Lögberg - 17.02.1955, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 17. FEBRÚAR 1955
Lögberg
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Gefið tt hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MaNITOBA
J. T. BECK, Manager
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 743-411
Verð $5.0l) um árið — Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The Columbia Prese Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manltoba, Canada
Authortzed as Second Class Mail, Poet Office Department, Ottawa
Nú líður óðum að þingi
Á mánudaginn hinn 21. yfirstandandi mánaðar, kemur
saman til fundar hér í borg ársþing Þjóðræknisfélagsins hið
þrítugasta og sjötta í röð og er vonandi að það verði fjölsótt
sem þá, er frekast má verða og þjóðræknismálum okkar til
gagns og sæmdar.
Við Vestur-íslendingar stofnuðum félag þetta sjálfir,
við eigum það sjálfir og við starfrækjum það sjálfir, og
'það er undir okkur sjálfum komið hve langlíft það verður
og hve trútt það reynist því markmiði, er í fyrstu var
stefnt að.
Tilgangurinn með stofnun félagsins var drengilegur
og fagur, en hann var einkum fólginn í því, að hvetja
afkvisti íslands í Vesturvegi til fullkomins trúnaðar við
þá menningarlegu sérkosti, er íslenzkt þjóðareðli býr yfir
og til að standa vörð um tunguna, er dr. Alexander Jó-
hannesson komst ekki alls fyrir löngu svo að orði um, að
væri í rauninni aleiga okkar Islendinga; og víst er um það
frá hvaða sjónarmiði, sem skoðað er, þá vakti fyrir stofn-
endum félagsins það eitt, að vinna að því að fremsta megni
að Islendingar mætti ávalt verða samkeppnisfærir og menn
með mönnum í hérlendu þjóðlífi og nota að aflgjafa íslenzk-
ar hetjusagnir og það drengskaparorð, er varanlegt mann-
gildi grundvallast á.
Alkunna er það, hver ábyrgð því fylgir að vera kominn
af góðum stofni og hverjum vanda það er bundið, að láta
eigi ofmentnað villa sér sýn, því öllu þarf að stilla í hóf ef
vel á að takast til; en tilslökun við réttmætt baráttueðli
getur snúist upp í smánarlega vansæmd ef menn, og þá
ekki sízt, ef menn telja það til sáluhjálparatriða, að biðja
afsökunar á tilveru sinni.
Einstrengisleg og einhæf þjóðrækni getur orðið verri
en engin þjóðrækni.
1 meðferð þjóðræknismálanna verða breytt viðhorf að
takast til greina; á þessu ári verða liðin áttatíu ár frá þeim
tíma, er landnám Vestur-lslendinga festi rætur á Gimli;
frumherja kynslóðin er nálega með öllu gengin grafarveg
og hár annarar kynslóðarinnar fyrir löngu tekið að grána;
margir af þriðju kynslóðinni mæla enn allveg á íslenzku og
styrkja íslenzk mannfélagsmál og telja má jafnframt víst,
að hliðstæðrar góðvildar megi vænta af þeirri fjórðu og
'þar fram eftir götunum sé jarðvegurinn með nærgætni og
fyrirhyggju plægður; eigi Þjóðræknisfélagið þá framtíð
fyrir höndum, sem velunnarar þess vona að það eigi, verður
það að rýmka svo til, að í húsi þess rúmist allir, allir, er
rætur sínar rekja til gamla landsins „góðra erfða“ og vita
vilja einhver skil á uppruna sínum.
Hvað ætti að verða því til fyrirstöðu, að Icelandic
National League verði við líði í aldir fram? Sons and
Daughters of Norway, samtök amerískra þegna af norskum
ættum í Bandaríkjunum, sem eru miklu eldri en Þjóð-
ræknisfélagið, bera ekki á sér nein dauðamörk og hugsa
bjart til framtíðarinnar.
En þótt við stöndum á krossgötum í þjóðræknismálum
okkar frá tungumálalegu sjónarmiði séð, réttlætir það ekki
að neinu leyti uppgjöf í baráttunni fyrir verndun íslenzkrar
tungu í þessari álfu nema síður sé; slíkt er eðli norrænna
manna að færast því meir í auka sem róðurinn þyngist í
stað þess að leggja árar í bát; eftir áttatíu ár á íslenzkan
hér víða sterk ítök, og sanni menn við hana í verki trúnað
sinn, skín sól hennar enn lengi á lofti; fyrir það, sem maður
ann verður aldrei of mikið á sig lagt.
