Vínland - 01.06.1906, Side 1

VINbAND
V. árg.
MINNEOTA, MINN., JUNI 1906.
Nr. 4.
& Helztu Viðburðir %
Hin miklu einokunarfélög hér í landi hafa
hvert á fætur öðru verið dregin fyrir lög og
dóm undanfarin ár, og
Slátrunarfélagið j>ó engin Jæirra liafi
Húðflett og enn fengið makleg
Krufið málagjöld, J)á hefir þó
a 11 m i k i ð áunnist að
gefa peim holla ráðningu. Eitt hið mesta og
versta af oinokunarfélögum Jjessum er slátr-
unarfelag pað hið mikla, sem nú rasður að
heita má öllum slátrunarhúsum og allri kjöt-
yerzlun í landinu og hefir aðalbækistöðu sína
í Chicago, Nú liefir á annað ár staðið yfir
hörð rimma út af verzlunareinokun félags
J)essa,sem orðin var fyrir löngu óJ>olandi. E>að
hefir lengi haft svipaða aðferð og Standard
Oil félagið til J)ess að gera út af við alla keppi-
nauta. E>að getur flutt vörur sínar á öllum
járnbrautum hér í landi miklu kostnaðar
minna en nokkur annar, og það hefir í hendi
sér alt markaðsverð á slátrunarfénaði, og pess
vegna eru t. d. nautgripir jafnan í lágu verði
J)ó kiötið sé dyrt. Stjórn Bandaríkja setti
nefnd til að rannsaka pettaog sú nefnd hefir
greinilega skyrt frá ólöglegu athæfi félagsins
í viðskiftum, en lífið varð af framkvæmdum
hjá stjórninni pegar til þess kom að ráða bót
á J)ví. Hið mikla auðvald þessa einokunar-
félags virtist hér semoftar hafa ráð löggjafanna
í hendi sér, og fór sínu fram eftir sem áður í
öllurn verzlunarviðskiftum.
En nú komu fram harðar ákærur freern
slátrunarfélaginu um glæpsamlegt hirðuleysi
í því að vanda vörur sínar. Akærur þessar
voru svo berorðar og vöktu á svipstundu svo
almenna eftirtekt um alt land, að Roosevelt
forseti, sem lengi hafði átt í brösum við
slátrunarfélagið, gerði út nefnd manna til
J)Oss að rannsaka hvernig ástatt væri í slátur-
húsunum miklu í Chicago, því af Jæimgengu
flestar ljótustu sögurnar. Nefnd þessi gerði
Sem fyrir hana var lagt, og að því búnu
afhenti hún forsetanum nákvæma skyrslu um
það,hvers hún hefði áskynja orðið. í skyrsl-
um þessum segjast forstöðumenn nefndar-
innar, Neill og Reynolds, lysa því einu,er J)eir
hafa sjálfir séð og í engu fara eftir sögusögn
annara. Óþrifnaður segja þeir sé þar hver-
vetna hinn viðbjóðslegasti utanhúss oginnan,
og engu hreinlæti sé neinn gaumur gefinn,
nema að eins til málamynda; hin versta
ólyfjan úr storknu blóði og úldnu kiöti sé
þar í Öllum íláturn og á hverju gólfi og af
því atist alt kjöt meira og minna, sem þar sé
handleikið o. s. frv.
Skyrslu nefnarinnar sendi Roosevelt
sambandsj)inginu 4. júní, og með henni
berorðan boðskap frá sjálfum sér. Skorar
hann þar fastlega á þingið að semja lög, sem
að haldi megi koma til þess, að ráða bót á
J)essu „viðbjóðslega ástandi“, J)ví afþessusé
lífi manna og heilsu hætta búin. ,,En með
þeim Iögum“, segir hann, ,,sem nú eru ígildi,
er öldungis ómögulegt að framkvæma neitt,
er fyllilega ráði bót á þessu“.
lielmingur. Með því móti fengi hver bóndi
eina ekru af landi til ábúðar fyrir sig og alla
fjölskyldu sína. E>egar innanríkis ráðgjafi
keisarans flutti þetta tilboð og vildi útskyra
J)að' fyrir [>inginu, gengu allir sósíal-
demókratar út úr þingsalnum, og ])eir J>ing-
menn, er eftir sátu, létu öllum illum látum
meðan ráðgjafinn flutti erindi sitt.
E>jóðþing (Duma) Rússa lét ])að verða
sitt fyrsta verk að svara hásætisræðu keisarans
með kröfum um ymsar
Þlng og Stjórn réttarbætur,eins og áð-
Rússa ur hefir verið frá sagt.
