Lögberg-Heimskringla - 28.05.1970, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 28. MAÍ 1970
Bréf úr Borgarfirði
Runnmn 26. apríl, 1970.
EINAR KRISTLEIFSSON:
Framhald úr síðasla blaði
Skemmtanalíf hefur verið
hér með líku sniði og undan-
farin ár. Leikrit var oft hér
í Logalandi (félagsheimili hér
í dalnum), gaimanleikur, sem
nefnist „Hve gott og fagurt“.
Kjartan Sigurjónsson kennari
í Reykholti hefur æft söng-
kór, sem hefur sungið opin-'
berlega. Þorrablót og dans-
skemmtanir og spilakeppni og
spumingakeppni milii ung-
menna félaganna í héraðinu
hafa hresst upp á sveitalífið,
auk þess sem sjónvörp og út-
vörp eru orðin á flestum bæj-
um, og ýmislegt fleira er sér
til gamans gert.
En stærsta skemmtisam-
koma héraðsins er nú orðin
hin árlega samkoma í Húsa-
fellsskógi, þar sem milli tíu
og tuttugu þúsund manns
koma saman til leika og ým-
iskonar skemmtanahalds.
Þótt nú sé kominn fyrsti
sunnudagur sumarsins er jörð
öll frosin og gróðurlaus. Frost
á hverri nóttu og fuglar koma
í síðasta lagi.
Lóan er ókomin, og ég hef
aðeins séð þröst, grágæs og
tjald, en vanalega eru margir
af sumarfuglunum komnir
um þetta leyti.
Veður hafa verið stillt og
úrkomulítil, en köld, snjór í
fjöllum, en á láglendi aðeins
smá snjórandir á stöku stað.
Næst vildi ég nefna nöfn
nokkra er látist hafa á síð-
ustu misserum, sem mér
koma fyrst í hug, og tel fyrst
það sem er á einhvem hátt
t e n g t Borgarfjarðarhéraði.
Ólafía Jónsdóttir hjúkrunar-
kona dó 31. ókt. s. 1. Hún var
í mörg ár Borgfirðingur, var
forstöðukona við fávitahæli,
sem rekið var á Kleppjáms-
reykjum, en flutti til Reykja-
víkur er hælið var lagt niður
hér, en sjúklingamir fluttir
suður í nýtt hæli í Kópavogi.
Ólafía var mikil táp og mynd-
arkona og var sæmd fálkaorð-
unni fyrir störf sín.
Hinn 23. ágúst varð Halldór
Þórmundsson í Bæ í Bæjar-
sveit bráðkvaddur á heimili
sínu. Hann var fæddur í
Langholti, var þríburi og var
dugnaðar maður. Lætur eftir
sig konu og börn.
Hinn 10. ágúst s. 1. lézt Jón
Björnsson frá Hóli í Lundar-
reykjardal, albróðir Kristins
læknis í Reykjavík og Jó-
hannesar bónda á Hóli. Jón
var menntaður maður og varð
eitt sinn kaupfélagsstjóri í
K. B. í Borgarnesi, en fór til
Reykjavíkur og var þar lengi
og dó þar.
I byrjun september s. 1. dó
á Akranesspítala Jóhannes
Einarsson frá Bakkakoti í
Stafholtstungum, orðinn há-
aldraður og búinn að vera í
mörg ár farlama á Elliheimili
jAkraness og síðast á sjúkra-
húsi þar. Jóhannes bjó lengi
í Bakkakoti með systkinum
sínum, ógiftur og bamlaus.
Hinn 29. sept. s. 1. lézt í
Reykjavík Soffía Brandsdótt-
ir frá Fróðastöðum, e f t i r
þunga legu. Hún var ógift og
bamlaus. Soffía var mjög
■ starfsöm allá tíð.
Hún vann fyrst lengi á
Fróðastöðum bæði hjá for-
eldmm sínum og okkur
Sveinbjörgu, en síðan fór hún
að vinna á saumastofu við
spítalann á Kleppi við
Reykjavík og vann þar síðan
unz hún tók sitt banamein.
