Vísir - 22.10.1959, Blaðsíða 4

Inngangur að bréfi.
Það hefur löngum verið gleði-
efni okkar íslendinga, þegar
góðan gest ber að garði.
Það hefur aldrei nema góður
gestur komið. á mitt heimili
hvar sem ég hef verið búsett í
heiminum — þangað til seint
í maí 1959. /
Þegar ég giftist Stefáni Ein-
arssyni gekkst hann inn á að eg
mætti vinna af og til að því
starfi er eg lærði ekki fyrr en
ég var orðin amma, eða þegar
ég kom aftur til Vesturheims
1945, og var mér þess vegna
mikil fyrirhöfn, en einnig mik-
ið áhugamál.
Það er siður hér í Ameríku að
maður býður heim þeim sem
hringja til manns í síma. Nú
hringir til okkar frá Washing-
ton Guðmundur nokkur Dan-
íelsson, barnakennari frá Eyr-
arbakka, og Stefán býður hon-
um auðvitað heim, án þess að
athuga að það stóð mjög illa á
hjá okkur, þar sem ég ætlaði
til New York daginn eftir að
taka við ábyrgðarmiklu starfi,
sem læknir er ég þekkti þar
hafði beðið mig um. Ég var
þegar búin að undirbúa íbúð-
ina að nokkru leyti undir það
að vera í burtu allt sumarið,
því að ég ætlaði til Stefáns í
Ithaca, þegar starfið væri búið,
þar erum við æfinlega á sumr-
um, þegar við förum ekki í
lengri ferðalög. Við áttum líka
von á fjórum öðrum gestum
þenna dag.
Jæja, það var ekki um annað
að gera en að taka á móti mann-
inum, enda sagði Stefán að ég
þyrfti ekki að hafa mikið fyr-
ir honum, þeir mundu borða
í klúbbnum, og ég þyrfti ekki
að koma með, þar sem hann
væri ekki með konu sína með
sér.
Nú, svo hringir maðurinn frá
járnbrautartöð hér í Baltimore,
en tekur ekki fram á hvaða
stöð hann sé, svo að Stefán hélt
auðvitað að hann væri á þeirri
stöð, sem hann hafði sagt hon-
um að stíga af lestinni á, en
vegna ókunnugleika hafði hann
farið af á allt annari stöð, svo
aðStefán varð aðeltast við hann
af einni stöðinni á aðra og ei-
lífar símhringingar heim í
millibilinu. Loks komst samt
Stefán heim með manninn og
mér leist ekkert sérstaklega
giftusamlega á hann, fannst
hann heldur beljakalegur og þó
mestur um miðjuna, eins og
okkur hættir við að verða, þeg-
ar við erum komin yfir miðjan
aldur og höfum of mikla mat-
arlyst. Þessu hefði ég ekki veitt
eftirtekt hefði hann ekki reitt
mig til reiði seinna.
Þegar maðurinn var farinn,
sagðist Sefán hafa boðið honum
að koma með sér til Ithaca og
og leist mér aídeilis ekki á
biikuna. Ég vissi það, sem líka
kom á daginn, að Stefán myndi
ekki ganga eins vel frá ibúð-
inni og hann er vanur þegar
ég fer á undan honum á vorin,
þegar hann hefði gest hjá sér.
Svo gleymir hann sér h'ka.við
stýrið, þegar hann hefur óvið-
komandi mann með sér, sem
hann hefur áhuga á að tala við,
og ég er ekki til að stjórna bíln-
um. Þar að auki yrði hann að
biða eftir honum fram á mesta
hitatímabilið. Ég vildi aftur-
kalla þetta boð, en Stefáni
fannst hann ekki geta það, illu
ÍTI8II
Fimmtudaginn 22. október 1953
heilli. Svo að ég sagði við
Stefán: „Hvað hefur þessi mað-
ur gert fyrir þig, að þú þurfir
að fara að bjóða honum með
þér til Ithaca?“ Hann viður-
kenndi „Ekki neitt.“
Þegar ég kom til Ithaca viku
eftir að Stefán kom þangað var
maðurinn, sem betur fór, far-
inn, hann hafði eitthvað það
við sig sem hafði ill áhrif á
mig. Þegar Stefán sagði mér í
gríni frá atviki sem kom fyrir
þá á leiðinni að lögregluþjónn
hefði stoppað þá og haldið að
hann væri drukkinn, sagði eg
við Stefán, að hann skyldi vita
til, þetta væri skriffinnur, og
þyrfti þess vegna að láta ljós
sitt skína þegar hann kæmi
heim, hann mundi ekki bera
honum vel söguna, en mundi
sjálfur reyna að verða fyndiim
á hans kostnað.
sagðist hann lengi hafa leitað
þangað til hann fann þessa
íbúð.
