Lögberg - 19.05.1955, Síða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 19. MAÍ 1955
Lögberg
Gefið út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SAEGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utanáskrift ritstjörans:
EDITOFt LÖGBEKG, 695 Sargent Avenue, WinnipeB, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
605 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
PHONE 743 411
Jórtas Jónsson sjötugur
Hinn 1. þ. m., átti þjóðskörungurinn Jónas Jónsson frá
Hriflu sjötugsafmæli, og var atburðarins minst þá um daginn
í Reykjavík með virðulegu samsæti í heiðursskyni við af-
mælisbarnið, en tala þátttakenda nam að sögn þremur
hundruðum.
Jónas Jónsson er einn hinn mesti ritsnillingur sem nú
er uppi með íslenzku þjóðinni og afkastamaður að sama
skapi; hann hefir samið fjölda bóka og má þar meðal annars
til telja bókaflokkana „Merkir samtíðarmenn“, kenslubækur
hans í sögu íslands, er skara fram úr öðrum bókum slíkrar
tegundar, er íslenzka þjóðin fram að þessu hefir eignast;
blaðagreinar hans, margar hverjar, eru hvorki meira né
minna en meitluð listaverk; um það hljóta þeir menn að
ganga úr skugga er lesið hafa Landvörn, og þá ekki síður
Ófeig, þar sem skarpskygni hans og bitur kaldhæðni haldast
i hendur, enda mun margan hafa óþægilega sviðið undan
Ófeigi.
í ritgerðum sínum hefir Jónasi Jónssyni orðið tíðrætt
um aldamótamennina, er hann svo kallar, — vökumennina,
er við upphaf yfirstandandi aidar hófu upp raust sína og
eggjuðu þjóðina til margháttaðra, menningarlegra átaka,
eigi aðeins varðandi pólitískt sjálfstæði þjóðarinnar og verk-
legar framkvæmdir, heldur og engu síður það, að hún yrði
fullmyndug frá efnahagslegu sjóparmiði séð og ekki upp á
aðra komin. í fararbroddi áminstra aldamótamanna varð
Jónas Jónsson sjálfur, einn hinn eldheitasti umbótamaður
síðari alda, er ljós dagsins hefir litið á Islandi.
Jónas Jónsson átti áratugum saman sæti á Alþingi við
mikinn orðstír og góðan; og þegar hann hvarf af þingi voru
pólitísku flokkarnir á einu máli um það, að með honum
hefði horfið úr þingsölunum einn sá allra fjölhæfasti og
litbrigðaríkasti stjórnmálamaður, er þá hefði svipmerkt í
háa herrans tíð.
Jónas Jónsson stofnaði Framsóknarflokkinn og gerðist
dómsmálaráðherra í fyrstu valdatíð hans; þótti hann í því
embætti óvenju röggsamt yfirvald og hratt af stokkum
ýmissum nýjungum að því er embættisveitingum viðkemur.
hann skipaði unga menn í embætti, svo sem Pálma Hannes-
son í rektorsembættið við Menntaskólann í Reykjavík; var
hann þá tíðum sakaður um hlutdrægni, en lét slíkt eins og
vind um eyru þjóta; enda kom það brátt á daginn, að þeir
menn, er hann valdi ,væri réttir menn á réttum stað.
Vestur-íslendingar eiga góðan hauk í horni þar, sem
Jónas Jónsson er; hann hefir lagt sig í líma um að ger-
kynnast þjóðernisbaráttu þeirra og öðrum hugðarmálum, og
er hann kom heim úr heimsókninni hingað, lét hann það
verða sitt fyrsta verk, að koma því á framfæri með lögum
a Alþingi, að íslenzka bókasafnið við Manitobaháskólann
fengi ókeypis eintak af hverri þeirri bók, sem gefin yrði út
á íslandi frá þeim tíma, er áminst lög öðluðust gildi, og hann
átti einnig framsögu á þingi að frumvarpinu um árlegan,
fjárhagslean stuðning við vestur-íslenzku vikublöðin; fyrir
þetta, og margt fleira, eiga Vestur-Islendingar honum mikla
þakkarskuld að galda; þeir árna honum sjötugum heilla og
biðja þess, að þjóðin megi enn um langt skeið verma sig við
hugsjónaeld hans og njóta hans sjaldgæfu forustuhæfileika.
