Lögberg - 27.06.1957, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 27. JÚNÍ 1957
7
Frét+ir frá starfsemi S. Þ. júní 1957
LARZ VIÐ SVARTAHAF ER AFKOMANDI VÍKINGA
Alhuganir amerísks skipasmiðs í Tyrklandi
Tyrkneskir fiskibátar bera
þess merki enn þafin dag í
dag, að norrænir víkingar
höfðu áhrif á skipasmíðar
Tyrkja fyrir meira en þúsund
árum. Það er amerískur skipa-
smiður, Howaud Caphelle að
nafni, sem kemur með þessa
fullyrðingu. Hann hefir dval-
ið í Tyrklandi um eins árs
skeið, sem sérfræðingur á
vegum Matvæla- og landbún-
aðarstofunarinnar (FAO).
Chapell'e bendir á, að nor-
rænir víkingar hafi komið til
Tyrklands frá Rússlandi.
Hann minnir á Væringjana í
Miklagarði. Chapelle segir, að
það sé almenn skoðun þarna
við Svarta hafið, að þeir sem
heita Larz eða eitthvað svip-
að séu afkomendur víking-
anna.
En hvað sem því líður,
bætir Chapelle við, þá er hitt
víst, að hinir tyrknesku fiski-
bátar, sem kayik’en, eða
caiqu’en nefnast eru mjög
svipaðir víkingaskipunum og
ekki ósvipaðir eintrjáningum
Indjána í Norður-Ameríku. —
Stærstu bátarnir af þessari
Kayik’en gerð eru 11,5 metrar
á lengd. Þeir eru notaðir til
netjaveiða í Bosporus sundi
og á Marmarahafinu. Minni
gerð, sem aðeins er 7—9 metr-
ar á lengd er notuð við hand-
færaveiðar.
Vélar eru í hinum 'étærri
bátum, en þeim minni er
róið. Það er einkennandi fyrir
þessa bátagerð, að skipin eru
há til stafs og skuts, segir
Chapelle, en það voru víkinga-
skipin einnig.
----0----
FAST ELDSNEYTI ER ENN
AÐAL ORKU- OG HITA-
GJAFINN
30% allrar orku í heiminum
framleidd úr olíum
Fyrir tæpum 30,árum voru
% hlutar allrar orku, sem
framleidd var í heiminum
unnin úr föstu eldsneyti. Nú
er svo komið, að um helm-
ingur orkuframleiðslunnar í
heiminum er unpinn úr föstu
eldsneyti. Á sama tíma hefir
orkuframleiðsla úr olíum
aukizt úr 15% í 30% af orku-
COPENHAGEN
Hcimsins bezfa
munntóbak
framleiðslunni í heiminum.
Fasta eldsneytið (aðallega kol)
er því enn þýðingarmesti afl-
gjafinn, þrátt fyrir aukin olíu-
not og hagnýtingu vatns-
aflsins.
Þessar upplýsingar eru úr
“Monthly Bulletin of Statis-
tics” — hagtíðindum — Sam-
einuðu þjóðanna.
Ástæðan til þess að kolin
halda svo vel velli, sem raun
ber vitni, er sú, að kolanotkun
hefir stóraukizt í Austur-
Evrópulöndum, Sovétríkjun-
um og í Kína. Um þriðjungur
allrar kolaframleiðslu heims-
ins er nú notaður í þessum
löndum. Árið 1929 notuðu
þessi sömu lönd aðeins 1/12
hluta af kolaframleiðslu
heimsins.
*
Kolaframleiðslan í Vestur-
Evrópu hefir staðið nokkurn
veginn í stað hin síðari árin.
Þau kol, sem svara til aukinn-
ar notkunar hafa verið flutt
inn frá Ameríku.
Norður-Ameríka er enn
stærsti olíuframleiðandinn í
heiminum, og þó dregur óðum
saman með Bandaríkjamönn-
um og öðrum olíuframleiðend-
um. T. d. var það svo 1929, að
Bandaríkjamenn framleiddu
68% af allri olíu er unnin var
það ár, en ekki nema 46% árið
1956. Það eru Arabalöndin,
sem eru á hælunum á Banda-
ríkjunum í þessu efni.
