Vísir - 15.10.1959, Qupperneq 4

VT8IB
Fimmtudaginn 15. október 195>
Jámaðir á höndum og f ótum
í „eigin gröfum“ 45 daga.
Lokafrásögn Bills Carrols um flóttann úr
Utlendingahersveítinní frönsku.
„Það er aðekis um tvær leið-!
5r að velja, til þess að losna úr j
'fJtlendingahersveitinni frönsku ]
— vera í henni allan sinn fimm j
ára samningstíma, — eða ör-
luunlast svo, að þeir geti engin
mot haft af manni.“
Þetta og þvílíkt hafði Bill
Carroll, 26 ára íri, oft heyrt þau
4 ár, sem hann hafði verið í her-
sveitinni, en hann var ákveð-
inn í að reyna þriðju leiðina,
komast undan á flótta. Hana
höfðu líka margir reynt, en
fæstum heppnast, svo fáum, að
litið var á það sem hið mesta
afrek, næstum, sem kraftaverk,
ef flótti heppnaðist.
Bill hugleiddi þetta enn áný,
er hann hafði fataskipti í und-
irgöngum í París, og hraðaði sér
~il næstu Metro (neðanjarðar)-\
stöðvar. Frá París ætlaði hann
að reyna að komast til Lille og
baðan til Belgíu og allt til
strandar og á einhverri ferjunni
yfir sundið til Englands.
Næstu 4 daga lá oft við, að
hugur hans fjdltist örvæntingu,
af tilhugsuninni um að verða
gripinn. Hann þorði ekki að
biðja neinn um að fá að sitja í
bíl, en fór þó þjóðvegi á dag-
ínn, en á nóttum stytti hann sér
'eið, og kom sér nú vel
reynsla hans frá hermennsku-
“.ímanum. Hann hafði aðeins fá
eina franka í vasanum, er hann
fór frá París, og flýði matar-
Jaus og svefnlaus — og næstum
peningalaus.
Betra að deyja —
Hann vissi, að ef hann næðist
yrði hann sendur til fimm ára
vistar í einhverju fangavíti
Zangt inni í Saharaeyðimörk-
:nni. Þaðan yrði ógerlegt að
ílýja — og að vistinni þar lok-
:nni yrði hann að vera fimmta
árið í hersveitinni. Og betra
••ar að deyja en að vera fangi í
Sahara, svo að hann hélt áfram
ílóttanum, nær og nær belgísku
randamærunum, eins og brjóst-
urnkennanlegur flakkari, sem
m'argur bilstjórinn furðaði sig
á. að anzaði engu, er veifað var
‘il hans til merkis um, að hann
gæti fengið að „sitja í“. Loks
uppgötvaði hann í smábæ ein-
um, að landamæralínan lá um
bæinn miðjan. Hann hvarf á
oraut og hélt að á, sem skiptir
londum, og synti yfir hana, er
dimmt var orðið. Svo leitaði
hann, að veginum til Ostende,
fann hann,, og þrammaði áfram
nærri örmagna. Öllu átti að
vera óhætt, þar sem frönsku
'iandamærin voru að baki, en
hann þorði ekki að hætta á
i'ieitt — og þraukaði nærri ör-
'nagna við að komast áfram—-
til sjávar, til Ostende, baðstað-
c-.rins og ferjubæjarins,
aða sögu. „Eg hef aldrei verið
slyngur að ljúga — og þeir tóku
víst sögu mína ekki trúanlega,
en hún var um það hvernig ég
hafði týnt vegabrétinu mínu í
belgískri borg og veskinu mínu
— og væri peningalaus. En þeir
létu mig fá 30 belgíska franka
og skírteini, sem heimilaði mér
að far með Doverferjunni um
kvöldið.“
Var ekki slyngur
að Ijuga.
Ekki sagði hann sögu sína í
skrifstofu brezka ræðismanns-
Íns í Ostenda, er hann kom
far, heldur einhverja uppdikt-
Fyrsta' niáltíð í
fjóra daga.
Og nú gat hann veitt sér að
fá sér eitthvað að borða, og var
það fyrsta máltíðin í f jóra daga.
Hann keypti sér nefnilega
nokkrar brauðsneiðar og kaffi-
bolla. Og einn pakka af sígarett
um að auki. Og svo beið hann
komu ferjunnar og burtfarar.
Hann var fyrstur í röð far-
þega, þegar að burtför leið, eða
um tveimur stundum fyrr, er
tolleftirlitsmaður hafði tekið
sér stöðu við landganginn.
Hann afhenti honum skilríki
sitt, en hann bandaði honum
kuldalega að víkja frá og bíða.
