Lögberg-Heimskringla - 15.12.1977, Blaðsíða 18

Lögberg-Heimskrmgla, Fimmtudaginn 15. Desember 1977 — JÖLABLAÐ
18
JÓN TRAUSTI
ANNA FRÁ STÓRUBORG
SAGA
FRÁ SEXTÁNDU ÖLD
d
ALMEIÍNA bókafélagið
REYKJAVÍK
„Þetta skal ég gera,” mælti Evjólfur. „Héðan sést beint
yfir að Hlíðarenda, og ég sé til allra. mannaferða austuf yfir
aurana. Auk þess fæ ég daglega fréttir handan úr Fljótshlíð
en auðvelt er héðan að skjótast þvert yfir heiðar, framan
við jökulinn, að Stóruborg. Lögmaður skal ekki koma þér á
óvart með flokk manna. Því máttu treysta.”
„Það er gott. Þá er erindi mínu lokið. Heilsaðu Helgu
konu þinni. Hún er dóttir Jóns biskups Arasonar og veit
hvað þungir harmar eru. Hún skilur skap mitt hetur en þú.
Vertu sæll!”
Anna sneri hestinum og reið heim á leið og Sigvaldi með
henni. Eyjólfur stóð eftir á götubakkanum og horfði undr-
andi á eftir þeim.
Sól var gengin lágt, þegar þau riðu heimleiðis, og foss-
amir vestan í Seljalandsmúla stóðu í regnbogaskrúða.
FIMMTI ÞÁTTIJR
1. STIGAMANNSLÍF
Vestan frá Drífanda og austur fyrir Hvamm er samfelld
hamragirðing. Hvöss á brúnina starir hún ótal skuggaleg-
um augum suður á sandana og hafið.
Köld og stirð og steindauð er sú ásýnd. Þess vegna óttast
hana enginn, þrátt fyrir hrikasvip hennar. Köld og stirð og
steindauð hamrabelti, hvert upp af öðru, ófrýn og ægileg,
með ótal kolsvörtum skútum, sem enginn maður veit, hvað
hafa að geyma. Sólskinið líður i svip yfir þessa tröllslegu
ásýnd og gerir hana vinalegri; en þá verða jafnframt skugg
amir í skútunum svartari, — augun hvassari. Svo dregur
flóka fyrir sólina, og myndin verður öll jafngrett og úfin.
Loks sest flókinn í sjálfa hamrana og byrgir þá eins og grár
höttur. Þá er belgur dreginn á höfuð tröllinu. Bleytan síg-
ur niður blakkt andlitið eins og þessi grimma vættur grái.
tlr einum af þessum biksvörtu bergaugum störðu nú
mannsaugu suður á sandana og hafið. Hjalti var setstur að
í hellinum.
Ekki var þar stigamannslegt umhorfs. Sauðgrátt vaðmál
og samlitt berginu var hengt um þveran hellinn og féll allt
niður á hellisgólfið. Það var strengt á kengi, sem reknir
voru í glufurnar uppi í berginu. Innan við það var hvilan,
mjúk og hlý, og í henni húðfat úr gæruskinnum. Við hvíl-
una reis atger með beinþynntar eggjar upp við bergið, en
framan við tjaldið lá stökkstöng Hjalta um þvert hellisgólf-
ið, og var járnbroddur mikill í endanum. Hún var honum
kærust af öllum æskuleikföngum hans, og þess vegna hafði
hann nú tekið hana með sér í útlegðina. En hún var helst
til stór til að fá rúm við hvílu hans. Þess vegna lá hún utan
við tjaldið.
Margar hljóðar nætur hafði verið að þvi unnið að búa um
Hjalta í hellinum. Anna hafði gengið að því sjálf og Sig-
valdi í Hvammi hjálpaði henni til þess og sömuleiðis Steinn
á Fit. Enginn maður heima á Stóruborg vissi þetta leyndar-
mál, og Hjalti vissi ekkert um hellinn fyrr en hann var til-
búinn.
Loks hafði Anna sagt honum það með einstakri blíðu og
nærgætni, að hún vissi hann ekki óhultan heima hjá sér og
neyddist því til að koma honum í burtu af bænum, og þá um
leið sagt honum, hverjar ráðstafanir hún hafði gert honum
til bjargar.
