Lögberg - 22.09.1955, Page 7

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 22. SEPTEMBER 1955
7
Frá Blaine, Washington
Háttvirti hr. ritstj. Löghergs,
P. Jónsson
30. ágúst 1955
Kæri vinur: —
Það virðist mikið vel við-
I eigandi ^ð óska þér og þinni
, góðu frú lukku og blessunar
flieð afmæli þitt, sem dr. Reck
minntist svo fallega á í Lög-
bergi. Vissulega varst þú
kempulegur á hinni ágætu
ftiynd. En nú kom áratalan í
Ijós! Ég hélt, að ég hlyti að
vera eldri en þú! Get varla
skilið, hvernig ég réði við þig,
þegar þú varst organisti hjá
toér í Wynyard forðum, ef ég
var yngri.
Það mátti nú fyrr vera, að
þessa einu viku, sem ég hafði
frí á árinu, skyldi ég vera svo
önnum kafinn, að ég gat ekki
komið á skrifstofuna til að
taka í hönd þína! Það frí
byrjaði að loknu þriggja mán-
aða tímabili, sem ég þjónaði
fyrra prestakalli mínu að
Mountain og Gardar og þar í
grend með heimilisfang í
, gamla prestshúsinu á Moun-
fain, sem nú hefir verið end-
Urnýjað. Það var altaf prýði-
iegt heimili og nú er það
»kastali‘k.
Það kom sér vel að okkur
bjónunum hafði aldrei verið
innrætt hræðsla við „vofur“
eða þess háttar. Annars hefði
kannske svo farið að þegar við
»hringluðum“ í „kastalanum“,
þá hefðum við orðið skelkuð.
En við sluppum við það.
Hins vegar má þess nú
gjarnan geta, að við hringl-
nðum ekki þar altaf innan
Veggja. Það hefir víst aldrei
verið megin einkenni þess
Prestakalls að hafa ekkert að
gjöra!
Meðan við hjónin dvöldum
þar syðra þrjá mánuði, í góð-
fúsu leyfi safnaðar okkar í
^laine, þá flutti ég 37 guðs-
þjónustur í hinum ýmsu
kirkjum í prestakallinu, og
ank þess nokkrar guðsþjón-
ustustundir á rúmhelgum
áögum í hinu vinsæla og vel-
^aetna elliheimili — Borg.
Tuttugu börn skírði ég, og
fermdi 25 ungmenni. Átti enn
fremur nokkurn þátt í upp-
Hæðslu þeirra, þó að áhuga-
samar konur störfuðu mest að
því, og með prýði. Starfaði ég
einnig nokkrar vikur að upp-
.Hæðslu 17 ungmenna, sem er
ákvarðað að ferma síðar á
þessu ári.
Htfarir þriggja velmetinna
kunningja frá fyrri árum,
hafði ég með höndum: Guð-
mundar Guðmundssonar frá
Garðar, Jóns Johnsonar, er
^bngum bjó í grend við Akra,
°g Ásgeirs Sturlaugssonar frá
Svoldar-bygð. Tveir hinir
Slðarnefndu voru teknir mikið
ai® reskjast. Við útfarirnar,
Sern haldnar voru í kirkjum,
er þeir höfðu tilheyrt, var
mikið fjölmenni. Þegar við
vorum að hverfa aftur frá
Mountain, andaðist einn af
°kkar vildarvinum, Þorsteinn
Híslason frá Morden, Man.
Var ég beðinn að taka þátt í
útför hans. En vegna lasleika,
gat ég það ekki. Kveðjuskeyti
auðnaðist mér að senda að út-
förinni, með konu minni. Las
séra Sigurður Ólafsson það
fyrir mig, og er ég honum
þakklátur.
Aðeins eina hjónavígslu
framkvæmdi ég, meðan við
dvöldum þar syðra. Fór hún
fram í Víkur-kirkju á Moun-
tain, að viðstöddu miklu
fjölmenni. Brúðhjónin voru,
Lára dóttir Sigurbjörns og
Kristbjargar Kristjánssonar á
Mountain, og Bernard Stanton
kennari við Ithaca háskólann
i N. Y. Eru þetta mjög álitleg
og myndarleg hjón. Bar brúð-
kaupsdag þeirra upp á sama
dag og brúðkaupsdagur okk-
ar, endur fyrir löngu!
Fulltrúar hinna ýmsu safn-
aða þar syðra voru yfirleitt
ungir menn, hafði ég á sín-
um tíma fermt þá nærri alla.
Hélt ég nokkra fundi með full-
trúum og nefndum úr söfnuð-
unum, sem höfðu einhver s’ér-
stök mál með höndum.
