Lögberg-Heimskringla - 24.09.1969, Blaðsíða 1

i
AÍ r» t f J I D f .
9
Hö gber g - Jtemtéfcr ingla
Stofnað 14. jan. 1888 Stofnað 9. sept. 1886
83.* ÁRGANGUR WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 24. SEPTEMBER 1969 <^|^> » NÚMER 32
Bréf frá séra
Tjörn, V.-Húnavatnssýsla,
9. sept., 1969
Beztu þakkir fyrir L.-H.
da'gsett 2. júlí, sem er nýkomið
hi'ngað. Greinin, „Er sannleik-
urinn sagna beztur“ eftir séra
Valdimar vekur mikla athygli
og er með afbrigðum góð. Hún
er áreiðanlega bæði viðvörun
og hvatning til allra, sem vilja
ekki eyðileggja þessa litlu
„brú“ milli Vesturs og Aust-
urs, því blaðið er ágætur
tengiliður milli landanma, vina
og frænda, og ættu austur ís-
lendingar, að nota það á einn
eða annan hátt betur en gert
hefir verið. Og á sama hátt
ætti blaðið að flytja fréttir um
gjörðir þeirra landa þar í Vest-
urálfunni, en því miður finnst
mér, að það sé skortur á þeim
fréttum, sem til frú Ingibjarg-
ar koma. Ritstjórinn er engin
töfra manneskja, sem getur
búið til fréttir.
Viðvíkjandi fjárhagshliðum
vitum við, að slíkt blað borgar
sig ekki, en ég er hárviss um
það, ef allir sem lesa blaðið
keyptu það, myndu $400.00 og
meira koma í sjóðinn í viku
hverri. Afkoma og framtíð
blaðs eins og L.-H. er eingöngu
Robert Jack
undir því komin, að hver les-
andi kaupi blaðið, heldur en
að einn kaupi blaðið og leyfir
svo öðrum að lesa það þegar
hann er búinn. — Það eru bara
Skotar, sem gera svona
„kúnst“.
Ég vona bara af hjarta að
söfnunin gangi vel til styrktar
L.-H.; þið megið til, að leyfa
mér að skrifa í það í nokkur
ár enn! Og ritstjórinn, frú
Ingibjörg á eftir svo margt að
skrifa.
Jæja, héðan er allt gott að
frétta, nema það hættir aldrei
að rigna á íslandi, að minnsta
kosti ekki hér um slóðir. Hey
liggur enn úti og fáum við það
sennilega ekki þurrt héðan af.
Ég seldi tvær kýr og kálfa,
þegar ég sá hvernig áhorfðist
með heyskapinn. Jörðin sjálf
er eins og svampur — gegn-
blaut og sumsstaðar standa
heystakkcu- í vatni; það er ó-
venjulegt hér á landi.
S. 1. sunnudag var héraðs-
fundur hér á Tjöm og milli
60-70 manns drukku kaffi eft-
ir messu og seinna eða um
kveldið borðuðu um 26 manns.
Þar voru mættir allir fimm
Framhald á bls. 3.
New York. Þar hafa þeir vænt-
anlega verið settir í sóttkví í
dag, en að henni lokinni, sem
sennilega verður eftir viku,
verða þeir fluttir til búgarðs
í Connecticut. Þar verður efnt
til sýninga á hestunum og
verða þá teknar sjónvarps-
myndir, og fá því Bandaríkja-
menin á næstunni að kynnast
útliti í,slenzka hestsins og sér-
kennilegu ganglagi hans, þ. á.
m., bæði tölti og skeiði.
Gunnar Bjarnason hrossaút-
flUtningsráðunautur Búnaðar-
félagsins, mun annast sýning-
arnar, en það var bandarískur
félagsskapur, The Icelandic
Pony Association of America,
sem stóð fyrir því að fá hest-
ana vestur og er graslendi það
sem sýningarnar fara fram á
í eigu hans. 1 þessum félags-
skap eru meðal annarra ýms-
ir forystumenn í Amerísk-
norræna félaginu, American
Scandinavian Association.
Fyrir skömmu fóru yfir 70
hestar til Danmerkur og Nor-
egs með Tungufossi. Sumt af
þessum hrossum er í einka-
eign, en um 70 hesra á að selja
í Danimörku. iVxaikaður þar
fyrir íslenzka hesta stendur á
traustum grundvelli. Búvöru-
deild SIS stendur fyrir báðum
þessum hrossasendingum utan.
