Alþýðublaðið - 01.06.1961, Page 8

Útbjó íslandskvikmynd
fyrir norska sjónvarpiÖ
FRÚ Haraldar Kröyer,
forsetaritara, er ljóshærð,
bláeyg, ung og norsk. Hún
er dóttir norska sendiherr
ans á ísiandi, sem kom
hingað til lands árið 1958,
en dóttirin fluttist ekki
hingað fyrr en árið 1959,
þá gift Haraldi Kröyer. —
Eg vann heima í Noregi
sem fréttakona norska út-
varpsins og sjónvarpsins.
Eg kunni starfinu sérstak-
léga vel, og ef örlögin hefðu
ekki hagað því svo til, að
ég giftist til annars lands,
hefði ég aldrei hætt . . .
Fyrir viku var ég í Nor-
egi að vinna að íslands-
kvikmynd, sem sýna á í
sjónvarpinu daginn, sem
konungurinn kemur hing-
að. Þessi mynd er sett
saman úr mörgum mynd-
um, sem að mestu eru tekn
ar af bræðrunum Eðvarð
og 'Vigfúsi Sigurgeirsson-
um. Myndin tekur hálf-
tíma í sjónvarpinu. Ég
samdi við hana texta og ís-
lenzk hljómlist verður leik
in með. — Þessi mynd er
nú fullbúin til sýningar, og
verður eins og ég sagði áð-
an sýnd daginn, sem kon-
ungurinn kemur til íslands
og er með því ætlað að sýna
að nokkru landið, sem kon
ungurinn heimsækir.
Jú, vissulega sakna ég
starfsins mikið, en hér
kann ég vel við mig. Eg á-
lít, að Islendingar og Norð
menn eigi það margt sam-
eiginlegt að auðvelt sé að
samlagast aðstæðum og
kunna við sig hér.
— Nei, ég hef ekki lært
íslenzku áður gn ég kom
hingað — utan þeirra 40
blaðsíðna í gamalnorsku
eða norrænu, sem tilskilið
var til lesturs undir stúd-
æntspróf heima. Mér finnst
málið erfitt — sérstaklega
er málfræðin erfið við-
fangs — en þetta kemur þó
smám saman. og nú skil ég
íslenzkuna. Skekkjan er þó
vissulega sú, að við tölum
alltaf norsku saman hér
heima, en það er auðvitað
ekki rétt.
— Nei, ég hef ekkert gert
af því enn að þýða íslenzk
ar bækur á norsku — það
sem ég hef þýtt er einungis
einstaka ræða, sem Islend-
ingar hafa þurft að flytja
á norsku — en einhvern
tíma seinna, þegar ég er
komin vel niður í málinu,
getur verið, að ég geri það.
Eg vildi það gjarnan. En
ég álít, að þýðingar verði
að gera af varfærni — og
til þess að ná að fullu stíl
og anda höfundar verður
þekkingin á málinu að vera
mjög góð.
— Ég er ein þeirra, sem
Næst röbbuðum við við
Johan Rönning, forstjóra
raftækjavinnustofu við
Skipabraut. Rönning, sem
er fæddur 17. júlí 1894 kom
fyrst hingað til íslands í
janúar 1921 á vegum
norsks fyrirtækis, sem tók
að sér að byggja rafstöð
við Elliðaár. Rönning
stjórnaði þessu verki og
fór að svo búnu út aftur
eftir eilt og hálft ár, en
kom aftur til íslands í
nóvember 1926 og hefur átt
hér heima síðan. —
Ilann er kvæntur íslenzkri
konu, Svövu Magnúsdóttur
(Sigurðssonar bankastj.)
og varð íslenzkur ríkis-
borgari árið 1932.
— Þegar ég fékk ríkis-
borgararéttindi, sagði Rön-
ning, varð ég að leggja
fram blað upp á að ég
ég væri heiðarlegur mað-
ur! Á þessu stríddi ég oft
vini mínum Friðbirni heitn
um Aðalsteinssyni. Þú hef-
ur ekki blað upp á heiðar-
leika, sagði ég. Nei, til
hvers ætti ég að hafa það,
spurði þá Friðbjörn, og
hverjir skrifuðu það? Það
gerðu þeir Guðmundur
Hlíðdal og Steingrímur
Jónsson, sagði ég þá. — Nú
hver andskotinn, ekki hefi
ég svona blað, sagði Frið-
björn. — Eg þyrfti endi-
held því fram, að Norðmað-
ur, sem hingað kemur og
ekki hefur þá sérstaklega
kynnt sér íslenzku eða forn
norrænu, hljóti lítið sem
ekkert að skilja í íslenzku,
hann skilji ekki einu sinni,
um hvað er fjallað! Is-
lenzka fyrir þeim manni
kveður meiningarlaust við
eyru.
— Norski þjóðbúningur-
inn er ennþá notaður við
ýmis hátíðleg tækifæri, t.d.
17. maí. og síðari árin hafa
vinsældir hans farið vax-
andi í Osló — en út um
sveitir hefur hann jafnan
verið algengari en í borg-
unum. Eg á norskan þjóð-
búning — en hann er orð-
inn gamall og slilinn. Ég
ber hann ekki í vor . ..
lega að fá mér svoleiðis !
— Og yður hefur líkað
vel að búa hér?
— Alveg skínandi. Mér
líkar mjög vel við land og
þjóð og hef eignast hér
marga góða vini. Eg geng
mikið á skíðum á vetrum
og á sumrin veiði ég lax.
Eg á ásamt 12 mönnum úr
Fjallamannafélaginu skíða
kofa upp á Tindafjalla-
jökli og þangað fer ég oft,
sérstaklega um páska. Mér
finnst gott að komast út í
gott loft.
— Annars virðast Aust-
urríkismenn vera að slá
Norðmennina út í skíða-
íþróttinni. I vetur töpuðu
Norðmenn fyrir þeim, en
Norðmenn eru einna elztir
í þessari grein og byrjuðu
snemma að láta til sín
taka.
-— Hafið þér mikið verið
með Norðmönnum hér?
— Ju, en ég hef frekar
dregið mig til baka upp á
síðkastið, enda er ég í
mörgum félögum. En á
stríðsárunum var ég oft
gestur norsku flugmann-
anna, sem hér voru. Þá
var mikið af Norðmönnum
hér, oftast um 100 í senn.
Þetta voru allt ungir menn
á bezta aldri og þá var oft
glatt á hjalla.
— Þeir voru gamansam-
Samt nóg af bjór!