Næstu tvær stundirnar urðu
Bill erfiðastar allra. „Eg var
viss um, að þessi embættismað-
ur teldi mig grunsamlegan, —
slóð mín kannske verið rakin
og að yfir mér vofði, að belgísk
lögregla afhenti mig Frökkum.
Líklega hefði ég flúið, en þorði
ekki að vekja á mér frekari at-
hygli, lögreglan var alls staðar.
Eg varð að sitja og bíða.“
Rak lestina.
„En ég rak lestina á skips-
fjöl. Þegar allir farþegar voru
komnir um borð nema ég benti
eftirlitsmaðurinn mér að koma,
leit á skilríki mitt og gerði enga
athugasemd við það — en ekki
bað hann mig afsökunar. Eg,
var svo undrandi, að ég hefði
ekki getað komið upp orði, þótt
ég hefði reynt.“
Hann þóttist nú hafa himin
höndum tekið og hjá brezkum
yfirvöldum (hann er brezkur
þegn, þar sem hann er frá Norð-
urírlandi), fékk hann ný skil-
ríki, og gat haldið ferðinni á-
fram heim til Belfast, og ekki
þarf að efa fögnuð og undrun
móður hans, er hún opnaði
dyrnar og sá hver kominn var.
„Við vissum ekkert um flótt-
ann,“ sagði hún við fréttamann-
inn. ,,Það var dásamlegt að fá
hann aftur.“
„Og nú skulurn við vóna, að
hann hafði fengið nóg af aévin-
týrum og flakki,“ sagði faðir
hans, William Carroll, nætur-
vörður á Stormont.
Litið um öxl.
Bill kvaðst, þrátt fyrir allt
eiga ýmissa gróra stunda að
minnast frá fjögurra ára veru í
Útlendingahersveitinni, og er
hann liti um öxl finnist sér, að
hann hafi nóg til umhugsunar
og frásagnar til æviloka frá
þeim árum. Hann lagði aftur
áherzlu á, að það hefði verið
aginn og harkan í undirforingja
skólanum, sem hafi valdið því,
að hann ákvað að flýja.
í undirforingjaskólanum voru
undirforingjaefnin látin sæta
um 4 mánaða skeið hörðustu
agareglum herdeildarinnar í
þjálfunar skyni. Agareglurnar
hafa þó verið gerðar mannúð-
legri frá því sem forðum var,
eralltvargagnsýrt af prússnesk
um hernaðaranda. Fyrir minni
háttar agabrot eru menn enn
lamdir í andlitið með berum
hnefunum, af undirforingjum
skólans, og til þess að niður-
lægja menn enn frekar, voru
þeir krúnurakaðir í allra aug-
sýn.
„Tombeau“
En annað og verra var hlut-
skipti þeirra, sem drukku sig
fulla eða neituðu að hlýða yfh’-
manni. Þeim var á stundum
hegnt með „tombeau“ og ekk-
. ert minna. Hinn seki vai
knúinn til þess að grafa sér gröf
fjögurra eða fimm feta djúpa,
því næst sett á hann handjárn
og fótajárn og látinn liggja í
henni allan daginn, oft í steikj-
andi sólarhita. Menn fá aðeins
að koma upp úr gröfinni til
máltíða. — Bill kvaðst hafa
verið vitni að því, að mönnum
var hegnt þannig í 45 daga sam-
fleytt.
„Eg myndi aldrei ráðleggja
nokkrum manni, að ganga í Ut-
lendingahersveitina,“ segir Bill
Carroll, „og ég er viss um, að
flestir myndu strjúka, ef þeir
væru öryggir um að flótti
heppnaðist,“ en það kennir
þrátt fyrir allt stolts í rödd
hans, segir fréttaritarinn, er
hann talar um þrek og vask-
leika félaga sinna.
Mataræði kvað hann hafa
verið gott og við hæfi manna
af ýmsu þjóðerni. Eftir tveggja
ára þjónustu áttu menn þess
kost að fá 30 daga leyfi í hvíld-
arstöð við sjó frammi, en það
var kostnaðarsamt, og margir
höfnuðu því, m. a. Bill.
„Og hvernig list'þér á Belfast
og hvað tekur nú við?“
„Prýðilega, — nú ætla ég að
fara að vinna og reyna að festa
rætur hérna, því að hér á ég
heima.“
Og nú vinnur hann í sömu
vélsmiðjunni og forðum daga.
Fjörugt mennta- og Eistalíf
í SigSufirði í vetur.
Gagnfræðaskólinn þar er nú
25 ára gamall.