Soffía var greind, gæða
stúlka, sem jafnan vildi láta
gott af sér leiða. Ung fór hún
í kvennaskóla og lærði líka
saumaskap.
Hún var bráð hög og batt
inn bækur í sínum frístund-
um og náði í því þeirri leikni
að snillihandbragð var á.
Magnús Jónasson bílstjóri í
Borgarnesi dó í byrjun des-
ember mánaðar s. 1. Hann var
með þeim fyrstu sem óku bíl
hér í héraðinu. Faðir Magn-
úsar var Jónas, sem kenndur
var við Bjargástein, smiður.
Hinn 3. marz s. 1. lézt í
Reykjavík Kristján Guð-
mundslson frá Indriðastöðum
í Skorradal, eftir langa legu.
Hann var lengi bóndi á
Indriðastöðum og jafnframt
starfsmaður hjá Búnaðarsam-
bandi Borgarfjarðar í mörg
ár. Hann var framámaður í
sinni sveit og um skeið bún-
aðarþingsfulltrúi fyrir sitt
hérað. Kona hans var Elísabet
Þorsteindóttir frá Miðfossum,
myndar kona, en látin fyrir
mörgum árum og eftir það
seldi Kristján jörð og bú og
fluttist í Borgames og var þar
1 e n g i bílstöðvarstj óri hj á
Kaupfélagi Borgfirðinga.
Þeim hjónum varð ekki
barna auðið. En Kristján átti
einn son með Guðrúnu Guð-
mundsdóttur frá Stóm Drag-
eyri. Kristján var vel gefinn
og drengur góður. Hann var
mikill léttleikamaður ungur
og sundmaður ágætur, lék sér
t. d. að því að synda yfir
Skorradalsvatn.
Um miðjan marz s. 1. lézt
Jóhanna Eggertsdóttir, kona
Boga Þórðarsonar kaupfélags-
stjóra á Patreksfirði. Hún var
sonardóttir séra Einars Páls-
sonar, sem lengi var prestur
í Reykholti. En Eggert faðir
hennar var lengi héraðslækn-
ir í Borgamesi, en lét af því
starfi fyrir nokkrum ámm
vegna aldurs. Jóhanna var
myndar kona, eins og hún
átti kyn til.
Bjami Magnússon Brekk-
mann lézt seinnihl. marzmán-
aðar. Hann var frá Brekku á
Hvalf j arðarströnd, o r ð i n n
roskinn einhleypingur. Var
nokkuð að fást við, að senda
frá sér ljóðabækur, en mun
einna kunnastur fyrir dugnað
sinn við að safna fé til bygg-
ingar Hallgrímskirkju í Saur-
bæ. Bjarni varð bráðkvaddur
í Reykjavík.
Hinn 4. apríl lézt í Reykja-
vík Auðunn Sigurðsson húsa-
smiður, sonur Sigurðar Gísla-
sonar smiðs á Hjarðarhóli á
Akranesi, sem látinn er fyrir
nokkru, háaldraður.
Auðunn ólzt að nokkru upp
á 'Hurðarbaki hér i sveit, hjá
Þorsteini frænda sínum. Sig-
urður og Þorsteinn vom
systrasynir.
Nú í apríl lézt Helga Sig-
urðardóttir, er lengi bjó á
Refsstöður í Hálsasveit, en
áður í Háfi ásamt manni sín-
um Á r n a Oddssyni. Þau
byggðu nýbýlið Háf í Reyk-
holtslandi, en fluttu þaðan að
Refsstöðum í Hálsasveit,
fluttu þaðan 1945 að Stóru-
Býlu í Innri-Akraneshr. Vom
þar eitt ár og hafa síðan verið
á Akranesi.
Þau voru mjög starfsöm og
dugleg hjón, áttu eina dóttur,
sem verið hefur hjá þeim.
Helga var jörðuð í Stóra-Ási
síðasta vetrardag. Hún vaæ
fædd 29. júlí 1873, svo að
vinnustundir þessarar sístarf-
andi konu hafa verið orðnar
æði margar. Ámi er enn á
lífi, útslitinn.
