Alþýðublaðið - 28.11.1964, Blaðsíða 7

KENNEDY-UMRÆÐURNAR
FYRIR nokki'um árum setti
stjórn Bandaríkjanna undir for-
ustu Kennedys, forseta, fram þá í
hugmynd, að þær 75 þjóðir, sem
eru aðilar að Mþjóða tolla- og
viðskiptasamningnum, skyldu, í
því skyni að efla heimsviðskipti
og auka verkaskiptingu þjóða í
miili, framkvæma gagnkvæma
lækkun á tollum um 50% eða
helmjng. Stjórn Kennedys aflaði
sér hjá þjóðþinginu lagaheimild
ar til slíkrar lækkunar á tollum
í Bandaríkjunum. Þessi hugmynd
vakti alheimsatliygli og hlaut
stuðning í grundvallaratriðum
hjá- helztu aðildarríkjum Alþjóða
tolla- og viðskiptastofnunarinnar.
Þó var öllum Ijóst, að um mikil
vandamál væri að ræða í þessu
sambandi. Fyrst og fremst var
þar um. að í’æða viðskipti með
landbúnaðarvörur og erfiðleikana
á því að auka viðskiptafrjálsræði
á því sviði sökum ólíkrar sam-
keppnisaðstöðu l’andbúnaðarins í
ýmsum löndum og misjafnrar
þarfar á verndun hans. Þá hefur
það og víðtæk'áhrif, að atvinnu
greinar í ýmsum löndum njóta
ekki aðeins verndar vegna hárra
tolla, heldur ýmis konar annarr
ar verndar, svo sem hafta og tak
imarkana á viðskiptum. Þá kom
mjög fljótlega í ljós, að einstakar
þjóðir töldu sér nauðsyn á marg
víslegum undanþágum frá því, að
hlutfallslega jöfn tóllalækkun
tæki til allrar iðnaðarvöru. Á
tveim stærstu tollasvæðum heims
verzlunarinnar, Bandaríkjunum
og Efnahagsbandalaginu, eru
tollar á sömu -vörum sumpart
mjög misháii-. H;iutfallslega sama
lækkun hefur því augljóslega
mjög ólík áhrif. Efnahagsbanda-
lagið stefnir að sameiginlegum
tolli fy.rir allt bandalagið gagn-
vart ríkjum utan þess, og tollar
þess verða sumpart háir verfd-
artollar, og yrðu það jafnvel eftir
helmingslækkun. Allt þetta hlýt
ur að gera alla framkvæmd hug
myndarinnar mjög erfiða.
Sérhvert land hefur haft til-
hneigingu til þess að gera kröfu
um jafnvægi milli þeirra tolla-
lækkana, sem það veitir, og
þeirra, sem það fær. En heild-
iaráhrifin fyirir hvert land eru
auðvitað í ríkum mæli komin und
ir því, sem um semst milli ann-
ara landa. Umræðurnar hljóta þvi
að verða mjög mai'ghliða og mjög
flóknar. Af þessum sökum er það
sízt að undra, að þær hafa dreg-
izt mun meira á langinn en menn
í upphafi gerðu ráð fyrir, og var
þó öllum ljóst, að hér væi'i mik-
ið vandamál á ferðinni.
Nýlega voru all mikilvæg tíma
mót í þessum umræðum. Ákveðið
hafði verið, að öll aðildarrikin
skyldu fyrir 16. nóvember s.l.
leggja fi-am lista yfir þær vörur,
sem hvert land um sig óskaði,
að fyrirhugúð a’lmenn tollalækk
un tæki ekki til. Þegar þeir list-
ar hafa verið .athugaðjr, liggur
heildarvandamálið mun skýrar
fyrir en áður.
íslendingar gerðust á þessu
ári bráðabirgðaaðilar að Alþjóða
tolla- og viðskiptastofnuninni og
hafa því aðstöðu til þess að fylgj
ast með öllum umræðum, sem
fram fara um tollamálin. Það,
Jolin F. Kennedy
sem skiptir meginmáli fyrir ís-
lendinga í þessu sambandi er, að
fyrirhuguð tolialækkun taki' til
sjávarafurða. Að því munu ís-
lendingar að sjálfsögðu vinna og
Danskennsla í skólum
Svar til Þorsteins Einarssonar frá Heiðari Ástvaldssyni
SEM SVAR við grein yðar í Al-
þýðublaðinu þann 17. nóvember
vil ég taka eftirfarandi fram: Ég
er, hef ailtaf verið og verð alltaf
á móti því, að aðrir en lærðir
kennarar annist danskennslu. í öll
um þeim löndurn, sem ég þekki
til, verða menn að hafa réttindi
til að kenna dans til þess að mega
stunda slík störf. Það er jú alveg
sambærilegt við bað, að menn
verða að hafa x'óttindi til þess að
mega teljast íþróttakennarar. Ef
Danskennai'asamband íslands aug-
lýsti 4 vikna námskeið í haust og
útskrifaði menn síðan sem íþrótta
kennara, myndi þá ekki íþrótta-
'kennarasambandið mótmæla? Já,
jafnvel þótt þér, Þorsteinn, veitt-
uð námskeiðinu forstöðu, og má
þó vel vera, að þér hafið tekið
íþróttakennarapróf á sumrinu, án
þess að ég vissi af.
