Alþýðublaðið - 04.11.1960, Blaðsíða 7

Tveimur dögum eftir ræðu
Macmillans á þingi Samein-
uðu þjóðanna, steig Krústjov
í annað sinní stólinn þar, þá
við umræður um dag.skrá
þingsins. og var jafnvel enn
dólgslegri en er hann tai aði
þar hið fyrsta sinn. — hafði
stór orð um Vesturveldin,
steytti hnefa og krafðist þess,
að kommúnistastjórnin í Pek
ing. fengi. sætí Kína hjá Sam-
einuðu þjóðunum, en „hræi“
Ohiáng-Kai-shek-st j órnarinn-
ar á Formósu yrði hent út það
an, eins og hann komst að
orði,. j.beina leið til helvítis“.
Hafði hann jafnvel í hótunum
milli austurs og vesturs,
Fluttu þessir fimm þjóðarleið
togar þar sameiginlega tillögu
um að skora á Eisenhower og
Krústjov að hefja viðræður á
ný, og var sú tillaga af flest-
um túlkuð á þá leið, a'ð þeir
skyldu hittast þegar í stað á
Manhattan til þess að ræða
deilumálin og reyna að draga
úr hinni ískyggilegu, vaxandi
spennu í heiminum. Það hefur
kannski ekki verið Krústjov
neitt óljúft, að þessi tillaga
kom fram, enda víst, að hann
hafði um þetta leyti býsna
náið samband við flutnings-
rnenn tillögunnar og leitaði á
greiðslu um hana, að felld var
niður áskorunin til Eisenhow
ers og Krústjovs (fsland
greiddi atkvæði með því), þótt
Bandaríkin og Sovétríkin
væru hins vegar hvött tiL
nýrra viðræðna. En við þá af-
greiðslu yildi Nehru
sætta sig fyrir hönd
manna, sem sumir voru pó
farnir af þinginu, og
una aftur. Var
. hinna „hlutlausu“ sannast
segja á ýmsan hátt
Iegur, þót.t enginn efaðist
einlægan vilja Nehrus
að stilla til friðar, og
rómur væri
hans. Þeir Tító. Nasser og Su- haft forustu fyrir í valdabar-
karno höfðu í ræðum sínum áttunni í heiminum, en að
um að fara úr Sameinuðu þjóð
unum með hin „sósíalistisku
ríki“ og stofna nýjar samem-
aðar þjóðir þeirra, ef ekki yrði
orðið við kröfum hans.
Eftir þessa ræðu Krústjovs
var mikill uggur í mönnum á
þingi Sameinuðu þjóðaona.
Það var þá, sem nokkur hinna
svokölluðu „hlutlausu ríkja“
reyndu. undir forustu Títós
marskálks frá Júgóslavíu,
Nassers, forseta Arabiska sam,
bandslýðveMisins, . Sukarno,
forseta Indónesíu, Nkrumah,
forseta Ghana, og Nehrus, for
sætisráðherra Indlands. að
Ibera klæði á vopnin og mynda
eins konár blökk á þinginu,
þinginu mjög fylgis hinna
,.hlutlausu“ gegn Vesturveld-
unum, engu síður en hinna
nýju svertingjaríkja í Mríku.
En fyrir Eisenhower, sem
hefði orðið að falla frá öllum
skilyrðum fyrir fundi við
Krústjov, og sjálfsagt hefur
talið slikan fund tilgangslaus-
an, eins og á stóð, var tillag-
an allt annað en þægileg.
Færðist hann og bréflega al-
veg undan því við flutnings-
menn hennar, að verða við á-
skorun þe'rra; og á sjálfu
þinginu beittu Bandaríkja-
menn sér eindregið gegn því,
að hún yrði samþykkt þar ó-
breytt. Fór svo. við atkvæða-
á þinginu áður andmælt þvi,
að forustumenn stórveldanna
í austri og vestri tækju sér
vald til þess að gera út um
vandamálin, eins og
snertu ekki aðra en Banda-
ríkin og Rússlands. En máske
var þeim meira í mun að
nota þetta þing Sameinuðu
þjóðanna til þess að mynda
þar nýja blokk, sem þeir gætu
vera sjálfum sér samkvæmir.
Áður en þessum þætti þings
ins var lokið hafði Krústjov
ið víða við. Reðist hann þá i
annað sinn af einstakri heift á
Hammarskjöl'd, sakaði hann
um> hlutdeild í „blóðugum
glæpum nýlendukúgaranna“ í
um valdadrukkna rússneskat
einræðisherra,
Þegar hér var komið sögu,
var farið að síga á síðari hluta.
hinn.a almennu; umræðna. En*-
samtímis þeim voru þá byrj-
aðar aðrar umræður, um dagr
skrá þingsins, sem að vísu_
runnu alveg saman við hinar.
1 þeim krafðist Krústjov þess,
að tekin væri á dagskrá þingsr
íns deilan um sæti Kína hjá
Sameinuðu þjóðunum, hver-
--- -------------------—----- ...--—1---LMt,
Stefán Pjetursson, þjóðskjálavörður
þegar flutt, þr;ð]u, ræðu sína
þau þar, þá einnig við umræður
um.dagskrá þingslns, og kom-
Kongó og sagði, að ef hann
hefði ekki „manndóm og
kjark í .sér til þess að segja
af sér“ sjálfur, myndu Sovét-
ríkin draiga af því allar nauð-
synlegar áiyktanir. Þegar
Hammarskjöld svaraði þess-
um ásökunum og hótunum
benti hann Krústjov á, að það
væri hvorki Sovétríkin, né
nokkur önnur stórveldi, sem
þörfnuðust verndar Samein-
uðu þjóðanna; hins vegar allar
aðrar þjóðir, og ekki hvað sízt
smáþjóð:rnar. Og þegar hann
neitaði blátt áfram að bregð-
ast þeim þjóðum með því að
segja a-f sér eftir kröfu Sov-
étríkjanna og skilja Samein-
uðu þjóðirnar eftir í öngþveiti,
kvað v!ð úr salnum mesti
fögnuðurinn, sem heyrzt hef-
ur á þessu þingi Sameinuðu
þjóðanna hingað til Lófatak
fulltrúanna, svo til allra,
neina Sovétblakkarinnar, varð
að langvarandi hyllmgu hins
unga, hugprúða sænska aðal-
ritara samtakanna. Hann
hafði í annað sinn á þsssu
þingi borið sigurorð af hin-
hafa skyldi: kommúnista-
stjórnin í Peking eða stjóriv
Chiang-Kai-sheks á Formósu,
sem farið hefur með það hingr
að til, Því máli vildu Banda—
ríkjam-enn. ekki láta hreyfa á
þessu þingi, frekar en undan-
farin þing, og barðist Wads-
wort-h. veðurbitinn og traust-
ur bardagamaður þeirra í
mai'gri viðureign við Rússa,.
af þrautseigju gegn því, bæðl
í dagskrárnefnd þingsins og át
sjálfu þinginu. Bandarí'kja—
menn vildu aftur á móti láta.
taka Ungverjalandsmálið ogv
Tíbetmálið á dagskrá, en þacS
vildu Rússar ekki. Ofurkapp*
lögðu Rússar hins vegar á það,
að fá óróðurstillöigur sínar uim
algera afvopnun og tafarlaust
Framhald á 14. síðu.
EFRI niyndin er af Krústj-
©v að faðma Castro. Neðri
myndin er af Krústjoy £
einn síðásta daginn á þingi &
Sumainuðu þjóSanna.
WMMtWWMHMMWWMMWMl
Alþýðublaðið — 4- nóv. 1960,