Lögberg - 15.09.1955, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 15. SEPTEMBER 1955
Lögberg
GeflS út hvern íimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
J. T. BECK, Manager
Utanáskrlft ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
PHONE 743 411
Utanríkisráðherra heimsækir Moskvu
Svo hefir skipast til, að utanríkisráðherra sambands-
stjórnar, Lester B. Pearson, heimsæki Moskvu í lok þessa
mánaðar; fer hann þangað í boði rússneskra stjórnarvalda
og verður hinn fyrsti utanríkisráðherra vestrænna þjóða,
er þangað kemur eftir að síðari heimsstyrjöldinni lauk. Mr.
Pearson leggur upp í þenna leiðangur með nálega óskipta
góðvild canadisku þjóðarinnar að baki; og víst er um það,
að þingið, án hliðsjónar af flokkaskiptingu, árnaði Mr. Pear-
son fararheilla, er hann kunngerði að för sín væri ráðin, og
voru þar„í fremstu röð foringjar stjórnar^ndstöðunnar, Mr.
Drew, Mr. Coldwell og Mr. Low.
Mr. Pearson er annað og meira en aígengur utanríkis-
ráðherra; hann er djúpskygn hugsjónamaður og kunnur um
allan hinn siðmannaða heim sakir starfa sinna og marg-
háttaðrar forustu á vettvangi Sameinuðu þjóðanna. Blaðið
Star Weekly lét nýverið þannig ummælt um Mr. Pearson:
„Hinn canadiski utanríkisráðherra er að því leyti frá-
brugðinn vestrænum stéttarbræðrum sínum, að hann hefir
manna bezt tök á því að aðskilja kjarnann frá hýðinu; og þó
hann berjist karlmannlega með oddi og egg fyrir þeim verð-
mætum, er canadiska þjóðin heitast ann, er hann við því
búinn að leggja sannmat á sérhverjar þær samstarfsleiðir,
sem kunna að opnast og líklegar mega teljast til viðeigandi
lausnar. Mr. Pearson grandskoðar öll viðfangsefni sín hleypi-
dómalaust og án ótta við strauma og stefnur stjórnmálanna
heima fyrir.
Þó Mr. Pearson hafi af heilum huga veitt Bandaríkjun-
um að málum, er til þess kom að stemma stigu fyrir áróðri
og útþenslu kommúnismans, hefir hann þó hiklaust tekið af
skarið, er honum þótti afstaða hinnar voldugu nágranna-
þjóðar að einhverju leyti varhugaverð; hann hefir jafnan
talið endurvopnun Vestur-Þýzkalands óumflýjanlega nauð-
syn, ef trygt ætti að verða um Norðurálfufrið í framtíðinni;
hann hefir heldur ekki séð auga til auga við amerísk stjórnar-
völd; hann hefir krafist þess, að hlutleysi Formósu yrði lýst
yfir og eynni skipað undir alþjóðaeftirlit.
Mr. Pearson fer ekki í neinar grafgötur um, að Canada
beri að leggja fram alla sína krafta mannfrelsi Norðurálfu-
þjóða til öryggis, en hann telur það hina mestu fjarstæðu, að
Canada blandi sér á einn eða annan hátt inn í deilurnar um
eylendurnar undan ströndum Kína, hvort sem Ameríku-
mönnum falli það betur eða ver.
Mr. Pearson er af fylztu alvöru sterktrúaður á alþjóða
frið og þeirri hugsjón hefir hann helgað starfskrafta sína
í mörg undanfarin ár; en hann er engu að síður raunsæis-
maður, sem hikar ekki við að horfast í augu við staðreyndir
hvers eðlis, sem þær kunna að vera; hann hefir hvað ofan í
annað lýst afdráttarlaust yfir því, að ef til þess kæmi, að
Bandaríkin lentu í stríði við kommúnista, kæmi Canada þegar
í stað til liðs við þau; í fljótu bragði mætti vel ætla, að hér
væri um alvarlega mótsögn að ræða, vegna þess að sami
maðurinn gæti naumast í sömu andránni verið með stríði og
á móti því; þó verður þetta engan veginn torskilið, því þó
Mr. Pearson hatist við stríð og sé í látlausri leit að friði, kýs
hann ekki annan frið en þann, er samboðinn sé virðulegri
mannhelgi eða meðfæddri réttlætiskröfu hins frjálsborna
manns.
