Alþýðublaðið - 20.02.1963, Side 5

Tillaga Unnars Stefánssonar:
★ SEINHEPPIÐ
BLAÐ.
Frajnsóknarblaðið Dagur
á Akureyri birti nýlega
grein, sem átti að segja frá
því, hvernig Framsóknar-
menn hófu baráttuna fyrir
útfærslu landhelginnar. Seg-
ir frá ummælum og tillög-
um 1946-47, og er augljóst,
að' nú er ætlunin að sýna
landslýðnum fram á, að
þetta mál hafi verið einget-
ið afkvæmi Framsöknar-
flokksins.
Svo seinlieppinn er Dag-
ur þó að birta með grein-
inni kort, þar sem síðasta
útfæjrsla Iandhelginnar er
sýnd. Þar eru merktar
breytingar á grunnlínum,
sem Guðmundur í. fékk
Breta til að samþykkja, og
þau stóru svæði kolsvört,
sem þar með -bættust við
landhelgina.
Þessi mikla aukning land-
helginnar, sem Ðagur sýn-
ir á kortinu, . fékkst fram
gegn fullkominni andstöðu
Framsóknarflokksins. Þessi
mikla aukning, sérstaklega
frá Vestmannaeyjum til
Reykjaness og við Langa-
nes, var talin Iandráð af
Framsóknarmönnum.
Þetta gerðist fyrir aðeins
tveim árum. Nú birta Fram-
sóknarblöð kort af þessari
útfærslu og segja frá því,
að landhelgismálið hafi ver-
ið framsóknarmál.
★ SKÝRSLA
OECD.
Hin árlega skýrsla efna-
hags- og framfarastofnunar-
innar OECÍ) um ísland hef-
ur að sjálfsögðu dregið á
eftir sér skrif í Þjóðviljan-
um. Þar er skeggrætt um að
erlendir herrar ráði hér öllu
og ríkisstjórn okka þiggi
einkunnir frá París eins og
auðmjúkur skólastrákur.
Sannleíkurinn í þessu
máli er sá, að OECD eða
önnur alþjóðleg samtö.k,
sem ísland er í, geta eklii
fyrirskipaö íslendingum eitt
eða neitt.
Skýrslugerð og annað slíkt
er ekki minni meðal komm-
únistaríkjanna í efnahags-
samstarfi þeirra og fyrir-
mælin frá Moskvu þar mun
áhrifameiri en skýrslur frá
París eru hér. Smám saman
hljóta þjóðirnar þó að bind-
ast öflugri og raunhæfari
samtökum til að tryggja frið
og velmegun fyrir alla. En
það mun ganga seint, ef all
ir skrifuðu eins og Þjóð-
viljaritstjórarnir.
Mannkynið vantar öflugri
en ekki veikari alþjóðas.tofn
anir til að tryggja réttlæti,
heiðarlegt samstarf og þjóff-
arétt um alla jörðina.
UNNAR STEFANSSON, varaþing-
maffur Alþýðuflakksins, flytur í
sameinuðu þingi tillögu til þings-
ályktunar um að Alþingi skori á
ríkisstjórnina að láta fara fram
athugun á því, hvernig unnt verði
að fullnýta vetrarsíldarafla út af
Suður- og Suðausturlandi mcff sér-
stöku tilliti til nýtingar síldarinn-
ar til manneldis og bræðslu.
í greinargerð með tillögunni
segir svo:
Bæjarstjórnin í Vestmannaeyj-
um samþykkti nýlega einróma til-
lögu frá bæjarfulltrúa Alþýðu-
flokksins, Magnúsi Magnússyni,
um að leita eftir því að Síldar-
verksmiðjur ríkisins reisi síldar-
bræðslu í Vestmannaeyjum. Áður
hafði komið fram tillaga frá sama
bæjarfulltrúa á þá leið, að athugað
yrði í samráði við opinbera aðila
og einstaklinga, hvað gera þyrfti
til undirbúnings fjölbreyttum
síldariðnaði í Vestmannaeyjum.
Málefni þetta blasir nú við mjög
brýnt og aðkallandi. Stærri veiði-
skip, ný leitar- og veiðitækni og
örugg vitneskja um lífsvenjur síld-
arinnar hafa skyndilega skapað
þessi nýju viðhorf. Flutningsmað-
ur þessarar tillögu hefur haft sam
fMHSHj
UNNAR STEFANSSON
ráð við fiskifræðingana Jakob Jak
obsson og Jón Jónsson og telja
þeir ástæðu til að ætla, að síld
muni verða í talsverðu magni á
svæðinu frá Reykjanesi til Ingólfs
höfða að jafnaði allan fyrri hluta
árs og allt fram í júlímánuð. Skipu
legar rannsóknir, sem Atvinnu-
mvorp um
irkju
í GÆR var tekið til umræðu í efri
deild Alþingis frumvarp til laga
um kirkjugarða. Er frumvarpið
flutt af menntamálanefnd deildar-
innar að beiðni kirkjumálaráð-
herra. Fylgdi Auður Auðuns frum-
varpinu úr hlaði í gær.
