Lögberg - 25.07.1957, Blaðsíða 1

Lögberg - 25.07.1957, Blaðsíða 1
SAVE MONEYl use LALLEMAND quick rising DRY YEAST In Y* Ttnj Make» the Finest Bread Avallable at Your Pavodte Grocer ^ÁRGANGUR_________ WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 25. JÚLÍ 1957 NÚMER 30 SAVE MONEYI un LALLEMAND quick rising DRY YEAST In V* Lb. Tim Makes the Finest Bread Avallable at Your Favorite Grocer Ungmennafélögunum ber að hafa forystuhlutveric í handritamálinu Fimmiíu ára siarf ungmennafélaganna er þáttur í sjálfsiaeðisbarállu þjóðarinnar Ungmennafélagshreyfingin fimmtug á þessu ári. Saga ennar er einn glæsilegasti P^ttur í félagsmálaþróun þjóð- arinnar á þessari öld. Þátt- tska hennar í sjálfstæðisbar- attu þjóðarinnar mun halda °rðstír hennar á lofti. Bafátt- an í fánamálinu og krafan um fullan skilnað við Dani var að af vígreifum ungmenna- elögum, sem leiddu málstað- lnn fram til Sigurs. Nú standa Ungmennafélögin á tímamót- Utn. Gömlu baráttumennirnir sllnir eða vígmóðir og aðrir omnir í þeirra stað. Nýir ,lrnar skapa ný vandamál og refjast jákvæðra átaka. Sum eru þau vandamál, sem æskan ekur í arf frá eldri kynslóð á að falla í hennar hlut að leysa. UPPgjörinu við Dani ólokið Á öriagastundu t sjáifstæðis arattu þjóðarinnar vígðust nngmennafélögin kalli sínu. , au skipuðu sér í fremstu röð Peirra er harðast sóttu á ^atl1 í sjálfstæðismálunum. ngmennafélagsvakningin og lngvallafundurinn 1907 lögðu ayn§stu lóðin á metaskálarn- r 1 kosningunum 1908, þegar yrrstöðuöflin í sjálfstæðis- arattunni höfðu ákveðið að a a undan síga. Hefði svo far- að kyrrstöðuöflin hefðu r íð ofan á er líklegt að Is- and væri enn hluti Dan- þ °rttur eins og Færeyjar. e ta var djarfhuguðustu °nnum þjóðarinnar ljóst og v e , tilstyrk æsku landsins t ar aklaupinu hrundið og sótt branr tn nýrra sigra. Sam- andslögin frá 1918 var næsti °rsigurinn, fullveldi íslands ^yggt: Nú fór sem fyrr- h °r|Um þótti nóg komið og st *USt fara hægar í sjálf- ^ðisbaráttunni. Enn stóðu ugmennafélögin vörð í mál- lnu. sn^egar taka Þurftl loka- s-rettlnn nú í stríðslokin /ndi Það sig enn hverjir það °ru. er harðast sóttu að ekki ^ri slegið á frest að slíta öll ^mbandstengsl við Dani. Það 0 r u ungmennafélagarnir g°mlu. Neistinn frá 1907 lifði °g getur á ný orðið að báli ®e blásið í glæðurnar. En á a þjóðin sök á hendur Dönum. ^estu gimsteinar þjóðlegrar á'enningar eru geymdir í ,skjalasöfnum Dana. Á meðan Sv° er munum við krefja Dani um réttlát skipti á fyrra sam- eignarbúi þjóðanna. íslend- ingar eiga ekki að linna bar- áttunni fyrr en íslenzku hand- ritin eru öll komin heim. Ung- mennafélagshreyfingunni ber í þessu mesta hjartans máli þjóðarinnar nú, að sameina alla þjóðina til málsóknar og baráttu til sigurs í handrita- málinu. Hún er neistinn frá 1907, sem tendraði mestu fram farasókn þjóðarinnar. Nú er að skapasl lag Handritamálið hefir um sinn legið í doða af hálfu ís- lands, þar til nú í vetur að Alþingi tók málið til með- ferðar og undirstrikaði fyrri afstöðu sína einróma. Sýni- legt er, af skrifum danskra manna um handritamálið, að nú í fyrsta sinn er að myndast lag svo að mögulegt væri að sigla málinu heilu á húfi í höfn. Það hefir jafnvel heyrzt af munni danskra* að íslend- ingar fylgdu málinu ekki nægilega eftir. Hart er að búa undir þeirri frýjun. Augljóst er, að nú er rétt stund til þess að taka jákvæðar vinnuað- ferðir í handritamálinu. Sam- þykkt Alþingis ein nær Merkur frumherji lótinn Á fimtudaginn í fyrri viku lézt á Misericordia sjúkrahús- inu hér í borginni hinn merki frumherji Pálmi Lárusson, 244 Lipton Street, 92ja ára að aldri, hinn mesti skýrleiks- maður og skáldmæltur vel; hann var dóttursonur stór- skáldsins Hjálmars Jónssonar frá Bólu og var búsettur á Gimli í 55 ár. Konu sína, Guð- rúnu, misti Pálmi 1936. Hann lætur eftir sig fjóra sonu, Sigurstein og Hjálmar í Win- nipeg, Benedikt á Gimli og Brynjólf í Port Arthur; enn- fremur fjórar dætur, Mrs. M. Johnson, Mrs. O. Hjörleifsson og önnu, allar í Winnipeg, og Mrs. J. Thorkelsson í Selkirk; barnabörn hans eru 16 að tölu og 10 barna-barndbörn; einnig lætur hann eftir sig bróður á Islandi, Jón að nafni. Útförin var gerð frá lút- ersku kirkjunni á Gimli á laugardaginn, þeir séra Sig- urður Ólafsson og séra J- Fullmer