Umferð - 01.06.1959, Blaðsíða 8

U M FE RÐ
»
JAFNVÆGI
Llólanna
Það er talið að a. m. k. 80% af öll-
um bílum hafi ekki rétt hjólajafnvægi.
Um þessa staðreynd hefur mikið
verið rætt nú síðustu árin. En er þetta
máske nýtt uppátæki hjá bifreiða-
virkjum til þess að ná fleiri aurum
úr vösum bíleigenda? Nei, þvert á
móti. Við skulum nú gera nánar grein
fyrir því að lagfæring á röngu hjóla-
jafnvægi eykur ekki útgjöld öku-
manna, heldur þvert á móti, dregur úr
þeim.
Til þess að skilja, hvers vegna bill-
inn þarf helzt að vera með rétt
hjólajafnvægi, er gott að gera sér
grein fyrir þvi, hvað skortur á jafn-
vægi er. Sé hjól ekki í jafnvægi, mun
það er bíllinn er tékkaður upp, og
hjólið er að öðru leyti látið vera laust,
alltaf stansa með sama hlutann niður,
sé það sett á hreyfingu. Aki maður
bíl með svona hjóli, eða hjólum, fær
það högg á sig við hvern snúning.
A
aM/ar
tryggingafélag sænskra bindindismanna
Tryggingafélagið An-
svar í Svíþjóð var upphaf-
lega stofnað af MHF
(sænska BFÖ), en er nú
komið úr höndum þess
félags fyrir mörgum ár-
um. Samvinna í milli þess-
ara tveggja félaga er þó
auðvitað mjög náin, og er
Ansvar meðlimur NUAT.
Risafyrirtæki þetta, sem
nú er eitt af öflugustu
tryggingafélögum Sviþjóð-
ar, tryggir t. d. aðeins bíla
bindindismanna og hefur
nú á milli 2 og 3 hundruð
þúsund bíla tryggða i
bíladeild sinni. Þar að
auki tryggir félagið nærri
allt annað milli himins og
jarðar og hefur hinn harð-
duglegi aðalforstjóri þess,
hr. Gunnar Nelker verið
mjög hugkvæmur með alls
konar nýjungar í trygg-
ingum. Ansvar hefur nú
stofnað tryggingafélög á
öllum Norðurlöndunum,
nema á Islandi. Þá hóf
það í fyrra starfsemi í
Englandi.
Ansvar hefur boðið
Bindindisfélagi ökumanna
að standa að baki þess
með fjármagn sitt, ef BFÖ
skyldi vilja hefja hér
tryggingastarfsemi.
Framkvæmdastj. BFÖ,
Ásbjörn Stefánsson, skrif-
aði G. Nelker seint í vetur
og bað hann um nokkrar
upplýsingar varðandi bíla-
tryggingar bindindismanna
í Svíþjóð. Svaraði Ansvar
bréfinu mjög fljótlega og
gaf oss ýmsar upplýsingar
um hið aðspurða. Munum
vér ekki skýra hér frá efni
bréfa þessara, þar eð ým-
islegt í þeim er trúnaðar-
mál, að undantekinni á-
lyktun G. Nelkers, eða
eins og hann segir orðrétt:
„den generella iaktagel-
sen, att helnyktra som
försakringegrupp synes ha
ungefár 20% lágre skader-
isk án andra," þ. e. á ís-
lenzku: sú staðreynd, að
bindindismenn, sem trygg-
ingaflokkur virðast til
jafnaðar hafa 20% minni
tjónaáhættu en aðrir
Mér finnst að MHF-
menn og aðrir bindindis-
menn geti verið ánægðir
með þessa yfirlýsingu. Hitt
er svo annað mál, að óvíst
er, að Ansvar komi í heild
nokkuð betur út með bíla-
tryggingar sínar en önnur
sænsk félög t. d., þar eð
það gefur miklu hærri
bónus af iðgjaldi en al-
mennt tíðkast. — Á. H.
EDSEL 1959. — Fínn bíll. Útlit alltaf talsvert evrópískt. Vatnskassahlífin
með greinilegum ítölskum blæ.
Sé ekið mjög hægt gerir þetta ekki
mikið til. En áhrif misvægisins vaxa
mjög með auknum hraða. Ef t. d. „6—
16” hjól er með misvægi, sem svarar
100 grömmum, sem maður skyldi
halda að ekki gerði nú svo mikið til,
mun misvægið, við 30 km. hraða gefa
hjólinu rúmlega 2 kg. högg við hvern
snúning. Sé hraðinn aukinn í 60 km.
hraða fjórfaldast höggþunginn, þ. e.
verður 8 kg. Við 90 km. hraða fær
hjólið við hvern snúning 19 kg. þungt
högg. Á þessum hraða fer hjólið um
700 snúninga á minútu og á einúm
kl.tíma fær það því um 40.000 högg,
hvert upp á 19 kg. Það er augljóst að
þetta á tiltölulega stuttum tíma
eyðileggur dekk og hjólafestingar
með lagerum og fóðringum.
Það er að vísu rétt að hér heima aka
menn yfirleitt ekki á svona miklum
hraða, sízt lengi í senn. En nú orðið
fara mjög margir utanlands með bíla
sína og þar er slegið í svo um munar
og gammurinn látinn geysa máske
dögum saman. Þar að auki er misvægi
hjóla oft miklu meii-a en það, sem hér
var reiknað með.
1 bezta falli liggur misvægið í mið-
hring dekksins, og veldur það þá „að-
eins“ höggi í veginn. En oftast liggur
misvægið utan við miðlínuna, og þá
er líka hætt við að fari að koma „slag“
í hjólið.
Það er því bæði kostnaðarsamt og
einnig áhættusamt að aka með hjólum
í misvægi: Kostnaðarsamt af því að
dekk og vagn verða fyrir miklu sliti
og áhættusamt vegna þess að slysa-
hætta eykst.
Hægt er að laga hjólamisvægi með
því að festa þunga við hjólið til þess
að vega á móti. Tæki eru til sem gera
mönnum auðvelt bæði að ákveða
þungann og hvar hann skuli festast á.
Það getur virtzt einkennilegt að bíla-
smiðjur skuli ekki frá upphafi hafa
búið til hjól, sem eru í jafnvægi. En
þetta stafar einkum af því, að bílarnir
yrðu miklum mun dýrari við þetta.
„Hjól“ er ekki einfaldur hlutur. Það
samanstendur af dekkjum, slöngu og
ventlum, felgu, bremsuskál o. fl. Nú
á dögum er tæknilega séð, hægt að
smíða hjól með fullkomnu jafnvægi,
en það yrði dýrt. Að auki mundi svo
máske hinir slæmu vegir, t. d. hér á
landi, vera búnir að eyðileggja þetta
jafnvægi eftir tiltölulega stuttan tíma.