Þótt hér sé kominn hópur
af nöfnum þess fólks, sem
horfið hefur að sjónarsviðinu
síðan ég skrifaði síðast, og að
einhverjuleyti er tengt Borg-
arfirðinum, er þetta aðeins
það fólk, sem ég man í svip-
inn.
En a'uk þessa eru mér ofar-
lega í huga mörg nöfn þekktra
manna, sem látizt hafa á
landinu á Sama tíma, sem ég
man ekki hvort L.-H. hefur
greint frá. Og set hér aðeins
fá nöfn þeirra manna, sem
mér em efst í huga:
Pétur Benediktsson, fyrrum
sendiherra og alþingismaður.
Hann var albróðir Bjama for-
sætisráðherra.
Skúh Guðmundsson, fyrr-
um ráðherra og alþingismað-
ur og skáld, d. 12. okt. 1969.
Stefán Jónsson frá Snorra-
stöð, lézt fyrir miðjan des. s. 1.
Hann var námsstjóri um
skeið.
Bernhard Stefánsson, sem
lengi var þingmaður Eyfirð-
inga, fræðimaður og rithöf-
imdur.
Bræðumir tveir, synir Thors
Jenssen, þeir Haukur og Rík-
harður Thors, sem báðir vom
forstjórar og mikilhæfir
menn.
Séra Eggert Ólafsson á
Kvennabrekku í Dölum, lézt
snemma í des. s, 1., í blóma
lífsins. Hann var Reykvíking-
ur að uppruna, sjómannsson-
ur, en varð mikill sveitamað-
ur og áhugasamur í starfi
bæði sem prestur og bóndi.
Um s. 1. áramót lézt Jónas
frá Öxney, aldraður bóndi og
fræðimaður.
Hinn 13. febrúar s. 1. lézt
Ólafur Bjarnason bóndi í
■Brautarholti á Kjalamesi,
þekktur framámaður í bænda-
stétt. Hann var sonur séra
Bjama í Steinnesi, albróðir
Jóns er var læknir hér í hér-
aðinu og var hinn mesti
snilldarmaður. Jón lézt í
blóma lífsins frá konu og ung-
um bamahóp.
Ólafur var kvæntur Ástu
dóttur séra Ólafs ölafssonar,
er lengi var prestur og skóla-
stjóri í Hjarðarholti í Dölum
og lifir hún mann sinn.
Allir hinir síðast töldu
menn vom vel þekktir hver
á sínu sviði og því setti ég
nöfn þeirra hér með, þótt þeir
væru ekki Borgfirðingar.
Einn þeirra, Haukur Thors,
átti þó nokkur tengsl við
þetta hérað. Hann átti glæsi-
legan sumarbústað í Hvammi
í Skorradal, var mikill unn-
andi skógræktar og sýndi í
því sambandi bæði smekkvísi
og höfðingsskap við skóg-
ræktina.
Hér hefi ég aðeins gripið
nöfn lítils hluta þeirra er
horfið hafa af sjónarsviðinu
á umræddu tímabili, en hef
ekki lengri þennan lestur.
Virkjun Hvítár hjá Kláf-
fossi við Hurðarbak, er enn
aðeins í draumásýn og mun
enn óráðið hvað úr því verð-
ur með virkjun þar, en rann-
sókn var gerð á jarðlagi við
fossinn og benti hún til að
jarðlag þar væri gott til að
byggja stýflu á, eða hart blá-
grýtisberg.
Nokkur hreifing hefur kom-
ið upp í landinu um, að
stækka hreppsfélög í landinu
með því, að sameina fleiri
hreppa í einn hrepp. En lítið
hefur þó verið gert að því
enn sem komið er, enda ekki
ýkja langt síðan stefnt var í
hina áttina, að skipta stómm
hreppum í smærri hreppa.
Svo þetta er nokkuð svipað
og kjólatízkan, sem ýmist er
að styttast eða síkka.