Fyrirbrigðið í Alberta
Hún kom vissulega flatt upp á marga fréttin um þing-
rofið í Alberta, því enn var ekki kjörtímabil Social Credit-
stjórnarinnar útrunnið; en aldrei þessu vant fauk svo í for-
sætisráðherrann, Mr. Manning, að hann, án nokkurs minsta
fyrirvara, fékk leyfi hjá fylkisstjóra til að rjúfa þing og
efna til nýrra kosninga.
Þingleiðtogi Liberala, Mr. Prowse, hafði látið þá skoðun í
ljós, að hann efaðist um að allir þingmenn stjórnarflokksins
ætti löglegt sæti á þingi með því að orð léki á, að nókkrir
þeirra ættu viðskipti við stofnanir, er stjórnin sjálf starf-
ræti; fram að þessu er það ósannað mál að svo sé; en út af
ummælum Liberalleiðtogans rann Mr. Manning svo í skap,
að hann krafðist úrskurðs kjósenda í málinu við almennar
kosningar.
Námsfólk af íslenzkum ættum
Við nýafstaðin próf Við
Manitobaháskóla brautskráð-
ust þessir nemendur:
Master of Educalion
Terry Angantýr Árnason,
B.A., MA, B.Ed.
Bachelor of Education
Margaret Sigríður Ander-
son, Selkirk; systir Próf. O. T.
Anderson.
Mrs. Jóhanna Guðrún Wil-
son, B. Sc. (H. Ec.), dóttir Mrs.
J. B. Skaptason, 378 Maryland
St., Winnipeg.
Bachelor of Pedagogy
Andrea Kathleen Sigurjóns-
son, B.A. Fremst í sínum
bekk; hlaut Fletcher gullpen-
ing háskólans. Foreldrar: Mr.
og Mrs. J. Edvald Sigurjóns-
son, Welwood, Man.
Andrea Kathleen
Sigurjónsson
Bachelor of Pedagogy
(General)
Fletcher Gold Medal
Dorothy Merle Kristjáns-
son, B.A.; dóttir Mr. og Mrs.
W. Kristjanson, 449 Camden
Place, Winnipeg.
Guðmundur Kristján Breck-
man, sonur Guðmundar
Breckman, Oak Point, Man.
Ólafur Allen Olson, B.A.
Doctor of Medicine
Norman Murray Helgason,
sonur Mr. og Mrs. Helgi J.
Helgason, Darcy, Saskat-
chewan. sonarsonur Jónasar
og Sigríðar Helgason, land-
námshjóna í Argyle.
John Ivan Blair Antonius.
Foreldrar: Mr. og Mrs. Stígur
Antonius, Baldur, Man.
William Christie Meredith,
sonur Mr. og Mrs. Meredith,
Glenboro. Móðir hans, Thora,
er dóttir Stefáns heitins
Christie landnámsmanns í
Argyle.
Bachelor of Commerce
(Honors Course)
Kenneth Thor Clark. Hlaut
heiðurspening háskólans úr
gulli fyrir framúrskarandi
námshæfileika. Islenzkur í
móðurætt; foreldrar: Mr. og
Mrs. Harry Clark, 816 Spruce
Str., Winnipeg. Dóttursonur
Sigurðar heitins Thorðarson-
ar, Gimli.
Kenneth Thor Clark
Commerce Honors
University Gold Medal
Bachelor of Arts
(General Cource)
Wallace Martin Bergman.
Foreldrar: Mr. og Mrs. Gunnl.
Fred. Bergman, 1253 Strath-
cona Str., Winnipeg.
Lilia Marie Eylands. For-
eldrar: Dr. og Mrs. Valdimar
J. Eylands.
Alvin Kristján Sigurdson.
Foreldrar: Mr. og Mrs. Krist-
ján B. Sigurdson, 527 Agnes
Str., Winnipeg.
Jón Frederick Page Sigurd-
son. Foreldrar: Dr. og Mrs.
Lárus A. Sigurdson.
Sveinn Albert Thorvaldson.
Foreldrar: Mr. og Mrs. T. R.
Thorvaldson, Boyd Ave., Win-
nipeg.
