Lögberg-Heimskringla - 29.09.1966, Side 5

LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 29. SEPTEMBER 1966
5
fccUkij^ ftsucudxm^ ívl QadandvL
Við förum á fætur klukkan
átta á morgnana, borðum
morgunmat og leggjum af stað
í skólann. Það er ekki langt í
skólann. Við erum sex eða sjö
mínútur að ganga þangað.
Skólinn byrjar klukkan níu.
Klukkan tólf borðum við há-
degismat, og síðan höldum við
áfram við námið þangað til
klukkan hálffjögur eða fjögur.
Islendingar heilsast og kveðj-
ast með þessum orðum: Góðan
dag, gott kvöld, komdu sæll,
vertu sæll. Þegar menn kveðja
á kvöldin, bjóða þeir góða
nótt.
Hvar varst þú í sumar? Ég
var heima að hjálpa bróður
mínum við heyskapinn. Hvað
átt þú (áttu) marga bræður?
Ég á tvo bræður, annar þeirra
heitir Gunnar, en hinn Jónas.
Hvað starfa þessir bræður þín-
ir? Þeir eru báðir bændur í
sömu sveit.
Þetta er fallegur hattur, og
hann fer þér fremur vel. Varst
þú með hann í gær, þegar þú
fórst heim til hans frænda
þíns? Nei, ég var ekki með
hatt, því að veðrið var svo
gott, sólskin og hiti allan dag-
inn.
UoaxbulaMj^ :
allan daginn, — all day long
annar — hinn, one — the
other
á morgnana, in the morning
báðir, both
bjóða góða nótl, say good night
borðum hádegismat, morgun-
mat, (we) eat lunch, break-
fast
byrjar, begins
bændur í sömu sveit, farmers
in the same district
íallegur, beautiful
íörum á fætur, get up
ganga, walk
gott kvöld, good evening
góðan dag, good morning
hann fer þér fremur vel,
it fits you rather well
hattur, hat
heilsast (heilsa), greet
heima, at home
heitir, is called
hiti, heat, hot weather
hjálpa bróður mínum við hey-
skapinn. help my brother
with the haymaking
hvað átt þú marga etc.? how
many do you have?
hvað starfa þessir bræður þín-
ir?, what do these brothers
of yours do?
höldum við áfram við námið,
we keep on studying
í sumar. last summer, this
summer
komdu sæll, how do you do
kveðjasl (kveðja), say good
bye
langt, far
leggjum af stað, (we) leave
sólskin, sunshine
veðrið var svo gott, the
weather was so good
vertu sæll, good bye
þangað til, until
þegar þú fórst heim til frænda
þíns, when you went to
visit your relative
Linker-f jölskyldan
Frá vinstri: David, Halla og Hal Linker.
Mörg ár eru nú liðin síðan Linker-fjölskyldan kom til
Winnipeg og Hal sýndi fagrar litmyndir frá íslandi og Halla
kom fram í íslenzka búningnum, ung og glæsileg, en David,
sem þá var lítill patti, svaf bak við tjöldín. Nú er hann
orðinn stór og myndarlegur piltur, en árin virðast engin
ellimerki hafa sett á útlit foreldra hans, svo sem sjá má á
þessari mynd. Á þessum árum hafa þau ferðazt um flestar
heimsins álfur og tekið óteljandi myndir af því, sem fyrir
auga þeirra hefur borið og frætt umheiminn um Island og
önnur lönd.
Halla hefir sent mér bækur sínar, og fékk ég þá síðari,
Three Tickets to Timbuktu, í maí, og er ég henni hjartan-
lega þakklát fyrir hana, en hef því miður ekki haft tíma til
að lesa hana grandgæfilega, en mun e. t. v. skrifa um hana
síðar. 1 millitíðinni leyfi ég mér að birta eftirfarandi frá-
sögn um heimsókn þeirra til Islands. — I. J.
Vitundin um hinn norska uppruna
Ræða dr. Bjarna Benediktssonar, forsæiisráðherra, í hófi
ríkisstjórnarinnar fyrir Per Borten, forsætisráðherra Noregs
og frú hans.
„íslenzkur
glímukappi"
Halla og Hal Linker taka nýja
kvikmynd.
