Kvennablaðið - 31.05.1915, Blaðsíða 3

KVENNABLAÐIÐ
35
einhuga, samtaka og sammála með stjórn
sinni. Þær, konurnar, beri stoltar sorgar-
klæði sín, þótt sorg og áhyggjur ríki á
hverju heimili. N ú geti þær ekki talað
um frið við konur þeirra þjóða, sem hvorki
gefi gaum að almennum né alþjóða hern-
aðarreglum. Voni, að það takist síðar
með betra árangri.
Þótt nú bæði austurrískar, ungverskar
og þýzkar konur haíi mætt og samþykt
alt þetta á Haag-fundinum, þá hafa þó
landsfélög þeirra neitað sem slik, að taka
þátt í honum. Og nú eftir fundinn hefir
form. þýzka sambandsráðsins, sem inni-
lykur öll kvenfélög landsins, mótmælt því,
að þýzkar konur hafi getað tekið þátt í
fundinum sem fulltrúar nokkurs félags.
Hyað geta konurnar gert fyrir
landbúnaðinn?
Þetta mun nú þykja barnaleg spurning,
því ekki þurfum við að líta nema 70—80
ár aftur í tímann, til þess að sjá konur
til sveita ekki einungis notfæra sér fífs-
björg fjölskyldu sinnar í búri og eldhúsi
og vinna af kappi til fata fyrir fjölskyldu
sína, jafnframt því er þær miðluðu börn-
um sínum þeim andlega forða, er þær áttu
beztan í eigu sinni, heldur oftsinnis taka
að sér útiverk bændanna á vissum tima
árs, þegar þeir vegna lítillar framleiðslu
landsafurða urðu að leita sér bjargar á
sjónum. »Af hrífuskafti og prjónum var
höndin krept og bogin, og hartnær þorrin
brjóstin, af tíu munnum sogin«. Já, svona
var það, og guð einn kann réttilega að
meta starf þessara kvenna. Nokkrar af
þessum kvenhetjum lifa enn og eru því
miður nokkrar af þeim eins og skáldið
kemst að orði: »Sem vefstóll úti í horni
hún var hin síðstu ár, sem voðinni er
sviftur, af elli og hélu grár«. Fáir taka
eftir þeim. Þær heyra óminn af háværum
röddum, er tala um frelsi og framfarir;
þær geta naumast áttað sig, því þær lieyra
svo mikið, en sjá svo lítið, en sjálfar eru
þær vanar því gagnstæða. Og áfram liður
timinn með nýjum breytingum á ýmsa
vegu og nýjum réttarbótum fyrir okkur
konur, er gerir það að sumu leyti að verk-
um, að óvíða eru gerðar eins miklar kröf-
ur til krafta okkar út á við, hvað erfiðis-
vinnu landbúnaðarins snertir, eins og gert
var fyrir nokkrum tugum ára. Og leiðir
þar af, að karlmenn hafa nú vanalega
stjórn og algerða ums57slu búsins út á við,
en konan annast stjórn þess og umsjrslu
inn á við. Að sumu leyti kann þetta að
vera gott, að karlar og konur til sveita
hafa svo að segja markað sér sinn verka-
hringinn hvor, í baráttu landbúnaðarins,
en hér megum við konur gæta okkar að
verða ekki of einhliða, ef við ætlum að
vinna landbúnaðinum það gagn, er eg álít
að okkur sé skylt að vinna. Ekki svo að
skilja, að eg vilji afturkalla liðna tíð, er
konan, ófrjáls, einstæðingsleg og undir-
okuð, vann langt fram yfir það, er kraftar
hennar leyfðu. En eg vil, að við með
auknum réttindum og lærdómi stöndum
að minsta kosti ekki að baki ömmum
okkar og mæðrum, heldum keppum að
því, að bera sem bezt skyn á landbúnað-
inn á sem flestum sviðum hans og neyt-
um þar krafta okkar andlegra og likam-
legra. Við getum það á svo margvislegan
hátt, þótt í þessari grein verði að eins
minst á eitt af áhyggjuefnum landbúnað-
arins, fólksfæðina í sveitunum. Fólk talar
mikið um þetta sin á milli, en lítið er
gert til þess að bæta úr því. Hér þarf
alvarlegt starf að koma til greina og er
þá bezt að byrja á börnunum, svo síður
verði unnið fyrir gýg. Mér sárnar, þegar
eg heyri skólunum kent um það, hve mikið
streymir af fólkinu úr sveitunum í kaup-
staðina. Auðvitað er það þeim að kenna
1 þeirri merkingu, að þeir vekja fróðleiks-
fýsn fólksins og eru í því efni alveg á sinni
réttu hillu. En þótt fólkið eftir nokkurs
tíma dvöl á þessum skólum þykist vera
orðið of fínt til þess að vinna vanalega
sveitavinnu, þá gef eg skólunum það ekki