Frækorn - 31.01.1905, Qupperneq 3

FRÆKORN
11
Lúther um hvíldardagirm.
1 »Skýringum« sínumá fyrstu bók
Móse, 1. b., bls. 62, 63 segirLúther:
»Guð blessaði og helgaði hvíldardag-
inn. Retta hefir hann ekki gert við
neitt annað skapað; því að himinn
og jörð eða nokkra aðra skepnu hefir
hann ekki helgað sér; það er að eins
hinn sjöundi dagur. Rýðing þess er
sérílagi sú, að þannig ættum vér að
læra að skilja, að sjöundi dagurinn er
einstaklega vel hæfur til guðsþjónustu.
Því að heilagt kallast það, sem er frá-
skilið frá öðrum skepnum og vígt
guði; að helga þýðir að útvelja og
fráskilja eitthvað til helgrar notkunar
eða guðsþjónustu, og notar Móses
oft orðtæki þetta, til dæmis þegar hann
talar um hin helgu ker ....
Því er hvíldardagurinn frá sköpun
heimsins innsettur til guðsþjónustu.
Og þannig mundi mannleg náttúra,
ef hún hefði orðið stöðug í sakleysi
og sínu erfiða réttlæti, hafa vegsamað
guð og hans verk, og á hvíldardeg-
inum mundu mennirnir hafa talað
hver við annan um hina ómetanlegu
gæzku guðs, skapara þeirra. . . .
Og þótt maðurinn hafi fyrir syndina
fjarlægst guði og þekkingunni áhonum
þá hefir guð samt viljað, að boðorðið
um að halda hvíldaginn heilagan skyldi
vera framvegis í gildi þannig, að menn
á hinum sjöunda degi skyldi læra
hans orð og þjóna guði á þann hátt,
sem hann hefir til skipað, til þess að
vér gætum athugað, hver sé köllun
vor og hlutverk það, sem vér erum
skapaðir til, nefnilega að viðurkenna
guð og víðfrægja hann.«
Hvaöa daz var heilöíum anda úthelt yflr
postulana ?
Á hvítasunnudag, segir hin íslenzka biblíu-
þýðing; eftir því álíta nrenn, að sá dagur hafi
verið sunnudagur. En svolítil athugun gerir
það að vissu, að svo hafi ekki verið.
I frummáti nýja testamentisins (grísku) er
hátíðin, sem vérá íslenzku’nefnum „hvítasunnu",
nefnd pentekosie, en það orð á ekki við neinn
vissan vikudag. Orðið pentekoste þýðir hinn
50. dagur\ sú þýðing ketnur af því, að
þessi hátíð var á 50. degi frá 2. degi páskahátíð-
arinnar, en það var frá fastákveðnum mánaðar-
degi, hinum sextánda degi í Nisan. Sjá 3.
Mós. 23, 7. 15.
Lað ár, sern Kristur var krossfestur, byrjuðu
páskarnir á föstudegi, því að á fimtudagskvöld
hefir Kristur etið páskalambið eins og gert
var á aðfangadagskvöld páskahátíðarinnar. Þar
sem 1. páskadagur Gyðinga það ár hlýtur að
hafa borið uppáföstudag.þegar Kristurvar kross-
festur, verður 2. dagur þáska laugardagur; frá
þeim degi ætti að telja 50 daga, og 50.
dagur verður því laugardagur, en ekki
sunnudagur það ár, eins og sjá má af því að
setja tölu við hvern laugardag á þessu sjö
vikna tímabili: 1. laugardagur er 8. dagur
tímabilsins, 2. laugardagur er 15. dagur, 3. er
22, 4. er 29., 5. er 36., 6. er 43, en 7. er 50.
dagur.
Það var ekki fyr en á kirkjufundinuni í Nicæa,
sem Konstantín Rómverjakeisari kallaði saman
árið 325 e. Kr., að ákeðið var að halda páska-
dag á sunnudegi.
En ef þesssu er þannig varið, fer að verða
lítið gagn í þeirri „ástæðu", sein menn færa
fyrir helgihaldi stinnudagsins, sem sé það, að
af því heilögum anda hafi í fyrstu kristni ver-
ið úthelt á sunnudegi (c: hvítasunnudegi), þá
hafi guð með því heiðrað þann dag fram yfir
aðra daga.
Sannleikurinn í rnáli þessu talar því í raun-
inni fyrir helgihald sjöunda dagsins, en ekki
sunnudagsins.
Að sannleikanum verður að leiða
mörg og margvísleg rök, en villart
hvílir oft óhult á koddum hleypidóma
og vana.