Lögberg-Heimskringla - 23.11.1979, Blaðsíða 6

Lögberg-Heimskringla, föstudagur 23. nóvember, 1979
Þarnæst tók til máls horaður maður með gult bókfcllsancMit
klæddur í prinsalbertsfrakka, lonnéttur og geysiháan flihha.
Hann hélt því fram að þó lækníngar og skeggrakstur h'-fðu
átt skylt fyr á tímum, og að vissu leyti mætti segja að skégg-
rakstur væri lækm'ng við skeggi, þá væri það í eðli sínu tæp-
lega siðferðilegt, kristilegt ellegar í samræmi við sósíalism-
ann að hafa annan mann til að stjana undir sér á slíkan hátt.
Slikt er í raun og veru að gera annan mann að þræl sínum
eða að minstakosti skósveini. Svo löðurmannleg þjónusta er
lítt sæmandi hvorum aðilja sem er, hvorki þeim sem þiggur
né veitir. Þjónusta af þessu tagi á hvergi við nema innan'fjöl-
skyldunnar. Það er alveg rétt: menn eiga að gánga rakaðir.
En hitt er jafnrétt, að menn eiga að raka sig sjálfir. Það er
ekki til nema ein afsökun þess að menn gángi til annarra
að láta gera hár sitt og skegg, og hún er sú að menn hafi
geitur eða þjáist af skeggfúa, og þegar svo ber til ættu menn
að leita læknis. Þessi maður sagðist leggja á það áherslu að
þær skoðanir sem hann hefði flutt hér í kvöld um ósiðferði-
legt og óþjóðfélagslegt háttalag, væri í fullu samræmi við
Kommúnistaávarpið sem þeir Marx og Engels hefðu látið út-
gánga árið 1848, svo og aðrar kenníngar úr Lundúnaborg,
og loks endurskoðunarstefnu Bebels.
Ofaní þennan kom nú frammá sjónarsviðið annar að sínu
leyti ekki ólærðari, og Iýsti gersamlega öndverðri skoðun á
málinu. Þessi var rauðbirkinn og hálfsköllóttur með óhirðu-
legt yfirskegg og velktan flibba og aðeins í meðallagi tentur,
með vænan ístrusnúð og tók í nefið; það voru svínseyru á
vestishornunum hans. Hann sagðist einsog allir vita hafa
verið studiosus perpetuus í Kaupmannahöfn í þrjátíu og fimm
ár og aldrei áður heyrt þvílíkar skoðanir. Hann sagðist að
vísu ekki ætla sér að deila við menn um það útfrá kommún-
isma og öðrum Iundúnahugmyndum, néendurskoðunarstefnu
Bebels, og ekki heldur útfrá kristindómi, hvort skeggrakstur
væri lækníngar við skeggi eður ei; en hann vildi leyfa sér
að halda fram að ef svo var, þá væru það óyfirnáttúriegar
lækníngar, einfaldlega fólgnar í því að bera framání menn
sápu til þess að hægara væri að ná af þeim skegginu, og væri
slíkt ólíkt viðfeldnari læknisaðferð en leggja við andlit mönn-
um volga kúamykju ef þeir væru slæmir í höfðinu, sem
laungum hefði verið iðkað hér á landi, þó að háttvirtur «{ð-
asti ræðumaður, bánkastjóri, sósíalisti og guðfræðíngur,
hefði látið slíkt óátalið híngaðtil.
Eg tel mikla nauðsyn á því á Islandi að hafa opinberar
stofur þarsem er góð lykt og menn bjóða góðan daginn á
vingjarnlegan hátt og gánga í hvítum sloppum og ástunda
að fara svo vel með beitta hnífa að þeir skeri ekki aðra
menn á háls oft á dag sem er óneitanlega mikil freistíng
hér í þessu bæarfélagi. En svo ég viki að hinu, hvort það s'
illvirki að láta raka sig, þá er náttúrlega mikið undir þ.
