Lögberg-Heimskringla - 05.02.1970, Page 1

lögberg - Hetmskringla
_ Stofnað 14. jan. 1888 Stofnað 9. sept. 1886
84- ÁRGANGUR WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 5. FEBRÚAR 1970 ® NÚMER 5
íslenzkur listamaður látinn
Listamaðurinn Árni Sigurðsson lézt á spítalanum í Sel-
kirk 27. janúar 1970, rúmlega 85 ára að aldri. Hann var
Lyfirðingur, fæddur 14 nóv. 1884. (Sjá V.-Isl. æviskrár I).
Árið 1910 flutti hann ásamt
^onu sinni vestur um haf til
Winnipeg og dvöldu þau hér
þar til þau fluttu til Saskatch-
evvair 1919. Hallfríður kona
hairs dó 1937 og flutti þá
^rni aftur til Winnipeg og
þremur árum síðar var hann
skipaður Maintenance Super-
visor fyrir Manitoba Hydro
jSeven Sisters Falls og dvaldi
hann þar um tuttugu ára
Skeið, þar til hann lét af
störfum.
Árni Sigurðsson var frá-
ærlega 1 i s t r æ n n maður;
oann vann mikið að leikstarf-
Se,rni bæði í byggðum íslend-
|Oga og í Winnipeg og lék oft aðal hlutverkin. Til dæmis lék
ann Fjalla Eyvind á móti Guðrúnu Indriðadóttur í Winni-
r>eg 1912. Hann var og leiktjaldamálari. Hann málaði bak-
Joldin sem prýða ræðu- og söngpallinn á íslendingadögunum
® Gimli. Hann var kunnur listmálari og hafa myndir hans
erigið viðurkenningu á sýningum málverka hér í Winnipeg
víðar. — Árni var ritfær vel og ritaði margar greinar
“rtr Tímarit Þjóðæknisfélagsins og Heimskringlu. Hann
Samdi og þýddi mörg leikrit. — Árið 1949 sæmdi ísland hann
Uddarakrossi Fálkaorðunnar.
Lessi ágæti íslenzki listamaður hvílir nú í Brookside
§rafreitnum í Winnipeg.
í tilefni aldarafmælis
Manitobafylkis
(A Centennial Projecl)
. _ Vegna aldarafmælis Manitobafylkis, sém nú er minnzt
1 ^r, hefir íslenzkudeild Manitobaháskóla gert samning við
SJ°nvarpsstöðvar víðs vegar í Canada um flutning fyrirlestr-
arLokks um íslenzka sögu og bókmenntir. Fyrirlestrar þessir
era eftirgreinda titla:
I- The Discovery and the Setllement of Iceland
II. The Ancieni Religion of the North
Ll. The Origins and Development of the Old Icelandic
Lileralure
IV. The Viking Age and Early Explorations of the
Wesiern Hemisphere
V. Iceland and Canada
Hver sjónvarpsstöð mun flytja einn fyrirlestur á viku,
riaer þannig fyrirlestraflokkurinn í heild yfir fimm vikur
a hverjum stað. Fyrirlestrar þessir eru samdir og fluttir af
Þrof- Haraldi Bessasyni og verða í dagskrárliðnum ‘Univer-
Slt.y °f the Air’ Fyrirlestraflokkurinn hefst eftirgreinda
anaðardaga á eftirgreindum sjónvarpsstöðum:
í Manitoba (CJAY TV) fyrsti fyrirlestur 12. maí.
í Saskatchewan (CKCK TV) Regina, fyrsti fyrirlestur
19. maí.
1 Alberta (CTRN TV) (Edmonton), fyrsti fyrirlestur
26. maí; í Calgary (CFCN TV,) fyrsti fyrirlestur
12. maí.
1 British Columbia (CHAN TV) (Vancouver), fyrsti
fyrirlestur 19. rnaí.
1 austanverðu Canada er stundaskrá þannig:
Toronto (CFTO TV), fyrsti fyrirlestur 31. marz, Ottawa
(CJOH TV), fyrsti fyrirlestur 7. apr(l; Kitchener (CKCO
TV) 14. apríl; Moncton (CKCW TV), fyrsti fyrirlestur 21.
aPríl; Montreal (CFCF TV), fyrsti fyrirlestur 31. marz;
St. Johns, Nýfundnalandi, fyrsti fyrirlestur 14. apríl.
