Alþýðublaðið - 02.12.1965, Blaðsíða 3

Brezkur her grípur
inn í Ródesíumálið
SÝNING A DONSKUM
LITHOGRAFMYNDUM
London, 1. des. (ntb-reuter).
Bretar eru reiðubúnir að beita
takmörkuSum hernaðaraðgerðum
gegn Ródesíu, ef Ian Smith for-
Þjóðnýting tekur
gildi i Indónesiu
Djakarta, 1. des. (ntb-afp).
Yfirvöldm í Indón-esíu hafa þjóð
nýtt plantekrur, sem til þessa hafa
verið í eigu útlendinga. Ráðherra
só sem fer með mál plantekranna,
Frans Seda, sagði að þjóðnýtingin
gengi í gildi í dag. Þá hafa liern-
aðaryfirvöldin ákveðið að slá eign
sinni ó allar eigur Saperki sam-
takanna, sem eru mynduð af Indó
nesum af kínverskum uppruna.
Þetta er gert vegna þess að sam-
tökin eru sökuð um að hafa átt
hlut að uppreisnartilrauninni þ.
30. september síðastliðinn.
sætisráðherra hinnar ólöglegu |
uppreisnarstjórnar, gerir tilraun !
til að hætta sölu raforku frá Kar- !
iba orkuverinu til koparnómanna ;
í Zambíu. Þetta kom fram í ræðu
sem Harold Wilson hélt í dag í
neðri málstofu ibrezka þingsins
er Ihann fjallaði um Ródesíu-
málið.
— Við getum ekki látið það
viðgangast að Smith taki sér fvrir
hendur svo brjálæðislegar aðgerð-
ir sem að loka fyrir rafstrauminn
til Zambíu og stöðva þannig all-
an iðnrekstur þar í landi, sagði
Wilson. Jafnframt upplýsti liann
að Stóra-Bretland hefði nú þegar
boðið Zambíustjórn umtalsverða
hernaðaraðstoð og með tilliti til
ástandsins í Ródesíu hefði flug-
vélamóðurskipið Eagle verið sett
á varðstöðu meðfram ströndum
Tansaníu.
íhaldsþingmenn eru mótfallnir
því, að herstyrk þeim, sem Bretar
hyggjast senda til Zambíu, verði
\
Framhald á 14. síðu
SJOTIU litliografiu myndir
eru á sýningu í Bograsal Þjóð-
minjasafnsins, sem Jakob V. Haf
stein gengst fyrir, fyrir hönd
danska fyrirtækisins U. M. Graf-
ilc. Á fundi með fréttamönnum
sögðu þeir Jakob og Sven-Hav-
steen-Mikkelsen að lithografiskar
myndir byð'u upp á ýmsa skemmti
lega möguleika sem ómögulegir
eru í venjulegri málaralist.
Má þar til dæmis nefna að all
ar lithografiumyndir eru „orgin
alar”, unnar af listamannitmum
sjálfum. Lithografisk prentun er
langt frá því að vera nýlegt fyr
irbæri. Það er þýzik uppfinning
frá órinu 1706. Uppfinningamaður
inn (hét Alois Senefelder oig til-
gangur hans var að finna aðferð
sem leyst gæti koparstiunguna af
Ihólmi, þar sem það var mjög dýr
prentaðferð á þeim tímum. Hon
um tókst á eÆnafræðiiegan hátt
að fá sérstaika steintegu-nd til
þess að Igefa afþrykk af teikn
ingu sem á hann var igireypt. Það
kom þó fljótlega í ljós að þessi
uppfinning (hafði svo marga ófyrir
iséða kosti í för með sér, að aðr
ir ihéldu tilraummum áfram og
náðu brátt fram til prentunarað
OOOóOOÓóOOOÓOOOOOOOÓOOOÓOOOOOOOýx
Fáninn kynntur
m Per Lergaard undirritar eina af lithografíum sinum.
ferðar sem stóð kvað 'hæst i kring
mn 1800.
Aðferð'n sem U.M. Grafik not
ar í dag, er nákvæmlega sú
sem Senefe-lder fann upp, og ýms
ir iheimsfræigir málarar notuðú,
'sv o sem Goya, Daumier og Toul
ouse-Lautrec. EÆtir að prentsteinn
inn (hefur fengið sérstaka með-
ferð, teiknar listamaðurinn verk
sitt á hann, með sénstökum Krít
um. Hann ræður svo sjálfur
Ihversu mörg eintök eru gerð. af
hverri mvnd. og vinnur þau öll
stáilfur, þannig að þau eru í
rauminím öll ol'gina)ar. F.ftir prent
umina. er Tnvndin lá steini-mim svo
eyðilögð, þannig að etoki er að
tala um fleiri verk síðar. .■ Á
hvei’ri mvnd er isvo sant frá því
ihversu miörg eintök séu til af
herlni. og númer hvað m sé í
röðimni. Þanrig böðir t.d. 13/45
að mvndin er mírner 13 af 45
'pintökum sem til eru. Mvnda-
gerð af þessu tagi er ennþá
óbekkt hér á landi. h.e. en.ginn
tslenzkur listamaður hefur tjáð
sig í þessu fonmi. enda aðstað'a
ekki fvrir hendi.
Jakob saeði fréttamön'nu'm ;að
ef einhveriir hnfðu ðhuga fyrir
reyna. væri hann lioð'nn; ag
húinni að skana be;m aðstöðu
ih'liái sér í Rohiarn-ent. Svnimgin á
lithografmvndumum verður opin
til 12. desemiber. og eru allar
myndimar til sölu.