komið hvaða merkíngu maður leggur í siðfyrði; já og hva'/
maður gefur fynr pundið í siðferðinu. Nú skal ég segja ykk-
ur dæmisögu af því hve misjafnlega menn verðleggja sið-
ferði eftir löndum. Einsog þið sjálfsagt vitið þá setti Götho
karl hinn þýðverski einusinni saman bókarkorn sem hann
kallaði Fást; það er um mann sem varð helvítismatur af
að sofa hjá kvenmanni. Auðvitað kemur sitthvað fleira fyrir
í bókinni, en þetta er rúsínan. Undir bókarlokin hættir Göthe
reyndar við að senda manninn til helvitis þó hann ætti það
meiren skilið, en lætur hann bjargast fyrir náð guðs og sak-
ir áhuga síns á framræslu mýra, og býr út einglahóp t'
sækja hann og Ivfta honum á Munvegu. En nú skal ég se;,i.\
ykkur sögu sem fer í þveröfuga átt. Þegar ég var í Kauphi-
hafn, þá var þar á dögum einn ágætur maður sem hét Peder-
sen. Hann var rauðbirkinn og sköllóttur, með brendar tennur
og brúkaði lítið af sápu, forrestin ekki með öllu óh'kur mér i
sjón og reynd, að því undanskildu að hann var heitbundinn
fjörutíu og fimm stúlkum. Af einhverjum undarlegum cr-
sökun; dróu danir þennan ágæta mann fyrir lög og dóm oy
fóru að yfirheyra hann og unnustur hans. Unnustukindurn-
ar stóðu þarna grátandi hver um aðra þvera í réttinum, og
þó þær væru að smáklórast annað veifið og hárreyttu hver
aðra lítilsháttar, og væru jafnvel ekki lausar við að skyrpa
svolítið hver á aðra, þá áttu allar sammerkt í því að biðja
trúlofunarmanni sínum ténaðar; því hver og ein var sann-
færð um að hún væri sú Gretchen — eða skulum við segja
Magga — sem hann hefði lagt við sanna ást; hver um sig
hafði gefið honum hjarta sitt í sannleika; hv.er { sínu lagi
var reiðubúin að láta hann hafa síðasta skildíng sinn hve-
nær sem var, svo hann gæti farið út og keypt sér bjór. All-
ar höfðu þær hver fyrir sig uppgötvað eitthvað gott sem
aldrei varð ofmetið í fari Pedersens, og ágæti hans hélt
áfram að standa einni og sérhverri fyrir hugskotssjónum
ófölskvað alveg jafnt fyrir því þó sannaðist að hann hefði
hrasað samtímis með fjörutíu og fjórum. Þær fyrirgáfu hon-
um ekki aðeins fyrir guði og mönnum, heldur lýsti hver af
annarri yfir því að hún væri reiðubúin að leggja alt í sölurn-
ar fyrir hann; margar báðu um að fá að fara í fángelsi í
hans stað, ef einhver ætti að fara í fángelsi á annað borð.
Sumar sögðu: ef einhver er sekur í þessu máli þá er það ekki
hann, heldur ég! Og dómararnir voru leingi dags að velta
vaungum yfir því hvort væri meiri glæpur, að emn karlmað-
ur væri um fjörutíu og fimm kvenmenn eða fjörutiu og fimm
kvenmenn um einn karlmann. Endirinn á þessu öllu saman
varð sá að Pedersen var dæmdur í fimtíu króna sekt. Og
meðþví Pedersen var blánkur emsog ævmlega allir kvenna-
menn, þá urðu unnusturnar að skjóta saman í sektina, og
telst mér til að þær hafi orðið að pýngja út með eina krónu
og ellefu aura hver. Sumsé, svona litu danir á málið; það
sem þýskarinn vildi refsa manni fyrir með ekki minna en
helvíti kostaði hjá dönum eina krónu og ellefu aura per.stiick.
Ætli það sé ekki eitthvað svipuðu máh að gegna um rakara-
frumvarpið —
Góðverk eða íllverk? Af þessari þrætubók rakarafruni-
varpsins var hugur minn, Álfgríms, fullur þcgar ég kom alt-
ur undir beran himin frá hinni skeleggu rökræðu.