Gildandi lög um kirkjugarða eru
frá 1932 og eru því orðin 30 ára
gömöl. Á þessu tímabili hafa orðið
allverulegar breytingar á skipulagi
kirkjugarða, bæði hjá nágranna-
þjóðum okkar og víðar. Hér á landi
er skipulagi og hirðingu kirkjugarð
anna mjög ábótavant og hefur svo
Iengi verið. Virðist nú vera að
vákna áhugi manna víðsvegar á
því aö sýna kirkjugörðum meiri
ræktasemi en áður, girða þá sóma-
samlegá, skipuleggja grafstæði og
gangbrautir og prýða þá þeim
gróðri, er bezt hentar. Þetta hafa
nágrannaþjóðir vorar þegar gert
með þeim árangri, að kirkjugarð-
arnir í mörgum bæjum og þorpum
eru orðnir þar fegurstu reitirnir,
sem unun er að ganga um og
skoða.
Miðar frumvarpið að því, að
kirkjugörðum hér á landi verði
hér eftir sýndur meiri sómi en
hingað til og skipulagi þeirra og
hirðingu komið í betra horf.
Frumvarpið var upphaflega sam
ið af nefnd, er kirkjumálaráðherra
skipaði árið 1955 til þess að end-
urskoða kirkjulög og tilskipanir.
Það var sent frá Alþingi til kirkju- i
þings haustið 1958. Kirkjuþing af-
greiddi það frá sér með nokkrum
breytingum og ’var það þannig lagt
fyrir Alþingi 1959—1960 og af-
greitt þaðan með rökstuddri dag-
ski-á þess efnis, að málinu yrði vís-
að til umsagnar safnaðanna í land-
inu. Fyrir kirkjuþing 1960 var
frumvarpið enn Iagt af kirkjumála-
ráðherra. Fjallaði þingið ýtarlega
um málið og var frumvarpið sam-
þykkt einróma með nokkrum breyt
ingum. Þá var það lagt fyrir Al-
þingi 1961—1962 af menntamála-
nefnd efri deildar að beiðni kirkju-
málaráðherra, en hlaut ekki af-
greiðslu.
Haustið 1962 skipaði kirkjumála
ráðherra nefnd til þess að endur-
skoða frumvarpið. Gerði nefndin
allmikiar breytingar á því og var
það siðan í breyttu formi lagt fyrir
Kirkjuþing 1962, er enn gerði á
því nokkrar breytingar, en sam-
þykkti frumvarpið þannig breytt
einróma. Jafnframt gerði þingið
svohljóðandi ályktun: „Um leið og
Kirkjuþing afgreiðir frá sér í
þriðja sinn frumvarp um kirkju-
garða, vill þingið skora á hið háa
Alþingi, að hraða afgreiðslu máls-
ins og gera frumvarpið að lögum“.
deild Háskólans hefur framkvæmt1
á s.l. fjórum árum, gefa -ótvírætt 1
til kynna, að síldarganga sé ár-1
viss á þessum slóðum. Þessi niður !
staða fiskifræðinganna kemur heim
við álit sjómanna, sem telja, að síld .
hafi einatt verið í stórum stíl fyrir !
Suðurströndinni og þýzkir togar-
ar munu stundum hafa tekið heila
farma af síld út af Selvogsbanka
í síldartroll.
Síldin, sem veiðist á þessum
tíma árs, er yfirelitt horuð, með
fitumagn 8—12%, og því ekki
heppileg til bræðslu í iýsi. Hins
vegar stendur nú opinn markaður
fyrir slíka síld til manneldis sé
hún verkuð með súrsun og reyk-
ingu. Til þessarar verkunar er vetr
asíldin, sem nú veiðist við Suð-
austurland, sérstaklega góð, og er
einmitt beðið um síld með fitu-
magn kringum 10%. Alveg sérstak
lega munu síldarkaupendur þó
óska eftir hrognfylltri síld, en hún
veiðist eingöngu nú í síðari hluta
febrúar og allan marzmánuð og
síðar á vorinu við Suðurland. Tals
verð eftirspurn virðist nú vera eft
ir slíkri síld og jafnvel sildar-
hrognum einum saman, sem unnt
er að gera að miklu verðmæti.
