Lögberg - 25.07.1957, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 25. JÚLÍ 1957
I
Lögberg
GefiB út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
303 KENNEDY STREET, WINNIPEG 2. MANITOBA
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG. 303 Kennedy Stree, Winnipeg 2, Manitoba
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Skrifstofustjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
"Lögberg” is published by Columbia Press Limited,
303 Kennedy Street, Winnipeg 2, Manitoba, Canada
Printed by Columbia Prlnters
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
WHitehall 3-9031 _______________
Um daginn og vegínn
Olía, olía, meiri olía!
Olían hefir löngum þótt eftirsóknarverð, þó aldrei sé
hún eftirsóttari en nú, á dögum hinnar sívaxandi tækni;
þegar um auðugar olíulindir ræðir, er ekki verið að horfa í
mannslífin; olían verður að ganga fyrir öllu öðru því hún ter
afl þeirra hluta, sem gera skal; að minsta kosti virðast fjár-
sýsluspekúlantar og tækifærissinnar á vettvangi stjómmál-
anna í litlum vafa um að svo sé.
Nýjar fregnir frá Baherein við persneska flóann láta þess
getið, að undanfarna þrjá daga hafi blóðugir bardagar staðið
í ríki soldánsins yfir Oman og Muscat, þar sem uppreisnar-
menn á þessa lands vísu, hafi safnað að sér ógrynpi liðs, og
náð haldi á allmiklu svæði um miðbik Oman-veldis.
Soldáninn, eða þjóðhöfðinginn, hefir leitað á náðir
brezkra stjórnarvalda um aðstoð til að kæfa niður uppreisn-
ina áður en verra hljótist af, og er nú staðhæft, að utanríkis-
ráðherra Breta, Mr. Lloyd, hafi tekið málaleituninni vel, þótt
enn hafi hann eigi kunngert í hvaða formi aðstoðin yrði
látin í té.
Að því er ráða má af fréttum frá Baherein, tjást stjórnar-
sinnar þeirrar skoðunar, að uppreisnarmenn eigi að bakhjarli
kounginn í Saudi Arabíu, sem hafi fyrir hönd þjóðar sinnar
augastað á hinum miklu olíulindum, sem innan vébanda
Muscatveldis felast, einkum á þeim svæðum, er umlykja hin
voldugu Burcini olíuhéruð, er Bretar fram að þessu hafa
svo að segja full umráð yfir.
Það fylgir sögu, að brezk hernaðarjrfirvöld séu við því
búin, að senda til þesSara nýju vígstöðva fluglið frá Cypress
verði þess talin þörf og það svo að segja fyrirvaralaust ef
viðhorfið fer fremur versnandi en hitt.
Oman og Muscat, þótt tvö nöfn beri, eru í rauninni eitt
fullvalda ríki, sem hlutaðeigandi soldán ræður yfir, en bundið
er vináttu- og viðskiptasamningum við Bretland hið mikla.
Adam kendi Evu um, en Eva aftur höggorminum.
Ýmis hægri blöð á Bretlandi, svo sem blaðið Sunday Ex-
press, gefa í Skyn, að amerískir olíukóngar standi að baki
uppreistarmönnum og veiti þeim fulltingi; þessi blöð stað-
hæfa, að meginið af vopnum uppreistarmanna séu af amer-
ískri gerð, en láta þess jafnframt getið, að líkur séu á, að
vopnin hafi komist í hendur uppreistarmanna frá Saudi
Arabíu, er fengið hafi þau beina boðleið frá amerískum
stjórnarvöldum; í þessu felast óþarfa dylgjur í garð Banda-
ríkjamanna, er ekki hafa gefið eina einustu átyllu í þá átt, að
þeim léki hugur á áminstum olíulindum.
En verður svo sem ekki olían að skipa fyrirrúm í sam-
skiptum þjóða á meðal? Ja — því ekki það?
★ ★ ★
Fagurlega hugsað og sagt
Setjum svo að aldrei hefðu verið til á jörðunni neinar
blómjurtir, þá hefðum við aldrei orðið oss meðvitandi um
eitt hið dásamlegasta svið sálarlífsins. Heill heimur undur-
samlegra tilfinninga hefði þá sofið eilífum svefni í hjörtum
okkar, sem hefðu orðið hrjúfari og eyðilegri en þau eru nú.
Imyndunaraflið hefði þá skort efni í myndir sínar. Hið
óendanlega svið lita og litbrigða hefði verið okkur að mestu
hulið. Dýrðlegt samræmið í litrófi ljóssins hefði verið okkur
óþekt, því það eru blómin, sem fyrst og fremst hafa höndlað
það og opnað augu okkar fyrir dásemd þess. —Maeterlink
★ ★ ★
Á meðan eyra mannsins heyrir brimskafla brotna á
höfum úti, á meðan augu mánnanna fylgja norðurljósum,
sem braga yfir þögulum jökulbreiðum, á meðan manns-
hugurinn leitar órafjarlægra hnatta í endalausum geimi — á
meðan munu töfrar hins ókunna leiða mannsandann áfram
og upp á við. —Nansen
Jarðmælingar þurfa að vera miklu
nókvæmari en nú er
VÍSINDAMENN vona, að á
„jarðeðlisfræðiárinu“, sem
hefst 1. júlí í sumar og stend-
ur til ársloka 1958, muni þekk-
ing á jörðinni stóraukast. Á
þessum tíma vinna þúsundir
vísindamanna frá 46 löndum
að rannsóknum á jörðinni og
gufuhvolfinu. Á rúmlega 20
rannsóknarstöðvum, s e m
dreifðar eru um allan heim,
munu vísindamennirnir gera
athuganir, sem miða að því að
leiðrétta skekkjur og gera
fullkomnari uppdrátt af
hnettinum, sem vér byggjum-
Ein spurningin, sem leysa
verður úr, er t.d. þessi: Hvað
er langt milli meginlandanna?