Árni Sigurðsson
Gestur á þjóðræknisþingi í ár
Dr. Guðrún P. Helgadóttir frá Reykjavík verður gestur
hins fimmtugasta og fyrsta þjóðræknisþings, sem haldið
verður síðustu vikuna í febrúar nú í ár, en á þeim tíma mun
dr. Guðrún heimsækja Winnipeg í boði Manitobaháskóla og
Þj óðræknisfél'agsins.
Dr. Guðrún er skólastjóri Kvennaskólans í Reykjavík,
en auk skólastjórnar og kennslustarfa hefir hún afkastað
miklu á sviði ritstarfa og fræðimennsku. Árið 1953 gaf hún
út með þeim dr. Jóni heitnum Jóhannessyni, manni sínum,
og dr. Sigurði Nordal Sýnisbók íslenzkra bókmennta, og ári
síðar gáfu þau hjónin, dr. Jón og Guðrún, út Skýringar við
sýnisbók. Árin 1961 og 1963 komu út tvö bindi af hinu vin-
sæla verki dr. Guðrúnar, Skáldkonur fyrri alda I-II, og inn-
an skamms gefur Clarendon útgáfan í Oxford bók hennar,
sem ber titilinn Hrafns saga Sveinbjarnareonar, en frúin
hefir unnið merkilegt brautryðjendastarf með rannsóknum
sínum á Hrafns sögu, og varði hún doktorsritgerð um það
efni við Oxfordháskólann fyrir rúmu ári.
Dr. Guðrún hefir nú þegið boð um að flytja fyrirlestra
á háskólum bæði í Kanada og Bandaríkjunum. Hún mun
meðal annars heimsækja Torontoháskólann, Manitobahá-
skóla, Háskólann í Grand Forks, Háskólann í Calgary, og að
öllum líkindum Háskólann í British Coumbia, en utan há-
skólahverfanna mun dr. Guðrún einnig koma fram, en hún
flytur m. a. aðalræðuna á lokasamkomu Þjóðræknisfélagsins
hér í Winnipeg, laugardaginn 28. febr. n. k.
Nákvæmari áætlun um fyrirlestrarhald Dr. Guðrúnar
Helgadóttur bíður næsta blaðs.
ÍSLANDSFRÉTTIR
ÆVISAGA SÉRA
JÓNS BJARNASONAR
í WINNIPEG
Út er að koma hjá bókafor-
lagi Eddu, Akureyri, stór og
merkileg bók, en það er ævi-
saga séra Jóns Bjarnasonar i
Winnipeg, f y r s t a íslenzka
prestsins í Vesturheimi. Séra
Jón var Austfirðingur að ætt,
tók prestvígslu 1869 með
einni hæstu einkunn sem tek-
in hefir verið við Prestaskól-
ann og þjónaði uim tíma þar
eystra. Hann flutti vestur um
haf 1873 og var nokkur ár
kennari og ritstjóri norsks
blaðs í Minnesota í Banda-
ríkjunum, en gerðist síðain
prestur út á Nýja íslandi
í Canada, eftir að til land-
náms var stofnað þar 1875.
Síðan var hann þjónandi
prestur á ýmsum stöðum,
m. a. heima á íslandi um
nokkurra ára skeið, en dvaldi
lengst ævi sinnar í Winnipeg,
þar sem hann andaðist 1914.
Séra Jón Bjamason var
mikill gáfu og hugsjónamað-
ur, sem fá málefni lét sér ó-
viðkomandi. Hann mun hafa
meira en nokkur annar mað-
ur þar vestra mótað trúar-
skoðanir Islendinga jafnt í
Kanada sem Bandaríkjunum,
og eftir hann liggja allmörg
prentuð rit, ýmiss efnis, en
þó að sjálfsögðu mest um
trúmál.
Ævisaga hans, sem er 384
bls. með nokkrum myndum,
er skráð af frænda hans og
vini, séra Runólfi Marteins-
syni í Winnipeg. Árni Bjarn-
arson ritar inngangsorð.