Halla, Davíð og Hal Linker,
víðförul og víðfræg íslenzk-
bandarísk fjölskylda, okkur
góðkunn m. a. fyrir bók eftir
þau, sem gefin var út hjá
Skuggsjá fyrir síðustu jól —
„Islenzk ævintýrabrúður" —
eru nú stödd á Islandi. Þau
koma hér við á heimleiðinni
eftir tveggja mánaða kvik-
myndatökureisu um Afríku og
Evrópu. Við blaðamann Mbl.,
sem hitti þau að máli á dögup-
um, sagði Hal Linker, að í ný-
afstaðinni kvikmyndatökuferð
um Afríku og Evrópu hafi þau
m. a. heimsótt 4 lönd, sem
þau hafa ekki áður verið í:
Sikiley, Túnis, Sardíníu og
Korsíku, sem er 119. landið,
sem þau kvikmynda í. Á ís-
landi hyggjast þau taka a. m.
k. eina kvikmynd að þessu
sinni, og þá um glímu. — Ég
hef áður, fyrir 12 árum, tekið
kvikmynd um glímu á íslandi
og þá með Ármanni Lárussyni,
sagði Hal. — Það gekk alveg
prýðilega, og nú langar mig
til að gera aðra mynd um
glímu og þá líka með Ár-
manni. Mundin á að heita
„Viking Wrestler of Iceland",
eða „íslenzkur glímukappi
með víkingaeðli“.
Islenzk ævintýrabrúður kom
út í Bandaríkjunum í apríl sl.
undir nafninu „Three tickets
to Timbuktu" og hafði Hal þá
ánægjulegu frétt að segja
blaðamanni Mbl., að íslenzka
útgáfan hafi verið betur úr
garði gerð en sú bandaríska,
þar sem m. a. myndirnar í ís-
lenzku útgáfunni hafi verið
fleiri og skýrari en í þeirri
bandarísku.
Þau hjónin hafa í 10 ár haft
vikulegan ferðaþátt í sjón-
varpinu í Los Angeles og hafa
m. a. 16 sinnum sýnt ferða-
þætti frá íslandi. Þá hafa þau
sent frá sér bók, „3 passports
to adventure“, þar sem segir
frá kynnum þeirra hér heima
á íslandi og ferðalögum fram
til ársins 1960. — Keflavíkur-
sjónvarpið tekur bráðlega að
sýna þætti eftir þau.
Morgunbl. 2. sept.
Nýtt leikár er nú hafið hjá
leikhúsum borgarinnar. Hjá
Þjóðleikhúsinu er verið að æfa
Uppsligningu eftir Sigurð Nor-
dal og Næst syng ég fyrir þig,
eftir James Sonder. Uppstign-
ing verður frumsýnd í næsta
mánuði og er leikurinn sýnd-
ur í tilefni áttræðisafmælis
höfundar. Þá tekur Þjóðleik-
húsið tvö leikrit til sýningar
frá fyrra ári, I, þetta er indælt
stríð og Gullna hliðið. Leik-
félag Reykjavíkur er einnig
að æfa tvö leikrit, Tveggja
þjónn eftir Goldoni og Fjalla-
Eyvind eftir Jórann Sigurjóns
son.
Þó að liðin séu nær ellefu
hundruð ár frá upphafi Is-
landsbyggðar og hér á landi
hafi nú lifað meira en þrjátíu
kynslóðir, sem hafa talið sig
íslenzkar, þá er vitundin um
hinn norska uppruna enn fersk
í hugum Islendinga. Fáir Is-
lendingar ferðast um Noreg
svo, að þeim hlýni ekki um
hjartarætur. Mörgum okkar
finnst eins og við séum að
heimsækja okkar eigin æsku-
stöðvar, svo kunnuglega
hljóma hin norsku staðanöfn
í eyrum okkar.
Það eru ekki einungis forn-
sögurnar, sem fest hafa ættar-
tengsl Islendinga við Norð-
menn. Eftir að ísland komst
undir Noregskonung reyndust
sameiginlegir forfeður raunar
hafa rétt fyrir sér, þegar þeir
sögðu að vík skyldi milli vina
og fjörður milli frænda. Hin
ríkisréttarlegu tengsl urðu a.
m. k. ekki Islendingum til
heilla. Brátt fór og svo, að
einnig Norðmenn komust und-
ir erlendan konung og hvarf
þá einnig það gagn, sem þeir
höfðu af sambandi landanna,
ef það hefur þá nokkru sinni
verið nokkuð. Að lokum urðu
löndin viðskila, en eftir það
hefur þýðing Norðmanna fyrir
Islendinga aukizt aftur að
mun.
