Lögberg-Heimskringla - 21.09.1967, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 21. SEPTEMBER 1967
Á sjötfa þúsund ný vegabréf
Hreindýrastofnunin ætti að geta
tvöfaldast ó tíu órum
ÍSLENDINGAR hafa gerí
víðreist í ár. Samkvæmt upp-
lýsingum útlendingaeftirlits-
ins hafa rúmlega 5300 vega-
bréf verið afgreidd frá ára-
mótum.
Flugfélögin skýra frá aukn-
ingu í farþegaflugi til og frá
landinu. Vertíð ferðaskrifstof-
anna stendur sem hæst og hó-
telin eru fullsetin.
j
Útlendingaeftirlilið
Eftir því sem skrifsofa út-
lendingaeftirlitsins upplýsti,
væri hér um Reykvíkinga að
ræða. Úti á landi væru það
sýslumenn, sem sæju um út-
vegun vegabréfa. Þessi tala
gefur aðeins ófullkomna hug-
mynd um ferðamannastraum-
inn frá íslandi. Mikill fjöldi
hefur haft vegabréf sín í
gildi, og afnumin hefur verið
vegabréfaskyldan á Norður-
löndum. Hér er því aðeins um
hluta ferðamannastraumsins
að ræða. Eftir endumýjun
gilda vegabréfin nú til 10 ára,
en voru til þriggja ára áður.
Aðspurður um e r 1 e n d a
menn, sem hér eru í atvinnu-
leit, eða vafasamari tilgangi,
sagði útlendingaeftirlitið, að
hér hefði verið við nokkurt
vandamál að stríða. Hjá sum-
um þessara manna hefði at-
vinna brugðizt þegar komið
var út á land. Væri þá haldið
aftur til Reykjavíkur. Gæti
það kannski verið ástæðan
fyrir því hversu mikið hefði
borið á þessu fólki hér að
undanfömu.
Viðvíkjandi brottvísun úr
landi var sagt, að til hennar
hefði eins og oft áður þurft
að grípa í nokkrum tilfellum.
Flugfélögin og Eimskip
1 utanlandsflugi Flugfé-
lagsins hefur orðið aukning.
Ekki voru tölur tilbúnar fyrir
júlí- og ágúst-mánuði, en í
maí sl. varð 15% farþega-
aukning og í júní 8%. Taka
skal fram að reikna má með
að júlí- og ágúst-mánuðir séu
hvað hagstæðastir fyrir fé-
lagið. Hefur ágúst unnið á
hvað þetta snertir.
Er því ljóst að aukning hef-
ur orðið á ferðamannastraumi
til landsins.
Og hvaðan koma svo ferða-
mennirnir?
Flugfélagsmenn telja að
aukningin sé til komin með
fjölgun ferðamanna frá Bret-
landseyjum. Þar er auglýs-
ingaherferð félagsins f a r i n
að bera góðan ávöxt. Bretar
sjá sér hag í að koma til ís-
lands, því landið er á Ster-
lingssvæðinu. Fá þeir því ó-
takmarkaða gjaldeyrisyfir-
færslu til Islandsfarar, en
annars er hámark gjaldeyris-
yfirfærsla til ferðamanna £50.
Hjá Loftleiðum hf. fékk
blaðið upplýsingar um far-
þegaflutningana í m a í o g
júní. Frá Islandi til Evrópu
flugu í maí 10.622 farþegar og
í júní 13.602. Til Bandaríkj-
anna flugu í maí 4.945 og í
júní 10.272.
Aukning á flutningum
fyrstu sex mánuði ársins var
14%.
Frá því í maí hefur Gull-
foss flutt 1329 farþega til
landsins og 1475 farþega utan.
Sagði Sigurlaugur Þorkels-
son, fulltrúi hjá Eimskip, að
haustferðimar vinsælu yrðu
teknar upp að nýju í ár.
Verða það 16 daga ferðir til
meginlandsins.
Hólelin
Mbl. hafði samband við tvo
hótelstjóra í Reykjavík og
spurði tíðinda af ferðamanrta-
strauminum.
Konráð Guðmundsson í Hó-
tel Sögu sagði blaðinu, að
hvað aðsókn snerti v i r t i s t
sumarið ætla að koma út
mjög svipað og á síðasta ári.
Flestir væru gestirnir frá
Norðurlöndunum og Banda-
ríkjunum. ítölsk ferðaskrif-
stofa hefur sent hin'gað
nokkra hópa í sumar, sem gist
hafa á Sögu. Bandarískar
ferðaskrifstofur skipulögðu
einnig hópferðir hingað og
hafa þeir hópar þá viðkomu
hér í byrjun eða endi ferðar-
innar. Annars virtust sér
ferðamennimir vera í öllum
aðalatriðum frá sömu löndum
og áður.
Stefán Hirst, hótelstjóri
Loftleiða, sagði að herbergja-
nýtingin hefði verið með á-
gætum. 1 júlí 90.2% og það
sem af væri ágúst 95.4%.
Morgunblaðið 29. ágúsl.