íbúð sem hefur 21 glugga og
dásamlegt útsýni í allar áttir
getur naumast talist leiðinleg,
nema þegar maður þarf að þvo
gluggana, þar sem ekki þarf
einu sinni að draga fyrir gard-
ínur, því að skógurinn skýlir
allsstaðar. Ég freistast oft á
veturna til að læðast fram úr
rúminu um nætur og sjá tungl-
ið skína gegnum beran skóginn.
Þá get ég gleymt mér, eins og
þegar ég horfi á listaverk eða
enda við að lesa fagra bók eins
og Brekkkotsannál Laxness. Á
veturna er sólarlagið eins fag-
urt að sjá héðan og það er á
sumrin heima i Reykjavík.
Ég hlakka til að flytja heim
til íslands, en ég veit að ég mun
sakna þessarar íbúðar, því að
orð þegar hún kom inn hvað’
væri huggulegt héma. Það er
nefnilega sumt fólk, sem ekki
finnst neitt rusl að bókum,
þvert á móti finnst þær beri
vott um kúltúr.
Eg viðurkenni að Stefán hefir
fyllt skrifborðið sitt svo af bók-
um að hann er löngu hættur
að geta unnið við það, enda
þykir honum skemmtilegra að
vinna í sólríkara herbergi en
bókaherbergið hans er, þar sem
við erum hér aðeins á veturna.
Ég hjálpa Stefáni ekki við
störf hans, enda hef ég önnur
áhugmál, en ég ánáða hann
heldur ekki og amast ekki við
honum þó að hann breiði út um
öll herbergin, til dæmis þegar
hann er búinn að fylla svo borð-
ið og stólana á veröndinni af
bókum,jafnvel tvíbreiðan dívan
sem er þar — þar hefur marg-
Bréf til skálds.
Háttvirti herra rithöfundur:
Þar sem ég held að Stefáni
Einarsyni finnist það ekki sam-
boðið virðingu sinni að svara
bréfi yðar frá 30. september
1959 og meðfylgandi blaða-
grein, ætla ég að taka það að
mér, þar sem þér ráðist á það
sem mér er kærast utan fjöl-
skyldu minnar, það er manninn
minn, heimili mitt, og meira
að segja bílgreyið, sem venju-
lega stendur hér fyrir utan hús-
ið alsaklaus og gerir engum
mein. Það hittist þannig á að
Chevrolet-beyglan hans Stef-
áns er 1949 Plymouth, keyrður
rúmar 30 þúsund mílur á góð-
um vegum og hefur mér vit-
anlega aldrei beyglast, í það
minnsta var hann málaður í
fyrra og hefur ekki beyglast
síðan. Ég hef oft' átt nýja og
flotta bíla, eins og það er kallað
heima, þegar ég bjó með ung-
um syni mínum í New York
fannst okkur ekki borga sig að
eiga bílana lengur en í eitt til
tvö ár, eða skifta þeim áður en
þeir þyrftu viðgerðar, enda eru
það helst unglingar og negrar
sem hafa gaman af að eiga
glampandi og glæsilega bíla
hér. Þó hef ég við engan bíl
tekið jafnmikilli tryggð ■ og
þennan. Bíll Stefáns er svo lík-
ur bílum annara prófessora hér,
að við verðum oft að leita lengi
að honum á háskólalóðinni áður
en við finnum hann.
Meðal annara orða: við þúuð-
ums víst þennan laugardag sem
við hittumst hér, en eg segi bara
eins og hefi heyrt haft eftir Eyj-
ólfi Ijóstoll, þegar Þorvaldur
pólití skammaði hann fyrir að
þúa landshöíðingjann: ,,Ég þúa
Guð og góða menn, en þéra and-
skotann og yður.“
Þér látið skína í gegn í grein
yðar 'að það sé eins og Stefán
búi í tveggja hæða hænsnakofa,
eins og þeir eru algenir í ná-
grenni Ithaca.
Það má nú segja að glöggt
er gests augað og sérstaklega á
það sem ljótt er í yðar augum.
En ég var áður gift listamanni
sem kenndi mér að sjá fegurð í
öllum hlutum óg njóta þess. Ég
veit ekki hvoru ég var meira
hrifin af þegar eg kom hérna,
fyrst Stefáni eða íbúðinni. Enda
samskonar útsýni er ekki heima
á Islandi.
Ég viðurkenni að húsið sem
við búum í er ekkert skraut-
hýsi: tvær jafnar hæðir með
lágu plötuþaki, en vandað er
það innan með harðviðargólf-
um.