fluttu kveðjumál. skammt. Danir verða að finna það svo að enginn geti efast um að að baki hennar standi órofa fylking allrar þjóðarinn- ar, sem ekki sættir sig við nein helmingaskipti um það, sem hún á ein. Samtök þjóðarinnar í handrilamálinu Fyrir nokkrum árum var sett á stofn svokölluð Árna- safnsnefnd, er samanstóð af fulltrúum margs konar félags- samtaka. Formaður var kjör- inn Páll Ásgeir Tryggvason, er setti markið hátt í byrjun og krafðist fjár af þjóðinni til þess að byggja Árnasafnshús á íslenzkri grund og ætti það að verða Dönum áminning um hug íslendinga í handrita- málinu. Efndir urðu minni eftir eina söfnunaratrennu náðist saman í sjóð, sem svar- ar tíunda hluta sómasamlegs húss yfir Árnasafn og þá gafst nefndin upp og lýsti það verk- efni sitt að gæta þessa fjár. Reynslan hefir sýnt að frá þessari hendi er ekki að vænta þeirra átaka, sem duga til að koma handritamálinu heilu í höfn- Frumskilyrði þess að ár- angur náist í langvinnum og viðkvæmum milliríkjadeilum er það, að sá aðili er sækir mál standi með jákvætt og virt almenningsálit að bak- hjarli. Það dugir bezt til þess að knýja andstæðinginn til undansláttar. Mikið Skoptir á að sókn íslendinga í handrita- málinu sé rekin á nægilega breiðum grundvelli og nægi- lega margir landsmenn virkir í málssókninni. Söfnun peninga í byggingar sjóð er aðeins sjálfsagður hliðarþáttur í málssókninni, sem engan veginn má van- rækja. Hitt hlýtur að vera höfuðatriði að hefjast handa um jákvæða sókn á hendur Dönum sjálfum. Ríkisstjórn og Alþingi þarf að geta sótt styrk til samtaka þjóðarinnar um málið, þegar á hólminn kemur við Dani. Einnig eru þjóðinni slík samtök nauðsyn- leg til að veita stjórnarvöld- um nægilegt aðhald og gæta þess að sókninni verði ekki linnt fyrr en sigur hefir unnizt. Framhald á bls. 8 Látin í hárri elli Á sunnudaginn hinn 14- þ.m., lézt að heimili fóstur- dóttur sinnar, Bridgevieæ Drive, Oakland, Californíu, frú Guðrún Kristjana Björns- dóttir (Mrs. H. O. Hallsson), nálega 93ja ára að aldri, göfug kona og góðviljuð, er gengið hafði á vegum guðs langa og gifturíka ævi; þeir, sem eignuðust frú Kristjönu að vini, áttu þar upp frá því vin, sem aldrei brást; á vegum fósturdóttur sinnar, Mrs. Mögnu Plummer, naut frú Kristjana kærleiksríkrar um- önnunar unz yfir lauk. Hin látna merkiskona var fædd í Keflavík 1. sept. 1864. Hallur, maður Kristjönu, lézt 27. marz 1837 í Palo Alto, Californíu. Heimili þeirra Kristjönu og Halls var við- brugðið fyrir ástúð og risnu. Meðal barna þeirra Krist- jönu og Halls, er hinn gáfaði og ágæti Islendingur Ólafur Hallsson kaupmaður að Eriks- dale, Manitoba. Látinn á bezta aldri Sú fregn hefir Lögbergi ný- lega borizt, að hinn 10. þ.m., hafi látizt af hjartaslagi í grend við Vananda á Texado Island, British Columbia, Hjálmar A. Kristjánsson 51 árs að aldri, sonur séra Al- berts E. Kristjánssonar og frú önnu konu hans. — Hjálmar var góður drengur og vinfast- ur svo sem hann átti kyn til. Lögberg vottar foreldrunum innilega samúð í þeim djúpa harmi, er svo óvænt hefir verið að þeim kveðinn; þessa mæta manns verður vafalaust nánar minst síðar. Merk kona látin MRS. J. V. STRAUMFJORD Hinn 4. júní síðastliðinn lézt að heimili sínu í borginni Astoria í Oregonríkinu frú Thórey Straumfjord, kona hins kunna læknis Jóns V. Straumfjords, er starf- rækir Medical Clinic í áminstri borg. Frú Thórey var fædd á íslandi 1895, og voru foreldrar hennar þau Guðmundur og Björg Thordarson, og með þeim fluttist hún til þessa lands sjö ára að aldri og settust þau að í Piney-bygðinni í Manitoba; hugur hennar stefndi snemma til menta og 1921 lauk hún B.A.-prófi í Home Economics við Manitobaháskólann með ágætis einkunn. Þann 31. marz 1923 giftist Thórey eftirlifandi manni sínum, Jóni lækni, er lifir hana ásamt þrem mann- vænlegum sonum, hafa tveir þeirra lokið læknisprófi, John V. Straumfjord, Jr. og A. Allan Straumfjord, en Robert V. Straumfjord stundar læknanám við háskólann í Oregon. Einnig lifir frú Thóreyju móðir hennar, fjórir bræður og fjórar systur, og tvö barnabörn. Frú Thórey var ástrík eiginkona og móðir, er aflaði sér fjölda trúnaðarvina hvar, sem leið hennar lá; um minningu hennar mun jafnan bjart veíða.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.