Óþarft er að fjölyrða hér al-
mennt um nauðsyn á fjölbreyttum
síldariðnaði og knýjandi þörf, sem
nú er á stórfelldu sölustarfi og víð-
tækri markaðsleit samhliða upp-
byggingu síldariðnaðarins, en
meira vert að víkja að þeim erfið-
leikum, sem nú eru á því að nýta
vetrarsíldveiðiaflann. Fram til 2.
febrúar s.l. höfðu borizt til Vest-
mannaeyja 116.217 tunnur síldar
og munu nú hafa borizt þangað,
eftir aflahrotu seinustu dægur, á-
móta mikið síldarmagn og til
þeirra staða við Faxaflóa, sem tek-
ið hafa móti mestu síldarmagni
næst Reykjavík. Um aðra móttöku
staði hefur varla verið að ræða í
viðunandi fjarlægð frá miðunum,
en margir bátar hafa orðið að sigla
til Reykjavíkur eða annarra Faxa-
flóahafna í þriggja sólarhringa
ferðalag með aflann. Aflinn, sem
borizt hefur til Eyja, hefur að
mestu verið bræddur í 2000 tunna
verksmiðju, sem fyrst og fremst
er ætluð til annarra nota sem
beinamjölsverksmiðja. Nokkuð hef
ur verið fryst, nokkru umskipatJ
í togara til flutnings á markað er-
lendis, en sama og ekkert hefur.
verið unnið með öðrum hætti. j
Á sama tíma og sölumöguleikar'
eru fyrir hendi og mikill markað-;
ur fyrir verðmikla síldariðnaðar-
vöru til manneldis, getur hið opin-í
bera ekki horft aðgerðarlaust á i
slíka verðmætaþróun, sem þarnaj
á sér stað, meðan síldaraflinn er •
ekki nýttur betur en raun er á. -}
Því er þessi tilaga flutt, að Al-
þingi mundi með samþykkt henn-
ar láta í ljós hvatningu um cð gert
verði nú þegar það átak, sem um
munar til að nýta þau verðmæti,
sem daglega fara í súginn meðan
ekki er hafizt handa um úrbætur.
SÆMILEG
SÍLDVEIÐI
NOKKUR síldveiði var í Skeiíar-
árdjúpi í fyrrinótt, enda veður á-
gætt. Aðeins 8 skip tilkynntu aíla
sinn í morgun, og var afli þeirra
samtals rúmlega 11 þúsund tunnur.
Annars var vitað að nokkuö fleirl
bátar höfðu fengið slatta í Djúp-
inu, þótt ckki hefffu tilkynnt umi
afla sinn. Síldin er mjög lítil og
vill ánetjast, hálfgerð kræpa. Hún
fer öll í bræffslu. Nú eru gerðir 14
bátar út frá Eyjum á síld.
Afli þeirra báta, sem í gær til—
kynntu afla sinn, var sem hér seg-
ir: Sigurkarfi 1100, Haírún 1800,
Reynir 1100, Marz 1400, Kári 8Q0,
Helga 2000, Sólrún 1500, Ágústa
900 tunnur.
Framh. af 16. síðu
ann í Vínarborg, en nokkrir ís-
ienzkir söngvara hafa stundað
framhaldsnám hjá honum,
Á tónléikunum á föstudags-
kvöldið syngur Seefried aríur eft-
ir Mozart, II Tramonte eftir Re-
spigi og tvö lög eftir Richard)
Strauss, Þá leikur austurriski fíðiu
leikarinn Woifgang Schneiderhan
einleik á fiðlu, fiðiukonsert -í A-
dúr eftir Mozart. Schneiderhan.
kom til ísiands árið 1927 í tón-
leikaför, þá aðeins 12 ára. gamall.
Ijann er kvæntur Seefried.
Loks leikur Sipjóníuhljómsveit-
in tilbrigði efíir Brahms um stef
eftir Iíaydn, og forleik eftir Moz-
art. Stjórnandi þessara tónleika,
Gústav König er prófessor við tón
listarháskólann í Essen, og ehm
af kunnustu hljómsveitarstjórunV
þar. Hann kemur hingað frá Am-
sterdam. Irmgard kemur hingað
frá Osló, þar sem hún hélt tón-
leika í fyrrakvöld, og héðan ,fer
hún til Vínarborgar ,en þar búa
þau hjónin.
I
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 20. febrúar 1963