Ráðaneyti keisarans
flutti honum ávarp J)etta og gaf J)inginu aft-
ur það svar, að kröfum þess um réttarbætur
væri yfir höfuð neitað. Eúngið svaraði þv!
nær í einu liljóði með vantrausts yfirlysingu
á stjórn og ráðaneyti keisarans, og krafðist
þess, að Jætta ráðaneyti legði niður völdin.
En ráðgjafarnir létu sem þeir vissu það ekki
og fóru sínu fram eftir sem áður, og það lít-
ur enda svo út sem þeir geri sér mest far um
að móðga þing og þjóð. En þing Rússa er
sama sem bændalyðurinn, því allur fjöldi
þingmanna er úr bænda hóp og talar J)eirra
máli; en á Rússlandi hafa bændur alt til Jæssa
verið máttarstoð einveldisins; trú Jæirra, fá-
fræði og hlyðni hafa jafnan dugað einveldinu
bezt, en nú gerir stjórnin hvert glappaskot-
ið á fætur öðru til þess, að firra sig trausti og
hylli bænda, og að sama skapi fer vaxandi til-
trú þjóðarinnar til þingsins. Mesta áherzlu
lagði ])ingið á það í ávarpi sínu til keisarans,
að allir fangar og útlagar, sem dæmdir væru
fyrir pólitískar sakir, yrðu tafarlaust náðaðir,
og dauðahegning væri úr lögum numin.
E>ví var hvoru tveggja synjað. Og skömmu
síðar lét stjórnin lífláta átta erfiðismenn er
sakaðir voru um að hafa drepið lögreglustjóra
einn í Riga. E>essar og því likar aðfarir, æsa
J)ing og þjóð gegn keisara og stjórn hans svo,
að samkomulagiðfer dagversnandi.
Ekki tók stjórnin betur Jæirri kröfu þings-
ins, að löndum aðalsmanna og krúnunnar væri
útbytt meðal bænda. 1 stað þess að gefa
bændum nokkurn hluta af þessum miklu
landeigum fárra auðmanna, gerði stjórnin
það tilboð, að selja bændum með vægu verði
tuttugu og fimm miljónir ekrur aflandi, sem
ekki er þó hæft til akuryrkju meira en
Alfonso XIII. Spánarkonungur gekk að
eiga Enu prinsessu af Battenberg 31. maí.
Hann var tvítugur 17.
Brullaup maí og hefir haft á
Spánarkonungs hendi ríkisstjórn á
Spáni síðan hann var 16
ára, en að nafni hefir hann konungur verið
alla æfi, því að faðir hans var nydáinn þegar
drengurinn fæddist, var hann því konungur
fæddur. En móðir hans, Christina drotning,
gegndi öllum stjórnarstörfum fyrir hans hönd
þangað til hann varð myndugur, — Ena prin-
sessa, sem nú er orðin Spánardrotning og nefn-
ist þar Victoria, er fædd .(24. okt. 1887) og
uppalin á Englandi. Victoria drotning var
amma hennar og liafði miklar mæturá þessari
dóttur-dóttur sinni. Aður en hún giftist Alf-
ouso varð hún að leggja niður mótmælenda-
trú og gerast kaþólsk. Mæltist það illa fyrir
á Englandi, en ekki tjáði að aftra því ef sá
ráðahagur ekki skyldi faraforgörðum. í Mad-
rid var mikið um dyrðir brullaupsdaginn, en
þá vildi það óliapp til, að þegar liófið stóð sem
hæst, var sprengikúlu kastað að vaírni brúð-
hjónanna, er þau óku frá vígslunni heim til
konungshallar. Sprengikúlunni var hent út
um glugga og henni komið fyrir í blómknippi.
A fluginu lenti kúlan á rafmagnsvír og breytti
við það stefnu sinni, svo að hún hittiekki þar
er til var kastað, en kom til jarðar kippkorn
frá brúðhjónavagninum, sprakk þar og drap
16 manns en særði marga aðra, en konung
sjálfan og drotningu sakaði ekki. Sá, sem
kúlunni kastaði, var illræmdur anarkisti.
Hann slapp burt úr borginni, en fanst tveim
dögum síðar í smáþorpi skamt þaðan, skaut
J)ar einn af þeim, er vildi handsama hann og
sjálfan sig á eftir, er hann sá ekkert undanfæri.
Atburður þessi varð konungi og þjóð-
inni mikið áhyggjuefni, og spilti mjög veizlu-
dyrðinni. Allir anarkistar eru nú handsam-
aðir hvar sem þeir finnast, bæði á meginlandi
Norðurálfunnar og á Englandi. En á Eng-
landi hafa morðvargar J)essir jafnanájtgriða-
stað. E>etta er í annað sinn að þeir hafa synt
Alfonso konungi bánatilræði.