Sjálfstæðisbarátta Noregs á
nítjándu og tuttugustu öld
hafði hinsvegar úrslitaáhrif
til hvatningar íslendingum að
halda sömu leið.
Islenzkir bændasynir fóru til
náms í Noregi á nítjándu öld
til að læra þar nýtízku bún-
aðarhætti.
Norðmenn urðu forystumenn
í nútíma síldveiðum og hval-
veiðum við Island og nú stund
um við sjálfir þessar þýðingar-
miklu atvinnugreinar að veru-
legu leyti eftir norskri fyrir-
mynd.
Mikill hluti íslenzka fiski-
skipaflotans er smíðaður í
Noregi, þó að við séum að
hefjast handa um eigin fram-
kvæmdir í þeim efnum.
íslendingar hafa notið stöð-
ugrar aðstoðar Norðmanna í
tilraunum til skógræktar, og
er þar skemmst að minnast
þjóðargjafarinnar norsku, er
varið er til skógræktarstöðv-
arinnar á Mógilsá.
Fjöldi íslendinga hefur
stundað verkfræði- og ýmis-
legt tækninám í Noregi, svo
og lært þar veðurfræði og
sagnfræði, svo að nokkur
dæmi séu nefnd.
Áhrif norskra bókmennta á
íslenzkar bókmenntir nú um
einnar aldar skeið verða seint
of metin.
Hin síðari ár hafa marghátt-
aðar stjórnarframkvæmdir í
Noregi orðið okkur til fyrir-
myndar, enda hafa norsk
stjórnarvöld ætíð verið boðin
og búin til allrar þeirrar fyrir-
greiðslu, sem við höfum óskað.
Frelsisbarátta Norðmanna á
ófriðarárunum 1940—45 hafði
djúp áhrif á íslendinga og að-
ild Norðmanna að Atlantshafs
sáttmálanum réði úrslitum um
afstöðu fjölmargra íslendinga
um aðild íslands að bandalag-
inu.
Þessi dæmi sýna, að Islend-
ingar hafa í mörgu — fleiru
en flestir gera sér grein fyrir
— fetað í fótspor Norðmanna.
Ætíð vakna ný úrlausnar-
efni, sem Islendingar óska að
leysa eftir norskri fyrirmynd,
í samráði við Norðmenn eða
í samvinnu við þá. Svo er t.
d. um markaðsmál og hugsan-
legar tollabreytingar. Sama
máli gegnir um viðhorfin til
NATO nú, þegar skipulag
sess er til endurskoðunar.
E. t. v. er það síður hvers-
dagslegt, en þó engu að síður
brýnt verkefni, að báðar þjóð-
ir hafi samvinnu um kynningu
á afrekum forfeðra okkar,
bæði í andlegum efnum og
landafundum.
Stundum er metingur á milli
um það, hvorri þjóðinni beri
að eiga þessi gömlu afrek.
Sannast sagt, skiptir slíkur
metingur sáralitlu máli, það
ber að hafa það, sem sannara
reynist. Öllu skiptir að gera
öðrum þjóðum kunnugra en
nú, hvert framlag norrænna
manna hefur verið til þróunar
vestrænnar menningar. I þess-
um efnum er mjög mikið ó-
unnið.
I samskiptum íslendinga og
Norðmanna nú á dögum hefur
vissulega sannazt, að ber er
hver að baki nema sér bróður
eigi. Við íslendingar vitum vel,
að við erum litli bróðirinn, að
Norðmenn hafa haft óendan-
lega meiri þýðingu fyrir okk-
ur en við fyrir þá.
En heimsókn hins norska
forsætisráðherra, Per Borten,
og frúar hans, sýnir, að einnig
Norðmenn vilja rækja vináttu
með frændsemi við Islend-
inga. Okkur er því meiri heið-
ur að heimsókn þeirra sem
hún er hin fyrsta þessarar teg-
undar, sem hann fer í eftir að
hafa tekið við sínu virðulega
og vandasama embætti. Þetta
kunnum við vel að meta og
þurfti þó ekki á því að halda
vegna þess, að þau hjón eru
hvort eð er hjartanlega vel-
komin hingað til lands. Vona
ég, að þau verði þess marg-
faldlega vör, að vinátta ís-
lendinga til Norðmanna er
samrunnin íslenzku eðli og
mun vara svo lengi, sem þjóð
okkar er við lýði.
Morgunbl. 9. sept.
I