Alþýðublaðið - 15.06.1963, Blaðsíða 8

■ ■■■■■* >••>,•<
>■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■ ■■■■■■■■!■■■■'•■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■niB ■■■■■■■■ 1.1 ■ ■■■■! ■•*■■>■■■■■■■■■■■■■■ ■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■1
!■■■■■■ !■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ■»■■■■■■■>■■■■■■■■•■■■■■■■1 >■■■■■ »•■••■•■•■»■■■■•■■■■»•■■■■■■»*■■■■■■■■■■■*■■■■■■■■■•■•■■■■•■•■■■■•■•■■••■•■■»■■■■■•■■■■»■•■■•■■ ■•■■■■■■■■■ •■■■■■■■■■■■■■ ■■■■■■■■ ■■■■•■■■■■■■■■■■■■<
'••»■■■ »■•»■»■■ ■■»■■■■■■•■■«•■■■•■■»■■■)■••«■■■■■■•■■*• •■■■>■ >•■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■•■■■■ •■»■■■■■■■*••»••■■■■*•»■>: ■••■■■•••■■■■■■■•■■ ■•■■■■■■ •■■■■■■■!
• •••■■■••■■•■•UEaa>aas>aaaiaaaaBIll><«aaaiiiia«B<l.!■<■•«•<■■ ■■■■■■ ■■ ■■■■■■> ■■■■■%■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■>■■■■■■■ rw ■■■■•■■■••■■■■■■■■•■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■l
1«■■■■■■■■•■■■■■•■•■■■■■■■■•■■■■■■■■■»■■■■■■■'■■■■■>■■■■ ■■■■■■«««■■<»■•■■■■■»■■■■«■■■«■■«■■■■!■«»-*■■!■■■■■■■■■■■■■■■■«■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■«■■•■«■■»■■■■■■■■■■n »1«•••■■■■■<■■■■t■•*■■■■■■•—■•■■••■>■«■■■!
jljí: ÞEGAR séra Luther King segir
jjj;: ,allt,’ ,nú’ eða ,héma’ er ástæðan
sú, að kynþáttadeilumar í Banda-
j|jjj ríkjunum eru að ná hámarki. —
Margir urðu undrandi, þegar upp
HÍk úr sauð í Birmingham, aðallega
vegna þess, að fæstir höfðu gert
sér grein fyrir því, að það hefur
jjjjj gengið miklu hægar að afnema
p:jj kynþáttaskilnaðinn en venjulega
||isl er álitið.
Bandarísk yfirvöld hafa vonazt
til að geta haft stjórn á ástand-
jjjjj inu. Þau vissu, að ástandinu í
Suðurríkjúnum var mjög ábóta-
jij| vant, en Robert Kennedy dóms-
Hjjj málaráðherra hafði menn sína
önnum kafna. Takmarkið var þró-
jjjíj un stig af stigi til hins betra í
jjjw samvinnu með framfarasinnuðum
hvítum mönnum í Suðurríkjunum.
En samskipti stjórnarinnar við
jjjjj samtök blökkmanna hafa greini-
iíjjj lega ekki verið eins og bezt væri
::jjj á kosið, og þegar King lét til
skarar skríða í Birmingham kom-
ust Robert Kennedy og félagar
hans í óhæga afstöðu. Þeir vildu
jjjjj umfram allt forðast það, að hvítu
jjjjj öfgasinnarnir fengju átyllu til
þess að beita ofbeldi.