Hér hefur hann starfað í
náinni samvinnu við Rann-
sóknarráð ríkisins, en eitt af
verkefnum þess er að annast
frumrannsóknir á nýtingu
auðlinda landsinis. Formaður
ráðsins, Steingrímur Her-
mannsson, sagði á fundi með
blaðamönnum í dag, en þar
voru einnig mættir B. Thia-
garajan og Baldur Líndal
efnaverkfræðingur að beðið
hafi verið um aðstoð Samein-
uðu þjóðanna til að gera at-
huganir á efnavinnslu úr sjó
á sem breiðustum grundvelli
og væri raunin sú að sér-
fræðingurinn hefði bent á
möguleika í þessum efnum
sem íslenzkir vísindamenn
hefðu lítt hugsað um til þessa.
En hafa yrði í huga að hér
væri aðeins um frumrann-
sóknir að ræða og engan-
veginn hægt að segja á þessu
stigi málsins hvort við höfum
fjárhagslegt bolmagn til að
hefja efnavinnslu úr sjó í ná-
inni framtíð og margt yrði að
athuga áður en farið yrði að
hefjast handa um fram-
kvæmdir.
Það sem einkum vekur at-
hygli í sambandi við tillögur
sérfræðingsins er að hann
hefur bent á að nota jöklana
sem orkugjafa við efnavinnsl-
una, ekki síður en1 jarðhita og
vatnsorku. Segir hann að Is-
lendingar eigi nær ótakmark-
aða orku í jöklunum og vel
gæti komið að því að þeir
verði nýttir til þeirra hluta
er tímar líða. 1 sambandi við
efnavinnslu úr sjó er einkar
hagkvæmt að virkja jökul-
kuldann1 því að við vinnslu
sumra efna úr sjó er einfald-
ast að frysta sjóinn og ná efn-
unum úr honum í því ástandi,
en í öðrum tilfellum er sjór-
inn hitaður. Einkum kemur
Eyjafjallajökull til greina til
virkjunnar, og virðast allar
aðstæður þar fyrir h e n d i.
Skriðjökullinn gengur allt
niður á láglendi. Við rætur
jökulsins er hverasvæði og
mætti fá hitaorku þaðan og
tiltölulega auðvelt er að ná til
raforku á því svæði. Gallinn
er sá að þarna er erfitt um
hafnargerð við ströndina og
yrði það kostnaðarsöm fram-
kvæmd ef til kæmi. Fleiri
staðir koma einnig til greina
f y r i r sjávarefnaverksmiðju
eins og til dæmis rætur Sól-
heimajökuls.
Baldur Líndal er sá ís-
lenzkur vísindamaður s e m
einkum hefur rannsakað
möguleika á vinnslu sjávar-
efna og hefur hann skilað
greinargerðum til Rannsókn-
arráðs um athuganir sínar og
tillögur um vinnslu. Hefur
hann einkum athugað hvera-
svæðið á Reykjanestá en þar
eru saltir hverir og borað hef-
ur verið þar í tilraunaskyni.
Saltið í borholunni er um 70%
meira en í sjónum við strönd-
ina og er nálega 100 gráðu
heitt. Þarna yrði hægt að
framleiða allt að 150 þúsund
í frétlatilkynningu s e m
Þjóðviljanum barst í gær frá
menniamálaráðuneytinu segir
m.a. svo um hreindýrastofn-
inn í landinu:
Menntam.ráðuneytið hefur
eins og að undanförnu lát-
ið fara fram lalningu á hrein-
dýrahjörðinni á Austurlandi.
Fóru þeir Ágúst Böðvarsson,
íorstöðumaður Landmæling-
anna, Guðmundur Gíslason,
læknir o.fl. í flugvél yfir allt
hálendið, sunnan frá Kollu-
múla lil Smjörvatnsheiðar og
að Möðrudalsfjallgarði. Voru
teknar ljósmyndir af hrein-
dýrahópunum og síðan lalið
eftir myndunum. Reyndust
fullorðnu dýrin vera 2.021 og
534 kálfar eða samtals 2.555
dýr eða 165 hreindýrum fleira
en þegar talning fór fram í
fyrra.
Tvö undanfarin ár hafa
ekki verið heimilaðar hreinL
dýraveiðar, en þar áður hafði
um skeið verið leyft að veiða
allt að 600 dýr árlega á tíma-
bilinu frá 7. ágúst til 20. sept-
ember. En samkvæmt skýrsl-
um hreindýraeftirlitsmanns-
ins, Egils Gunnarssonar á
Egilsstöðum í Fljótsdal, hafði
tala þeirra dýra, sem veidd-
ust verið sem hér segir: Árið
1959 484 hreindýr, árið 1960
384, árið 1961 268, árið 1962
285, árið 1963 338 og árið 1964
300 hreindýr.
Við samanburð á niðurstöð-
um af talningu dýranna þrjú
síðustu árin virðist fullt sam-
ræmi milli talnanna frá ári
til árs. Ungkálfar reyndust
t.d. öll árin vera um 26% af
tölu fullorðnu dýranna. Þetta
bendir til þess; að aðeins
helmingur kúnna, eða þar um
bil komi fram kálfum. Ekki
tonn af salti á ári og auk þess
nokkur önnur efni úr sjó.
