Alþýðublaðið - 06.08.1964, Qupperneq 7

:
«e
« •
vantar um
semi stórfyrirtækja
SEINT á síðasta ári ákvað stjórn sér upp með því að fá loforð lægst
Innkaupastofnunar Reykjavíkur-
borgar að bjóða út olíu- og benzín
kaup borgarinnar og borgarstofn
ana. Tilgangurinn með því að aug
lýsa eftir tilboðum í olíu- og T)en-
zínkaup var að iryggja hagkvæm-
ari innkaup en ella mundu verða,
með því að fá hinn mikla afslátt
frá útsöluverði, sem því mundi
væntanlega verða samfara af hálfu
Fyrri grein
olíuseljenda að afhenda svó mikið
magn af olíu og benzíni, er hér var
um að ræða, án þess mik’a dreif-
ingarkostnaðar, sem álagning á
vöruna hlyti að miðast við. Á ár-
inu 1962 höfðu olíu- oð benzín-
kaup borgarinnar og borgarsmfn-
ana numið samtals 20,7 millj. kr.
Hér var um að ræða óvenjulega
mikil viðskipti á einu bretti, enda
voru meðal kaupenda bæði Bæjar
útgerð Reykjavíkur með rekstur
nokkurra togara, og S,rætisvagnar
Reykjavíkur með rekstur strætis-
vagna, auk annarra borgarstofn-
ana.
Þegar tilboð olíufélaganna voru
^ opnuð hinn 21. desember sl. kom
á daginn, að olíufélögin 3 höfðu
skilað tilboðum, sem reyndust
vera nákvæmlega samhljóða, svo
að ekki skeikaði einum eyri á upp
hæðum í hverju einstöku tilviki.
Bersýnilegt var, að fyrirtækin
höfðu með sér samtök um tilboð-
in, enda voru þau nánast samrit.
Fyrirtækin, sem í hlut eiga, eru
Olíufélagið h.f., Olíuverzlun ís-
lands h.f. og Olíufélagið Skelj-
ungur h.f. Þessi afstaða- þykir eftir
tektarverð, m. a. með hliðsjón af
því, að eitt þessara þriggja oiíu-
dreifingarfyrirtækja er í nánum
tengslum við samvinnuhreyfing-
una, Olíufélagið h.f.
Með framkomu sinni gagnvart
Reykjavíkurborg sýna olíudreifing
ar fyfirtækin, að um samkeppni
um verð þeirra á milli er alls
ekki að ræða. Þetta samstarf um
að sýna Reykjavíkurborg slíka
storkun hlaut að vekja menn 'til
umhugsunar um aðdragandann að
þessu fáheyrða tilbaði. Hugsum
okkur, að þessi fyrirtæki hefðu
komizt að samkomulagi sín á
milli um að eitt þeirra skyldi fá
að njóta viðskiptanna við Reykja-
víkurborg. Það félag hefði þá vænt
anlega getað lagt fram tilboð, sem
hefði getað verið 10% hærra en
þessi sameiginlegu tilboð, sem
lögð voru fram, en hin félögin
hefðu hvort um sig gert málamynd
artilboð, annað t. d. 13% hærra og
hitt 15% hærra. Þá hefði ekki kom
izt upp um samstöðu þessara fél-
aga. Mætti þá ætla, að Reykjavík-
urborg hefði tekið lægsta tilboð-
ínu. Missi þessara viðskipta við.
Reykjavíkurborg hefðu hin félög-
in tvöj sem ekki gátu gert sér von
ir um að njóta þeirra, getað bætt
bjóðandans um að láta öðru hvoru
hinna eftir þau viðskipti, sem
Unnar Stefánsson
viöskiptafræðing
næst yrðu boðin út, t. d. viðskipti
við ríkið og ríkisstofnanir, sem
munu nema um 40 millj. kr. á ári.