Tókum við hjónin þátt í
æðimörgum skemtisamkom-
um, sem allar voru fjöl^óttar
og vandaðar. Má nefna þar
samkomu á minningardaginn
30. maí, undir stjórn endur-
kominna hermanna. Þar var
og mikið fjölmenni. Vildi svo
óheppilega til, að 'ræðumaður,
aðkominn, sem hafði verið
búizt við að kæmi, forfallað-
ist. Og varð þá presturinn að
fylla í skarðið.
Önnur merkileg og vönduð
samkoma, sem við tókum þátt
í, en sem því miður, fyrir ó-
hagstætt veður, var ekki
nærri svo vel sótt, sem æski-
legt mátti telja, var afmælis-
hátíð hins íslenzka lýðveldis,
sem haldin var eftir hádegi 17.
júní. Var hún undirbúin af
hr. G. J. Jónassyni forseta
Þjóðræknisdeildarinnar Báru
og samherjum hans. Bar Mr.
Jónasson vitanlega að stýra
þeirra samkomu,, en lét mér
það eftir af velvildarhug. En
með þeirri ráðstöfun féll mér
það í hlut að „stjórna“ tveim-
ur aðalræðumönnum, auk
annars á skemtiskrá. Var það
ekki vandalaust, þar sem aðal
ræðumenn voru Dr. Richard
Beck frá Grand Forks og
Victor Sturlaugsson frá Lang-
don, N.D., sem hvor um sig
fluttu þessar þrumandi, ágætu
ræður!
---0----
Vil ég nú þakka fyrir hönd
okkar hjónanna mjög innilega
öllum, sem auðsýndu okkur
vinsemd og margvíslega og
mikla hjálpsemi við starfið.
Við þökkum þeim, sem lánuðu
okkur húsmuni, gáfu okkur „í
soðið“, óku okkur í allar áttir
við starfið og tóku okkur heim
á sín vingjarnlegu heimili, og
fleira og fleira.
Aðsókn við guðsþjónusturn-
ar var með afbrigðum góð
yfirleitt, einkum í sumum
héruðum prestakallsins. Ekki
var mér unt að gæta þess ná-
kvæmlega hverjir voru við-
staddir við hverja guðþjón-
ustu í söfnuðum sínum. En
vissulega sums staðar virtist
mér þeir nokkuð margir. Þess
varð ég t. d. var, að hr.
Gamaliel Thorleifsson, sem nú
er rúmlega níræður, náði því
marki að vera viðstaddur all-
ar sjö guðþjónusturnar, sem
mér auðnaðist að hafa á
Garðar!
----0----
Mikið ánægjuefni er það
okkur hjónunum nú við þessi
„vertíðarlok“, að prestakallið
efndi til prestskosningar fljót-
lega eftir að við hurfum það-
an, og framvísaði svo einróma
köllun til séra Ólafs Skúla-
sonar og frúar hans, sem ný-
lega höfðu hingað komið frá
fslandi. Eru þau mjög mynd-
arleg og álitleg hjón, og má
mikils góðs af þeim vænta.
Munu þau þegar tekin til
starfs. Óskum við einlæglega
bæði prestshjónunum og söfn-
uðunum Drottins blessunar
með þá ráðstöfun, og biðjum
að starfið megi verða heillá-
ríkt.
Kæri Einar! Þetta átti ekki
að verða svona afar-langur
pistill! Aðallega hófst þetta
með þeirri ákvörðun að óska
ykkur hjónunum til lukku og
blessunar. Og sennilega má
það líka, án saka, bæta þar við
blessunaróskum til Lögbergs
og liðsins þar.
Og fyrst svona er nú komið,
væri ég því fylgjandi, ef það
samrýmdist þínum vilja, að
birta línurnar í Lögbergi.
Með endurteknum óskum
alls góðs, og ;með kærum
kveðjum frá okkur hjónunum.
Þinn einlægur,
H. Sigmar
Norrænt fræðasetur yið
amerískan háskóla
Við háskólann í Wiscftnsin,
sem talinn er til helztu
menntastofnanna Bandaríkj-
anna, hefir myndazt deild í
Norðurlandamálum, sem
kalla má aðalsetur' þessara
fræða í Mið-ríkjunum, en þar
gætir áhrifa norrænna manna
einna mest 1 Bandaríkjunum.
Norrænu læra stúdentar
hjá prófessor Einar Haugen,
sem er forseti skandinavisku
deildarinnar og meðal helztu
fræðimanna í sinni grein þar
vestrar. Hann kennir málið og
lætur lesa íslendingasögur og
Eddukvæði. ,
íslenzlcir stúdeniar við nám
Byrjað var að kenna ís-
lenzku árið 1941 við Wis-
consin-skólanp og þá var til
aðstoðar við kennsluna ís-
lenzkur stúdent, sem var þar
við nám. Síðan hafa alltaf
verið þar einhverjir íslenzkir
stúdentar við nám, allt upp í
6—8 í einu. Oftast eru þeir að
lesa einhverjar hagnýtar vís-
indagreinar.
