Frækorn - 01.10.1901, Side 6

150
FRÆKORN.
manna, sem urðu að vinna baki
brotnu, en líða þó skort á þörfum
sínum.
Þeir áttu ekkert af því, sem við
köllum þægindi. En samt iifðu þeir
og vildu lifa. Máske þeir í öllum
sínum einfaldleika ættu vísdóm, sem
vér hámenntaðir menn og heimsspek-
ingar þekktu ekki.
Tolstoy komst að þeirri niðurstöðu,
að ef hann vildi læra að skilja þýðing
lífsins, ætti hann ekki að fara til
þeirra, sem voru þreyttir af lífinu
og voru nær að drepa sig, heldur
ætti hann að ganga til þeirra, sem
vildu lifa og fundu, að lifið væri þess
vert, að menn lifðu því.
Og til þeirra fór hann. Og hann
fann, að það, sem gjörði lífið bærilegt
fyrir fátæka manninn, var einmitt
það, sem vér skynsömu mennirnir
skoðuðum bölvun í líflnu, þ. e. vinnan,
hin óbrotna vinna, vinnan fyrir mat-
inn, vinnan, sem heldur öllum við,
með því að hún er undirlag alls; hún
var það, sem veitti liflnu innihald,
gleði, ánægju.
Þessi hugsun varð að frelsun fyrir
Tolstoy. En samt var vinnan ein
ekki nægileg til að skilja hið minnsta
í líflnu. Tolstoy lærði enn þá eitt af
fátæklingunum, það, sem gefur vinn-
unni sína þýðingu, nefnilega trúna.
Trúin var það, sem í raun og veru
gjörði lifið þess vert, að þvi yrði iifað,
Þetta var^ Tolstoy svo Ijóst, að hann
furðaði á því, að hann hafði ekki
áður séð það.
Nú varð það honum mest um að
gjöra, að finna þessa trú, að flnna
guð, sem hann áður hafði misst í
andvaraleysi sinu. Hann átti í miklu
andlegu stríði til þess. En einn fagr-
an vormorgun skildi hann allt. Hann
gekk og hugsaði og gat eigi fundið
guð, og þó var það guð, sem var líf-
ið sjálft, líf hans og líf alls. Hverju
var þá að sækjast eftir? „Hér er
hann, sá guð, sem þú getur eigi lif-
að án. Að þekkja guð og að lifa er
eitt og hið sama. Guð er lífið“.
Þessi hugsun var honum eins og
hið skærasta sólarljós, og þetta ljós
hefur fylgt honum siðan.
Síðan 1883 hefur hann hætt algjör-
lega að eiga við hinar svo nefndu
fögru listir, til þess að helga sig hinu
góða. Allur munaður er bannlýstur
frá heimili hans. Hann notar föt eins
og fátæknr vinnumaður, lifir í öllu
svo einfalt sem unnt er. Kaffi, te,
áfengi, tóbak, og jafnvel kjöt hefur
hann sagt skilið við.
Hann vinnur baki brotnu eins og
fátækur vinnumaður. Og á tómstund-
um sínum ritar hann; og heimurinn
les með ákefð hvert orð hans.
Tolstoy er hvoi'ki meira né minna
en spámaður. Bækur hans eru ekki
eiginlega skáldverk, þótt listin sé á
hæsta stigi í þeim; bækur hans eru
prédilcanir, sem hinn æruverðugi öld-
ungur er að halda fyrir heiminn.