Við þurfum vandlega að gæta þeirra Stoða, er undir
Þjóðræknisfélagið renna, svo sem blaðanna, er við getum
ekki verið án, eigi alt ekki að fara í kalda kol.
A undanförnum þingum hefir það í fullri alvöru verið
brýnt fyrir erindrekum úr hinum ýmsu bygðum, er þjóð-
ræknisþingið sækja, að vinna heima fyrir að útbreiðslu
blaðanna svo sem föng standa til; slík brýning virðist hafa
borið misjafnan árangur hverju, sem um er að kenna; það
er ekki holt, að varpa öllum sínum áhyggjum upp á fram-
kvæmdanefnd félagsins; starfsmenn hennar eru allir undan-
tekningarlaust önnum kafnir við dagleg skyldustörf, og þótt
nefndin sé vitaskuld ekki almáttug og ef til vill nokkuð
sein á sér, er til stórræða kemur, hefir félagið þó gilda
ástæðu til að vera henni þakklátt fyrir hvers konar nytja-
störf í þágu þess; hún vinnur öll sín störf endurgjaldslaust,
en slíkt fellur vafalaust í frjóva jörð, að minsta kosti hjá
þeim, sem helzt kjósa að fá alt fyrir ekki neitt.
Þjóðræknisfélagið er nákvæmlega háð sömu lögum og
önnur félög; það þróast því aðeins, að allir meðlimir þess
finni til ábyrgðar þeirrar, sem á þeim hvílir og ræki skyldur
sínar.
Glatið ekki göfgi málsins
góðar konur, vaskir menn!
Þó að liggi leið á brattann
langt er fram til nætur enn
Ný bók um Arabíu-Lawrence þar sem
hann er talinn falsari og skrumari
1 París er nýkomin á mark-
að bók um brezku hetjuna,
Arabíu-Lawrence. í þessari
bók skýtur nokkuð skökku
við um það álit, sem Lawr-
ence hafði á sér. Þjóðsög-
urnar um hann hljóðuðu
upp á þúsund eyðimerkur
leiðangra. Hann var prins
af Mekka og hélt því sjálfur
fram, að hann hefði bjeytt
gangi sögunnar og næstum
af eigin rammleik sett kon-
unga í hásæti. í þessari nýju
bók segir að Arabíu-Lawr-
ence hafi ekki verið annað
en gáfaður falsari, einn sá
mesti, sem sögur fara af á
þessari öld. Brenzku blöðin
flytja feitletraðar forsíðu-
fregnir af bókinni og því,
hvernig hinni brezku hetju
hafi verið hnykkt niður.
Höfundur þessarar djörfu
bókar er Richard Adlington,
kunnur sagnfræðingur og rit-
höfundur. Adlington er brezkur,
en bókin kom út í París í fyrri
viku og er á frönsku. Bókin hef-
ir þegar vakið geysiathygli og
því er spáð, að hún eigi eftir að
ná heimsfrægð, ekki síður en
Arabíu-Lawrence. Bókin mun
koma út í Englandi síðast í þess-
um mánuði og nefnast „Arabíu-
Lawrence — ævisöguleg athug-
un“. Franska útgáfan ber eftir-
farandi áletrun á kápu: Hið ein-
stæða falslíf manns, sem var
hinn mikli óvinur Frakklands í
austri. (Það verður varla séð,
hvernig þessi orð fá staðist, ef
maðurinn hefir verið áhrifalaus
falsari).
Kunnur höfundur
Adlington er kunnur höfund-
ur, sextíu og þriggja ára gamall
og tvígiftur. Hann skrifaði bók-
ina „Hetjudauði“, sem er sögð af
mörgum vera bezt heppnaða
stríðssagan. Adlington er lang-
dvölum erlendis og hefir ferðazt
mikið með Aröbum um eyði-
merkurnar, á þeim slóðum, sem
Arabíu-Lawrence gat sér mestr-
Raunalegar óstæður
Að því er ráða má af nýjum fregnum frá Johannesburg,
er síður en svo að kynþáttastríðið í Suður-Afríku sé í rénun,
því hið gagnstæða sýnist efst á baugi; hvítu yfirvöldin
höfðu svo fyrirmælt, að útjaðrahverfi nokkurt í Sophiatown
skyldi framvegis verða bústaður hvítra manna, en Negrar
flæmdir þaðan á brott; út af þessu kom til nokkurra rysk-
inga, er eigi lauk fyr en 250 manna vopnuð lögregla kom
til sögunnar og sýndi Negrunum í tvo heimana; hinn nýi
stjórnarformaður, sá, er við tók af Dr. Malan, virðist ekki
ætla að verða pólitískur föðurbetrungur í viðskiptum sínum
við Negrana, sem miskunnarlaust verða að gjalda litar-
háttar síns.
t—■
1
HAMINGJUÓSKIR . . .
til íslendinga í tilefni af 36. ársþingi
þjóðræknisfélagsins, sem haldið
verður í Winnipeg, 21 .-23. feb. 1955.