* * *
HLÝTUR
VIÐURKENNINGU
ÍSLANDSFRÉTTIR
Úr Tímanum frá 7. ágúsl til 17. ágúst.
Allstór íslendinganýlenda
hefur nú myndazt í borginni
Perth í Vestur-Ástralíu. Þar
héldu íslendingar 17. júní-há-
tíð, og var 71 hátíðagestur
mættur. Sá elzti var Jonas
nokkur Björnsson, 87 ára gam-
all, en sé yngsti var hirin
þriggja mánaða Jón Eric Her-
manniusson, eins og hann er
nefndur í blaðafrétt frá Ástra-
líu en hann er fæddur þar í
landi, fyrsti ástralski íslend-
ingurinn.
Jónas Bjömsson hefur sent
Tímanum fréttabréf frá Ástr-
aiíu, og verður það birt í heild
einhvern næstu daga. Jónsas
hefur síðustu árin m. a. unnið
hér í Reykjavík í fóðurblönd-
unni hjá Sambandinu, en lengi
framan af var hann bóndi í
Dæli í Víðidal í Vestur-Húna-
vatnssýslu, og þar var hann
oddviti og sýslunefndarmaður.
Jónas fluttist fyrir nokkrum
vikum til Astralíu með syni
sínum Agústi og konu hans
Helgu og fjórum börnum. Þau
bús* þegar bréfið er skrifað í
þriggja herbergja íbúð, sem er
í bráðabirgðahúsnæði í þriggja
hæða húsi, sem í eru 18 íbúðir.
Fyrir íbúðina borga þau 21
dollara (1850) á viku. Jónas
segir m. a. að fyrir dagvinnu
fái menn um 16 þús. kr. ($200)
á mánuði, cn ráði menn sig til
6 mánaða tíma til vinnu inni
í landi, geti þeir fengið hærra
kaup og ívilnanir ýmsar.
* * *
HLAUT STYRK
Stjóm Minningarsjóðs dr.
Rögnvalds Péturssonar til efl-
ingar íslenzkum fræðum hef-
ur veitt cand. maig. Helgu
Kress 35.000 króna styrk til að
vinna að ritgerð um æskuverk
og ádeilur Guðmundar Kamb-
ans og til að rannsaka nánar
þau verk höfundarins, sem
lúta að refsimálum.
Stjóm sjóðsins skipa Ár-
mann Snævarr háskólarektor
og prófessoramir dr. Halldór
Halldórsson og dr. Steingrím-
ur J. Þorsteinsson.
* * *
Náiiúruöflin hafa ekki verið
hliðholl framkvæimdum við
Smyrlabjargárvirkjun að und-
anförnu. Samkvæmt upplýs-
ingum Gísla Björnssonar raf-
veitustjóra á Höfn í Horna-
firði átti virkjunin að vera
komin í notkun um 20. ágúst,
en það getur ekki orðið vegna
rigninga og jökulhlaupa, sem
átt hafa sér stað þar eystra að
undanfömu.
* * *
GÆÐINGAR í SJÓNVARPI
Hinir 40 gæðingar, sem send-
ir voru til Bandaríkj anna með
Fjallfossi eru nú komnir til
í dag barst blaðinu fréttatil-
kynning frá dóms- og kirkju-
nálaráðuneytinu um þetta mál
og fer húri hér á eftir:
„Haldið var í Boston 8. —
26. júlí s. 1. 22. allsherjar-
þing Alþjóðaheilbrigðisstofn-
unarinnar. Hafði ríkisstjórn
Bandaríkjanna boðið til þing-
haldsins þar vegna eitt hundr-
að ára afmælis stofnunar sér-
sta-ks heilbrigðismálaráðuneyt-
is (Department of Public
Health) í Massachusettsríki, en
það var hið fyrsta ráðuneyti
með því hlutverki í Bandaríkj-
unum.
í tilefni af þessu 100 ára af-
mæli ákvað þing Massachu-
settsríkis að fela ríkisstjórari-
um að heiðra takmarkaðan
fjölda einstaklinga fyrir af-
burða störf í þágu mannkyns
á sviði heilbrigðismála. Við
hátíðlega athöfn hinn 11. júlí,
að viðstöddum þúsund fulltrú-
um frá 131 landi ásamt öðrum
gestum, voru 11 aðilar, 4 þeirra
Evrópumenn, 4 Bandaríkja-
menn, 1 Asíubúi 1 Suður-Am-
eríkumaður og einn Afríku-
maður, sæmdir heiðursskjöld-
um Massachusettsríkis á stalli
af ríkisstjóranum, Francis W.
