og merki-
legt. Hið fyrsta er köllun hans
til spámanns. Sú köllun er bund-
in við ákveðinn stað og ákveðna
stund. Annað eru hinar stöði/gu
vitranir, er spámaðurinn fær og
hrifningarástandið, sem er und-
anfari þeirra og skilyrði. Hiði
þriðja er, hversu spámaðurinn
vinnur úr vitrunum sínum og
opinberunum markvissan boð-
skap og hefur þær að uppistöðu
í kenningum sínum og siðaregl-
um, breytir að síðustu hverful-
um hughrifum hrifningar-
ástandsins í kenningakerfi, sem
hann lætur rita niður og varð-
veitast komandi kynslóðum. —
Öll þessi atriði er að finna í spá-
mannahreyfingu ísraels. Þunga-
miðja boðskaparins er auk þess
hin sama: Dómurinn og hvatn-
ing til iðrunar og yfirbótar.
Sjáendur
Múhammeð lagði mikla á-
herzlu á að ganga milli bols og
höfuðs á öllu því, sem teljast
mættu leifar frá eldri trúarhug-
myndum Araba, þar á meðal
spásagnalist kahinanna og þeirri
trú á anda og sambandi við þá,
sem henni fylgdi. Andarnir, sem
áður voru taldir miðla af gnægð
vizku og þekkingar bæði skáld-
um og spáprestum, urðu djöfl-
ar, sem allir sanntrúaðir áttu að
forðast og fyrirlíta.
Á yfirborðinu er þetta viður-
kenndur trúarlærdómur í Islam,
en víða aðeins á yfirborðinu.
Undir niðri lifir forn átrúnaður
og eldri hugmyndir eiga miklu
fylgi að fagna, en eru íklæddar
öðrum búningi, svo að ekki
valdi hneykslunum. Þannig er
t. d. meðal hinna svonefndu
Rwala-hirðingja, sem búa í
Araba-eyðimörkinni norðan-
verðri.
Rwala-hirðingjar trúa mjög á
anda. En þeir gera greinarmun
á tveim tegundum anda og
andavera. Annars vegar eru
djinnarnir. Það eru illar verur,
sem bölvi valda. Þeir leitast eftir
að taka sér bólfestu í mönnum
og skapa ill örlög og ógæfu.
Djinnarnir halda til á ákveðnum
svæðum eða héruðum. Sá, sem
þar leggst til hvíldar, má gæta
sín. Andinn skríður í gegnum
nasaholurnar eða munninn,
stundum í gegnum fingurgóm
eða tábrodd. Sá, sem haldinn er,
missir vitið og aðeins særingar
geta hrakið óboðna gestinn burt.
— Annars konar andaverur eru
malakarnir — englarnir. Þeir
lifa í æðra heimi, en eru alla
jafnan boðnir og búnir til að
veita mönnum þjónustu sína og
leggja þeim lið. Það er mesta
gæfa að verða þeirrar liðsemdar
aðnjótandi. Malakinn er sendi-
boði Allah. Hann ber boð hans
til mannanna og sem slíkur er
hann nefndur munabi, sá, sem
leitast við að flytja spámæli,
ber boð.
Malak-inn leítast við að hafa
áhrif á mennina og forða þeim
frá öllu grandi. Þess vegna birt-
ist hann þeim í draumum og
lýkur upp fyrir þeim leyndar-
dómum hins liðna, * yfirstand-
andi tíma jafnt sem hins
ókomna. — Og mennirnir reyna
líka að gera sitt til að öðlast
þá dýrmætu reynslu, sem slíkar
draumvitranir eru. — Allah er
oft beðinn að birta vilja sinn á
þennan hátt og ákveðnar reglur
eru um það hversu draumana
beri að skýra svo hin rétta
merking þeirra komi í ljós. Sá,
sem dreymir konur, rennandi
vatn, góðan mat, fíkjur eða vín-
þrúgur, mun hljóta hamingju.
En að hár og skegg sé skorið í
draumi, táknar dauðsfall og
mun sá, er slíkt dreymir, verða
að sjá á bak syni sínum, hesti
eða bezta úlfalda.
Allir geta orðið malak-anna
varir í draumi. En sérstakt sam-
band er á milli þeirra og hinnar
svonefndu ,Þjóðarleyndardóma‘,
á arabisku ahl as-sirr, en svo
eru spásagnamenn Rwala-hirð-
ingjanna nefndir. — Þeir miima
að mörgu leyti á kahin-ana
gömlu. Hvorir tveggja byggja
starf sitt og boðskap á inn-
blæstri. — Rv^ala-hirðingjarnir
nefna innblásturinn og hrifning-
arástandið, sem honum fylgir
„íslam‘, en það orð er annars á
arabiskunni haft um hina full-
komnu uppgjöf mannsins
frammi fyrir leyndardómi og
hátign guðdómsins. Frumkenn-
ingin er að undirkasta sig vilja
Guðs og gefast honum á vald. —
Spásagnamennirnir komast
þannig að orði um sjálfa sig, að
þeir „eigi íslam“, hæfileika sjálfs
uppgjafar og innblásturs. Er
talið, að hæfileiki þessi sé arf-
gengur í nokkrum fjölskyldum.