Hjalti lá andvaka næstu nótt. Hann gat ekki sofið fyrir
þungum hugsunum. Nú fyrst varð honum það ljóst, að hann
var í hættu staddur. Nú fyrst renndi hann grun í það, hverri
baráttu Anna hlaut að hafa barist hans vegna, án þess að
hann hefði lagt henni nokkurt lið. Nú sá hann fyrst hvernig
þessi elskuríka kona hafði vafið hann að sér og hlift honum
við öllum áhyggjum. Aldrei unni hann henni heitar en nú,
er hann vissi, að þau áttu að skilja samvistum.
„Mér og börnunum er óhætt hér heima,” hafði Anna sagt
við hann." „Páll bróðir minn er ekki illmenni. Hann gerir
mér og börnunum ekkert, Það ert. aðeins þú, sem hann sæk-
ist eftir, — ekki til að drepa þig, þó að hann hóti því i reiði
sinni, heldur til að stia okkur sundur og hreinsa með þvi
þennan svokallaða „blett” af ættinni, og ef til vill í veikrí
von um. að hann geti fengið mig til að glyema þér og giftast.
öðrum. En vertu óhræddur. vinur minn! Honum tekst ekk-
ert af þessu.” *
En Hjalta lá þó við að efast um það.
Hann fylltist hatri og bræði til þessa lögmanns, — þessa
járnklædda og jámkalda valdsmanns, sem nú t.róð sér fram
á milli þeirra. Hann vissi, að lögmaður var ekki maður á
móti honum í neinu, hann var enginn atgervismaður, þó að
hann bæri pansara og gylltan hjálm. Ef þeir ættu tveir sam
an, mundi hann geta ráðið niðurlögum hans á svipstundu.
En hann hafði valdið yfir mönnunum. Þeir skulfu af ótta
fvrir þessum köldu, gráu au,gum. Við eitt orð hans reis upp
her manns og skaut um hann skjaldborg, reiðubúinn til að
ganga í dauðann fyrir hann. Við slíkt ofurefli var engum
fært að etja. Aldrei hafði hann hugsað út. 5 þetta fyrr. —
Aldrei hafði hann gert sér það ljóst, hvað vald eiginlega
væri, fyrr en nú, að það reis allt í einu frammi fyrir honum
eins og ókleifur hamraveggur og skyggði á hamingju hans.
Nú sá hann það og nú stóð honum ógn af því.
Næstu nótt fylgdi Anna bonum sjálf i hellinn.
Þar sá hann nýjan vott um elsku hennar og umhyggju.
Hann stóð hugfanginn og starði á allan þennan útbúnað. —
Svo hafði aJdrei verið fyrr um nokkurn stigamann búið,
hugsaði hann með sjálfum sér og brosti við. Svo mikil ást
og umhyggja hafði engum ma.nni fylgt í útlegð og hellisvist.
Og þegar Anna kvaddi hann, faðmaði hún hann að sér,
svo að hinir sáu, kvssti hann og hvíslaði að honum að gera
sér eitthvað til stundarstyttingar í einverunni og láta sér
ekki leiðast, og muna það að vera góður maður, hafa jafn-
an guð sinn í huganum og gera hverjum manni, hverjum
smælingja gott, hvenær sem hann fengi því við komið, þá
mundi honum allt snúast til góðs. — Steinn á Fit mundi
gefa honum- merki með því að breiða voð á baðstofuþekjuna
heima hjá sér, þegar honum væri óhætt að koma heim að
Stóruborg. Annað merki gæfi Steinn honum, þegar einhver
hætta væri á ferðum, svo að hann mætti ekki hreyfa sig úr
hellinum. Daglega yrði honum færður matur og mjólk að
berginu undir hellinum, auk þeirra birgða, sem nú þegar
væru bomar þangað, og smátt og smátt yrði komið til hans
með allri leynd. „Vertu hughraustur, vinur minn!” mælti
hún að skilnaði. „Eg skal vaka yfir hag þínum, biðja guð
fyrir þér og vera þér trú. Og ég skal berjast fvrir hamingju
og vinna sigur að lokum, ef þú spillir ekki málstað okkar
með neinni óvarkárni. Mundu mig um það að vera ætíð góð-
ur maður!”
Og þegar hún renndi sér ofan bergið, sé hann tárin blika
í augum hennar.
Framh. í hðesta blaði.
Wishes you and
yoursallthe
happiness of the
holiday season.