Sargent. Einn hinna 4 Evrópu-
manna, sem þarna voru heiðr-
aðir, er dr. Sigurður Sigurðs-
Framhald á bls. 5.
STEPHAN G. STEPHANSSON:
Flís úr vörðu Jóns Sigurðssonar
Okkar gæfumesta mann
metum við nú hann, sem vann
þjóð, sem átti ekkert vald,
ádrátt laiuna, tign né gjald.
Sögu hennar, lög og lönd
leitaði upp í trölla hönd.
Tók frá borði æðstan auð:
ástir hennar, fyrir brauð.
Honum juku þrautir þrek,
þrekið, sem að aldrei vék.
Hans það var að voga bratt,
vita rétt og kenna satt.
Miklar Jón vom Sigurðsson
sérhver fullnægð þjóðarvon.
Hann, svo stakur, sterkur, hár,
stækkar við hver hundrað ár.
Dýran hjör og hreinan skjöld
hér er að vinna á hverri öld
hans, sem aldrei undan vék
eða tveimur skjöldum lék.
Bjóðist eirihver okkar hjá
ástsæld hans og tign að ná,
holla vild og mátt þess manns
mælum nú á varðann hans.
Sá skal hljóta í metum manns
mildingsnafn síns föðurlands,
sem því keypti frelsið, féð
fátækt sinni og stríði með.
ísland lætur svanna og svein
segja við hans bautastein:
Þessi styttan okkar er
eini konungsvarðinn hér. (1911)
Flutningur hróolíu í skipum
hættulegur
Flestir munu hafa lesið um
olíuskipið sem laskaðist í
Norðursjónum fyrir meir en
ári síðan og missti olíuna í
sjóinn. Olíuna rak að bað-
ströndum v i ð austurströnd
Bretlands, og getur fólk ekki
baðað sig þar í sjónum lengur
fyrr en búið er að skafa og
flytja á burt olíuborna sand-
inn og mun það vera feykilega
mikið verk.
Annað olíuslys varð í Santa
Barbara í Californíu, þar sem
áður var ágæt baðströnd. Olíu-
félag fann olíulind í sjávar-
botninum nálægt ströndinni
varð fyrir þeirri óheppni að
olíuleiðslan brotnaði og geysi-
mikið magn af olíu fór í sjó-
inn áður en hægt var að loka
fyrir olíurennslið.
Baðströndin eyðilagðist auð-
vitað að mestu en það sem
verra er; straumar hafsins
bera olíuna víða um heimshöf-
in og hún getur stórskaðað og
drepið fiskstofninn og annað
sjávarlíf.
Vísindamenn sem rannsakað
hafa mörgæsir — penguins —
í suður íshafinu hafa fundið
oh'u í þeim fuglum.
Það er því ekki hættulaust
að leyfa olíuflutningaskipum,
að brjótast gegnum Norður
Ishafið; hinir stóru ísjakar
gætu brotið göt á skip og
hleypt olíu í sjóinn.
MIKIÐ GENGUR Á,
EN MEIRA STENDUR TIL
í MANITOBA
Fyrir nokkru hefir verið
hafin mikill undirbúningur
fyrir hundrað ára afmæli
Manitobafylkis næsta ár —
1970. Manitobastjórn hefir
boðið að leggja fram $1, á
hverri mann í byggðum og
bæjum fylkisins til aðstoðar
við að reisa eða stofna eitthvað
tilhlýðilegt til m i n n i s um
þennan álaraga í sögu fylkisins.
Menningarmálaráðhr. Philip
Petursson tilkynnti í fyrri viku
að samþykktar h e f ð u verið
umsóknir frá 96 byggðum og
bæjum um styrk og 200 um-
sóknir lægju fyrir til athug-
urinar og samþykktar. Ráða-
gerðir eru fjölbreyttar svo sem
leikvellir, bókasöfn, fomgripa-
söfn og fl.
Þá hafa verið send boðsbréf
til um 30,000 manns, er fyrr-
um átti heima í Manitoba og
hafa svör borist frá fjölda
þeirra. — Mcira síðar.