Marion Eileen Martin.
Bachelor of Science
in Pharmacy
Allan August Beck. For-
eldrar: Mr. og Mrs. J. T. Beck,
975 Ingersoll Str., Winnipeg.
John David Thompson; lauk
prófi við Manitobaháskóla
fyrir 2 árum og B.Sc. in
Pharmacy við háskólann í
Saskatchewan í ár. Foreldrar:
Dr. og Mrs. S. Thompson,
Riverton.
Bachelor of Science
Árni Thordur Laxdal. For-
eldrar: Mr. og Mrs. Thordur
Laxdal, Arcola, Sask.
Leonard Guðni Sigurdson.
Foreldrar: Mr. og Mrs. Guðni
H. Sigurdson, 767 Jubilee
Ave., Winnipeg.
Robert Kenneth Thompson.
Foreldrar: Dr. og Mrs. S.
Thompson, Riverton, Man.
Bachelor of Science
in Engineering
Richard David Vopni. (Civil
Eng.). Foreldrar: Mr. og Mrs.
Edward Vopni, 125 Chataway,
sonarsonur Jóns J. Vopni.
Irvin Hjálmar Ólafsson
(Mech. Eng.).
Bachelor of Science
in Home Economics
Dorothy Joan Johnson. For-
eldrar: Mr. og Mrs. S. E. Sig-
urdson, 568 Maryland St.,
Winnipeg.
Bacheior of Social Work
Joyce Ásta Johnson, B.A.
Foreldrar: Mr. og Mrs. Jón G.
Johnson, Regina, Sask.
Diploma in Agriculíure
Jóhann Sigurjón Johnson.
Diploma in Dairying
Sigurdur Vidal.
Law. Third Year
Pétur Thor Guttormsson.
John Calvin Bjornson.
Þetta er ófullkomin skrá
vegna þess að ekki er ávalt
hægt að merkja af nöfnun-
um, sem birt eru í dagblöð-
unum, hvort nemandinn er af
íslenzkum ættum, einkanlega,
ef hann er af íslenzkum stofni
í móðurætt. Vel væri það
þegið af blaðinu að fá nöfn
þeirra nemenda, er hér kunna
að hafa fallið úr, ásamt for-
eldranöfnum og heimilisfangi.
Skaðsemdarmaður
strýkur úr gæzlu
Á fimtudaginn í vikunni,
sem leið, strauk úr geðveikra-
hælinu í Selkirk, máður að
nafni Alexander Zakopiac, er
sakaður hafði verið um margs
konar glæpi, þar á meðal um
morðtilraun; en er til yfir-
heyrslu kom og geðveikra-
læknar yfirveguðu sálar-
ástand hans, töldu þeir hann
óhæfan til réttarhalds og var
honum þá komið fyrir á
áminstri stofnun í Selkirk.
Vegna þess hve maður þessi
var alment skoðaður hættu-
legur, sló óhug miklum á al-
menning er það vitnaðist, að
hann léki lausum hala; ná-
lega fimm hundruð manna
lögregla leitaði vitfirringsins,
en á laugardaginn náði Ungur
Winnipeglögreglumaður hon-
um á vald sitt við Redwood-
brúna hér í borginni; forráða-
menn Selkirkhælisins vilja
ekkert hafa framar með
Zakopiac að gera, og það vill
Stony Mountain í rauninni
ekki heldur þó víst sé, að ein-
hversstaðar verði vondur að
vera.
Hann (gramur): — Ekki veit
ég hvers vegna guð hefir
skapað ykkur fallegar og
heimskar.
Hún (blíð): — Jú, það skal
ég segja þér. Hann gerði okk-
ur fallegar svo að ykkur karl-
mönnunum skyldi lítast á
okkur og heimskar til að við
tækjum ykkur.
☆
Þjóðnýiing
Meðan verkamannastjórnin
var við völd í Bretlandi, voru
ýmis konar fyrirtæki þjóð-
nýtt, en þá kom upp úr kaf-
inu að þau gátu ekki borið
sig. Blaðið „Daily Express“
stakk þá upp á því að allir
glæpir skyldi þjóðnýttir, svo
að almenningur gæti séð að
þeir borga sig ekki.