ALDO'S BAKERY
“Once You Buy to Try—
You Will Always Try to Buy”
613 Sargenl Ave.. Winnipeg
Phone 74-4843
ÞRITUGASTA OG SJÖTTA
MIÐSVETRARMÓT
Þjóðræknisdeildarinnar FRÓN
verður haldið í
FYRSTU LÚTERSKU KIRKJU
mánudaginn 21. febrúar 1955
OH, CANADA Ó, GUÐ VORS LANDS
SKEMMTISKRÁ:
ÁVARP FORSETA Jón Johnson
EINSÖNGUR Joy Gíslason
1. Svanasöngúr á heiði ..-...S. KALDALÓNS
2. SáuÖ þið hana systur mína .PÁLL ÍSÓLFSSON
Undirspil ELMA GÍSLASON
RÆÐA — Nokkur orð um ísland Marja Björnsson
EINSÖNGUR Lilja Eylands
1. Vögguljóð ............JÓN FRIÐFINNSSON
2. 1 snörunni fuglinn fastur sat, PÁLL ISÓLFSSON raddsetti
Undirspil SIGRID BARDAL
EINLEIKUR A ORGEL Björg Isfeld
UPPLESTUR — Bragarbót — Matthías Jochumsson
—Ragnar Stefánsson
EINSÖNGUR Ingibjörg Bjarnason
1. Sjá dagar koma .. BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON
2. Serenada til Reykjavíkur .S. KALDALÓNS
Undirspil SIGRID BARDAL
ERINDI — Á flæðiskeri Dr. Valdimar J. Eylands
ELDGAMLA ISAFOLD — GOD SAVE THE QUEEN
Við hljóðfœrið SIGRID BARDAL
Aðgönguiniðar fást í bókabúð Davíðs Björnssonar og við
dyraar. — Veltingar verða til söíui í fumlarsal kirkjunnar.
INNGANGCR * 1.00 - BYRJ \R STUNDVlSLEGA KL. 8 E. H.
ar frægðar. Tvímælalaust mun
bókin vekja miklar deilur og
verða mótmælt af vinum Lawr-
ence og þeim, sem hafa ritað um
ævi hans.
Hégómagirnd
Adlington heldur því fram, að
um tuttugu ára bil, hafi Arabíu-
Lawrence komið heiminum til
að trúa uppspunnum sögum um
karlmennsku sína, þegar hann
var á sama tíma ekki annað en
lítill kall haldinn brjálæðislegri
hégómagirnd og þyrstur í opin-
bera viðurkenningu. í bókinni
er Arabíu-Lawrence lýst sem
Framhald á bls. 7
HÁMINGJUÓSKIR . . .
til Islendinga í tilefni af 36. ársþingi
þjóðræknisfélagsins, sem haldið
verður í Winnipeg, 21 .-23. feb. 1955.
WILLIAM A. McKNIGHT
DRUGGIST
Sherbrook and Weslminsler
871 Wesíminsler
Phone 3-0151
Phone 3-5311
I
Hamingjuóskir . . .
til Islendinga í tilefni af 36.
ársþingi Þjóðræknisfélagsins,
sem haldið verður í Winnipeg,
21.—23. feb.1955.
A. S. BARDAL
L I M I T E D
843 SHERBROOK ST„ WINNIPEG
Phone 74-7474
Established 1894
K

COMMERCIAL FISHING AND
MARINE SUPPLIES
Nylon Cotton and Linen
Gill Netting
The Fisherman’s Choice
RUBBER, NEOPRENE and PLASTIC
APRONS, GLOVES, COATS and PANTS
MARINE HULL AND
DECK BLUESTAR
PAINTS
It’s Cheaper to use the Best .
Use BLUESTAR
MARINE HARDWARE OF ALL KINDS
HAND PUMPS - - GEAR PUMPS
PARK-HANNESSON LTD.
II v»wiisHís ||
exterior paint
WHITE
55 Arlhur St.
WINNIPEG, MAN.
10228-98th St.
EDMONTON. Alta.
Hittumst heil á þingi!