Vísir - 18.03.1960, Blaðsíða 3

VtSIR
1
Föstudaginn 18. rnarz 1960
íþróttir úr
HiN STÓRS „HVÍTIHVALUR
— PARRY 0‘BRIEN.
Tekst honum að slgra DaElas Long?
Það verður erfiðara með
hverju árinu að halda efstu
sætunuin í hinum ýmsu grein-
um frjálsra íþrótta. Sennilega
hafa hvergi orðið meiri fram-
farir í íþróttum en einmitt þar.
Þannig hafa til dæmis aðeins
tveir þeirra, sem oru í efstu
sætunum 1958, haldið þeim
sætum. Þessir menn eru spjót-
kastarinn Janusz Sidlo frá Pól-
landi og kúluvarparinn Parry
O’ Brien frá Bandaríkjunum.
— Þessi tala hefur verið hæst
8 (1953), en fram til ársins
1959 aldrei færri en 4. (1949,
1956 og 1958). Á árunum 1950
fram til 1955 var talan 6—8,
en frá 1956 hefur talan verið
4, 6, 4 og nú 2. — Perry O’
Brien er nú í 7. skipti efstur
í kúluvarpi. Hann stendur nú
jafnfætis Emil Zatopek í þessu
tilliti. Sá sem hefur stigið skrefi
framar er stangastökkvarinn
Bob Richards, en hann var
efstur í samtals 8 ár. Aðeins
Richards, Zatopek og O’ Brien
hafa verið efstir mcira en 3 ár
i röð. Sidlo hefur unnið spjót-
kastið 4 sinnum alls, og fremmri
honum eru aðeins Richards,
Zatopok, O’Brien, Mal Whit-
field (5 sinnum efstur í 800
m.), Adhemar da Silva (5 sinn-
um . í þrístökki) og 'ZatoDek
aftur (5 sinnum í 5000 m. hl.).
Nú fara aftur Olympíuleikar
í hönd, og þess vegiia er ekki
úr vegi að líta á feril Olvmoíu-
meistárans í kúluvarni á tveim-
ur undanförnum leik.ium. og
reyna að gera sér grein fvrir
möguleikum hans á þeim sem
nú fara í hönd.
Parry O’Brien varð 28
ára á þessu ári. Hann var þvx
Þessi mynd
birtist á for-
síðu „Time“
1956, og þar
var O’Brien
nefndur því
n a f n i sem
fram kemur í
fyrirsögn þess-
greinar.
ekki nema 20 ára er hann vann
sinn fyrsta Olympíutitil. Marg-
ir myndu þá hafa álitið að það
væri vafasamt hvort honum
tækist að verja titil sinn á
næstu leikum, en í huga O’
Biúens mun ekki hafa leikið
neinn vafi á þvi. Á næstu ár-
um gei’ðist hann fyrstur manna
til þess að kasta yfir 18 metra
og síðan 19 metra. Og nú 8
árum eftir að hann fyrst kvaddi
sér hljóðs á Ol-leikum, er það
efst í hugum áhugamanna,
hvort honum muni takast að
vei'ja titil sinn enn á ný — eða
hvort hann verður nú að láta
í minni pokann fyrir hinum
eina raunverulega keppinaut
sínum, Dalls Long — ungmenn-
inu tröllaukna.
Faðir O’Briens var góður í-
þróttamaður, stundaði banda-
ríska knattspyrnu, svo að sonur-
inn varð ekki fyrstur í sinni
’ fjölskyldu til að geta sér orðs
' í íþróttum. Fyrst lagði hann
! stund á spretthlaup, en fór
| smám saman að gefa sig að
! kúluvarpi. Snemma á fei'li O’
Bi'iens, og löngu áður en hann
varð frægur, var allt útlit fyrir
að hann myndi ekki geta náð
langt, því að í knattspyrnu-
keppni var eitt sinn sparkað
svo illilega í maga hans, að
alvarlegt vöðvaslit hlauzt af.
Eftir það gat hann lengi vel
ekki reynt á sig án þess að
finna mikið til.
Sá sesm eiginlega áheiður-
inn á því að hafa vakið áhuga
O’ Briens á kúluvarpi er 01-
j meistarinn frá 1948, Wilbur
ÍThompson. Hann sá nokki'um
Isinnum til O’ Bi'iens er hann
ivar að æfingum með félögum
á skólavellinum. Hann fékk
hann til að snúa sér að kúlu-
varpinu.
Þeir sem minnast O’ Briens
frá skólaárum hans, eru á einu
máli um það að ekki hefði get-
að farið hjá því, að hann næði
langt. Ekki endilega í kúlu-
varpi, heldur í hverju sem
hann hefði tekið fyrir. Áhugi
O’ Bi'iens er ódrepandi. í öll
þessi ár hefur hann umsviía-
laust unnið bug á hverjum þeim
vafa sem að honum hefur sett
í sambandi við grein sína —
ikúluvarpið. Hann hefur aldrei
kvikað frá settu marki, og ger-
ir reyndar ekki enn, þvi að
jafnvel enn í dag telur hann sig
ekki hafa náð hinu tilætlaða
marki.