ÞANN 19. júiií sl. voru 50
ár síðan íslenzki fáninn var
viðurkenndur innan landhelgi.
í tilefni þessa merka afmælis
liefur Bandalag íslen'zkra skáta
tekið það inn á starfsáætlun
Þjónustuárs skáta, sem nú
stendur yfir, að kynna almenn-
ingi betur fánann og meðferð
hans en áður hefur verið gert.
Vonast skátar til, að ís-
lenzki fáninn, þjóðartákn allra
íslendinga verði meðhöndlaður
réttar og af meiri virðingu
framvegis, en því miður hefur
oft viljað brenna við fram til
þessa.
í samvinnu við dómsmála-
ráðuneytið voru unnar upp á
vegum Bandalags íslenzkra
skáta leiðbeiningar til almenn-
ings og meðferð og notkun ís-
lenzka fánans og hafa tillögur
þessar nú verið samþykktar
sem reglugerð og öðlast hún
gildi 1. des.
Til þess að sem flestir fái
kost á að kynna sér notkun is-
lenðka fánans og meðferð
hans, munu skátar víðs vegar
um landið bjóða húseigendum
þeim er hafa fánastengur við
hús sín, leiðbeiningar fyrstu
tvær vikur í desember. Er þess
að vænta, að viðkomandi taki
skátunum vel er þeir bjóða
fram þjónustu sína á bennan
hótt til að auka þekkingu al-
mennings og virðingu fyrir
fánanum.
Jafnframt verður farið í
barnaskóla hvarvetna þar sem
skptar eru starfandi og 12 ára
börnum kennd meðferð fán-
ans. Er það á flestum stöðum
gert í dag.
Eiginhandarútgáfa
á Ijóðum Jónasar
Reykjavik O Ó.
ÚT ERU kommar tvær bækur á
vegurn Handritastofnunar fslands.
Eru það ljósprentanir á kvæðurn
Jónasar Halligriimsisonar ; eigin-
handarriti Ihans og Early Tceland
;c seript, isem er sýnisibók íslelnzka
handrita frá upphafi til um 1280
með rannsókn á skrift og staf-
setningu. Dr. Hreinn Benedikts-
son prófessor annaðist þetta verk.
Handritastofnunilni hefur tekið
við útgáfustarfi Handritaútgáfu-
nefndar Háskólans, og munu út-
gáfur stofnunarinnar verða í
♦veim, meiginflokkium. Þeir eru
■íiósprentanir Ihandrita og vísinda
lesar útgáfur fornra íslenzkra
iiexta. Ritsafnið íislenzik handrit
skiptiist 'í þrjá flokka eftir stærð
h.andritanna. Fyrir nokkrum ár-
”im kom út í arkanbrots flókknum
fciiiendinigabók Ara fróða með
innigangi eftir Jón Jóhannessson
nrófessor. Eanly Ieelandic script,
•sem Handritastofnunin hefur nú
eiefið út, er annað bindi þessa
'f'okks. Fjallar það um eMu ís
'lenzka skrift og eru f bókinni 78
Ijósprentuð sýnishonn af rithönd
| um. Eni þarna að finna svo til við Ijóspnentuðu handritin. sem
allar ribhendur sem varðveittar
eru frá fyrstu tið ritlistar á ís-
landi, eða fná 1150—1160 til árs
ins 1280. Hreinn Benediktsson rit
ar um forna íislenzka skrift og
stafsetningu, og þá eru í bók-
inni skýringar við rithandarsýn
ishomin. Þetta er nánast kennslu
•bók í lestri fornra handrita, og
verður notuð ®em slík við Há-
iskóla íslands.
Kvæði Jónasar Hallgnímssonar
er fynstá 'bindí í fjárblöðunga-
flokki. Útgáfan er tenigd ártíð
'skáldsins, en nú eru 120 ár síðan
hann lézt. Einar Ólafur Sveins
son prófessor og Ólafur Halldórs
son cand. mag. sáu um útgáfuna.
Einar Ólafur ritar foranála. Aftan
eru á 323 blaðsíðum, eru athuga
isemdir og skýringar. Verð kvæða
bókarinnar er 675 krónur.
Á þessu ári eru enn væntan
teg tvö bindi, útgefin af Hand-
ritaistofn.uninni. í áttbiöðunga-
flokki kemur út bókin íslenzk inn.
'siigli. í henni eru þrjú handrit
úr Árnasafni. Þama eru teikn-
ingar eftir ýrnsa menn frá því
uim 1700 á igömlum íslenzkum inn
siglum, en atliugasemdir um þau
eftir Árna Magnússon. Um úttgaf
una sáu Jónas Kristjánsson cand.
mag. og Magnús Már Lárusson,
og er formáli eftir hann Rifið
kemur út í tveim 'bindum
, i
Framhald á 14- síðu.
-oooooooooooooooooooooooooooooooo
BAZARINN ER í DAG
BAZAR Kvenfélagrs Alþýtfuflokksins er í dagr í Iðnó uppi og
hefst klukkan tvö. Mikill f jöldi eigulegra muna verður á botf ,;
stólum. Konur eru beffnar atf skila munum fyrir hádegi i dag.
> ; i
OOOOOOÓOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOÓOð
ALÞÝÐUBLA0IÐ
2. des. 1965