Óðinn - 01.02.1908, Blaðsíða 3

87
ÓÐINN
þjóðsagna (Legends of Iceland) úr þjóðsögnm J.
Á., og gaf út með Georg Powel, og annað bindi (second
series) 1866. Grettissögu með Morris 1869, Völs-
ungasögu 1870 með sama; Lilju sjálfur, n)Tja út-
gáfu með þýðingu í ljóðum, 1870. Thomassögu
erkibiskups með þýðingu í 2 bindum 1875, 1883
Three Northern Love Stories (Friðþjófssögu, Gunn-
laugssögu og Víglundarsögu). Saga Library með
Morris: Gunnl.s. Ormstungu, Hænsaþórissögu,
Bandam.sögu og Eyrbyggju og 4 bindi Heims-
kringlu eftir hann einan með registri yfir altverk-
ið 1891—1906. Á ísl. þýddi hann 1876 Pilgrim’s
Progress eftir BunjTan. Storminn (Tlie Tempest
eftir Shakspere) þýddi hann 1885 og gaf út í
frumriti og þýðingu með miklum skýringum.
Sama ár gaf hann út varnarritið : Grímur Thom-
sen ritdómari og skáld. Odins Horse, Yggdrasill,
heitir ritgerð er kom út eftir hann á ensku fyrst
á árinu 1895 (og á ísl. sama ár aukin). Hann
las fyrst þessa ritgerð upp í málfræðingafjelaginu
í Kambryggju og mætti hún þar liinni mestu að-
dáun. Ritgerð þessi vakti og mikla eftirtekt mál-
fræðinga víðsvegar um Norðurálfu, því að hjer
kom hann fram á vígvöll með nýja skoðun á
Yggdrasilssögninni, sem hal'ði endaskifti á öllu, er
um liana hafði verið skrifað áður, og gerði milda
byltingu í norrænni goðafræði, á því er áður
hafði verið skrifað um liana. Hann sannar, að
nafnið Yggdrasill hafi aldrei verið nafnið á aski
Yggdrasils, og orðin í Völuspá: Ask veit ek
standa, heitir Yggdrasill, sje villa ein. Fyrir máli
sínu færirhann margar og skarpsjeðar röksemdir,
sem hjer yrði of langt upp að telja; fjöldi hinna
helstu málfræðinga hafa fallist á mál hans. Hann
sannar, að liinn sanni Yggdrasill, þ. e. Óðinshest-
ur, sje Sleipnir, sem hann segir þýði vindur, og
á stormsins hesti ríði Óðinn um sitt víða veldi;
því sje það í alla staði eðlilegt, að askurinn, er
breiddi limar sínar yfir heim allan, heiti Yggdra-
sils-askur, því að vindhestur Óðins komst hvergi
fyrir í heiminum, nema í hinni takmarkalausu
limavídd asksins, þess vegna sje liann hinn sanni
Yggdrasils-askur, eða Sleipnis-askur.
Með þessari kenningu sinni kipti hann fótun-
um undan meginhluta Bugges Studier, og einar
400 bls. af ógurlegum lærdómi urðu að tómu
höggi út í vindinn, vindhöggi sem á sjer engan
stað.
1896 kom ritgerð út eítir Eirílc á ensku: Edda,
its derivation and meaning. Hann heldur þar
fram þeirri skoðun, að Edda þýði bókin frá Odda,
Oddabókin þ. e. Edda sje af Oddi og eigi ekkert
skylt við Eddu í Rígsmálum.
1894 gaf hann út forndanskt hrot úr píning-
arsögu Kristínar helgu fyrir málfræðingafjelagið í
Kambryggju. í fyrra kom út eftir hann ritgerð :
Notes on Shipbuilding in the North; kemur hann
þar fram með nýja kenningu: eggin sje eins og
móðir allrar menningar heimsins. Sýnir liann þar
í fallegri og skemtilegri frásögn, en stultu máli, alt
þroskastig mannsins, frá hinu lægsta stigi lians til
þeirrar fullkomnunar, er hann hefur nú náð. Rit-
gerðin hefur alment vakið mikla eftirtekt fvrir
frumleika sakir og liinnar snildarlegu meðferðar efn-
isins. Enginn hefur sjeð þessa hugsjón á undan
honum. Enginn hefur heldur enn vakið rnáls á
sambandi Venda við Norðurlönd — Hálogaland —
öldum fyrir krists burð, nema hann.
Önnur ritgerð kom út eftir hann í fyrra um :
Review of Landnama and Libellus Islandorum in
Origines Icelandicae, þeirra Guðhrandar og Jór-
víkur Páls. Ógurlegur fjöldi stærri og smærri á-
gætra ritgerða eru til eftir hann á ýmsum málum,
og þó einkum ensku, sem hjer eru ekki nefndar.
Textahreytingar þær í ljóða Eddu, er Eiríkur
liefur stungið upp á í ýmsum ritgerðum, sem hann
hefur lesið upp í málfræðingafjelaginu í Kam-
bryggju, hefur Hugo Gering fært inn í Lexicon
iiber die Lieder der Edda, flestar sem óyggjandi.
1903—04 var hann gerður forseti málfræðingafje-
lags háskólans í Kambryggju.
Eiríkur er hugsjóna og hugvitsmaður, meiri
en samtíðalandar hans flestir. sem sjá má á ýms-
um ritverkum hans og fleiru. Fjallkonumyndina
alkunnu hefur hann frumhugsað og teiknað, en
þýskur málari, Zwecker að nafni, dró hana svo
upp eftir hans fyrirsögn, og hagnýttu þeir svo
síðan myndina Sigurður málari og Gröndal og
breyttu eitthvað. Málmbundna bókaskrá, málm-
bindi, og bókhlöðu fyrirmynd fann hann upp, og
fjekk 1885 gullmedaliu og heiðursdiplom frá Aca-
demie des inventeurs í Paris fyrir það.
Eiríkur er hinn mesti ættjarðarvinur, og lief-
ur altaf haft vakandi auga á því, er íslandsnertir,
því að það her hann mest fyrir brjóstinu, enda hefur
hann lagt drjúgum orð í belg um öll okkar stjórn-
mál, sem flesta mun minni til reka. Og hafa til-
lögur hans orðið þeim megin, er best og farsæl-
ast hefði orðið landinu. — Fyrstur manna (1884)
skrifaði hann: »Um að setja ísl. umboðsmann í