Þann 1. október s.l. var kennari, Concordía Guðjónsson
barnaskóli Siglufjarðar settur.
Skólasetningin fór fram* kirkj-
unni, eins og venja hefur verið
undanfarin ár.
Sóknarpresturinn séra Ragnar
Fjalar Lárusson, flutti bæn. —
Skólastjórinn, Hlöðver Sigurðs-
son, setti skólann með ræðu.
Brýndi hann fyrir börnunum
hve nauðsynlegt væri að nota
skólatímann vel og vera skyldu
rækin í störfum og námi.
Kennaralið skólans verður
að msetu leyti eins 'og undan-
farin ár. Þó hefur einn kenn-
ari, Sæmundur Dúason, látið
af störfum fyrir aldurs sakir.
Var hann ákaflega vinsæll
maður hér í bæ og góður kenn-
ari, enda mikill fróðleiksmað-
ur. í stað hans er ráðin að skól-
anum ungfrú Anna Þráinsdótt-
ir frá Siglufirði, sem útskrifað-
ist úr kennaraskólanum síðast-
liðið vor, en hafði áður tekið
stúdentspróf.
í skólanum verða í vetur 385
börn og að auki eru 4 börn á
undanþágu vegna sjúkleika,
og munu þau að mestu leyti
njóta kennslu á heimilum sín-
um. Lokið er nú við stækkun
og endurbyggingu skólans, sem
staðið hefur yfir undanfarin ár.
Elzti hluti hans, sem byggður
var 1913 þarfnasí þó enn nokk-
urrar lagfæringar, sem fyrir-
hugað er að fari fram næsta ár.
Húsrými skólans hefur aukizt
mikið og keypt hefur verið
mikið af húsbúnaði og ýmsum
tækjum til kennslu. Má því
segja að vel sé séð fyrir um
búsnæði og búnað skólans í
bráð.
Tónskóli
Siglufjarðar
Var settur 1. október s.l.
Skólastjóri hans er Sigursveinn
D. Kristinsson tónskáld. Aðrir
kennarar verða Richard Jauer,
sem kennir á blásturshljóðfæri,
Euphemia Guðjónsson fiðlu-
kennir á Cello og Lydía Guð-
jónsson, sem kennir á slag-
í hörpu. Um skemmri tíma munu
þeir Vinienzo Demets og Einar
Sturluson óperusöngvarar
kenna söng við skólann. Á veg-
um Tónskólans starfar lúðra-
og samkór.
Gagnfræðaskóli
Var settur hinn 2. október s.l.
Skólastjórinn Jóhann Jóhanns-
son cand. theol., flutti snjalla
ræðu og lagði út af orðunum
skyldurækni, háttvísi og tillits-
semi. 13. október 1934 var skól-
inn settur í fyrsta sinn. Er
hann því' 25 ára í haust. Frá
byrjun til haustins 1957 var
hann til húsa á lofti kirkjunn-
ar. Var það orðið fyrir löngu
of lítið rúm fyrir starfsemi
hans. Byggt hefur nú verið
glæsilegt skólahús, sem var að
nokkru leyti tekið í notkun og
vígt 6. okt. 1957. Unnið hefur
verið að því að ganga frá skóla-
húsinu að innan, en fjáhagur
hefur ekki leyft mikið á ári
hverju. í sumar hefur verið
komið upp mjög fullkomnu
skólaeldhúsi og innan skamms
verður lokið við samkomusal
skólans og eina kennslustofu
til viðbótar því, sem var í not-
kun s.l. vetur, Standa vonir
til að fulllokið verði við húsið
í vetur, enda tiltölulega litið
eftir að gera. Skapast þarmeð
glæsileg skilyrði fyrir æsku
bæjarins til náms og starfa.
Nemendur skólans verða um
200 í vetur. Anton Jóhannson,
sem var kennari við skólann
lætur af störfum. í háns stað er
ráðinn Árni Ólafsson, sem áður
hefur verið kennari hér um
nokkurt skeið. Tímakennarar
hafa á undanförnum árum
kennt handavinnu stúlkna en
nú hefur verið ráðin til þeirra
starfa Guðrún Pálsdóttir 'frá
Siglufirði, sem lökið hefur
Frh. á 11. síðu. V
Myndin er af Albert Schweitzer,
þau nema 100.000 d. kr. — Það
Schweitzer ætlar að
er hann tók við Sonningverðlaununum í Hafnarháskóla, ea
er Iversen prófessor, sem réttir Schweitzer verðlaunin, —»
verja öllu fénu til sjúkrastöðvar sinar í Afríku.