Það fór eins og dómsmálaráð-
herrann óttaðist, en þó fól það
ekki í sér, að hann hefði haft
jjjjj „rétt” fyrir sér. King, sem hef-
jjjjj ur við sitt eigið öfgasinnavanda-
mál að stríða, telur, að áberandi
og hneykslanlegar mótmælaað-
gerðir sé það eina, er geti fengið
Hjjj fólk til þess að skilja hið alvar-
lega eðli vandamálsins. Hann
jjjjj leggur áherzlu á, að blökkumenn
geti ekki lengur beðið eftir því,
að hvítu mennirnir láti skynsemi
ijjjj ráða. Tími sé kominn til þess
að láta til skarar skríða, þar eð
=HÍI reynsla síðustu ára hafi sýnt, að
mjög hægt miðar áfram í reynd.
jjjjj —o—
hvítum mönnum - og þeldökkum,
en aðeins nokkrir þeldökkir nem-
endur fá vist í nokkrum skól-
um, er ekki eina aðferðin, sem
beitt er til þess að 'vinna gegn
úrskurði Hæstaréttar. í ríkjunum
Georgia og Louisiana voru t. d.
samþykkt lög, sem gera kleift að
fara í kringum úrskurð Hæsta-
réttar.
í fyrrnefnda ríkinu var ákveð-
ið, að einkaskóiar, sem fengju
styrk frá ríkinu, kæmu í staðinn
fyrir hina opinberu skóla. Á þenn-
an hátt var talið, aff hægt væri
! aff viðhalda affskilnaði kynþátt-
. anna. í hinu ríklnu var ákveðið,
; að gera kynþáttaaðskilhaff að saka
: máli, á þeirri forsendu, að aðskiln-
I aður kynþátta ógnaði lögum og
reglu.
Hinn 17. maí í ár voru liðin 9
ár síðan Hæstiréttur felldi þann
sögulega úrskurð, að aðskilnaður
kynþáttanna í skólum bryti í
bága við stjórnarskrána. En þeir,
sem vonað höfðu, að þar með
jjjjj hefði misréttinu á þessu mikil-
jjjjj væga sviði kennslumálanna
verið greitt náðarhöggið urðu fyrir
sárum vonbrigðum.
!:lll Aðeins átta af hundraði þel-
jjjjj dökkra nemenda í Suðurríkjun-
jjijj um ganga nú í skóla, þar sem að-
skilnaður kynþáíta hefur verið
afnuminn. Þar við bætist, að eng-
jjjjj in raunveruleg „integration“ hef-
ur átt sér stað í þeim skólum,
jjjjj þar sem aðskilnaðurinn hefur
verið formlega afnuminn.
Þetta táknræna ástand, þar
sem enginn munur er gerður á
Bærinn Birmingham í Alabama
var valinn til þess að vera svið
hinna víðtæku mótmælaaðgerða,
sem hófust 3. apríl sl. Ástæðan
til þess, að King og samstarfs-
menn hans völdu einmitt þennan
bæ var sú, að þeir vissu, að hann
var eitt af höíuðvígjum kynþátta
ofstækismarma.
Samt er hann enginn dæmigerð-
ur suðurríkiabær, heldur námu-
og iðnaðarbær. Fordómana hafa
hinir hvítu tokið með sér úr sveit-
unum, en hatrið hefur ekki verið
mjög áberandí, ef negrarnir hafa
sætt sig við sitt hlutskipti og ekki
reynt að taka upp nýtt hlutverk.
En þetta iðnaðarsamfélag var
gróðrarstía fyrir kynþáttafór-
dóma, sem gátu farið á hreyfingu.
Hinir fátæku, hvítu bændur, sem
iluttust til bæjanna, voru ekki
faglærðari en blökkumennimir.
Keppzt var um að fá atvinnu, en
aðstæður voru þó slíkar, að negr-
ar og hvítir menn bitust ekki á
um vinnu, svo að orð væri á ger-
andi. Hvítu vinnuveitendurnir og
verkalýðsfélög hvítra manna gerðu
með sér samninga, en negramir
skipuðu alltaf óæðri sess við samn-
ingaborðið.
Hvíta miðstéttin, sem óx upp,
varð þröngsýn og dýrkaði for-
dóma sína, þannig að sérhver
möguleiki á sambandi milli kyn-
þáttanna varð að engu.