O’ Brien hefur tamið sér sér-
stakar skoðanir, jafnvel hugs-
anakerfi, og hefur hann á und-
anförnum árum hallazt mjög
að skoðunum þeim sem Yoga-
kerfið hefur sett fram. Hann er
sagður framkvæma nokkurs
konar sjálfsdáléiðslu fyrir
keppni, og byggir það á hinni
..pósitívu hugsun“ sem er einn
þátturinn í Yoga.
En það seni sennilega varð
þyngzt á metunum á ferli hans
sem kúluvarpara, er tækni sú
sem kennd hefur verið við hann
og kölluð er O’ Brien-aðferðin.
Þegar hann fyrst kastaði kúl-
unni notaði hann aðferð sem
flestir eða allir þekktir kúlu-
varparar notuðu í þá tíð. Hún
var fólgin í því að snúa hlið-
inni í kastáttina í uppháfi at-
rennunnar og snúa sér raun-
vei'ulega 1/4 úr hring. En O’
Brien trúði fastlega að hann
gæti endurbætt aðferðina, og
það tókst honum. Því hefur
lengi verið haldið fram, að eng-
Vaxandi íþróttamaður:
Jén Þ. OEafsson náEgast nafna sinn,
Jón Pétursson, í hástökki.
Sú grein sem. hefur staðið
íxokkuð vel hjá okkur, a.mk.
hvað efstu menn snertir, er há-
stökkið. í fyrra var ísl. metið
í því jafnað, og nú fyrir
jskemmstu af Jóni Péturssyni.
> En hann er ckki einn um það
! að vera góður hástökkvari, og
jnú fyrir skemmstu eignuðumst
j við annan mann, sem getur far-
i ið að gerast meíinu skeinuhætt-
ur hvað líður. Hann er aðeins
18 ára gamall, lieitir Jón Þ. Olfs
son, og stökk núna fyrir
skemmstu 1.90 m.
Þessi árangur náðist á innan-
hússmóti nú fyrir skemmstu, og
! þar með sýndi Jón, að þær von>
ir sem menn bundu ið hann
voru ekki órökstuddar, en hann
hefur tekið miklum framförum
undanfarið, t.d. náði hann bezt
1.80 m. í fyrra. *
Nýlega náði blaðið tali af
Jóni og innti hann eftir nokkr-
um atriðum úrferli hans. — Jón
tók fyrst þátt í fi'jálsum iþrótt-
um 1957, og það ár stökk hann
1.60 m. Síðan má segja að ekk-
ert lát hafi verið á framförum
hans, en þær hafa verið sem
hér segir:
1957 1.60 m., 1958 1.73 m.,
Framh. á 9. síðu.
inn maður nái neitt verulega
langt í frjálsum íþróttum nema
hann sé opinn fju’ir nýjum hug-
myndum, og reyni jafnvel að
ala þær með sjálfum sér. Vak-
andi hlýtur O’ Bi'ien að hafa
verið, a.m.k. þá nótt er hann
fann upp nýju aðfei'ðina.
Faðir hans segir svo frá, að
eina nótt fyrir mörgum árum
Þ e 11 a e r
Dallás Long
— 'tröllmað-
urinn tvítugi.
— Hann kast-
aði n ý 1 e g a
19,38 m.
hafi hann vaknað upp við það,
að O’ Brien var að fai’a á fæt-
ur kl. 3 að moi'gni. Það eina
sem sonurinn fékkst til að segja
var „Ég held að ég hafi upp-
götvað dálítið“.
Það reyndist vera hin nýja
aðferð sem fólgin er í því, að
í upphafi atrennunnar snýr
kastarinn baki í kastáttina,
bevgir sig áfram, spyrnir sér
síðan í kastáttina með hægri
fætinum, en snýr sér í lok at-
rennunnar snöggt í Vt hring.
Einn kosturinn við þessa aðferð
er m.a. sá, að búkvöðvarnir
nýtast miklu betur.
Eftir leikana 1952, var O’
j Brien sannfærðari en nokkru
| sinni um ágæti uppfinningar
sinnar. Hann taldi að nú væri
I tími til þess, að fullkomna
jhana. Hann byggir aðferðina
að nokkru leyti á því sem hann
kallar eðlisfræðilegt lögmál.
j„Þeim mun lengur sem hægt
i er að beina krafti að einhverj-
i um hlut, þeim mu.n lengra
j mun hann íara.“ — Þetta
lagði O’ Brien til grundvallar
jhinni nýju tækni sinni, en hún
; miðar að því, að kastafl hand-
I
leggsins þrýsti kúlunni sem
lengst í kastáttina.
Það er óþarfi að ræða nánar
um aðferðina, Hún hefur þeg-
ar hiotið viðurkenningu næst-
um hvers kúlvarpara í heimi.
En það er annað í fári O’ Briens
sem þeim hinum sömu hefur
Framh. á 9. síðu. /'
öllum áttum
Þ. E.