Lögberg-Heimskringla - 21.09.1967, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 21. SEPTEMBER 1967
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
Tengdadóttirin
Skáldsaga
„Guð má vita, hvað þessir
þunglyndu menn taka fyrir.
Það er líka geðveiki í ætt-
inni.“
„Það er dálagleg ættar-
fylgja eða hitt þó heldur,“
hnussaði í Þorgeiri. — „Það
vantaði nú bara, að hann færi
að leggjast í geðveiki út af
þessu kvennastússi sínu. Það
er óskiljanlegt, að allt þetta
ólán og armæða skuli geta
stafað af því að belja fór að
drepast austur í Heiðargörð-
um. Það lítur nú út fyrir, að
það sé ekki sá hörgull á kven-
fólki í sveitinni, að það þurfi
endilega að velja þessa einu
— og þó er það máske það
bezta, fyrst svona er komið.“
„Það eru nú sumar mann-
eskjur svona gerðar, að geta
ekki elskað nema eina mann-
eskju í veröldinni,“ sagði
Gunnhildur. „Átakanlegast er
þó að geta kennt sjálfri sér
um þetta allt.“
Það var nú einmitt það, sem
Þorgeir hafði sjálfur fengið
að heyra hjá sinni eigin sam-
vizku. „Það þýðir nú lítið að
fara fram fyrir það, sem liðið
er,“ sagði hann, „enda viss-
um við ekkert. Allt hafðist
það af því, að hann þagði eins
og einhver rola. Þetta eru
heldur engar aðfarir í honum
í þessum ástamálum. Því ekki
að fara austur að Heiðargörð-
um og tala við stúlkuna? —
Hvað skyldi vera að marka
það, sem hinar og þessar
skrafskjóður eru að bera um
sveitina?“ Hann snerist á hæli,
skálmaði inn í bæjardyrnar
og kallaði hátt á Siggu. Hún
anzaði innan úr búrinu. —
„Veiztu, hvar krakkinn er?“
spurði hann.
„Hann er hérna að koma í
sig matnum.“
„Getur þú skroppið eftir
honum Sörla fyrir mig, fyrst
krakkinn er ekki búinn með
matinn? Hann er hérna rétt
fyrir ofan. Bjössi getur svo
farið að hjálpa honum Gvendi
við að koma heim sandi. Það
verður farið að drífa í þessu.
Þú hlýtur að geta tekið við
strokknum, Gunnhildur, svo
að Sigga geti hlaupið eftir
hestinum. Það þýðir lítið að
standa þarna og rifja upp
gamla ófagnaðarviðburði. —
Vonandi kemur ekki slíkt fyr-
ir aftur. Svo þætti mér gott að
fá eitthvað að éta áður en ég
fer,“ rausaði hann.
„Hvert ætlarðu, góði minn?“
spurði hún hikandi.
„Ætli það verði ekki ég,
sem verð að reyna að útvega
einhverja kvenmannsmynd á
þetta heimili, en hvort það
verður tengdadóttir, veit ég
ekki,“ anzaði hann gustmikill.
„Hvað skyldi það vera, sem
ég verð ekki að gera hérna,
ef eitthvað á að mjakast á-
fram?“
„Það er eðlilegt, að þú sért
þreyttur, Þorgeir minn,“ sagði
Gunnhildur mæðulega. „Mér
finnst ég alveg vera að bugast
yfir þessu, ef hann ætlar nú
að fara frá okkur aftur.“
„Þú hefur nú víst alltaf ver-
ið að bugast allt lífið hefur
mér sýnzt. Reyndu svo að
verða búin að hella á kaffi-
sopa handa mér áður en ég
fer.“
Hann settist að matborðinu,
en kona hans tók við strokkn-
um af Siggu. Hún spurði með
sinni vanalegu glettni: „Hvers
konar ástand er þetta, ætla
allir að fara að ríða út núna á
virkum degi, þegar svo margt
kallar að heima við?“
„Ég þarf að fá rakvatn,“
sagði Þorgeir.