Mr. Pearson hefir ekki verið myrkur í máli varðandi
starfsaðferðir Rússa og fyrir það hefir hann hlotið óskipta
virðingu margra forustumanna þeirra, þó sumum þætti hann
taka óþarflega djúpt í árinni.“
í júnímánuði síðastliðnum, svo að segja í sömu andránni
og Mr. Pearson barst í hendur tilboðið um að heimsækja
Moskvu, ásakaði hann Rússa þunglega um tvöfeldni í alþjóða
samskiptum og þar af leiðandi væri það ekkert barnaglingur
að ganga til samningsborðs við þá; á hinn bóginn væri ekki
um aðrar leiðir að ræða en leita viðræðna um helztu aðkall-
andi vandamál, því venjulega ynnist þá eitthvað það á, er með
tíð og tíma leiddi til lausnar; um sömu mundir lagði hann
sérstaka áherzlu á það, að ef ógnir atómhernaðar ætti að
verða útilokaðar, yrði öll stríð í sjálfu sér að verða útilokuð,
enda væri engin heil brú í þeirri heimspeki, að traustum og
Ingyar Goodman
Fæddur 29. apríl 1867 — Dáinn 28. apríl 1954
Á árunum 1930—1938 þjón-
aði ég söfnuðinum á Point
Roberts, Wash., ásamt söfn-
uðum í Blaine og Bellingham.
Fór ég þá einu sinni í mánuði
út á „tanga,“ eins og þessi
sveit var nefnd í daglegu tali,
og flutti þar guðsþjónustur.
Ýmsir safnaðarmanna, sem
þá voru þar, eru mér harla
minnisstæðir, og minning
þeirra er mér kær. Yfirleitt
voru þeir sem fyrir málum
stóðu þá meðlimir eldri kyn-
slóðarinnar, sem flutzt höfðu
vestur um og eftir aldamótin.
Sumir þeirra höfðu dvalizt í
austlægari byggðum í nokkur
ár, eftir að þeir komu frá Is-
landi, en aðrir höfðu farið
beina leið þangað, sem landið
var líkast íslandi, fjöllin í
baksýn og fjaran fyrir fótum.
Þar var þá víða risavaxinn
skógur, en frjómold góð og
ótæmandi auðlyndir hafsins
annars vegar. Frumherjarnir
ruddu skóginn, ræstu landið,
reistu sér myndarleg hús, og
stofnuðu blómleg bú. Enn er
þessi sveit afskekkt vegna
legu sinnar, en mjög er hún
fögur frá hendi náttúrunnar,
og vel hefir hún farið með
börnin sín frá fyrstu tíð,
frumherjana, sem höfðu þrek
og þor til að leysa frjómagn
hennar úr læðingi, og þá niðja
þeirra, sem enn dveljast á
þessum slóðum.
Á meðal þeirra manna,
sem mér eru minnisstæðir
frá þessum árum, er Ingvar
Goodman. Hann var ekki hár
vexti, en augsýnilega afl-
rammur. Hann var ávalt glað-
legur í viðmóti; fjörugur var
hann og fyndinn í samræðum
og í augum hans, sem voru
stór og skarpleg, var oft ein-
kennilegur glettnisglampi. —
Ekki var það vandfundið, að
hann var víða heima í bókleg-
um fræðum, og að hann fór
sínar eigin leiðir í skoðunum
um almenn dægurmál. Hann
var vel greindur maður, enda
kominn af gáfumönnum í
báðar ættir. Faðir hans var
sonur Vigfúsar bónda í Selja-
tungu í Árnessýslu, fyrir-
myndarbónda og athafna-
manns þar í sveit á sinni tíð,
og konu hans, Elísabetar Jóns-
dóttur frá Minna-Núpi, systur
Brynjólfs fræðimanns og
skálds, sem jafnan er kenndur
við þann bæ. Invar var giftur
Önnu Sveinsdóttur, Sigvalda-
sonar frá Stóradal í Húna-
þingi,. myndarkonu af góðum
ættum. Þau fluttust til Amer-
íku árið 1899 og dvöldu fyrstu
sjö árin í Manitoba, en þaðan
fóru þau til Point Roberts,
árið 1907. Leið ekki á löngu
þar til Ingvar komst yfir 112
Ingvar Goodman
ekrur af landi, og byggði þar
vandað tvílyft timburhús. Þar
bjuggu þau allan sinn búskap,
unz þau fluttust að Stafholti,
hinu ágæta og fagra elli-
heimili í Blaine.
Við helgar tíðir, sem þaú
hjónin sóttu ævinlega, sat
Ingvar alltaf í sama sætinu í
litlu kirkjunni í skógarrjóðr-
inu, og söng kröftuglega, enda
var hann gæddur mikilli og
fagujrri söngrödd eins og fleiri
samtíðarmanna hans þar á
staðnum. Heimili þeirra stóð
hátt og var þaðan víðsýni
mikið og fagurt. Heimilis-
bragurinn var frjálslegur og
glaðvær, og þau hjón bæði
einkar vingjarnleg og gest-
risin. Ingvar naut lengst af
góðrar heilsu, en fluttist á
elliheimilið eftir vel unnið
dagsverk, þreyttur og slitinn
að kröftum. Hann andaðist á
sjúkrahúsi í Bellingham 28.
apríl 1954, og skorti þannig
aðeins einn dag á 87 ár er
hann lézt. Auk ekkjunnar
Önnu, sem enn er á lífi, og á
heima að Stafholti, lætur
hann eftir sig tvo efnilega
sonu, Thor í Seattle, og
Kjartan í Long Horn, Wash.
