Lögberg-Heimskringla - 29.09.1966, Qupperneq 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 29. SEPTEMBER 1966
A jl' ■■ ". -
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
Tengdadóttirín
Skáldsaga
—r
„Já, mér finnst það. Þú seg-
ist vera búin að vera tvisvar
trúlofuð áður, svo að ég býst
ekki við, að þín ást sé hreinni
en mín,“ sagði hann.
„Svo hefurðu ætlað að verða
kominn í hjónabandið áður en
ég frétti þetta?“
„Ég var búinn að segja þér,
að ég ætlaði að reyna að kom-
ast hjá því að kvænast þér.
Hvernig ég hefði losnað við
það, þarf ég ekki að brjóta
heilann um lengur,“ sagði
Hjálmar.
Gunnhildur klappaði tengda-
dóttur sinni á öxlina. „Komdu
nú fram með mér, góða mín,
og fáðu þér eitthvað að borða.
Á morgun getum við svo talað
í rólegheitum um þetta vanda-
mál. Þetta kom okkur svo á
óvart og Hjálmar er tæplega
vaknaður,“ sagði hún í sínum
hlýjasta málróm.
„Nei, nú borða ég ekki fleiri
máltíðirnar héma á Hraun-
hömrum. Hefði aldrei átt að
stíga hingað mínum fæti,“
sagði hún beisklega.
„Þú varst víst ekki mjög ó-
fús til þess að koma hingað,“
sagði Þorgeir, „og mikið má
það vera, ef þú átt ekki eftir
að iðrast eftir þessu óðagoti,
sem ég er tæplega búinn að
skilja ennþá.“
„Satt er það, að ég var hrif-
in af ykkur feðgunum og öllu
á þessu heimili, og mér hefur
liðið hér ágætlega, en svona
lagað óhreinlyndi læt ég ekki
bjóða mér,“ sagði hún dauf-
lega.
„Reyndu þá að sansa þig og
vera kyrr. Þetta hefur komið
fyrir áður, hef ég vitað. Stjúp-
an hefur tekið barnið, alið það
upp sem sitt eigið afkvæmi,
en móðirin verið frí og frjáls
eftir sem áður.' Mér finnst
slíkt gæti orðið hér. Þér lætur
vel barnauppeldið, svo hef-
urðu sagt mér,“ sagði Þorgeir.
„Sonur þinn hefði sjálfsagt
ekki kært sig um það, fyrst
hann var búinn að ætla sér að
kvænast mér aldrei,“ sagði
Sigurfljóð.
„Hvað er að marka það, sem
hann segir hálfsofandi? Ég
hefði nú sjálfsagt haft einhver
ráð með að koma ykkur í
hnappelduna.“
Þá rann Sigurfljóð í skap að
nýju: „Þú treystir þér til að
koma flestu í framkvæmd með
ráðríkinu. Þér er það ekki nóg
að búa með konu þinni eins og
hún sé ambátt, heldur ertu á
góðum vegi með að fara eins
með son ykkar. Hann hefur
drukkið minnimáttarkenndina
með brjóstmjólkinni, aumingja
pilturinn.“
„Það er nú bara það lakasta,
að hann hefur aldrei bragðað
brjóstamjólk og þess vegna ó-
þarfi að kenna í brjósti um
hann.“
„Er það kannske satt, sem
ég hef heyrt, að hann sé ekki
sonur Gunnhildar, en viti þó
ekki annað en að svo sé?“
„Flest læturðu þig varða
um,“ sagði Þorgeir önugur.
„Það er allt mér að kenna,“
sagði Gunnhildur skjálfrödd-
uð. „Ég bað Þorgeir að segja
honum það ekki, hélt að hon-
um þætti ekki eins vænt um
mig, ef hann vissi, að ég væri
ekki móðir hans.“
„Finnst ykkur þetta ekki sví
virðilegt athæfi að leyna
manninn því, hver er móðir
hans?“
„Nei, hættu nú alveg, Sigur-
fljóð,“ greip Hjálmar fram í,
„þú hlýtur að geta fengið þér
eitthvað annað til að jagast út
af en þetta, sem þér kemur
víst frekar lítið við. Ég hef
vitað það, að ég var af fyrra
hjónabandi pabba, síðan ég var
smákrakki. Afi sagði mér það.“
Gunnhildi létti við að heyra
þetta. „Það var svo sem auð-
vitað, að honum fyndist ann-
að óviðeigandi, þeim skyn-
sama manni,“ sagði hún.