Eg hafði um skeið fundið til einhvcrs lítilleika.fyrir hiart..
einsog sekir menn; mér fanst ég hefði unnið eitthvað mól:
betri vitund; eitthvað sem ekkr væri samboðið virðíngu
mmni. En hvers virði var Betri Vitund ef hún bannaði manni
að vera öðrum heilsulyf og yndisauki? Og hver var Virðíng
heimskulegs snoðins dreingstaula? Einsog guði og mönnuru
stæði ekki hjartanlega á sama hvorumegin á rassi hann rcið
eða á klakki hann klúkli. Gat góðverk verið illverk? Meist-
arinn Santajama vann það til að brjóta hríng holdtekjunnar
til áttaþúsund ára, og hætta svo á að fæðast æ ofaní æ :i
búpeningur, heldur en ncita sér um að gera góðvcrk á kom
sem hefur líklega þótt vænt um hann, svo maður geri tá>:
fyrir aungu verra. Hvað munar sálina um átta þúsund ár?
Liggur nokkuð á, er ekki nógur tíminn að fara hríngiun úr
m'rvana í nírvana? Eða er kanski mart fullkomnara á jöið '
en fallegur búpeníngur? Eftilvill var ég líka guðmn Visnú.
einsog bóndanum hafði dottið í hug undireins þcgar konar.
gerði bert fyrir honum hvað gerst hefði.
Eitt var mér þó ljóst: ég mundi aldrci framar finna Blæ.
Sú ein var í raunrnni sorg mín. Eg hafði svikið hina óhold-
teknu konu; konuna á himnum; — „eilífðina í kvcnmann?
líki“ emsog segn í mðurlagi þeirrar bókar sem Rauðbirkm
Maðurinn dró hvað mest dár að á fundinum um rakaraírum
varpið. Með handauppleggíng minni hafði ég dregið þc'ss
ímynd ofanaf himni sínum og lagt hana í fjötra holdtekjunn-
ar, búið henni stað í svartholi efmsins. Nú var ekki framar
skugga að vænta á fortjaldinu, loftsýnin horfin.
Framhald i nœsta blaði
STYRKTARSJÓÐUR
L.-H.
Mr. & Mrs. Albert Burch
Winnipeg $10.00
Mrs. Emily Einarson
Swan River, Man. 10.00
Mr. Palmi Torbergson,
Winnipeg, Man 10.00
The Icelandic Canadian Club
of Western Manitoba
c/o Mr. Paul Sigurdson,
Brandon, Man. 100.00
Icelandic Association of
Washington, D.C,
c/o Margret Alfonsson,
Washington, Ð.C, 100.00
I minningu um Shorgrim
Jóuas Pálsson
Guðrún, Helgi, kPálmi, Har-
aldur og Sigrún Pálsson,
Arborg, Man. $500.00
In loving memory of my lov-
ing husband, Sumarliði
Matthews
Mrs. Gudny Matthews,
Winnipeg, Man $50.00
I minningu um Thorgrim
Jónas Pálsson
Simon og Pearl Guðmunds-
son, Arborg, Man. $20.00
In memory of the late Jonina
Thorunn Kristjanson
1117 Wolseley Ave. Winnipeg
The Icelandic National
League, c/o Mrs. Sigurlin
Roed, Secretary,
Winnipeg, Man. $25.00
In memory of Mr. and Mrs.
Frank Fridriksson
The Icelandic Canadian Club
of Toronto c/o Elsa Fiorini
Corresponding Secr’ty.,
Richmond Hill Ont. $25.00
Gratefully acknowledged on
behalf of
Lögberg-Heimskringla
Gordon A. Gislason, Treas.
ÍSLENZKAR
GUÐSÞJÓNUSTUR
Ástæða þykir til að benda á
það hér i blaöinu að messað
er á íslenzku í Fyrstu Lúth-
ersku Kirkjunni i Winnipeg
fjórða sunnudag í mánuði
hverjum kl. 19.00. Er þetta
virðingarverð tilraun til að
viðhalda islenskri tungu i
Manitoba. Ættu sem flestir
að notfæra sér þessa þjón-
ustu sem Fyrsta Lútherska
Kirkjan veitir Islendingum.
Nánar er auglýst i Lögbergi-
Heimskringlu hvenær messur
þessar fara fram.
The Icelandic National
Flag is sky-blue with a
snow white cross and íiery
red cross in the white
cross. It has the same ov-
erall design as all the oth-
er Nordic flags and has
been the official emblem
of the country since it
gained sovereignty in 1918