Kirkjublaðið - 01.11.1895, Page 12

irnar um hína æðstu veru, um ábyrgðina Og um annað
líf gjörsamlega máðar burt úr sjerhverri sálu. Látum
mennina einu sinui hreinlega halda, að þeir sjeu verk og
leikur hendingarinnar, að engin hærri vitund skipti sjer
af mannlegum málefnum, að allar þeirra betrunarfram-
farir endi að fullu 1 dauðanum, að hinn veiki hafi engau
verndara og hinn ranglætti engan fyrirhefnanda, að ekk-
ert endurgjald sje fyrir fórnir í þjónustu ráðvendni og
manngæzku, að eiðurinn iieyrist eigi á himni, að leyni-
glæpir sjeu engum kunnir nema syndaranum, að mann-
ieg tilvera hafi engau tilgang og mannadyggðir engan
óskeikulan vin, að i þessu stutta lífi sje allt sem oss við-
kemur innifalið, og dauðinn verði algjörður, ævarandi
útslokknun. Setjum snöggvast svo, að menn alveg yfir-
gæfi trúarbrögðin, og liver getur ímyndað sjer eða lýst
með orðum þeirri feykilegu auðn er á eptir mundi koma?
Vjer vonum, ef til vill, að mannleg lög og meðfædd
hluttekning hjeldi mannfjelaginu saman. Jafn-skynsam-
legt væri samt að trúa því, að þótt sóiin á himnum væri
slökkt, gæti iampar vorir ljómað upp jörðina og eldstór
vorar fjörgað og frjóvgað hana. Hvað helzt í manneðl-
inu á að vekja virðingu og blíðu, ef maðurinn er að eius
varnarlaust skorkvikindi dægursins? Og hvað er haiiu
annað, ef guðleysið (aþeism = ógyðska) er sannleikur.
Takið burtu alla guðshugsun og guðsótta úr þjóðfjelaginu,
ogsjálfselskaogholdsmunaður mundi gleypaallan manninn.
Girnd sem þekkir engin bönd, og fatækt og þjáning, sem
íær enga huggun eða von, mundi fóttroða með fyrirlitning
böndin mannlegra laga. Dyggð, skylda og frumsannindi
yrði allt hætt og virt vettugi, svo sem marklaus orð.
Svívirðileg eigingirni mundi rýma út hverri annari til-
fundningu og maðurinn í rauuinni verða það sem kenn-
ing guðleysisins segir hann að vera: samfjelagi viflu-
dýranna.
Tað verðskuldar einkum athygli í þessu máli, að
kiistin trú er sjerstaklega mikiivæg fyrir trjáls þjóðfjelög.
í rauninni má ef'ast um það, hvort borgaraiegt frelsi
getur staðizt án hennar. Að minnsta vitum vjer, að
jafnaðarfullt rjettarfar og hlutdrægnislaus framkvæmd