Sigurfljóð stóð á fætur. „Þá
hef ég víst litlu hér við að
bæta öðru en því, að ég hef
hugsað mér að taka Ástu til
mín og barnið. Ég ætla mér að
láta hana læra eitthvað, svo að
hún geti tekið sig myndarlega
út sem húsmóðir, þegar þar að
kemur,“ sagði hún. „Mér
finnst ég varla geta komið
betur fram við hana.“ Hún
hikaði og bjóst kannske við,
að Þorgeir myndi ítreka það,
sem hann hafði stungið upp á
áður, að hún tæki barnið og
æli það upp og allt yrði eins
og áður, en hann þagði.
„Helzt af öllu vildi ég að þú
skiptir þér ekkert af okkur
Ástu hér eftir. Ég get kostað
hana á skóla sjálfur,“ sagði
Hjálmar.
„En ég hef nú ætlað mér að
hafa dálitla hönd í bagga með
Ástu minni. Hún hefur alltaf
verið eftirlætið mitt, síðan hún
var svolítil hnyðra hjá okkur
á Hálsi. Ég-vona, að hún hafi
ekkert á móti því að ég fái að
ala barnið upp sem mitt barn
og gefa því alla þá ást og um-
hyggju, sem ég ætlaði að sýna
manni mínum. Það finnur ekki
til þess, þó að ég verði grá-
hærð og ellileg, en það hefði
hann fljótlega séð, sem er tólf
árum yngri en ég.“
„Það er víst alveg óþarfi að
vera með neinar ráðagerðir
um ófædda manneskju,“ sagði
Hjálmar og snaraðist fram á
gólfið, þreif jakkan sinn og
klæddi sig í hann.
„Ég get nú varla ímyndað
mér að nokkur móðir láti sér
detta í hug að gefa barnið
sitt,“ sagði Gunnhildur, „aðra
eins guðsgjöf.“
„Það er svona svipað og þeg-
ar verið er að fala kálf undan
góðri kú, áður en hún er bor-
in,“ sagði maður hennar háðs-
lega.
Sigurfljóð stóð upp og veif-
aði svipunni eins og í kveðju-
skyni til hjónanna. „Þá segi
ég bara verið þið sæl,“ sagði
hún og rigsaði fram gólfið.
Hjálmar fylgdist með henni.
„Ég ætla að ná í hestinn, fyrst
þú ert staðráðin í að fara,“
sagði hann.
„Það er fallega gert af þér
að fylgja mér út í síðasta
sinn,“ sagði hún. Hún kvaddi
allt kvenfólkið í baðstofunni
með kossi og þakkaði því sam-
veruna. „Gleymdu nú ekki,
Valka mín, að leggja í ofninn
hjá gömlu konunni, þegar ég
er farin,“ bætti hún við kveðj-
una.
„Ég veit ekki til, að það hafi
gleymzt nokkurn morgun, síð-
an ofninn var settur upp,“
sagði Valka.
„Ég hef nú stundum kastað
flögum á hann á daginn,“ sagði
Sigurfljóð.
„Það getur víst hver sem er
kastað flögum á eld,“ sagði
Valka þurrlega. Svo bætti hún
við, þegar Sigurfljóð var kom-
in fram fyrir: „Það reynir að
þakka sér flest, svona fólk.“
Enginn hafði þakkað henni
fyrir samveruna. Þó hafði hún
áreiðanlega ekki komið neitt
ómyndarlega fram við það
þessar vikur, sem hún var hús-
móðir á þessu heimili. Sjálf-
sagt stafaði það af því, að það
var ekki búið að átta sig á því,
að hún væri að fara alfarin
burtu. Samt fannst henni það
eins og allt annað átakanlegt
vanþakklæti.
