Kvennablaðið - 27.11.1906, Blaðsíða 1

Kvennablaáiðkost-
ar 1 kr. 50 an. inn-
anlands, erlendis 2
kr.60 [centvestan-
hafs) */ 3 v^rðsins
borgÍBt fyrfram, en
2/3 fyrir 15. júli.

típpsogn skriáeg
bundin við ára-
mót, ógild nema
komin sé til út-
get. fyrir 1. okt.
og kaupandi hafl
borgað að fullu.
12. ár.
Reykjavík, 27. nóv. 1906.
M II.
Nútíðarmál kvenna.
Því hefir oft verið hreyft 1 Kvennablaðinu, að
íslenzka kvenfólkið ætti að vera áhugameira 1 öll-
um efnum en það er. Það ætti alt að eiga ein-
hver áhugamál, sem það vildi vinna fyrir, og ef
þyrfti með — berjast fyrir. En hingað til hafa á-
hugamálin sýnst bæði vera fá og smá, að minnsta
kosti hjá flestum konum.
Á síðustu árum hafa þó stöku félög verið
stofnuð til að vinna að ýmsum nauðsynlegum
mannúðarfyrirtækjum. En rnjög hafa það verið
tiltölulega fáar konur, sem lagt hafa þar veruleg-
an áhuga fram.
Kvennablaðið ætti að vera nokkurkonar sam-
einingarband og talfæri milli kvenna, þar sem þær
gætu ráðgast hver við aðra um áhugamál sín og
skoðanir, og borið fram ýmsar mismunandi til-
lögur til framfara í ýmsar áttir og tekið saraan
höndum, til að vinna að sameiginlegum framför-
um kvenna í öllum efnum.
En lítið bryddir á slíkum félagskap eða áhuga.
Það er alveg undantekning, ef nokkur einasta
kona fæst til að tala opinberlega í blaðinu um
nokkurn skapaðau hlut. Annaðhvort er áhuginn
enginn á neinu, engin þrá til að breyta neinu, eða
framkvæma neitt, eða konur hafa ekki rænu á
því, nenna því ekki, vilja það ekki. —
Allstaðar annarstaðar í heiminum eru konur
komnar svo langt, að margar þeirra eru farnar að
finna sárt til þroskaleysis þeirra og áhugaleysis.
Þær eru farnar að starfa einbeittlega að því að
safna sér saman í fylkingu um sameiginleg mál
sín. Þær krefjast þess að fá að taka þáttl áhuga-
málum þjóðanna. Þær segja: „Vér erum annar
helmingur þjóðarinnar, vér erum þjóðfélagsborg-
arar, höfum að mestu leyti sömu skyldum að
gegna og karlmennirnir, vér erum mikið meira
en þeir: Vér erum mæður og fóstrur æskulýðsins,
Vér krefjumst því fullra mannréttinda og þjóðfé-
lags-réttinda. Vér viljum fá leyfi til að vinna fyrir
börn vor, fósturjörðina og sjálfa oss á hvern þann
hátt, sem hæfileikar vorir leyfa. Vér viljum taka
þátt í öllum yðar áhugamálum sem jafningjar
og félagar yðar. Réttið oss hendina, sem vinir
og bræður og þér munuð ekki iðrast þess“.
Öll kvennablöð erlendis fylgja þessum kröfum
að meira eða minna leyti. Sum þeirra flytja ekk-
ert annað. En — hverir eru þeir sem rita slíkt?
Eru það að eins ritstjórarnir? Nei — það eru
að mestu leyti konurnar sjálfar. Þar koma áhuga-
mál þeirra greinilegast fram, og þar berast þau á
milli manna, verða rædd og samþykt eða þeim verð-
ur mótmælt. Blöðin eru nokkurskonar þing, þar sem
öll mál eiga að ræðast af hverjum sem vill. — En
hjá oss hér á ísiandi, vilja konurnar ennþá ekki
eiga nein mál á því þingi, þær vilja láta leggja
alt upp í hendurnar á sér fyrirhafnarlaust.
Kvennablaðið getur hvorki né má, sitja af-
skiftalaust hjá, þegar systur vorar úti í heiminum
eru risnar á fætur, til að berjast fyrir framförum
og réttindum sínum. Sú hreyfing er svo sterk
og hefur svo djúpar rætur, að hún er ef til vill
einmitt merkasta hreyfing þjóðanna um þessar
ar mundir. Menn eru löngu hættir að hlæja að
ákafanum og öfgunum, sem þær eru líka vaxnar
frá, þótt þær í fyrstu yrðu að nota það til að
vekja eftirtekt á málefnum sínum. Nú eru þær
virtar, almenningsálitið er víða algerlega með þeim,
og stjórnmálamennirnir eru farnir að taka tillit til
þeirra.
Ymsar konur álíta, að Kvbl. ætti að halda
fast við slna upphaflegu stefnuskrá: heimilin, en
ekki fara út i þessa sálma. En Kvbl. viil heldur
ekki afrækja þau mál, sem lúta að því að bæta
þau. Það vill einmitt víkka verksvið kvenna og
sjóndeildarhring þeirra. Það vill vekja konur til
þekkingar og umhugsunar um manngildi sitt og
hæfileika og fá þær til að nota þá alla. Konur
segja að okkur varði eingöngu um heimilin. En
hvað mörg mál eru þá ekki, sem koma heimilun-
umvið? Kemur heimilunum og konunum ekki
við, hvernig skólarnir eru, sem börnin þeirra
ganga i? Eða kemur þeim ekki við, hvaða
kennarar fjalla þar um? Kemur þeim ekki
við, hvort dætrum þeirra sé gert létt eða erfitt
fyrir að komust áfram og geta unnið fyrir sér eins
og drengirnir, án þess að vera upp á þaó komn-
ar að gifta sig? Kemur þeim ekki við, að þótt