Hið þriðja hefði e. t. v. fengið
loforð um að fá að sitja eitt um
önnur viðskipti, t.d. við bátaflot-
ann eða ámóta, sem væri þeim
kærkomið. Ef lengra væri farið
út í þessa sálma, mætti jafnvel
hugsa sér, að olíufélögin gerðu
milli sín samkomulag um að skipta
á milli sín þeim hagnaði, sem
hvert þeirra um sig hlyti við að
fá að gera tilboð með þeim hætti,
að hin félögin tvö tækju ekki þátt
í alvöru í samkeppnisútboðum,
nema til málamynda, til að villa
um fyrir þeim sem útboð annaðist.
En úr því að olíufélögin leyfa
sér að sýna svona opinberlega sam
stöðu sína, væri þá ekki hugsan-
legt, að önnur fyrirtæki, sem einn
ig senda tilboð í ákveðin verk,
hefðu skilyrði til þess að hafa méð
sér sámtök svipaðs eðlis og olíu
félögin? Væri t. d. hugsanlegt, að
þrjú önnur fyrirtæki skiptu milli
sín ákvsðnum verkefnum með
þeim hætii, sem ég skal sýna fram
á: að fyrirtæki A tæki að sér að
Framhald á síðu 10.
Skömmu eftir að Filippus
prins var hér á dögunum og
kominn aftur lieim til Lond
on frá Malawi fór hann að
leika póló,- svo er hans skikk
ur og datt þá af baki. Hér
sést hann með' höndina í
fatla, þar sem hann cr að
sltoða nýopnaða tómstunúa-
miðstöð í Crys al Palace í
London. Með honum á mj nd
inni, er íhaldsþingmaðurinn
og ráðherran Quintin Hogg,
Hoggs sá um framkvaen dír
í Crystal Palace.
ÞAÐ, sem af er sumri hefur verið
risjótt tíðarfar, vestan og suðvest-
an átt, haft yfir höndina, og norð-
an kulda steitingur, svo að illa leit
út með sprettu um tíma. Undan-
farnar tvær vikur hafa verið vætu
samar um of, sógja bændur.
Fyrir nokkrum dögum gengu
hér yfir þrumur og eldingar, og
þykir það undrum sæta í Húna-
þingi, því þess hafa menn ekki
orðið varir, nema þá helzt í
fremstu dölum sýslunnar.
Þykir þetta fyrirbæri hér um
slóðir, og lagðist illa í suma, sem
ekki voru búnir að ná sér eftir
síðustu jarðskjálfta. Jæja, þó að
allt þetta hafi á daga drifið, hafa
hey náðst sæmilega upp hér um
slóðir, þó misjafnt samt, en þar
eiga nú stundum menn sjálfir hlut
að máli.
Vegir hafa verið heldur þurrir,
það sem af er sumri, þar til síð-
ustu daga, og hafa tæmst af ofaní-
burði. Við heflun á vegpnum hafa
komið í ljós nýjar klappir og stór-
ir steinar, sem hafa verið stór-
hættulegir umferðinni. Þessir jarð
föstu öldungar segja sýna sögu, ef
þingmenn vorir vildu hlusta á þá
og skildu þá. Mér er spurn: Er
þetta að spara? Nei og aftur nei.
Þetta er ekki að spara. Mín reynsla
er sú og allra, sem vilja viður-
kenna það, að það þarf að halda
hlutunum við, ef þcir eiga að end-
ast. Þetta kallast fjársóun.
Nú ber öllum saman um, í ræðu
og riti og manna á milli, að um-
ferðin sé orðin gífurleg á vegun-
um og þeir hættir að þola hana.
Það sér hver hálfviti, en athuga má
einnig aðra hlið málsins, og þar er
ekki eingöngu verið að bjóða hætt-
unni heim, þar er líka verið að
brjóta lög landsins.
Inn eru fluttir bílar í þúsunda
tali, sem rétt skríða vegina okkar,
og þola þar með ekki öldungana,
sem ég minntist á áður. Þessir bíl-
ar eru svo hátt gíraðir, að þeir
eru komnir yfir löglegan hraða,
70 km., þegar eftir er að setja í
síðasta gírinn. Hver er hraði bif-
reiðarinnar orðinn, þegar hún vinn
ur eðlilega í honum?
Þarna er hættan falin á vegun-
um okkar með beygjum og blind-
hæðum. Ég lgi engum, sem þekk-
ir bílinn sinn, þótt hann vilji láta
hann ganga eðlilega, en hann verð-
ur bara að kunna að aka, og það
vill verða misbrestur á því.