Það kemur fram í bréfi yðar,
að Sigríður Þ. Valgeirsdóttir og
Minerva Jónsdóttir hafa ekki- fyrr
en í sumar haft réttindi til að
kenna samkvæmisdansa. Sé það
rétt, að þær nú hafi réttindi, hef
ég ekkert við kennslu þeirra að
kennslu þeirra, sem réttindalausir
kenna. Það má skilja það á orð-
unum, ,,að kennai'ar skólanna geti
hlotið þá tilsögn í dansi og viðui'-
kenningu“, að Sigríður og Minerva
ætli að fara að veita mönnum við-
urkenningu sem hæfum til að
kenna dans. Sé s-vo, vil ég benda
á, að þær hafa engin slík réttindi.
Það má enginn kennari veita slíka
viðui'kenningu. Ég hef sjálfur þjálf
að þrjá kennara, og þeir hafa all-
átliuga, en eftir sem áður við
ir orðið að fara utan til þess að
taka próf. Vinsamlega bendið
þeim á að ætla sér ekki meira en
þær eru færar um. Ef þær eru
færar um að þjálfa fólk til kenn-
araprófs, þá er það gott og bless-
að, en þeir, sem þær þjálfa, verða
þá annað tveggja að fá prófdóm-
ara til þess að koma hingað og
prófa sig, eða fara utan og láta
prófa sig. En vonandi sér Mennta-
málaráð ekki í þann kostnað að
fá hingað prófdómara, því að slíkt
verður vart dýrara en að senda
Sigríði og Minervu utan.
Nú ætla ég að víkja að því, sem
ég átti við með „ódrengleg sam-
keppni“. Ég hef nú í skóla mín-
um um 10 nemendur, sem vilja
verða danskennarar. Ég get ímynd-
að mér, að eftir svona tvö ár gætu
þau flest lokið kennaraprófi. En
hvað bíður þeirra þá? Verður það
svo, að þau fái enga vinnu, af
því að einhver og einhver, sem j
farið hefur á 4 vikna námskeið
þeirra Sigríðar og Minervu, ann- j
ast alla kennslu? Slíkt væri sann-
arlega kaldhæðnislegt. Það er
þetta, sem ég á við með ódrengi-
leg samkeppni. En ef þér. Þor-
steinn, og vinkonur yðar, fáið vilja
ykkar framgengt, hlýtur það að
fara svo, að fólk hirði ekki lcng-
ur um að leggja á sig langt nám,
ef það getur fengið full danskenn-
araréttindi á Islandi eftir 4 vikna i
námskelð, og slíkt hlýtur. að or-
saka algera stöðnun í dansmennt
þjóðarinnar. Persónulega er ég
ekki trúaður á, að til þess komi —
almenningur vill danskennslu, en
hann vill lika, að þeir,. sem kenni,
hafi þá þekkingu sem með þarf
til að geta það.
Vai’ðandi tal yðar um samvinnu,
vil ég spyrja eftirfarandi: Var það
Maurice Denis), var að ,,upp-
götva“ mikilleik Cézánnes. En eng
inn þéssara málara hafði hlotið
neitt sem líktist viðurkenningu
meðal nokkurs verulegs fjölda
manna fyrir aldamót.
Framh. á bls. 10
hafa um það samvinnu við þær
þjóðir aðrar, sem sömu hagmunx*
hafa að gæta. En takist að koma
því til leiðar, að aðrar þjóðir
lækki tolla sína á sjávarafurðum,
verða íslendingar áreiðanlega aS
vera reiðubúnir til þess að lækka
tolla sína á innfluttum iðnaðal'-
vörum. Yfirxeitt virðist þróunin í
Eieimsviðskiptum vera í þá átt,
að tollar lækki, en i'íkin afli sér
nauðsynlegra tekna með söluskött-
um, tekju- og fasteignasköttum.
ísiendingar. búa við einhverja
hæstu innflutningstolla, sem nú
þekkjast í nálægum löndum. ÞaS
er áreiðanlega tímabæi't og skyn
sam'iegt að undirbúa mun meirl
tollalækkanir en gerðar hafa ver
ið undanfarin ár, þótt tvímæla-
laust hafi rétt miðað í þeim efn
um við þá endurskoðun, sem tví
vegis hefur átt sér stað í tíð nú
verandi ríkisstjórnar. En veru .
legar tollalækkanir verður aúð-
vitað að framkvæma smárn sam-
an og að mjög vel yfirveguðu
ráði til þess að skaða ekki rétt-
mæta innlenda hagsmuni og
kippa ekki skyndilega' og að
óþörfu grundvellinum undan ís-
lcnzkum fyrirtækjum. En megin
stefnan þarf hins vegar að vex*a
Ijós. Til þess ber bi'ýna nauðsyn
frá almennu efnahagssjónanriiði
að lækka hina háu íslenzku tolla.
Það er nauðsynlegt vegna út-
flutningsframleiðslunnar, ef h\n
á að geta öðlazt nýja markaði er
lendis. Og það .er nauðsynlegt
vegna hagsmuna íslenzkra neyt-
enda til þess að þeir geti notið
iækkaðs vöruverðs og aukins
vöruúrvals.
SHDBSTðBIH
Sætúni 4 - Símí 16-2-27
BílUna tf smurður Qjótt og rA
6rijcn» aUtur tepntilir tt wwinUit
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 28. nóv. 1964 , 7