----0----
AÐSTOÐ SAMEINUÐU
ÞJÓÐANNA Á SVIÐI
FÁTÆKRAMÁLA
Norðurlöndin fjögur, Dan-
mörk, Noregur, Finnland og
Svíþjóð (íslands er ekki getið)
hafa í ríkum mæli notfært sér
starfsemi Sameinuðu þjóð-
anna á sviði fátækramála,
einkum s.l. ár, segir í skýrshi
um þessi mál frá Skrifstofu
Sameinuðu þjóðanna. Starf-
semi S. Þ. á sviði fátækra-
málanna er aðallega fólgih í
því, að stuðla að aukinni
menntun og reynslu þeirra er
að fátækramálum vinna.
Víkka sjóndeildarhriitg þessa
fólks og stuðla að því, að, þeir
sem að fátækramálum vinna
fái tækifæri til þess að kynna
sér samskonar mál í öðrum
löndum.
Starfsemin felst aðallega í
eftirfarandi: — námsferðum,
námskeiðum, sérfræðinga-að-
stoð og kvikmyndaútláni á-
samt myndaefni um ýms at-
riði fátækra og félagsmáia.
Frá Norðurlöndunurp hafa
menn tekið mikinn þátt' í
námsferðunum. Þessar ferðir
eru aðallega fólgnar í því, að
starfsfólk á fátækrastofnun-
um fær tækifæri til að vinna í
sams konar stofunum í öðrum
löndum, venjulega 2—4 vikur
í senn. Árið 1956 voru það
ekki færri en 436 fátækra-
málastarfsmenn, sem dvöldu
erlendis í skemmri eða lengri
tíma á vegum Sameinuðu
þjóðanna. 28 þessara manna
voru á vegum Alþjóðavinnu-
málaskrifstofunnar (ILO), sem
er þátttakandi í þessari starf-
semi S. Þ.
1956 voru haldin fimm nám-
skeið, sem 250 manns sóttu
víðsvegar að, t.-d. frá Egypta-
landi, íran, Lebanon og Sýr-
landi. Námsskeiðin voru hald-
in í Frakklandi, Englandi,
Belgíu og Hollandi.
Sérfræðinga-aðstoð á sviði
fátækra mála er talin hafa
heppnast mjög vel. Hún er í
því falin, að félagsmálayfir-
völd í einstökum löndum geta
rtotfært sér reynslu sérfræð-
inga sem kunnir eru víða um
heim. 12 Evrópuþjóðir not-
færðu sér þetta 1956. Alls
gerðu S. Þ. út 21 sérfræðing á
sviði ellistyrkja- örorku-, fé-
lagsmálavísinda o. s. frv.
1952 var sett á fót deild,
sem lánar út kvikmyndir um
fátækra- og félagsmál og hef-
ir þessi deild verið mikið
notuð. 1956 voru fyrir hendi
450 kvikmyndir og um 100
skuggamyndaræmur. Ýmsar
þjóðir, bæði í Evrópu og utan
notfærðu sér þessa þjónustu.
Dánarfregn
Þann 18. apríl s.l. andaðist
í Seattle, Wash., Christian
Franklin Goodman, 55 ára að
aldri. Hann var fæddur 29.
jan. 1902 í Selkirk, Manitoba.
Foreldrar hans voru Frank L.
Goodman og kona hans Fríða,
fædd Dínusson. Hann ólst Upp
í Selkirk. Þann 9. des. 1912
kvæntist hann Inghildi Árna-
son. Stuttu eftir giftinguna
fluttu þau vestur að hafi og
bjuggu þar ávalt, um hríð í
California, en voru búsett í
Seattle síðan 1944. Hann var
góður smiður, og um 30 ár
stundaði hann þá iðn. Um
nokkurt skeið var haún “Ship
Carpenter” á amerískum stór-
skipum, er sigldu milli Evrópu
cg Ameríku.
Mr. Goodman var fríður
maður og karlmannlegur;
hann var maður skylduræk-
inn og trygglyndiir. — Þau
hjónin eignuðust einn son,
Franklin að nafni, sem býr
með móður sinni í Seaftle-
borg. — Mr. Goodman lézt þar
sem hann var að verki í þjón-
ustu Runesy & Co. Con-
tractors. — Hann tilheyrði
Carpenter Union, No. 131.