Á sama hátt og hatur hinna
hvítu kom hvað eftir annað fram
í Ku-Klux-Klan ólátum er það
einnig staðreynd, að negramir
' ala með sér blundandi hatur, sem
getur brotizt út. Martin Luther
King gerir sér þetta ljóst, og hann
óttast, að hinir hófsömu kunni
að missa stjómina á þróuninni.
Því hefur hann aukið hraðann
á baráttu sinni án valdbeitingar
tll þess að geta á þann hátt náð
valdi yfir nýju straumunum og
beint þeim inn á brautir, sem
hann telur æskiiegar. Mótmæia-
aðgerðirnar í Birmingham hafa
sýnt svo að ekki verður um villzt,
að ný -kynslóð er komin fram á
stjórnarsviðið, kynslóð, sem hefur
sagt skilið við undirgefni foreldra
sinna gagnvart hvítu mönnunum.
Menn Kings gerðu samning við
fulltrúa þeirra hvítu manna, sem
framfarasinnaðri em, um afnám
vissra tegunda kynþáttaaðskilnað-
ar í Birmingham. Samningurinn
bætist í hóp jákvæðra nýskipana,
sem þrátt fyrir allt hefur tekizt
að koma til leiðar í Suðurríkjun-
um.
En Birmingham átti ekki síður
að vekja athygli á óleystu vanda-
máli, sem varðar ekki aðeins Suð-
urríkin, lieldur einnig öll Banda-
John F. Kennedy
ríkin og alltof lengi hefur ekki
verið tekið til raunhæfrar og al-
varlegrar meðferðar.
Enda þótt við hugsum okkur
sem svo, að kynþáttaaðskilnaður
væri formlega afnuminn í Suður-
ríkjunum og áhrif þess segðu strax
til sín, væri kynþáttavandamálið
síður en svo leyst af þeirri á-
stæðu.
Það er óneitanlega framför, er
geysimikla þýðingu hefði, ef mis-
rétti í skólunum, á vinnustöðun-
um, á veitingahúsunum og í bið-
sölum væri bannað og ef banninu
værr dyggilega framfylgt. Sömu-
leiðis hefði mikið áunnizt ef að
blökkumönnum yrðu tryggðir
sömu möguleikar og hvítum til
þátttöku í pólitískum kosningum.
í stuttu máli sagt væri það til
góðs ef negrarnir í Suðurríkjun-
um fengju sömu skilyrði og
blökkumenn annars staðar i
Bandaríkjunum.
En atburðir síðustu mánaða
hafa gert ljóst, að kynþáttadeii-
urnar eru ekki aðeins Suðurríkja-
vandamál. Negraforingjarnir vilja
alls ekki viðurkenna þá hugmynd,
að blökkumennirnir í Norðurríkj-
unum hafi ástæðu til þess að vera
ánægðir með sitt hlutskipti. Nær
allir blökkumenn Bandaríkjanna
en þeir eru 18 milljónir talsins
eru óánægðir.
Óþolinmæðisalda gengur yfir
landið og orsökin er umfram allt
grunur um, að kynþáttadeilan sé
í þann veginn að komast í sjálf-
heldu, þrátt fyrir það, að eitt-
hvað hefur miðað áfram að því
er virðist.
Æðsti dómstóll landsins hefur
ekki farið í launkofa með skoðan-
ir sínar á þvi misrétti, sem bextt
er. Gefnir hafa verið margir úr-
skurðir gegn kynþáttaaðskilnaði.
Aðeins í Suðurríkjunum fylgja
yfirvöldin ósveigjanlegri Yer-
woerd-stefnu, en jafnvel þar bend-
ir margt til þess, að frjálslyndu
öflin kunni að fá aukin áhrif.
En svertingjarnir óttast að allt
frjálslyndi stoði ekki, ef fordóm-
unum verði ekki jafnframt út-
rýmt. Leiðirnar til þess að fara
í kringum bannið við misrétti, eru
óteljandi. Því þekkist kynþáttaað-
skilnaðurinn í Norðurríkjunum
þótt það komi fram í öðrum mynd
um en í Suðurríkjunum.
