Skólablaðið - 01.10.1912, Blaðsíða 12

156 SKÓLABLAÐIÐ
varð svo meira eða minna Ijóst, að lýðháskólamennirnir lögðu
manna mest í sölurnar fyrir alþýðumenninguna.
Og Ijósast varð nemendum lýðháskólans það. Þeir vissu;
hvað kennararnir höfðu fórnað miklu. Þess vegna skildu þeir
ofurvel, þegar kennararnir voru að tala um ættjarðarást. Því
kennararnir heimtuðu þó ekki nema það sem þeir sjálfir höfðu
gert. Og töluðu þá af hreinni sannfæringu og góðri samvisku,
og þetta gaf svo aftur orðum þeirra valdið, vald yfir hug og
hjörtum nemendanna,
Vissan um gott dæmi kennararnna og valdið í orðum þeirra
hertók ungu hjörtun. Það var eins og altaf hljómaði fyrir eyr-
um þeirra þessi orð: »Qerið eins og við! leggið citthvað ísöl-
urnar fyrir þjóðina.« Og ótal fjöldi nemendanna gerði það
líka.
Þarna sjáum við nú orsakirnar til þess, að fyrirlestrar lýð-
háskóiamanna urðu svo gagnhrífandi bæði í bráð og lengd.
Þarna er þá fóiginn aðal krafturinn í fyrirlestrakenslunni. Eg
á ekki hér við þá muntrlegu útlistun námsgreinanna, sem er
sjálfsögð í öllum skólum. Ekki lærdómurinn, mælskan, gáfurnar
mest; nei, dœmið, dœmið og viljinn — góði, sterki, staðfasti
viljinn. Það er það sem mest á ríður.
Verði nú íslenskir lýðháskólar líkir þessum norsku og dönsku
í góðu dæmi og góðurn vilja, þ i verða þeir afbragð.
Húsnæði íarskólanna og aðbúnaðnr barnanna.
Skólablaðið hefur cftar en einu sinni gjört húsnæði farskól-
anna að umtalsefni, t. d. 1. júlí 1910, I. maí. 1911 ogl.jatuíar
þ. á. og brýnt rækilega fyrir fræðslunefndum að gæta skyldtt
sinnar í því að sjá um 'að börnuni sé ekki kent í óhæfúni
herbergjum, og sömuleiðis skorað á kennara að láta ekki sitl eftir
liggja að sjá nm þrifnað í þessum herbergjum. í síðasttaldri
grein var nieðal annars talað um lœknisskoðun allra skólabarna
og því mali sérstaklega bent til Iandlæknis, setrt er svo kujinur
að röggsemi. Kæni'st sú regla á, að læknir skoðaði skólabörú