Útför hans fór fram laugar-
daginn 20. apríl frá Mittel-
stadts útfararstofunni *í Bal-
lard. Hann var lagður til
hinztu hvíldar í Evergreen
grafreitnum.
Aldurhniginn' faðir hans
andaðist í Selkirk, Man., um
þrem vikurh síðar. — Með
Christian Franklin Goodman
er góður íslendingur gengipn
grafarveg.
„Guð huggi þá, sem hryggð-
in slær.“
S. Ólafsson
ALÞJÓÐA PÓSTMÁLA-
RÁÐSTEFNA í SUMAR
Sjálfvirkar frímerkjavélar
og aðrar nýjungar á sviði póst
málanna verða rædd á alþjóða
póstmálaráðstefnu, sem boðað
hefir verið til í ágústmánuði
n.k. í Qttawa í Canada. Það
er Alþjóða Póstmálastofunin
— UPU — sem gengst fyrir
ráðstefnunni, en það er venja
að slíkar ráðstefnur séu haldn-
ar fimmta hvert ár. Síðasta
ráðstefnan var haldin í
Brussel 1952.
Alþj óðapóstmálastof nunin
var stofnuð 1875 og er nú ein
af sérstofunum Sameinuðu
þjóðanna. Meðlimaríkin eru
nú 96 talsins og er því UPU
einna fjölmennust allra al-
þjóðastofnanna. — Búist er
við að ráðstefnan 1 Ottawa
standi yfir í sqx vikur.
Löng og margbreyiileg
dagskrá
Alls eru 116 mál á dagskrá
Póstmálaráðstefnunnar fyrir
utan einstakar fyrirspurnir og
þær verða margar því bæði
hinar fjölmennari og einnig
hinar minni þjóðir hafa um
margt að spyrja viðvíkjandi
póstmálum í heiminum, aðrir
hafa óskir fram að færa um
endurbætur, eða breytingar.
Það eru t. d. Bretar, sem
vekja máls á sjálfvirku frí-
merkjavélinni. Sovét-Rúss-
land vill vita hvort ekki sé
gerlegt að koma á sjálfvirku
neðanjarðar færibanda kerfi
til að flytja póst. Svíar leggja
til að UPU gangist fyrir að
sett verði á fót stofnun til þess
að aðstoða frímerkjasafnara
og munu benda á að slík stofn-
un hafi gefist vel í Svíþjóð frá
því hún var stofnuð 1927. —
Austurríkismenn leggja fram
þá spurningu hvort til sé ör-
uggt lím, sem treysta megi al-
gjörlega, þegar merkisseðlar
eru límdir á böggla.
Fjöldi frímerkjategunda
árlega
Allir meðlimir Alþjóðapóst-
málastofnunarinnar tilkynna
til aðalstöðva stofnunarinnar
í hvert sinn, sem gefin er út
ný tegund frímerkja, eða göm-
ul frímerki eru yfirstimpluð.
1956 voru gefin út 2591 tegund
nýrra frímerkja í heiminum,
eða eldri frímerki yfir-
stimpluð.
Aðalskrifstofa UPU er í
Bern í Svisslandi. Til þess að
meðlimir geti fylgst með mál-
efnum stofnunarinnar gefur
hún út tilkynningar um starf-
semi sína á sjö tungumálum:
ensku, frönsku, þýzku, rúss-
nesku, spönsku, arabisku og
kínversku.
„Nei, kona góð,“ sagði
læknirinn, „það er nokkuð
sem ég get ekki gert, að venja
manninn ýðar af að tala upp
úr svefninum. Það hr fyrir
utan minn verkahring.“
„Það var ekki heldur það,
sem ég átti við, heldur hitt,
hvort þér getið fengið hann
til þess að tala dálítið greini-
legar.“
Frá táknrænu merki
til nýtízku afgreiðslu .
Hér fyr melr hékk táknrænt spjald
yfir dyrum iðnaðarmanna og sérfræðinga
er tákna skyldi vinnusiöð þeirra.
Nú þarf ekki annars við. en að litast um
á gulu síðunum í símaskránni.
Með þeim hætti komist þér í samband
við það fólk, er þér þurfið að ná til í flýti .
Þella má þakka símanum og hinum og
hinum á byggilegu upplýsingum á
gulu síðunum.
MANITOBA
TELEPHONE