Samkvæmt rannsóknum er
möguleiki að vinna þarna 40
tegundir efna úr sjónum en
ekki kemur til greina að
vinna nema 25 þeirra svo að
vinnslan geti borgað sig, en
af þeim eru tæpast nema 7
efnategundir, sem telja má
álitlegar til vinnslu og yrði
þá venjulegt salt aðaluppi-
staðan í vinnslunni, en af því
er árleg notkun íslendinga
um 50 þúsund tonn.
Sérfræðingur Sþ gerir aft-
ur á móti ráð fyrir að hér
verði aðallega unnið natrium
sulfat úr sjó, auk annarra
efna, en það efni er tífallt
verðmætara en venjulegt salt,
og mikið notað til iðnaðar.
En eins og fyrr er sagt eru
athuganir þessar allar í frum-
stigi og líklega langt í land
að ákveðið verði hvort ís-
lendingar reisi sjóefnaverk-
smiðjur eða ekki.
Tíminn 26. júlí.
virðist fjarri lagi að áætla
að heildartala dýranna sé
um það bil 10 prósent hærri
en fram kemur við talningu
og að allur stofninn sé nú um
2800 dýr.
Séu dýrin alfriðuð og engin
stóróhöpp koma fyrir af nátt-
úrunnar hendi ætti stofninn
að geta tvöfaldast á um það
bil áratug, ef slíkt væri talið
æskilegt. Hreidýrastofninn
fór vel fram á árunum frá
1940 til 1960, en árin, sem
leyft var að veiða, var slátr-
að árlega mun fleiri dýrum
en eðlileg fjölgun hjarðarinn-
ar gat bætt upp, og því gekk
á stofninn á þessu tímabili.
Síðustu þrjú árin, sem dýrin
hafa verið friðuð, virðist þeim
hafa fjölgað með eðlilegum
hætti.
Guðmundur Gíslason,
læknir vinnur áfram að rann-
sóknum sínum á heilbrigði
hreindýrastofnsins.
Þjóðviljinn 27. julí.
Ferðahraðinn á
fslandi
L.H. hefir nýlega f 1 u 11
fregnir af 20 mínútna ferð
með svifskipi frá Vestmanna-
eyjum að Bergþórshvoli og
þotu frá Reykjavík til Akur-
eyrar, sem önnur blöð segja
að hafi ekki tekið nema 15
mínútur.
Ja — mikið hafa samgöng-
urnar batnað á íslandi en
ekki virðast samt allir ánægð-
ir. Tíminn birti nýlega fregn
þess efnis að allmargar flug-
freyjur hjá flugfélagi Islands
myndu vera að hugsa um að
segja upp stöðum sínum síð-
an Flugfélagið fór að nota
nýju þotuna til ferða milli
Reykjavíkur og London1 og
Reykjavíkur og Kaupmanna-
hafnar. Á eldri vélunum var
starfsfólkið oft einn eða tvo
daga erlendis, gisti á hótelum
á kostnað félagsins og fékk
dagpeninga, hvíld eða
skemmtun. Þetta voru talin
aðalhlunnindi flugfreyju-
starfsins sem sagt er að sé
erfitt og ekki sérlega vel
borgað.
En með nýju þotunni
hverfa þessi hlunnindi. Á-
ætlun hennar er þannig að
ýmist eru farnar ein eða tvær
ferðir til útlanda og til baka
til Keflavíkur á hverjum
degi. Þegar tvær ferðir eru
gerðar á dag er þotið er frá
Keflavík til London að
morgní, lent aftur í Keflavík
um tvöleytið, skipt um flug-
freyjur, og þá farið til Kaup-
mannahafnar og aftur lent í
Keflavík um miðnætti.
Það eiga allir glappaskot á
æfi sinni.
Góðir möguleikar eru ó
efna-vinnslu hér úr sjónum
Víðlækar athuganir fara nú
fram á möguleikum til
vinnslu á ýmis konar efnum
úr sjó hér á landi. Hafa ís-
lenzkir vísindamenn u n n i ð
talsvert að þessu verkefni og
undanfarnar tvær vikur hef-
ur sérfræðingur í þessum efn-
um, sem starfar á v e g u m
Sameinuðu þjóðanna, dvalið
hér og kynnt sér möguleika
íslendinga á þessu sviði. Nið-
urstöður hans eru, eins og
reyndar íslenzkra vísinda-
manna, að hér séu aðstæður
fyrir hendi til síórvirkrar
efnavinnslu úr sjó.
Sérfræðingurinn1 sem Sþ
sendu hingað að beiðni Rann-
sóknarráðs ríkisins er Ind-
verji að nafni B. Thiagarajan,
og kom hann hingað fyrir
milligöngu utanríkisráðu-
neytisiins. Hefur hann um ár-
bil stjómað rannsóknum á
saltvinnslu úr sjó á Ceylon en1
unnið á vegum Sameinuðu
þjóðanna undanfarin ár.