í stóru milljónaborgunum í
Norðurríkjunum ríkir yfirleitt
umburðarlyndi gagnvart þeldökk-
um. Þetta varðar ummæli hvítu
mannanna sjálfra um afstöðu
sína. Sé ástandið rannsakað ör-
lítið nánar, kemur greinilega fram,
að daglegt líf blökkumannanna
einkennist til hins ýtrasta af kyn-
þátta-ástandinu.
að andrúmsloft á yfirborðinu ■— í
borgunum.
En svertingjunum er samt
greinilega haldið í hæfilegri fjar-
lægð, og þetta sést gi'einilega á
stéttaskiptingunni og húsnæðis-
málunum. Þjóðfélagslega séð eru
blökkumenn ennþá lægra settir en
hvítir menn hvað atvinnu snertir.
Stéttaskiptingin er jafngreinileg
sem fyrr, og sést bezt á því, að
negrarnir búa enn á afmörkuð-
um svæðum.
í borgunum í Norðurríkjunum
eru negrahverfin t. d. Harlem í
New York, að miklu leyti fá-
tækrahverfi af versta tagi. — En
einnig eru til svertingjar, sem eru
komnir tiltölulega hátt upp í
launastigann og flytja til annarra
svæða. Það er staðreynd, að verð
fasteigna í þeim hverfum, sem
negrum hefur tekizt að setjast að
i, iækkar, og ekki líður á löngu
þar til hinir hvítu flytjast burt.
Ef til vill má segja, að ekki sé
erfitt að vera frjálslyndur þegar
séð hefur verið um að halda
negrunum í margra skrefa fjar-
lægð. Að vísu er mikið meira
samband milli kynþáttanna í
Norðurríkjunum. Svartir menn og
hvítir sitja hlið við hlið á neðan-
jarðar-járnbrautarstöðinni í New
York, veitingahús og hótel gera
engan mun á hvítum mönnum og
þeldökkum og yfirleitt er allt ann-
En þetta eru vandamál, sem
varða lítið lög og reglur. Margir
telja, að það sé einmitt á þessu
sálfræðilega sviði þar sem vanda-
málin séu.
Negrarithöfundurinn James
Baldwin fullyrðir, að hvíti maður-
inn sé fangi sektarkenndar sinn-
ar og kyníerðiskomplexa. Negr-
arnir séu þeim ógnun, en einnig
sé gott að hafa þá, þar eð þeir
losi hvítu mennina við að taka
eigin vandamál fyrir. Blökku-
mennirnir hata aftur á móti hina
hvítu, þar eð þeir hafa gert þá
þeim undirgefna og valdalausa.
Baldwin óttast, að hatrið af
beggja hálfu blossi upp í deilu,
sem geti haft alvarlegar afleiðing-
ar í för með sér fyrir bandarísku
þjóðina. Það er ekkert spaug að
hugarfarsbreyting hefur átt sér
stað hjá negrunum. Sönnun þess
er stuðningurinn sem öfgasinna-
samtökin „Svörtu Múhameðstrú-
armennirnir” hafa fengið.
Hér er um sértrúarflokk a?
ræða, sem hefur aðsetur í iðnaðar-
borgunum í Norðurríkjunum, en
Chicago er höfuðmiðstöðin. Hreyf-
ingin leggur áherzlu á kynþátta-
lega yfirburði blökkumannanna
— þetta er kallað öfug kynþátta-
stefna — og vill stofnun aðskildra
1 negraríkja í Bandaríkjunum. Með-
| iimir samtakanna verða að hlýða
' ströngum siðgæðisreglum, en með-
iimafjöldinn er talinn 50 þúsund
til 200 þúsunda. Þau hafa yfir
töluverðum fjármunum að ráða og
margt bendir til þess, að áhrif
þeixra fari vaxandi.
I En þótt „Múhameðstrúarmenn-
irair” njóti enn sem komið er
>■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ■■iiíiiiiiii
-------------—--------------------

8 15. júní 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ

)