Ef þér hafið nokkuð ferðast
að ráði um íbúðarhverfi borga
hér, hljótið þér að hafa tekið
eftir að flest einnar og tveggja
fjölskylduhús eru byggð úr
timbri og lögð með þakspónum
(shingles), og fjarskalega oft
lituð brún eins og þetta hús, enn
ekki svört eins og flest virðist
verða í yðar augum í sambandi
við Stefán.
Þér komuð því að, að þér ^
þekkið ambassador íslands í
Washington, sem tekur öllum
íslendingum vel og Þórhall Ás-
geirsson. Hann hefur komið
hingað með fjölskyldu sína og
virtist ekki hneykslast á heim-
ilinu, en bauð okkur heim til
sín í staðinn. Nú og ambassa-
dorsfrúin hefur komið hingað
heim. Það voru hennar fyrstu
ur góður gestur sofið — amast
eg heldur ekki við því þó hann
leggi borðstofuborðið undir sig,
ef hann þarf snögglega að byrja
á nýju verki. Ég slæ þá heldur
upp spilaborði fyrir framan
sjónvarpið, og við borðum þar
þegar við erum ein. Og ef hon-
um þykir þægilegra að sitja í
djúpum stól og raða bókunum í
kring um sig á gólfið, þá er
honum það líka velkomið, það
gerir bókunum ekkert til, því
við höfum teppi á öllum gólf-
um og þau eru hreinsuð viku-
lega hvort sem ég er heima eða
ekki. (Ég fékk góða æfingu í
að láta verkefni fræðimanns í
friði, þann tíma sem ég hjúkr-
aði Halldóri frænda mínum í
Ithaca, þeim góða manni). Mér
þykir svo vænt um að hann
skuli heldur vilja vinna heima
en á skrifstofunni í Johns Hop-
kins, sem einnig er full af bók-
um Stefáns.
Ég ætti kannske að taka það
fram að Stefán hefur hugsað
sér að gefa sitt mikla bókasafn
Háskóla íslands, en það kunnið
þér ef til vill ekki að meta,
maðurinn er kannske ekki
menntamaður fremur en ég.
Okkur hefur aldrei fundist
þetta hús sérstaklega heitt, þar1,
sem skógurinn gnæfir hátt yfirr
það og skýlir því fyrir sólinni,.
en við höfum heldur aldrei fyrr,
þurft að bíða hér eftir neinurn
fram í júlí. Ég var lánsöm að
vera ekki heima þegar þér kom-
uð hér aftur, því að þá hefði
ég líka verið í stuttbuxum og
það hefði orðið ófögur lýsing
hjá yður af mér. Ég get tekið
það fram yður til afsökunar að
það er sagt að þetta hafi verið
heitasta sumar sem komið hef-
ur í fjörutíu ár.
Stefán hefði átt að borga yð-
ur þessa þrjá dali sem þér
greidduð leigubílinn með, ann-
ars hefur enginn villst sem ég:
hef vísað til vegar. Það kostar
80 cent neðan úr bæ og maður
gefur þeim venjulegast dollar..
Annars er ofureinfalt að taka.
strætisvagn fyrir þá sem eru.
vanir að ferðast, það kostar 25'
cent. Annars veit ekki hvort
það er nokkur gestrisniskylda.
að sækja fólk, sem maður bíð-
ur heim, þó að Stefán geri það
venjulega þegar hann á von á
góðum gestum.
Ég þekkti einu sinni mann,.
sem var sendur hingað af op-
inberu fé. Hann bjó á hóteli í
66th Street rétt fyrir vestan 5..
Avenue í New York. Hann.
þurfti að mæta á áríðandi fundi
í íslenzka konsúlatinu, sem þá
var á Madison Avenue og 57th.
Street. Hefði hann verið kunn-
ugur mundi hann hafa gengið
það á 20—30 mínútum. En hanri
tók sér leigubíl og sagði að
hann þyrfti að koma á Madison.'
Street. Eftir nokkra klukkutímaí
og mikla leit fundu þeir lokg
Madison Street, lengst niður ál
Manhattan. Maðurinn missti afí
fundinum og þurfti að borga lffi
dali. Það hefir þó ekki verið
eitthvað líkt með yður að fram-
burðurinn hafi verið- allt of
greinilegur á enskunni, þó yðun
tækist svona gífurlega vel að
bjarga Stefáni undan lögregl-
unni seinna.
Annars skil ég ekkert í yður
Frh. á bls. 9.
Kanadamcnn hafa fundið járnnámur miklar langt fyrir norðan heimskautabaug, og hafa þeir
helzt hugsað sér að nýta þær þannig, að málmurinn verði lagður á land í Grænlandi, og síðan
fluttur aftur. Hér sjást Kanadamenn, sem voru í siunar að atliuga hafnarskilyrði á vestur-
strönd Grænlands.