VITAÐ er að á ís-
landi búa þó nokkuð
margir Norðtmenn. —
Þótti okkur við eig-
andi að hafa viðtöl
við nokkra Norð-
mcnn á Isíandi í sam
bandi við konungs-
komuna. AIIs höfð-
um við tal af fjórum,
einni konu og þrem
körlum. Karlmenn-
irnir hafa allir búið
hér í áratugi, en full-
trúi kvenþjóðar
innar, frú Kröyer,
hefur átt hér heima
5 síðan 1959.
$
ir og Bretarnir öfunduðu
þá af kvenhyllinni. Og
Norðmennirnir gerðu oft
gys að bjartsýni Bretanna.
— En Bretarnir hafa
kunnað að taka því?
— Já, en samt fannst
þeim nóg um, þegar Norð-
menn sögðu að þeir gætu
tekið Akureyri á einni
klukkustund og neituðu að
trúa því. Þá ákváðu Norð-
mennirnir að sanna þetta.
Eitt laugardagskvöld her-
tóku þeir Akureyri ! Þeir
tóku nokkrar bygging-
ar, þar á meðal lögreglu-
stöðina, þar sem þeir
læstu brezka vaktmanninn
inni. Þá loksins féllust
Bretarnir á að það væri
eitthvað til í því sem Norð
mennirnir sögðu !
— Hvað er fyrirtæki yð-
ar gamalt ?
— Stofnað 1933, en áður
Rönning
vann ég hjá Júlíu
syni. Eftir venju!
heima f Noregi
ég verkfræðinám
en. Eg var i Þi
1922—’25.
— Og hvernig
að vera í Þýzkak
— Ágætlega, e;
in var óskapleg ei
veizt. Farið frá D:
Hamborg kostaði -
aura, en það vor
milljarðar í þýzk
um. — En samt g
alltaf fengið nóg
um bjór! sagði
að lokum.
Elzti
Elzti Norðmai
Islandi og sá þei
sennilega iengs
dvalið hér, er Ly
dahl. Hann kom 1
ið 1903. Hann ei
að aldri.
— Það var lílii
í Noregi og þess v
ég hingað til í
þess að freista j
sagði Höydahl. ]
ég í Hrísey, en
fór ég til Vestm
Á Hrísey fékks
lýsisbræðslu og
mannaeyjum rak
un og einnig dálit
— Það gekk m
hjá mér í Eyjun
sem mér er minr
í sambandi við v
þar, er vinur
frændi, Föriand,
Eyjum í rúmt ár.
nú látinn. Förlar
Islendingum að
við þorskveiðarn;
ur var alltaf n<
Eftir það fiskuðu
af betur.
— Árið 1917 i
til Reykjavikur. !
heppinn, cg ha
verzlun og fór
svína- og hæ
Einu sinni feii£
pest og ég missti
Dýralæknirinn h
þau fá ónýta spi
— Eg bjó á <
nesi í Skerjafirð
1942 varð ég
þaðan vegna i
m
m

g 1. júní 1961 — Aiþýðublaðið