Hjálmar beið úti fyrir dyr-
unum. „Viltu ekki þiggja ann-
an hest? Rauður er orðinn tals
vert þreyttur,“ sagði hann,
þegar hún kom út í dyrnar.
„Nei, ég fer á mínum eigin
hesti,“ var svarið, kalt og
beiskt.
Hann fór og teymdi hestinn
út að læknum, svo að hann
gæti drukkið. Þá heyrðist
gengið hægt innan göngin, svo
var komið við handlegg henn-
ar og nafn hennar nefnt í
hálfum hljóðum. „Hvað er það,
Gunnhildur?“ spurði hún ekki
óhlýlega.
„Ég er ekki ánægð með þessi
málalok,“kjökraði hún. „Vertu
hérna í nótt fyrir það fyrsta.
Kannske geta þeir séð ein-
hver ráð önnur en að þú farir
héðan. Þorgeir verður aldrei
ánægður með neina tengda-
dóttur aðra en þig. Hann hef-
ur vérið svo rólegur til skaps-
munanna síðan þú komst, en
það er hann nú því miður
ekki alltaf, þó að ég hafi reynt
það, sem ég hef getað, að búa
vel við hann, en geðsmunirnir
eru svo stórir.“
„Þú hefur verið helzt til
meinlaus við hann, þykist ég
vita, það getur allt farið út í
öfgar. En ég verð ekki kyrr
hér, nema Hjálmar óski þess,“
sagði Sigurfljóð, „en það er
víst engin hætta á, að hann
geri slíkt, verður sjálfsagt
dauðfeginn að losna við mig.“
„Nei, það verður hann ekki,“
sagði Gunnhildur, „hann hefði
orðið ánægður með þig, það
er ég viss um. Hitt er alveg
vonlaust — Þorgeir gefur það
aldrei eftir. En það var ekki
af neinum ógerðarhætti að ég
sagði honum það aldrei, að ég
væri ekki móðir hans. Ég hélt,
að hann færi kannske að
grufla út í það, hvernig hans
raunverulega móðir hefði ver-
ið og áliti, að hún hefði verið
mikið fallegri og betri en ég,
og þætti þess vegna ekki eins
vænt um mig. Ég fann ekkert
ranglæti í því.“
„Það getur verið, að það sé
ekkert óviðkunnanlegt eða
ranglátt við það, þó að mér
finnist það, en nú kemur mér
þetta ekkert við og vertu nú
sæl. Ég sé að Hjálmar er að
koma með hestinn.“ Gunn-
hildur þakkaði henni samver-
una.
„Þetta er óttaleg vitleysa í
þér, Sigurfljóð, að hugsa þér
að leggja vestur yfir fjall
núna, komið undir háttatíma,
og það á þreyttum hestinum.
Má ég ekki bjóða þér að fylgja
þér að þá að þú lofir mér því
að gista einhversstaðar hérna
megin fjallsins?“ sagði Hjálm-
ar.
„Nei, ég ætla mér ekki að
gista, og ætla að verða ein á
ferð héðan af í lífinu. Þú hef-
ur ekki haft mikinn áhuga á
að bjóða mér samfylgd þessar
vikur, sem ég átti heimtingu
á kurteisi þinni. Þess vegna
get ég ekki þegið hana núna.
Líklega hefurðu ekki verið
vitund slæmur í hálsinum,
þegar þurfti að sækja mig
vestur í vetur? Þú hefur bara
ekki viljað flytja mig heim að
Hraunhömrum sem unnustu
þína, og þér var nokkur vor-
kunn.“
„Nei, þar hefurðu mig fyrir
rangri sök, Sigurfljóð. Ég var
slæmur í hálsinum, það var
engin uppgerð.“
„Jæja, ég er kannske ill-
kvittin í þinn garð, en ég skil
bara ekkert í þér að láta hafa
þig til þess arna,“ sagði hún.
