Skólablaðið - 01.05.1921, Blaðsíða 6

54
SKÓLABLAÐIÐ
Mat 1921
Taflan sýnir ljóslega yfirburði sveita-
bamanna að líkamsþunga. Enn þá betur
sjest þó munurinn, er við tökum til sam-
anburðar stærstu og minstu bömin í
bæ og sveit. Tek jeg t. d. börn 13 ára.
A k u r e y r i S v e i t
Drengir ljettasti 30 kg. 32 kg.
þyngsti 44 — 52,5 —
Stúlkur ljettasta 30 — 33,5
þyngsta 45 — 57 —
Með öðrum orðum: Hvort sem við
tökum ljettasta eða þyngsta kaupstað-
arbamið og hvort sem er drengur eða
stúlka, þá vegur hvomgt á móti tilsvar-
andi sveitabami. Og stærsti sveita-
drengurinn er 8V2 kg. þyngri en stærsti
Akureyrardrengur. En stærsta sveitar-
drósin 12 — tólf — kílógrömmum
þyngri en sú stærsta jafnaldra á Akur-
eyri.
Jeg hefi í vetur athugað barnaskóla-
bömin hjer í bænum þrívegis — nóv.,
jan. og maí — og vigtað þau í hvert
skifti. (Vigtin er ágætur leiðarvísir til
að sýna heilsufar bama, eins og reynd-
ar allra. Framför í vigt er heilsumerki,
en hið gagnstæða sjúkdómsmerki, og
þarf þá læknisskoðunar, og oft niður-
staðan, að um skólagöngu sje ekki að
ræða, að minsta kosti um tíma.)
I sveitaskólunum hefi jeg beðið
kennarana að vigta bömin í lok skóla-
tímans til að sjá muninn frá vigtinni um
haustið. Mjer hefir gengið treglega að
fá þá til þess, en af þeim skýrslum, sem
jeg hefi fengið, sje jeg greinilega, að
þroskaframfarir sveitabamanna eru yf-
irleitt töluvert meiri en kaupstaðar-
bamanna — stundum svo furðu gegnir,
t. d. að drengir þyngjast um 8 kíló (16
pund), en stúlkur um 9 kiló (18 pd.)
á tímabilinu frá 1. nóv. til 1. apríl. Slíks
eru ekki dæmi á Akureyri. Mesta
þyngdaraukning þar var, að stúlka
þyngdist um 8 kg. og drengur um 7 kíló,
en hvorttveggja var alveg sjerstök
undantekning.
Hversvegna eru sveitabörn
þroskaðri en kaupstaða-
b ö r n?
þar kemur margt til greina. Jeg skal
segja mitt álit. Meiri mjólk — styttri
skólatími — færri kenslustundir —
meira næði — minni sollur — og svo
það atriðið og ekki minst það, að sveita-
börnin eru fljótt vanin á að vinna og
vinna þarflega vinnu, sem þroskar heila,
hendur og vöðva. Já,heilann með. Fróðir
menn hafa sagt mjer, að sveitabömin
læri eins mikið og betur á 3 mánuðum
hið sama, sem Akureyrarböm læra á 7.
Hvernig stendur á því?
Er heilinn í Jónsa í Saurbæ helmingi
þroskameiri en í Jónsa mínum? Senni-
lega ekki.
En ærslin á götunum, Bíó og bolta-
leikur heilla til sín hugann frá lexíum
og lærdómi. það er svo margt, sem glep-
ur. Hinsvegar gefur kyrðin í sveitinni
og alvaran við skyldustörf tíma til að
hugsa og melta andlega fóðrið. Kemur
jafnvel sumum til að jórtra upp á and-
lega vísu, og getur verið gott.
1 kaupstaðnum er svo margt annað
að sjá og margt að læra, langtum
skemtilegra úti á götunum, heldur en
inni í skólanum. Hugurinn verður utan
skóla í sjálfum kenslustundunum.
Aftur á móti verður skólagangan og
skólavistin í sveitinni eftirsóknarverð
tilbreytni í fásinninu*)- Nokkurskonar
Bíó. Sumarið er vinnutími. Veturinn
hálfgerður frítími og bömin fá að fara
í sparifötin. þau hlakka til kenslunnar
og sitja með eftirvæntingu eftir næsta
*) þetta hefir Skólablaðið lengi sagt, og
er gott að heyra eins kreddulausan mann
og Steingrím lækni benda á þetta mikils-
verða atriði. H. Hjv.