„Skárri eru það nú flott-
heitin að fara að raka sig, eins
og þú ætlir í bónorðsför,“
sagði þá Sigga. Hún gat vana-
lega komið húsbóndanum í
sæmilegt skap með því að
spauga við hann.
„Eins og það geti ekki skeð,
að ég ætli að gera það,“ sagði
hann. „Þú ert alltdf jafnkát á
hverju sem gengur, enda
gengur víst ekki margt á móti
þér.“
Sigga fór hlæjandi út, en
hjónin þögðu meðan hann
mataðist. Svo fór hann inn í
suðurhúsið með rakvatnið.
Nú yrði hann orðinn rólegur,
þegar hann kæmi fram, hugs-
aði Gunnhildur. Þau voru
sjaldan lengi í honum, þessi
bráðlyndisköst. Það lagði líka
ilmandi kaffilykt á móti hon-
um, þegar hann kom fram í
göngin.
„Jæja, ég finn að þú ert bú-
in að hella á könnuna, kona,“
sagði hann í ólíkt glaðlegri
tón en áður úti á hlaðinu. —
Hún aðgætti klæðnað hans og
lét í ljós, að það hefði verið
betra að hann hefði látið á sig
hálstau.
„Hann er víst ágætur, þessi
trefill. Ef ég get ekki rekið
erindið almennilega með hann
um hálsinn, gengi það víst
ekkert betur, þó að ég væri
með hálstau,“ sagði hann.
„Ertu að hugsa um að fara
á eftir Hjálmari?“ spurði hún
hikandi.
„Nei, áreiðanlega ekki. —
Hann er víst enginn óviti, sem
þarf að líta eftir, hvort fari sér
að voða.“
„Óskandi að þetta fái allt
góðan enda,“ sagði hún, þegar
hann kvaddi.
„Það er að minnsta kosti ó-
þarfi fyrir þig að óttast, að ég
fari að kæfa mig í einhverri
tjörninni þarna austur í heið-
inni, þó að nógu séu þær
margar,“ sagði hann á leið
fram göngin.
„Mikill er nú þessi glanna-
skapur af fullorðnum manni
að tala svona,“ andvarpiaði
hún.
Austur í Heiðargörðum.
Þorgeir reið geyst austur
selgöturnar. Skapið léttist
fljótlega við að horfa á fram-
gengnar ær beggja megin göt-
unnar, sem hann var eigandi
að eða einhver á hans heimili.
Láki í Koti mætti honum
skammt vestan við selið, sem
tilheyrði Hraunhömrum. Þor-
geir steig af baki og heilsaði
honum kumpánlega. „Við för-
um að þiggja að sjá þig þarna
norður frá,“ bætti hann við
kveðjuna.
„Það skal ekki standa á mér,
þegar þið þuríið mín við,“
sagði Láki.
„Við förum að byggja núna
einhvern daginn, býst ég við,“
sagði Þorgeir. „Þú ert náttúr-
lega að koma frá Heiðargörð-
um — sjálfsagt þar með annan
fótinn hjá kærustunni,“ bætti
hann við spaugandi.
„Heldurðu kannske að ég sé
ekki búinn að taka hana heim
til mín fyrir nokkru. Ég hef
nú ekki aðra eins biðlund og
sonur þinn. Er nú þessi trú-
lofun alveg búin eða hvað?“
sagði Láki.
„Þú gætir víst alveg eins
svarað þeirri spurningu og ég.
Er Ásta þarna í Heiðargörð-
um?“
„Já, auðvitað er hún þar,“
sagði Láki.
„Ég er á leiðinni þangað að
tala við hana. Mér finnst
þetta allt heldur hægfara, en
líklega verð ég ekki kærkom-
inn gestur, ef hún er farin að
hugsa um einhvern annan,“
sagði Þorge.r.
