Alþýðublaðið - 18.01.1964, Page 4

Dularfull bylting
MARGT er óljóst í sambandi við
byltinguna á Zanzibar á sunnudag
inn. En byltingin, sem var gerð
aðeins einum mánuði eftir að land
ið öðlaðist sjálfstæði, kom mönn-
um. sem vel hafa fylgzt með gangi
mála á Zanzibar, ekki á óvart.
Byltingin virðist liafa verið vel
•skipulögð og borið skjótan árang
nr, enda er enginn her í landinu,
Sex hundruð vopnaðir uppreisnar
menn náðu lögreglustöðvum og
vopnum á sitt vaíd. Tæpum sólar
íiring eftir að byltingin hófst var
skýrt frá því í útvarpinu á Zahzi
bar að lýðveldi hefði verið stofn-
•aið.
Forseti hins nýja lýðveldis er
■Sheik Abeid Amani Karume, for
ingi Afro-Shirazi-flokksins, sem
Eyjarnar Zanzibar og Pemba
áður var í stjórnarandstöðu. Frá-
farandi forsætisráðherra, Sheik
Muhammed Shamte Hamadi, var
leyft að fara úr landi og soldán-
inn, sem nú hefur fengið hæli í
Tanganyika, fiúði um borð í lysti
snekkju sína.
Mikil spenna hefur rikt í þjóð
félags- og efnahagsmálum Zanzi-
bar. Þegar þar við bætist kyn-
þáttahatur er ekki að furða, að
ýmsir hafi búizt við því, að upp
úr mundi sjóða, fyrr eða síðar.
Kynþáttahatrið á Zanzibar á sér
tnargar hliðstæður I heiminum,
eins og í Suður-Afríku. suðurríkj
um Bandaríkjanna og á Kýpur.
Zanzibar og litla eyjan Pemba,
sem tilheyrir hinu nýja ríki, eru
á stærð við Luxemborg. E.vjarnar,
sem eru undan strönd Tanganvika,
hafa verið byggðar frá því fvrir
Kristsburð. Á öndverðri 19. öld
var þar komið á soldánsríki og
1890 varð Zanzibar brezkt vernd
arríki. íbúarnir eru um 300 þús-
und (258 þús. Afríkumenn. 26 þús
und Arabar og 16 þús. Indverj-
ar).
HATUR.
Mikið hatur hefur ríkt í lang-
an aldur milli Araba, blökkumanna
og Shirazimanna, sem eru af af-
rískum og persneskum uppruna
og eru um helmingur íbúanna.
Arabar réðu öllu í samsteypustjórn
inni, sem steypt var af stóli á
sunnudaginn, en að henni stóðu
Þjóðernissinnaflokkur Zanzibar
(ZNP) og Þjóðarflokkur Zanzibar
og Pemba (ZPPP). Afro-Shirazi
flokkurinn er flokkur blökku-
manna og auk þess var einn ann
ar flokkur í stjórnarandstöðu en
hann átti engan fulltrúa á þingi.
í kosningum, sem efnt var til
1961, brauzt þetta hatur fram í
miklum óeirðum, sem kostuðu 68
manns lífið. Ári seinna fór ráð-
stefna um stjórnarskrá fyrir Zanzi
bar út um þúfur vegna ósamkomu
lags Araba annars vegar og svert
ingja og Shirazimanna hins veg
ar. Stjórninni og stjórnarandstöð
unni tókst ekki að ná samkomu-
lagi.
Þótt tekizt liefði að lægja öldurn
ar nolckuð í fyrra var samt greinni
legt, að mikil ólga var undir
niðri. Ákveðið var að veita Zanzi-
bar sjálfstæði að lokinni ráðstefnu
um sjálfstæði landsins í septem-
ber og var kveðið á um, að stjórn
soldánsins yrði þingbundm. í
þessu sambandi þótti óvenjulegt,
að Bretar voru reiðubúnir að veita
Framh. á 13. síðu
Ðuncan Sandys, samveldis- og nýlenduniáiaráðherra Breta, hef
ur það erfiða hlutverk að undirbúa sjálfstæði nýrra ríkja. Ilann
hefur oft orðið að standa í ströngu, nú seinast í Kýpur-deilunni. Hér
sést hann ásamt soldáninum á Zanzibar, sem steypt hefur verið' af
stóli. Myndin var tekin þegar hann heimsótti Zanzibar í fyrra.
g 'guorri íslendiiiga hefur vafalaust Já
jjt 5 i i»jóðokkar sé.£Kandy&>:Qg heiðarfgg.
7 ~ £ ?g piinvA&f/pmmg
e, ý :: !£.' w. canlegart^átt. Hiö
stað W 1|j LÆ
Hali
ályk _
og uppáræitina Bamþylckt ‘3L
SSWlSSSMif^ Har KSBBRBr ■" iui;
y "t3T*L§síi*gin hefði — ngt
atkvæðum gegn einu, atkvæði 'Áf- ættu fítsV^HnparPsofuepuo í
freðs Gíslasonar. I>au Adda Bára tímatila,'y'_p’ JnC?
Sigfúsdóttir og Björn Guðmunds- drætti '*r0 JVJH
son gerðu grein fyrir afstöðu sinni afstöðu
til málsins, en sátu hjá við at- og í vta>
kvæðagreiðsluna. - ^.. ’%?*
í umræðunum um niálið-1
uðu nokkrir fulltruan^ JVpv x ^ gc >kkum,-X S
ekki gat é sSnum thugo'A ’eöi? oí! málsins,r3?I *o ‘epua
samke- M um teik k ni' gætu ha"uP ngdjip’-
húr to’-jAp' jo «s pjjoo _ ta væru ~ uirtp fj
ve m ■.ítt!;rto^ltórvant1pu :| /J
MMI
4 ' 18. janiíar 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