Ég tel, að það sé verið að beita
agni fyrir þá ökumenn, sem aka
áðurnefndum bifreiðum, og bif-
reiðaeftirlitið ætti ekki að skrá-
setja þá. Það er augljóst mál,
hvaða bifreiðar lenda mest í á-
rekstrum úti á aðalvegum landsins.
Ekkert átaðfestir þetta betur en
slysin í Æsustaðaskriðum í Langa
dal í sumar. Þar er végurinn víða
4—4,5 m. á breidd, með ótal á-
stæðulausum beygjum, ásamt blind
hæðum, og ræsin víða falin inn í
veginum, eins og kom fram hjá
mætum manni i útvarpserir.di um
daginn. Þar að auki illa merkt.
Það er séð fyrir öllu í vegamál-
unum. Aðal umsjónarmaður veg-
anna hér í sýslu er falinn í 30
km. fjarlægð frá aðalveginum, svo
að hann verði ekki fyrir aðkasti
frá umferðinni. Engir peningar til,
nema þá helzt í pólitíska útkjálk-
ana.
Nóg um það. Fyrst minnzt var
á þessa umferð, má ekki gleyma
Hótel Blönduós og Þorsteini. Þar
hefur verið margt um manninn i
sumar, enda sagt vel á móti fólki
tekið, og reynt að gera því það til
hæfis, sem föng eru á. Það sama
má segja um sumargistihúsið,
Kvennaskólann. Síðustu vikur hef-
ur allt verið fullt og víða gist út
Um þorpið. Ræður þar tíðarfarið
mestu um.
Veiði í ám hefur verið misjöfn,
þó sumstaðar með betra móti. Ann
ars mætti margt segja um stanga-
veiði. Hún er að verða plága á þjóð
vorri. Það getur enginn venjulcg-
ur daglaunamaður greitt slíkt okur
verð, sem er yfir daginn fyrir
stöngina, enda þeim ekki ætlað.
Það er aðeins fyrir þá, sem greiða
200.000 kr. i útsvar. En sá litli vill
lifa líka, svo hann geti orðið stór.
Hkki má hér gleyma útgerðinni.
í Höfðakaupstað eru gerðir út fjór-
ir bátar á dragnót og hafa fískað
ágætlega, oft 3—4 tonn af kola
yfir daginn, fyrir utan annan fisk.
Hefur því skapazt í þorpinu allgóð
atvinna um tíma, annars ættu þeir
ekki fyrir salti í grautinn.
Það kallast með fréttum, að. eir.n
Blönduósbúi tók rögg á sig og fékk
lánaða afdankaða síldaruót 'cg-
hugðist reyna við síld á Blonduðsi.
Hann fékk með sér nokkra upp-
gjafa sjómenn i kauptúninu til aðt
reyna þetta.
Brostu sumir landkrabbarnir útr
í annað munnvikið, þegar sjómennt
þessir ýttu úr vör, en það stirðn-
aði brosið og öfundarglott kom £
staðinn, þegar sjómennírnir gömlue
drógu á land rúmar 20 tunnur síld-
ar. Það var 1. flokks millísild, serrc
þeír lögðu inn til frystíngar í
Höfðakaupstað. Heldur þykir þetta.
tíðindum sæta, þar sem áratugii-
eru síðan svo mikið magn hefui'
borizt á land á Blönduósi al sild.
Um atvinnumál er það aö segjí*
á þessu svæði, að dregíð héfur mikr
ið úr vinnu miðað við það, séms
verið hefur síðustu ár. Nu hdi.*
nokkrir orðið að fara anuað ull*
leita sér atvinnu. Undanlarin
hafa verkamenn mest umiið vrj»
byggingaframkvæmdir, en sui ena
fá hús í smíðum og lélegar frahi-
kvæmdir á öðru sviði, sem sagtr
ekkert, sem treysta má á. annajf
en þessi venjulega haustvertíð. Ei*
bezt að hætta hverjum leik
Framh. á bls. 10.
ALÞÝÐUBLA0IÖ — 6. ágúst 1964 y