„Ég er með bréf til hans frá
henni,“ sagði Láki.
„Nú, það breytir dálitlu. —
Kannske það sé uppsagnar-
bleðill? Þá fer ég erindis-
leysu, en aftur sný ég ekki án
þess að tala við hana,“ sagði
Þorgeir.
Láki fékk honum bréfið. —
Þeir kvöddust og riðu í gagn-
stæðar áttir.
Þorgeir átti nú stutt eftir að
Heiðargörðum. Það voru
hreint ekki óefnileg lömb hjá
Halldóri karlinum og þó nokk-
uð margar ær með tveimur.
Það var líka bærilegt landið
hérna í heiðinni, og líklega
var hann góður fjármaður, og
þarna voru bara þrjú lömb á
eftir einni ánni. Það var svei
mér búsældarlegt. — Og'svo
þessi líka litla silúngskippa á
nagla í bæjardyrunum, sem
hann sá, þegar hann gaf bæj-
arþilinu þessi vanalegu þrjú
högg að gömlum og góðum
sveitasið. Halldór bóndi var
nýlega kominn heim með
veiðina framan úr' heiði, en
hafði lagt sig til að láta líða
úr sér, en hrökk upp við högg-
in.
„Nú, hann hefur þá komið
heim, þessi sem var á ferð
þarna úti í drögunum áðan,“
sagði hann.
Ásta fékk ónot fyrir hjart-
að. — Hún hafði einmitt von-
azt eftir manni utan úr drög-
unum á hverjum degi síðan
hún kom heim, sem var þó
ekki nema tæp vika. Hún
heyrði, að gesturinn var að
tala við eitthvað af litlu syst-
kinunum fram í dyrunum. —
Þetta var of hávær rödd til
að sá ætti hana, sem vonazt
var eftir. Hún gat ekki komið
því fyrir sig, hver ætti þessa
háu og hljómþýðu rödd. Þá
sagði faðir hennar hálfsyfju-
lega: „Það er Þorgeir hrepp-
stjóri. Líklega í einhverju
kindastússi.“
„Heldurðu að það sé hann,
pabbi?“ sagði Ásta og nú fór
hjarta hennar að slá allt of
hart.
„Láttu mig þekkja hann,“
sagði faðirinn.
Þá heyrðist framan úr dyr-
unum: „Er Ásta systir þín
heima núna, vinur minn? Mig
langar til að sjá hana.“
Kristín lagði frá sér hálf-
verptan skóinn og sagði: „Þá
er bezt að ég fari fram og tali
við hann.“
„Nei, mamma, ég skal fara.
Það var ég, sem hann var að
spyrja eftir,“ sagði Ásta, en
var þó hálffegin því að mega
sitja kyrr.
„Láttu hana fara,“ sagði
Halldór. „Hana hefur víst
langað til þess lengi að tala
við hann í einrúmi.“
„En það fer allt í blossa
milli þeirra,“ sagði Ásta. „Hún
er svo orðhvöss, en hann afar
bráður.“
„Kannske er hann bara að
snúast við fé eða stóð og kom-
ið heim til að fá sér kaffi,“
umlaði í Halldóri.
„Varla hefði hann ætlað sér
að tala um það við mig,“ sagði
Ásta lágt og læddist fram í
göngin til þess að heyra á tal
þeirra.
„Sæl vertu, kona góð,“ sagði
Þorgeir, þegar Kristín kom
fram í dyrnar.
„Sæll vertu,“ sagði hún.
Þau tókust í hendur. Hann
sá aldrei þessa konu svo, að
hann hrifist ekki af myndar-
skap hennar, en nú fannst
honum svipur hennar óvana-
lega stór og kaldur.