Nú sem stendur virðist eng-
inn vita það með vissu. En
um leið og greitt hefir verið
úr þeirri spurningu, þá fæst
einnig úr því skorið, hvort
nokkur tilhæfa er í því, sem
haldið hefir verið fram,‘ að
allt þurrlendi jarðar hafi einu
sinni verið á einum stað, en
síðan slitnað sundur og
gliðnað.
Þá verður og hnattstaða
ýmissa stærstu eylanda mörk-
uð nákvæmlegar en nú er.
Menn vita, að nú skakkar þar
mælingum um 200—300 fet og
sums staðar allt að 1% km.
Þetta eru stórskekkjur á öld
hinna fjarstýrðu skeyta. 1
seinni heimsstyrjöldinni voru
t. d. sendar radar-stýrðar
sprengjur frá Korsíku til
Italíu, en þær misstu marks
vegna þess að staðarákvörðun
Korsíku var ekki rétt. Það var
ekki fyrr en þetta hafði verið
leiðrétt, að flugskeytin hittu
í mark.
Sérfræðingar vona, að þeg-
ar rannsóknaárinu er lokið,
verði ýmsir staðir á jörðinni
svo nákvæmlega mældir að
ekki geti skakkað nema um
nokkur fet. Mælingar þessara
staða verða svo grundvöllur
frekari mælinga og leiðrétt-
inga á hnattstöðu meginland-
anna.
Annað úrlausnarefni, sem
mun verða vandlega athugað,
er það hvernig jörðin er í lag-
inu. Hvert mannsbarn veit nú
að jörðin er ekki reglulega
hnöttótt, heldur flatari víð
pólana, en bungar út um mið-
bikið. En hvað er þá möndull
jarðar langur og hvað er hún
digur um mittið? Nú sem
ÍSLAND ,
LAG: Ó. fögur er vor fósiurjörð
Eg elska mína ættarjörð
í allri sinni prýði;
þar himnafaðir heldur vörð
og hjálpar lýð í stríði.
Þar vex og þroskast vitur þjóð,
sem virðir fagra listir.
Hún elskar sögu, söng og ljóð,
í sannan vísdóm þyrstir.
Eg sé í anda íslandsbygð
á öllum sviðum stækka,
og fólkið vaxa í vizku og dygð
í verði stöðugt hækka;
þar mælist þyngst á metaskál,
er manndómshagur dafnar
og alvakandi andi og sál
sér alheimsfræðum safríar.
í framtíð Islands blessast bú,
ei bregst þar viljinn sterki;
þar kærleikur og kristin trú
er kennd og sýnd í verki.
Guð heyrir bezt þá bænagjörð,
sem biðja íslands munnar;
Ei hrífur neitt á himni og jörð
sem hljómur íslenzkunnar.
Eg sé í anda ísland nýtt
með akurlönd og hjarðir,
í sumardýrðarskrúða skrýtt
og skóg um allar jarðir.
Eg veit þar auðlegð aldrei dvín
því opnar leiðir standa.
í grasi landsins gullið skín,
sem grær og þekur sanda.
Guð blessi ísland ár og síð
og alla sem þar lifa,
og allt þeim veiti alla tíð,
sem er til gagns og þrifa.
Eg bið af hjartans innstu æð,
þar ávalt haldist friður.
Eg ætla mér af himnahæð
að horfa á ísland, niður.
—V. J. Gullormsson —1957 |
stendur skakkar um allt að
700 metrum á útreikningum
um lengd jarðarmönduls. Og
alltaf hafa verið að breytast
útreikningar á því, hvað jörð-
in er digur um mittið. Þegar
200 árum fyrir vort tímatal
hafði grískur maður, Erasto-
benes að nafni, talið að um-
mál jarðar væri sem svarar
28,000 enskum mílum. Það
var ekki svo fjarri lagi, því að
seinustu útreikningar vísinda-
manna segja að ummál jarðar
sé um 24,900 enskar mílur.
Sólmyrkvann sem v a r ð
sumarið 1954 notuðu vísinda-
menn til þess að mæla ummál
jarðar enn nákvæmar ,eða svo
Framhald á bls. 5
ADDITIONS
lo Betel Building Fund
Mr. & Mrs. Jón Reykjalín
Langenburg, Sask- $100.00
1 minningu um þetta fólk:
Ástríka móður Pálínu John-
son; hjartkæran föður og
bróður Björn Halldórsson, og
Pál Halldórsson. — Einnig í
minningu um einlægan vin
séra Guttorm Guttormsson.
---0---
Mr. Sigurdur J. Thorkelson,
Arnes P.O., Manitoba $10.00
í minningu um kæra vini,
Mr. & Mrs. Hannes Hannesson
fyrrum að Gimli, Manitoba.
---0---
Guðrún J. Thorkelson
Arnes P.O., Manitoba $10.00
1 minningu um kæra vini,
Mr. & Mrs. Hannes Hannesson
fyrrum að Gimli Manitoba.
"Betel" $180,000.00
Building
Campaign Fund
---—180
Make your donatlous to ***•
"Betel" Campalgn Fund.
123 Prlnceas Síreet,
Winnipeg 2.