Tvo sonu höfðu þau misst,
annan þeirra fullorðinn efnis-
mann. Barnabörnin eru þrjú.
Jarðarförin fór fram frá út-
fararstofunni í Blaine 31.
*
apríl, en jarðsetning á heima-
landi Ingvars þar sem graf-
reitur sveitarinnar er settur.
Séra Haraldur Sigmar, D.D.,
flutti kveðjumál á báðum
stöðum.
Þar hvíla þeir nú hlið við
hlíð, út við „yzta haf,“ ýmsir
landnemanna íslenzku, sem
ferðuðust yfir hálfan heim-
inn til að leita gæfunnar og
tryggja framtíð barna sinna.
Yfirleitt voru þeir hraustir
menn, eljusamir, drenglyndir
og dáðríkir. Ingvar Goodman
mun jafnan talinn framar-
lega í hópi þeirra.
V. J. E.
varanlegum friði yrði komið á með gagnkvæmum hótunum
um tortímingu í stríði.
Ekki þarf að efa, að Mr. Pearson verði vel fagnað, er til
Moskvu kemur, því hann er manna kunnastur rússneskum
valdamönnum, svo sem Molotov utanríkisráðherra, og áhrifa-
meiri fulltrúa gat canadiska þjóðin ekki undir neinum kring-
umstæðum þangað sent en einmitt hann.
Dánarfregnir
í Mountainbyggðum eru
nýlega látnir tveir góðir og
garnlir íslendingar. Eru þa^
þeir Sören T. Hjaltalín og
Ólafur Einarsson.
Sören Hjaltalín var fæddur
21. maí árið 1880 í Nýja'
íslandi, Manitoba Canada, og
var því rétt liðlega 75 ára
gamall, er hann lézt 20. ágúst
s.l. Sama árið og hann fæddist,
fluttust foreldrar hans
hann suður til Norður-Dakota,
en þeir voru Tryggvi Hjalta-
lín og Kristín Jónatansdóttir,
afkomandi séra Jóns Þorláks-
sonar á Bægisá. Bæði voru
þau ættuð úr Eyjafirði. Þau
reistu bú tvær mílur fyrir
vestan Mountain og við þvl
búi tók svo Sören sonur
þeirra, er þau brugðu búskap-
Bjó hann þar svo alla ævi
með systur sinni, Nönnu
Marin. Síðustu 4 ár ævi sinn-
ar var Sören veikur, en 1953
var hann fluttur á Elliheim-
ilið Borg, þar sem hann naut
fádæma góðrar aðhlynningar,
og þar lézt hann.
Sören var afburða laghent-
ur maður og þótti ætíð gott
til hans að leita, er eitthvað
bilaði eða smíða þurfti nýtt.
Og aldrei lét hann neinn bón-
leiðan frá sér fara, heldur
reyndi að bæta allra böl.
Sören var ímynd hins forna
orðtækis: „að vera drengur
góður.“
Séra Ólafur Skúlason,
Mountain, jarðsöng hann frá
Mountain-kirkju 23. ágúst, en
þar hafði Sören verið fermdur.
---0----
Ólafur Einarsson var fædd-
ur 18. desember 1893 í Fjalla-
byggðum, þar sem hann síðan
bjó allan sinn aldur. Faðir
hans, sem einnig hét Ólafur
Einarsson, var fæddur 1
Norður-Múlasýslu, en móðir
hans, Guðrún Einarsdóttir,
var fædd í Eyjafjarðarsýslu.
Þau komu til Nýja-íslands
árið 1876 í þeim stóra hópi-
En þremur árum síðar flutt-
ust þau til Norður-Dakota, og
reistu bú á hinum svonefndu
Fjöllum. Voru þau á meðal
hinna fyrstu, sem þar byggðu.
Þau voru innilega trúhneigð
bæði og unnu kristindómi
heilum huga, enda gáfu þau
land undir kirkju þá, sem enn
stendur í Fjallabyggðum. —
Ólafur sonur þeirra tók í arf
ást foreldra sinna á kirkjunni,
starfaði mikið fyrir hana og
lét sig sjaldan vanta við guðs-
þjónustur.
Árið 1915 kvæntist Ólafur
heitinn eftirlifandi konu
sinni, Ethel Bjarnason, sem í
40 ára hjúskap stóð dyggilega
við hlið manns síns og ól hon'
um 12 börn, en af þeim eru
10 á lífi. Barnavinur var
Ólafur mikill og hjálpsamur.
Útför Ólafs Einarssonar var
gerð frá Fjallakirkju 9. sept.
að viðstöddu miklu fjölmenni.
Séra Ólafur Skúlason jarð-
söng.