Hann bætti spaugsyrði við
heilsunina, ef það gæti mildað
svip hennar eitthva,: „Ég sé,
að ég sæki vel að. Þetta er nú
meiri búsældin.“ Hann benti
með svipunni á silungskipp-
una. „Aflið þið svona vel dag-
lega?“
„Ónei. Það var sunnangola í
nótt — þá veiðist vanalega
bezt.“
„Það eru óneitanlega mikil
hlunnindi að hafa veiðivötn
svona nálægt,“ sagði hann, en
hækkaði svo róminn talsvert:
„Er Ásta dóttir þín ekki hér á
heimilinu?"
„Jú, hún er hér,“ svaraði
hún og færði sig feti nær gest-
inum.
„Mig langaði til að tala við
hana,“ sagði hann og ræskti
sig fyrirmannlega.
„Ég skil ekki, hvað þú þarft
að ræða við hana. Þú hefur
látið hana afskiptalausa síðan
þú vísaðir henni burtu af þínu
heimili,“ sagði hún.
„Hún hefur aldre-i orðið á
vegi mínum síðan,“ sagði Þor-
geir. „Ég hefði sjálfsagt heils-
að henni eins og öðrum, ef
við hefðum mætzt. Nú langar
mig til að sjá hana. Hún getur
þá gert mér sömu skil ég ég
henni, ef okkur semur ekki.“
„Mér hefði nú fundizt meiri
ástæða til, að það hefði verið
sonur þinn, sem hefði látið
sér detta í hug að tala við
hana. Ég heyri sagt, að hann
sé kominn heim fyrir þó
nokkru.“
„Já hann er kominn heim
fyrir nokkrum dögum og hefði
sjálfsagt verið búinn að fara
á fund hennar, ef óþægilegar
heimilisástæður hefðu ekki
tafíð fyrir. En hún var víst
ekki til viðtals þar, sem hann
bjóst við henni, þá loksins
hann lagði af stað. En trúlof-
unarhringurinn varð víst á
vegi hans. Þar með er ekkert
líklegra en að hún kæri sig
ekkert um| að verða við hann
kennd meira.“
Kristínu varð svarafátt um
stund. Svo sagði hún: „Mér
hefur nú aldrei fundizt mikið
til um þann hring. Hann var
víst aldrei ætlaður Ástu og
hefur því alltaf verið hálf-
gerður lánsgripur.“
Þorgeir hélt áfram: „Hjálm-
ar þeysti vestur að Hálsi í gær
með söðulhest handa henni.
Hann var víst ekki alls kostar
ánægður, þegar hann kom
heim aftur. Það voru víst ekki
gleðilegar fréttir, sem hann
heyrði þar. Nú er það Ásta,
sem verður að svara.“
Ásta kom fram í dyrnar
kafrjóð í andliti og hálffeim-
in.
„Sæl vertu, Ásta mín,“ sagði
Þorgeir og þrýsti könd henn-
ar hlýlega. „Við þig þarf ég
að tala,“ bætti hann við og
virti hana fyrir sér. Þetta var
nú meiri skínandi blómarósin,
sem þarna stóð frammi fyrir
honum. Það var ekki að undra
þó að Hjálmari stæði ekki á
sama um hana.
„Þú gjörir svo vel að koma
inn,“ sagði Ásta.
„Þakka þér fyrir, Ásta mín,
en ég held nú hér í beizlið á
klárnum, því ekki ætlaði ég
honum að naga upp túnkrag-
ann meðan ég stæði við.“
„Ég skal sjá um hann,“
sagði Kristín og tók taumana
úr hönd hans og teymdi hest-
inn burtu.
Ásta fylgdi honum til bað-
stofu. Bændurnir heilsuðust
vingjarnlega. Þorgeir tók sér
sæti og fór strax að tala um
búskap eins og vanalega.
„Ég sá nú ekki betur en að
ein rollan þín væri með þrem-
ur krógum hérna fyrir utan
túnið.“
Það er betra að gefa því
barninu, sem betur tekur við.