Hinn 1. marz voru íslend-
ingar formlega teknir í Frí-
verzlunarbandalagið, en lítil
reynsla er enn fengin á því
hvem árangur það hefur fyr-
ir þjóðina.
Gljúfurversvirkjun í Þing-
eyjarsýslu er orðin alvarlegt
hitamál, og virðast horfur á
að eitthvað verði að breyta
upphaflegri virkjunaráætlun,
ef allir eiga vel við að Una.
En mikil náttúmspjöll em
talin að fylgja muni hinni
stóru upphaflegu áætlim.
Nú er kominn 6. maí og ég
hefi aldrei h'aíft stund til að
ljúka þessum línum, og nú í
gærkvöld gerðist á alvarlegi
atburður að Hekla og ná-
grenni hennar tók að gjósa.
Margir gígar opnuðust og
gusu samtímis, og askan barst
með geysihraða norður yfir
landfð, bæði til Hvammstanga
og Sauðárkróks. Og hingað í
Borgarfjörð barst lítilsháttar
öskufall í nótt. Mikill fjöldi
fólks hefur streymt í átt til
Heklu strax í nótt og dag.
Nokkuð hefur orðið vart
vart jarðskjálfta út frá gos-
inu. En ekki veit ég til að
þeirra hafi orðið vart hér í
héraðinu. Mikið ösku- ojj vik-
urfall várð í námunda við
Heklu og ekki búið að sjá fyr-
ir endan á hverjar afleiðjngar
þessar náttúmhamfarir kunna
að hafa.
Þjórsárvirkjun við Búrfell
var vígð 2. maí og hún form-
lega tekin í notkun og síðan
var Álverið við Straumsvík
vígt og orkunni frá hinni nýju
raforkustöð hleypt á Straums-
víkurverið. Og allt virðist
ganga samkvæmt áætlun.
Þórður Oddson læknir, sem
um skeið var læknir hér á
Kleppsjámsreykjum, og síðan
í‘ Borgamesi fékk héraðslækn-
isstöðuna á Akranesi og flutti
þangað er Torfi Bjamason
læknir á Akranesi flutti til
Reykjavíkur. En í Borgamesi
kom læknir norðan frá Hofs-
ósi, sem heitir Valgarð Þ.
Björnsson frá Bæ í Hofshr.
Veðurfar er nú heldur hlýn-
andi og sumarfuglum fjölgar,
svo að söngur þeirra ómar er
góðviðris stundir koma. En
enn er gróðurlaust, því næt-
urfrost hafa verið fram að
þessu og allar skepnur eru á
gjöf, nema hross, en þau hafa
verið mjög létt á fóðrum í
vetur.
Hér verð ég að láta staðar
numið og biðja afsökunar á
þessu síðbúna og margvíslega
mislukkaða rissi, sem ég verð
að láta frá mér fara með öll-
um sínum göllum.
Að endingu óska ég ykkur
ö 11 u m Vestur-íslendingum
allra heilla og bjartrar fram-
tíðar.
Með virðingarfyllstri kveðju,
Einar Kristleifsson.
Við erum Einari Kristleifs-
syni innilega þakklát fyrir hin
fróðlegu bréf hans og hlýjar
vorkveðjur. Okkur er kunn-
ugt um, að bréfin eru lesin
með athygli, ekki einungis af
Borgfirðingum, heldur af les-
endum almennt. Við metum
mikils tryggð hans í garð V.-
íslendinga. — I. J.
SKRÝTLA
Gamall Finni ferðaðist með
strandferðáskipi. Hann var
tíður gestur á barnum og bað
oft um „einn lítinn með
stjörnu.“ En kvartaði svo und-
an að engin „stjarna" væri í
drykknum. Barþjónninn varð
að síðustu leiður og blgndaði
gamlingnum drykk, sem inni-
hélt worchestersósu, sinnep,
ediksýru, pipar og hreinan
spíra. Sá gamli tæmdi glasið
í einum teig. Þegar hann hafði
þurrkað burt tárin og náð
andanum, spurði hann ánægð-
ur á svip:
„Hve m a r g a r „stjörnur“
voru í þessum?“