Dagur 13. des.
ÖLDURÓT
ný bók efiir
Þorbjörgu Árnadóiiur
Öldurót e f t i r Þorbjörgu
Árnadóttur er komin út hjá
Isafold. Sagan telst til heim-
ildasagna, styðst við sanna at-
burði og gerist á sömu slóð-
um og Sveitin okkar, eftir
Þorbjörgu. Sú fyrri lýsir líf-
inu á stóru sveitaheimili í
velþekktri sveit á öðrum tug
þesisarar aldar. Sú síðari ger-
ist í ölduróti síðustu áratuga
(1920—1960) og greinir frá
baráttu ungs manns, sem snýr
heim til átthaganna með tvær
hendur tómar. Kreppa, fjár-
pest og heimsstyrjöld skella
yfir. Þjóðin öðlast sjálfstæði.
Tæknin heldur imnreið sína
með fangið fullt af gjöfum,
bætta vegi, bíla, síma, flug-
vélar og rafljós.
Þetta er sagan um þá, sem
á þessum örlagatímum brauk-
uðu áfram í sveitunum, ekki
víðfrægar hetjur, heldur
nafnlausa einstaklinga, sem
ekki gefast upp, en byggðu
ný hús, þar sem áður voru
torfbæir, og breyttu mýrar-
sundum og heiðaflákum í
græn tún.
Tvær fyrri sögur höfundar-
ins, aðrar en þær sem hér eru
Framhald á bls. 2.
Merk kona
heiðruð
Mrs. Björn F. Olgeirsson
R. N., Mountain, North Da-
kota átti 85 ára afmæli 15.
janúar. I tilefni þess, héldu
vinir hennar afmælishóf á
heimili henmar og til að láta
í ljósi þakkir fyrir margra ára
hjúkrunarstörf hennar í þágu
íslenzku byggðanna í N. Da-
kota.
Mrs. Olgeirsson — Kristín,
var fædd í Milton, N. D. For-
eldrar hennar voru Finnbogi
Erlendsson frá Rauðá í S.
Þingeyjarsýslu og Kristjana
Hermannsdóttir, æ 11 u ð úr
Eyjafirði. Þau fluttu vestur
um haf 1883.
Þegar Kristín var tólf ára
flutti fjölskyldan á bújörð ná-
lægt Mountain. Varð Kristín
þá að ganga 4 mílur á dag til
og frá í skólann. Síðan stund-
aði hún nám í hjúkrunar-
fræði við St. Lukes spítalann
í Duluth og útskrifaðist 19131
Ári síðar giftist hún Birni
Friðgeirssyni Olgeirssonar og
settust þau að á heimili for-
eldra hennar.
Jafnframt húsmóðursstörf-
unum aðstoðaði Kristín lækn-
ana við að taka á móti böm-
um; við uppskurði á heimil-
um og fl. Gekk hún þá oft
margar mílur daglega til að
stunda sjúka, því þá var ekki
um mörg farartæki að ræða.
Hún var ávalt reiðubúin að
líkna, ef þess var þörf, segja
vinir hennar.
Árið 1949 var hún skipuð
forstöðukona heimilisins Borg
í Mountain og leysti það verk
af hemdi við ágætan orðstír,
þar til hún lét af störfum árið
1960.
Mrs. Olgeirson missti Björn
mann sinn, árið 1965. — Son-
ur þeirra William á iheima á
Mountain og sonardóttir henn-
ar Margrét — Mrs. Tom Lor-
enzen. — Hún hefir tekið mik-
in þátt í félagsmálum; er í fé-
lagsskap hjúkrunarkvenna; í
Víkur lúterska söfnuðinum
og starfandi í kvenfélagi Vík-
urssafnaðar í 60 ár og með-
limur í Mountai n-Garðar
Pembina County Pioneer
daughters. Hún býr á heimili
sínu í Mountain, stundar
hannyrðir og skrifar bréf og
þangað þykir hinum mörgu
vinum hennar gott að koma.
Við árnum þessari mætu
konu allra heilla í tilefni af-
mælis hennar. — I. J.