Vísir - 23.12.1958, Side 1

12 SIÐDR
ADKABLAÐ
A
12 SIDDR
ADKABLAÐ
A
48. árg.
Þriðjudaginn 23. desember 1958
285. tbl.
Einar Sörensson:
Skráð af Sigurjóni Jóhannessyni.
Xitii tii Xaxatnúrar
Ernar Sörensson er fæddur að Hraunkoh í ASal-
dal 3. jan. ! 882.
Hann hefur um langt árabil átt heima í Húsavík.
Hefur hann stundað sjó mikinn hluta ævi sinnar
og verið formaður á ýmsum bátum. Reri í sel fyrr
á árum og var afbragðs selaskytta.
Einar er fróður og minnugur vel og kann frá
ýmsu að segja, er á dagana hefur drifið. Hafa
nokkrir þættir birzt eftir hann á prenti.
Kvæntur er Einar Guðnýju Árnadóttur. Dvelja
þau hjónin hjá dóttur sinni og tengdasyni, sem bú-
sett eru í Húsavík.
S. J.
JL
Það var ekki ófögur sjón,' sveipur, að hvert barn gat far
sem blasti við augum, er litið
var af Laxamýrarleiti yfir
Laxamýrarland á dögum Sigur-
jóns Jóhannessonar á Laxa-
mýri.
ið með hann1) —, og reið á kot-
in í kring og smalaði mönnum.
Hann átti jarðirnar og stappaði
nærri að hann ætti bændurna
líka. Urðu þeir að koma í hey-
skap til Sigurjóns, er hann
Ekki nægði Sigurjóni heima-
.íeyskapur. Hann varð sér úti
on engjar fram um allar sveit-
ir og nýtti þær. Á haustin átti
hann það til að fara um sveit-
irnar og kaupa upp heil heyin,
hvar sem því varð við komið.
Þegar leið að göngum og
heyskap var að ljúka, voru sótt-
ir allir hestar, sem til voru,
lagðir reiðingar á og tveir
menn sendir í kaupstað til að
sækja kornmafarklyfjar á alla
hestana. Varð að fara tvær í stundum greidd með sauðum úr svikalaust,
ferðir yfir daginn. Þetta var
Hér er Einar Sörensson við slcrifborð sitt. A borðinu er stytta
af selaskyttu, en hana fékk Einar að gjöf frá „gömlum sela-
skyttum,“ þegar hann varð 70 ára, en sjálfur var hann mikil
selaskytta.
vetrarforði eða átti a. m. k. að
duga langt fram á vetur.
Oftast nær hafði Sigurjón
sauði sína í Litlu Saltvík á
annan eða þriðja vetur. Voru
þeir venjulega 120—140. Hann
hafði alltaf eitthvað af sauðum
á þriðja vetur til þess að vera
með yngri sauðunum. Var álit-
ið að þeir gengju sér betur að
beit, ef hinir eldiá væru með.
Á haustin var allstórt skarð
Enn er mér í minni og verð
ur alla tíð sá stórhugur er yfirj þurfti þeirra með.
öllu heimilishaldi hvíldi þar áj Þótti mörgum þetta þungar
þeim dögum, og má vera, að búsifjar, því að stundum þurfti,
sú mynd hafi ei lítið stækkað að sinna um eigin hey. Voru höggvið í sauðahópinn. Vai
mörgum þriggja vetra sauðn-
um slátrað og talsverðu af tvæ-
vetra sauðunum.
Þurfti þá að fylla í skarðið.
Kom það þá ei ósjaldan fyrir,
þegar sveitamenn fóru með
í augum piltsins, er í kotinu sumir þungir í tauminn af þeim
bjó, jafnvel svo að hann fengi sökum, en fóru þó oftast.
glýju í augun af ljóma konungs-
ríkisins.
Hesta hafði Sigurjón venju-
lega 12—16. Nautgripir 10—12.
Sauðfénaður skipti hundruð-
um. Moraði því allt af lífi, hvar
sem litið var.
Húsbóndinn var sífellt á þön-
um, enda eftir mörgu að líta.
Þegar óþurrkar höfðu geng-
ið á sumrin og mikið hey var
laust, settist Sigurjón snemma
En þegar að Laxamýri kom,
þá þeysti Sigurjón gjarnan út
á Húsavík og sótti tvær þrjár
eða (jafnvel fjórar brennivíns-
flöskur og færði síðan fólkinu.
Hann þurfti að hressa upp á
ar eða kaupakonurnar ekki hafa
farið varhluta af sínum skerf.
hópnum á haustin. Þannig hélt
Sigurjón áfram, unz skarðið
var fullt, er höggvið var í
sauðahópinn.
því að mjög var
gengið á það hey, sem endast
skyldi miklu lengur.
Ekki er vitað, hvað þeim
fjármanni og Sigurjóni fór
Yfir vetrarmánuðina var á- þarna á milli, en svo mikið er
kveðinn maður hafður í Litlu- víst, að í Litlu-Núpa þurfti fjár-
Saltvík. Skyldi hann fylgja maður ekki að ómaka sig oftar
sauðunum eftir um veturinn. til gegninga.
