Breiðablik - 01.01.1913, Blaðsíða 5

BREIÐABLIK
elsmenn og þar áSur Hebrear. Þessi
þrjú nöfn tákna þrjú tímabil í söguþeirra
og hvert um sig mikla framför í guðs-
þekking og trú frá hinu fyrra. Trúar-
brögS forn-Hebrea áttu rætur í sameig-
inlegum átrúnaSi sem verskra þjóSflokka.
Þau áttu aftur upptök sín í trúarbrögðum
forn-Babyloníumanna eSa uxu aS minsta
kosti upp samhliSa þeim og urSu þaSan
fyrir margvíslegum áhrifum. Trúarhug.
myndir vorar eiga rætur jafn-djúpar elztu
drögum mannkynssögunnar. Jesús gjörSi
ekki tilkall til aS boða ný trúarbrögS.
Hann sagSist kominn, eigi til aS nema
úr gildi, heldur til aS fullkomna lögmáliB
og spámennina. Biblía kristinna manna
segir langa og óumræöilega dýrlega
framþróunarsögu trúarbragSanna. Þeg-
ar vér gröfum eftir elztu skjölum og skil-
ríkjum mannkynssögunnar, verSur sú
framþróunarleiS enn lengri og dásam-
legri.
I.
Einn merkilegasti fornaldar-fundur,
sem gjörBur hefir veriS, kom fyrir austur
í Persíu, er veriS var aS grafa í sundur
borgarhæSina í Susa í des. 1901 og
janúar 1902. Frakkneskur fræSimaður,
De Morgan aS nafni, fann þar dökk-
leitan stein, nærri átta feta háan, en
brotinn í þrent og mátti þ<5 skeyta saman.
Efst á steini þessum er mynd af sóiguS-
inum, Samas, sitjanda í veglegu há-
sæti s). Fyrir framan hann stendur
Hammurabi.konungur Babýlóníumanna
sá 6. í elztu konungaættinni, sem menn
þekkja. Dúk er sveipaS um höfuSguSs-
ins og hann er í víSum klæSum. Að
baki hans eru geislar. í hægri hendi
heldur hann veldissprota og hjóli eSa
hring. Konungurinn stendur frammi
fyrir guSinum, fullur lotningar og hlýðni.
5) Stanley A. Cook. The Laws of lloses
and the Code of Hammurabi. LotidonT903,
bls. 4—5.
117
Hann er klæddur langri skikkju, sem
gyrS er aS honum um mitti og fellur niS-
ur um fætur honum í víSum fellingum.
Hann er að taka viB lögum úr hendi sól-
guSsins. Myndin er aS eins skrautleg
fyrirsögn fyrir miklum lagabálki, ssm
klappaSur er í steininn þar fyrir neSan.
Það er mikiS lesmál, í eigi færri en 44
dálkum, sem sumir eru þó máSir, og
sýnist gjört með vilja, líklega af sigur-
vegurum, er tekiS hafa borgina herskildi,
löngu síSar en steinn þessi var settur upp.
Um Hammúrabi, konung Babý-
lóníumanna, vita menn, aS hann var uppi
þúsund árum á undan Móse. Brot af
þessum lögum Hammúrabi hefir fundist
í safni Assúrbanípals, sem uppi var 668
f. Kr. Samhljóða niSurlag hefir fundist
á öSrum staS í Súsa. Telja fræðimenn
sjálfsagt, aS sams konar steinar hafisett-
ir veriS upp á almannafæri í ýmsum borg-
um, til þess sem flestum gæfist færi á aS
kynna sérlögin. Margir álíta(t.d.Schrad-
e r o. m. fl.), aS Hammúrabí sé sami
konungur og sá, er nefndur er Amrafel,
konungur í Sínear (Babyloníu)í 1. Móse-
bók (14). Yngri sagnritarar — P o e b e 1,
Ranke og Edward Meyer — telja
nú ríkisár Hammúrabi frá 1958 til 1916
fyrir Krist burS (áSur o: 2200 f. Kr.) 6).
Hafi ríki hans ef til vill náð alla leiS vest-
ur að MiSjarSarhafi 7).
Þetta er lang-elzta löggjöfin,sem menn-
ingarsaga mannanna hefir frá aS segja,
aS minsta kosti þúsund árum eldri en sú
löggjöf GySinga, sem kend er viS Móse
og vér erum vanir aS skoða upphaf og
uppsprettu allrar löggjafar í heiminum.
ÞaS eru borgaraleg lög, sem gjöra ráS
fyrir margbrotinni og gamalli menningu.
Hér eru lög um húsagjörð, læknishjálp,
dýralækningar, húsaleigu, akuryrkju og
6) Religion in Geschichte und Gegenwart.
Tuebingen 1910, II., 1831.
7) S. R. Driver. The Book of Genesis.
London. 5. útg. 1906, bls. 156.