Spásagnamaðurinn getur náð
sambandi við engil Allah, malak,
munabi. Engillinn kemur til
hans búinn sem riddari á hvít-
um hesti. Hann skýrir spá-
sagnamanninum frá því, sem
verðá muni, hvað hann eigi að
gera og boða í Allah nafni. Vei
þeim, sem boðar annað en það,
sem engillinn — malakinn
býður honum.
Spásagnamaðurinn hefur með
sér lærisveina, sem eiga að
hjálpa honum við að undirbúa
komu engilsins. Þeir hafa með-
ferðis smá-trumbur og önnur
hljóðfæri. Er spásagnamaðurinn
væntir þess, að engillinn komi,
gefur hann aðstoðarmönnum
sínum merki um að hefja hljóð-
færasláttinn en sjálfur beygir
hann sig niður og nýr höfði móti
jörð. Brátt fer titringur um
hann, hann baðar út höndum og
fyrr en varir er hann kominn í
hrifningarástand. Engillinn birt-
ist og honum er fluttur boð-
skapur.
Spásagnamaðurinn á að geta
flutt goðsvar. Hann á að geta
komizt að vilja Allah. Hann
dreymir merka drauma. Hann
læknar sjúka, rekur út illa anda,
og hann getur með orði sínu
einu saman skapað blessun eða
valdið bölvun. Maður nokkur,
sem misst hafði úlfalda sinn,
kom til eins þessara spásagna-
manna og bað hann að hjálpa
sér til að finna úlfaldann. Spá-
sagnamaðurinn tók fram 23 smá-
hluti, sem hann bar á sér, kast-
aði þeim á jörðina og sagði: „Þú
segist hafa tapað úlfalda. Ég get
glatt þig með góðum tíðindum.
Ég sé úlfaldann þinn liggja bak
við ókunnan mann í vesturátt.“
Maðurinn hóf leit sína að þeim
ókunna manni, sem gæti hafa
setzt að í vesturhluta sléttunn-
ar. Hann frétti von bráðar af
útlendingi, sem þá um daginn
hafði reist tjald sitt ekki langt
burtu. Hann hélt síðan þangað,
leitaði umhverfis tjaldið og fann
úlfaldann sinn. Hann greiddi
spámanninum vel fyrir hjálp
hans.
Önnur saga af spásagnamönn-
um Rwala-hirðingjanna skal
sögð: Hirðir, sem gætti hjarðar
sinnar, datt út af örmagna af
þreytu. Þegar hann vaknaði
aftur, var hjörð hans horfin.
Hann leitaði alls staðar í ná-
grenninu, en árangurslaust. Eig-
andi hjarðarinnar spurðist víða
fyrir og frétti, hvort nokkur
hefði orðið hennar var, en eng-
inn gat leyst úr spurningum
hans. Loks afréð hann að leita
spásagnamanns. Hann tók fram
töfraþing sín, sem hinn fyrri,
fleygði þeim á jörðina og sagði:
„Flýttu þér eftir hjörðinni með
vindinum, með vindinum. Þú
finnur helming, þú finnur einnig
hinn hlutann. Þú finnur eitt
með öðru.“ Er eigandinn spurði,
hvað þetta ætti að merkja, þá
rak spásagnamaðurinn á eftir
honum með þeim munnmælum,
að það vissi hann ekki sjálf-
ur. Eigandinn hélt því til tjalds
síns við svo búið. Að skammri
stund liðinni rak á suðvestan
storm. Þá mælti einn þeirra,
sem í tjaldinu voru: „Allah
hefur sent oss leiðsögumann.
Við skulum fylgja honum.“ Þeir
héldu síðan af stað og fóru und-
an storminum. Eigandinn fann
hjörð sína. Villidýr höfðu grand-
að nokkrum hluta hennar, nokk-
ur dýr höfðu dáið af þreytu og
máttleysi. Þau, sem eftir lifðu,
reikuðu í ráðaleysi um nágrenn-
ið, — af sögum eins og þessum
má það vera ljóst, að spásagna-
menn Rwala-hirðingjanna njóta
mikils álits. Menn leita til þeirra
með ýmis konar vandamál. Á
hinn bóginn óttast menn þá og
vilja ógjarna hafa of mikið
saman við þá að sælda.
Til er frásaga um hirðingja-
höfðingja, sem var orðinn
þreyttur á spásagnamönnum sín-
um og endalausum fjárkröfum
þeirra og betli. Þess vegna hróp-
aði hann: „Það vildi ég, að
Allah losaði mig við ykkur alla
saman. Þegar þið eruð mettir,
hefur enginn frið fyrir hljóm-
list ykkar og hávaðasömu látum.
Þegar þið eruð hungraðir, er
ómögulegt að losna við ykkur,
betlararnir ykkar.“ — Spá-
sagnamennirnir, sem orðið
höfðu fyrir þessu aðkasti, boð-
uðu til fundar og einn hinna við-
stöddu lýsti bölvun yfir höfð-
ingjanum í nafni þeirra allra.
Fáum dögum síðar var hann
dáinn.
Spásagnamönnum allra alda
hefur reynzt það hin mesta
freisting að hagnýta sér gáfu
sína í fjáraflaskyni. Hver sá, er
heyrir síðustu frásögnina um
Framhald á bls. 7