Öldin - 01.06.1895, Blaðsíða 15

ÖLDIN.
95
stórsjóa, er öllum smáfdrum mundi granda.
Og hvað getur verið betur viðeigandi en
það, að svipur af skipi í björtu báli birtist
sjómönnum til viðvörunar ? En hvemig á
þá að gera grein fyrir þessari undarlegu
sjón ? Hver er orsök hennar ?
Ég heíi heyrt margar tilraunir gerðar
að ráða þessa gátu, en til þessa hefir engin
þeirra reynst viðunanleg, að þvi er mör er
kunnugt. Að ijósið eða eldurinn sö gas,
sem einhvern vegin kviknar í og sem svo
fellur með öldunum á meðan það er að
brenna, og að sérstakt ásigkomulag loftsins
framleiði það, eða verki á það, það er nokk-
uð, sem margir munu fúsir viðurkenna
sennilegt. En hvers vegna skyldí gas-
bruni sá birtast í skipsmynd og í mynd
manna, sem æða aftur og fram í eldinum ?
Þetta er þó svo, ef framburði skynsamra
manna í því efni er treystandi. Það er
leyndai dómurinn, ogsem mér finst að sein-
legt verði að opinbera.
Hér ber og þeirra vandræða að geta,
að skip þetta eða, skipssvipur leyíir enga
rannsókn, Hvað eftir annað liafa hinir og
þessir gert tilraunir að nálgast það í smá-
bátum, en árangurslaust. Eétt í því, er
menn hugðu að tilraunin mundi hepnast,
hvarf Ijósið og myndin, en kom svo von
bráðar í Ijós aftur, þá ef til vill eins langt
aftur undan bátnum, eins og það var áður
langt framundan honum.
Eftir að hafa séð þetta ijós í fyrsta
sinn, er mönnum gjarnt á að liggja vak-
andi fyrstu tvær, þrjár nætur og grufia.
Þá er næsta stig að ganga á bókasafnið og
leita í öilum skræðum, sem nokkuð segja
um eðlisfræði. Allir skapa sér svo ein-
hverja hugmynd og framsetja svo sem
i'áðning gátunnar, en sé athugað hve mörg
e/-orð sögumaðurinn hefir við hendina, er
afsakandi þó maður ætli að hann sjálfur
frúi ekki eins óbifanlega á uppgötvun sína,
eins og hann virðist heimta að áheyrend-
Urnir geri.
Eftir að hafa hlustað á þess kyns hug-
myndir og uppástungur, er enginn hlutur
hugðnæmari, en að snúa sér til hinna
hversdagslegu,saklausu Akadiu-fiskimanna
og hevra hvernig þeir ráða þessa gátu, livað
þeir segja um uppruna “flug-ljóssins.” Út-
skýring þeirra er cins víst ekki sú rétta, cn
meðal þess fólks er hún þó viðtekin sem
sannlcikur, og hún er, þegar alt kemur til
alls, ekki mikið ólíklegri en eru margar
tilgátur þeim mentaðri manna. Þeirra út-
skýring segi ég nú öldungis eins og ég
heyrði hana af vörum gamals sjómanns :
“Fyrir 100 árum, eða um það bil, þeg-
ar strendur fjarðarins fyrst voru að byggj-
ast, var bátshöfn heil af fiskimönnum rnyrt
á sjó úti. Fyrst um sinn hugðu menn að
bátnum hefði livolft í sjógangi og menn-
irnir allir druknað. En eftir nokkra daga
fóru lík þeirra að reka á land, og sást þá
gerla, af því hve likamarnir voru meiddir
og marðir, að voðaglæpur hafði verið fram-
inn, að þcir höfðu verið myrtir. Voru þá
nokkrir duggarar grunaðir, og bar það til,
að um það leyti sem morðið var framið,
höf'ðu þeir einnig verið á fcrð um fjörðinn.
Nokkru síðar reyndist tilgátan rétt, því
munir ýmsir, sem liinir myrfu menn áttu,
fundust í föggum þessara manna.
Á þcim dögum náði armur réttvísinn-
ar ekki eins langt eins og nú á tímum og
fólk ekki eins fljótt að bregða við og segja
til. Af því leiddi, að morðingjarnir voru
látnir óáreittir, látnir halda uppi- sigling-
um sínum eins og þeir hefðu ekkert til
saka unnið. En blóð þessara saklausu
Akadiu-fiskimanna hrópaði í himininn, og
liið himneska réttlæti gat ekki liðið að slík-
ur glæpur væri látinn óhegndur.
Þegar duggarar þessir einn góðan veð-
urdag, mörgum árum seinna, voru staddir
úti á firðinum á iniðinu sama, er morðið
var framið á, skall á þá ofsaveður. Þeir
réðu ekki við neitt, en dugguna hrakti
undan veðrinu og upp að klettum á landi.
Það er enginn aftur kominn að segja, en
ætlað er, að í æðinu sem kom á skipverja,