„Frá íslandi hafa komið til
okkar margir ágætir stúdent-
ar — og hið efnilegasta fólk“,
segir Haugen. „Við vonumst
til að njóta áfram þessara
kynna, sem stúdentarnir færa
okkur af landinu“.
Prófessor Haugen hefir lagt
nokkurn skerf til íslenzkra
fræða með útgáfum sínum.
1941 gaf hann út bókina „Vín-
landsferðirnar. Hin fyrsta
ameríska saga“. Þetta var ný
þýðing með skýringum á sög-
um þeim, sem geta um Vín-
landsfundinn. 1950 gaf hann
út annað íslenzkt rit: „First
Frammatic Treatise“. Það var
fyrsta enska þýðingin á þessu
verjpi og fylgdu fræðilegar
skýringar.
Tveir merkir hvaiamenn
Kennsla í íslenzku og öðr-
um norrænum fræðum á sér
lengri forsögu í Wisconsin-
skólanum heldur en við
nokkrar aðrar menntastofn
anir vestra, þar sem þessi
fræði hafa verið kennd
samfellu.
Árið 1853, réttum fjórum
árum eftir að skólinn var
stofnaður, báru Norðurlanda
búar í Wisconsin fram tillögu
um, að stofnaður yrði kenn-
arastóll í skandinaviskum
fræðum, en ekki komst sú til-
laga í framkvæmd fyrr en
Rasmus B. Anderson, maður
af norskum ættum, var skip-
aður prófessor við skólann.
Anderson lagði grundvöll
inn að kennslu í Norðurlanda-
málum við Wisconsinskólann,
en eftirmaður hans Julius E.
Olson prófessor, sem var ein
hver vinsælasti maður í sögu
þessa'skóla, hélt síðan í horf
inu langan aldur.
Báðir þessir menn eru nú
komnir undir græna torfu, en
í þeirra stað er búið að koma
upp Norðurlandadeild, fá-
mennri að vísu, en vef skipu
lagðri. Er Einar Haugen for-
seti hennar, en þar halda
fyrirlestra, auk hinna föstu
kennara, prófessorar úr ýms-
um öðrum deildum, svo sem
hagfræði, sögu, stjórnvísind-
um og félagsfræði.
Hverskonar fræðla
um Norðurlöndin
Mikill styrkur var það
deildinni, þegar háskólinn tók
upp samstarf við Minnesota-
skólann um aukna og víðtæk-
ari kennslu í skandinaviskum
efnum. Nutu skólarnir til
þess nokkurs styrks frá
Carnegiestofnuninni í New
York. Deildin gefur nú kost á
hvers konar fræðslu um
Norðurlöndin. Allmargir stú-
dentar gera norræn fræði að
aðalnámsgrein, og stúdentar
úr öðrum deildum sækja vissa
íyrirlestra. Höfuðáherzla er
lögð á málin, bæði málfræði
og lestur. Stúdentum er einn-
ig gefinn kostur á að stunda
sjálfstæðar rannsóknir í mál-
sögu og mállýzkum. En einna
vinsælustu fyrirlestrarnir eru
þeir, sem fjalla um úrvals-
bókmenntir Norðurlanda og
Einar Haugen flytur. Leggur
hann þar einkum áherzlu á
fornsögurnar, en talar einnig
nokkuð um íslenzka höfunda
frá seinni öldum, svo sem
Halldór Kiljan Laxness.
Mest áherzla á íslenzk fræði
Leggur deildin hlutfallslega
mesta áherzlu á íslenzk fræði
og er þó fátt um fólk af ís-
lenzkum ættum í Wisconsin.
Eiginlega er ekki nema ein
íslendingabyggð í Wisconsin,
á Washington-eyju í Michigan
vatninu, úti fyrir „þumlinum11
á þessu fylki, sem er einna
líkast belgvettling í laginu. En
maður af íslenzkum ættum
hefir þó fengið nafn sitt ritað
óafmáanlega í sögu háskólans.
Það er Chester A. Thordarson,
íslenzkur innflytjandi, sem
kom á fót miklu iðnfyrirtæki
í Chicago og gerðist síðar hinn
mesti hókasafnari. Bókasafn
hans var frægt, en einkum í
tveim greinum, sögu vísind-
anna og Islandssögu. Var það
metið á eina milljón dollara,
Þetta safn keypti háskólinn £
Wisconsin eftir dauða Thord-
arsons, og þar mun það geym-
ast sem minnisvarði hins á-
gæta íslendings, er safnaði
því.
—Mbl., 30. júní
BLOOD BANK

SPACE
contribuVed
DnMRys
MANITOBA
D I V I S I 0 N
WESTERN
CANADA
BREWERIES
l i m i t e D
MD-366