Annan starfa hafði hann ekki.; Þegar leið á vetur og akfæri
Eldri ærnar voru hafðar heima,1 gafst, var farið að nálgast hey-
en þær yngri reknar vestur í in frá sumrinu áður. Var þá
Mýrasel og einn vinnumaðurj farið allt fram á Grenjaðar-
settur þangað, og skyldi hann staðaengi og Múlaengi og víða
meðfram Laxánni.
gæta þeirra.
Einum manni var falið að Var þá sami háttur hafður á
annast eldri ærnar og öðrum j °S
fjárhópa sína
Húsavíkur, að Sigurjón brá séx- (
í veg fyrir reksturinn til þess bus
að athuga, hvort ekki væru
---------- einhverjir veturgamlir sauðir í
1) Þennan hest gaf Sigur-' hópnum, sem hægt væri 'að fá
jón tengdadóttur sinni, Arn- keypta.
þrúði Sigurðardóttur í brúð-j Komið gat það fyrir, að ein-
kaupsgjöf, er hún giftist Agli, hver bóndinn skuldaði Sigur-
a sumrin. Sent var á bæina
umsja lambanna, sem voru og bændurnir beðnir að koma
höfð heima. En þegar kom fram með hesta sína og sleða og
á vetur, voru þau venjulega sækja heyið.
rekin fram í Litlu-Núpa og Eg minnist þess sérstaklega, að
til slátrunar til höfð þar um tíma. Þar var nokk eitt sinn gerði á asahláku, er
ur heyskapur, og þar voru fjár- verið var að sækja heyin. Tók
og hlöður. Þar voru heyin snjóinn upp, og varð að aka
sett saman. Gott beitiland var mjög mikið á auðu eftir Laxár-
þar, þegar náðist til jarðar. bökkum ,en þó hægt að bregða
Þann sið hafði Sigurjón, þeg-t sér fram á ísinn spöl og spöl.
ar góð voru veður og gott gang- En hann var ótryggur og varð
færi, þá batt hann á sig leður- að leita upp á bakkana aftur.
skó og bjó sig vel út til ferða- Man ég, að hestarnir voru svo
á bak Goða sínum, — en það ____________ _____________ =________D__,_____ _________ ______________
var reiðhestur Sigurjóns, hvít- syni Sigurjóns. Sýndi hann þar jóni andvirði einna eða tveggja lags gekk síðan á beitarhús- ^segja^upp^ gefmr, er heim
ur hestur, gullfallegur, mesta mikla höfðingslund og rausn- sauðarbobba fyrir einhvers kon-
þing, fjörugur, en þó svo auð- arskap. j ar hjálp, og var þá skuldin
Laxamýri.
in, og kom þangað eins og skoll- var komið með ækin.
inn úr sauðarleggnum, beitar- En það væsti ekki um þá,
húsamönnum algjörlega að ó- þegar búið var að leysa þá frá.
vörum. Og ekki var lúsarlega borið
Þetta gat verið ofurlítið ó- fram fyrir karlana, er þeir
þægilegt stundum. Mun þó ekki höfðu lokið sínu starfi. Og voru
oft hafa komið að sök. þetta nokkurs konar ævintýra-
Eitt sinn sem oftar bregður ferðir, eins og allt-var í þá
hann sér fram í Litlu-Núpa í in- daga.
dælu veðri. Þegar hann tekur Eitt var það áhald, sem vinnu
að nálgast,sér hann hvergi !ömb fólki Sigurjóns var ekkert sér-
á beit. Skyggnist hann um og lega vel við. Var það vandað-
skilur ekki, hvernig þetta megi ur kíkir, einn af þessum gömlu,
svo vera, þar sem bezta veð- löngu, eineygu kíkjum. Var
ur er. hann oft með hann í núsdyrun-
Þegar kemur heim undir hús- um að vestanverðu og fylgdist
in, heyrir hann mikinn kveð- með, hvernig fólkið starfaði á
skap þar inni fyrir. Þykist engjunum, þegar hann var
hann nú vita, að fjármaður sé hvergi nálægur. Þótti ýmsum
þar fyrir. Opnar nú Sigurjón þetta þá dálítið óþægilegt áhald.
hurðina og litast um. Sér hann Kom það þá fyrir, þegar
þá, hvar lömbin eru við fullan galsafullir menn og unglingar
garðann af heyi, en fjármaður voru að heyskap og höíðu hug-
Situr á garðahöfðinu og kveð- ’mynd um, að húsbóndinn stæði
ur við raust. ; í dyrunum, að stráklingur geklc
Höíðu. lömbin ekki vérið lát- afsíðis líkt og hann ætlaði að
in út um morguninn, en gefiðjganga þarfinda sinna, hneppti
hatöi þeim verið vel, rig það; niður um sig og sneri aftur-
riiafði verið gert áðut' a!vég,hlv»i» heim til bæjar. Gerðist