„Þér er það víst allt skiljan-
Tegt,“ sagði hann ekki laus við
háðshreim. „Þú varst búin að
gera pabba svo hrifinn af þér
sem tenðdadóttur, að hann
hefði eyðilagt mömmu, ef ég
hefði ekki látið undan. Ég
vona, að þú sért ekki ævareið
við mig, en ég kom mér aldrei
að því að segja þér, hvernig
ástatt var fyrir Ástu.“
„Þú mátt vera viss um, að
ég verð alltaf bezti kunningi
ykkar Ástu og vil ykkur allt
það bezta. Þú skalt fara til
Noregs í vor. Ég skal sjá um
Ástu og barnið og þeim skal
líða vel, meðan þú ert í burtu.
Það er komið mál til að þú
reynir að brjótast undan ofríki
föður þíns. Þú skalt ekki vor-
kenna honum, þó að hann
verði að láta dálitla fúlgu af
hendi við þig — hann er víst
ekki svo auralaus.“
„Ég endurtek það, sem ég
sagði inni áðan, að helzt vildi
ég að þú skiptir þér ekkert
hvorki af mér né Ástu. Það á
illa við eftir það, sem á undan
er gengið,“ sagði hann og tók
þétt í hönd henni. „Vertu sæl,
Sigurfljóð. Heldurðu að þú
getir fyrirgefið mér?“
„Ég verð búin að því, þegar
við sjáumst næst, en líklega
verður nokkuð langt þangað
til,“ sagði hún og vatt sér í
söðulinn. Rauður tók röskan
sprett suður túnið, þó að hann
væri búinn að hreyfa sig ó-
venjú mikið þennan dag.
Gunnhildur færði sig út á
hlaðið og staðnæmdist við hlið
sonar síns. „Það er óviðkunn-
anlegt, að hún skuli ætla sér
að leggja á fjallið undir nótt-
ina,“ sagði hún lágt og hálf-
raunalega.
„Hún vildi ekki fylgd,“ sagði
hann jafnlágt.
„Baðstu hana ekki um að
hætta við að fara og að allt
yrði eins og áður?“
„Nei, það datt mér ekki í
hug. Hvernig hefði það getað
orðið, þar sem hún er búin að
kasta hringnum?“
Þá var gengið rösklega inn-
an göngin og út í dymar. Þau
þekktu vel, hver var þar á
ferð, en hvorugt þeirra leit
við, heldur fylgdu Sigurfljóð
eftir með augunum þangað til
hún hvarf suður í hraunið.
„Það er ekki að undra, þó
að þið séuð að góna úr ykkur
augun á eftir henni, þessari
skessu,“ sagði Þorgeir í bæjar-
dyrunum. „Ég fyrir mitt leyti
er guðsfeginn að losna við
hana, hún hefði svælt upp öll-
um eigum okkar á skömmum
tíma, ef hún hefði sezt hér að
og fengið að ráða.“
„Það á heldur illa við að þú
kastir svona löguðum kveðjum
á bakið á henni, þegar hún
ríður úr hlaði,“ sagði sonur
hans, „ekki léztu svo lítið með
að fá hana hingað norður.“
„Hvað er að tala um það,
þegar ég þekkti hana ekki
nema að nokkru leyti. En nú,“
sagði Þorgeir og hækkaði rödd
ina um leið og hann sló bylm-
ingshögg í bæjarhurðina til að
gefa orðum sínum áherzlu,
„en nú væri sama, þó að hún
kæmi með allan þann mikla
Hálsauð og byði mér hann
sem meðgjöf með sér, eins og
hún orðaði það sjálf áðan,
skyldi ég ekki hleypa henni
inn í bæinn.“
„Það er oftast nær skammt
öfganna á milli hjá þeim, sem
eru nógu óhemjulegir í skoð-
unum sínum,“ sagði Hjálmar
kuldalega.
Gunnhildur tók fast í hönd
hans og bað hann að vægja
fyrir honum föður sínum.
„Það er líklega þú sjálfur,
sem getur heitið óhemja. Það
er svo sem ekkert ómyndarlegt
framferði þitt og þessarar
Heiðargarðastelpu. Mig undr-
ar ekki, þó að þú hafir verið
hálfimdirleitur í vetur. Nátt-
úrlega sárskammast þú þín
fyrir allt saman.“
Það dugar ekki að leggja
árar í bát.