Vísir - 18.03.1960, Blaðsíða 6

vfSIB
Föstudaginn 18. marz 1960
wisias.
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
xSkrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 2,00' eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ódrengiieg afstaia.
í Þjóðviljanum, aðalmálgagni
íslenzkra kommúnista, birt-
ist s.l. miðvikudag 'óvenju
rætin grein á mjög áberandi
stað í blaðinu, undir fjögurra
dálka fyrirsögninni „Togara-
sjómennska og fangahjálp“.
Virðist greinarhöfundur, sem
nefnir sig „sjómann“ í upp-
hafi, ætla að ræða þann
vanda, sem um skeið hefur
steðjað að togaraútgerð í
sambandi við slcort á togara-
sjómönnum. Hugleiðingar
þessa félaga „sjómanns"
snúast þó fljótlega upp í ó-
geðslegar getsakir og dylgj-
ur. Segir m. a. svo í þessari
grein: „Sést ljóslega á þessu
í hvert öngþveiti var komið
með mannahald á togurun-
um, og ekki stóð á útgerðar-
mönnunum að sýna hug sinn
til þeirra fáu manna, sem
enn héldu tryggð við skipin
að setja þá á bekk með
dæmdum afbrotamönnum“.
Áður hafði verið að því vikið,
að refsifangar á vegum
Fangahjálparinnar hefðu
fengið að ráða sig á togarana.
í þessari grein kemur fram
furðulegur og jafnframt fyr-
irlitlegur hugsunarháttur,
sem allir sæmilegir menn
hljóta að fordæma. Þeir, er
eitthvað hafa hugleitt vanda-
mál þau, sem þeir eiga við að
etja, er af einhverjum sökum
hafa átt í útistöðum við þjóð-
félagið og verið dæmdir til
refsivistar, hljóta að líta svo
á, að sanngjarnt sé og eðli-
legt, að þjóðfélagið reyni að
rétta þessum mönnum ein-
' hverja hjálparhönd. Til-
gangurinn með hegningar-
lögunum er ekki sá, að þeir,
sem hafa gerzt brotlegir við
þau, séu um aldur og ævi út-
skúfaðir, óalandi og óferj-
andi öllum bjargráðum. Al-
mennt er litið svo á, að mað-
ur, sem tekið hefur út refsi-
vist sína, annað hvort að
öllu leyti, eða fengið refsivist
sína stytta með náðun, hafi
greitt skuld sína við þjóðfé-
lagið. Síðan er þess að vænta,
að hann geti á ný gerzt nýtur
maður og unnið þjóð sinni
gagn.
Þetta sjónarmið virðist þessi
undarlegi „sjómaður“ Þjóð-
viljans ekki geta aðhyllzt.
Hér er vegið á lúalegan hátt
að þeim, sem standa höllum
fæti í lífsbaráttunni, mönn-
um, sem sannarlega eiga
nógu erfitt, þótt ekki sé ver-
ið að leggja fleiri steina í
götu þeirra. Og þetta er þeim
mun lúalegra, sem það er
málgagn „Sameiningarflokks
alþýðu“, sem að slíku stend-
ur.
En jafnframt er þetta ómakleg
árás á Fangahjálpina, því
að sú starfsemi er sannarlega
góðra gjalda verð. Þar hafa
menn af ósérplægni og þolin-
mæði unnið mikið og gott
starf í sambandi við þá ó-
gæfusömu menn, sem hafa
misstigið sig í lífinu. Fanga-
hjálpin hefur gefið mörgum
manninum nýja lífsvon,
nýja möguleika til þess að
öðlast á ný lífshamingju, —
og þeir, sem bezt þekkja til
þessa starfs, munu á einu
máli um, að árásir á Fanga-
hjálpina séu ekki aðeins ó-
maklegar, heldur fyrirlitleg-
ar.
Ævir vestur-íslenzks
fólks skráðar.
Fyrsta bindið kemur út á þessu ári.
Æviskrár Vestur-íslendinga,
mikið ritsafn og vandað að öll-
um frágangi, mun hefja göngu
sína innan skamms og er á-
skriftarsöfnun þegar í gangi.
Það hefur áður verið frá því
skýrt hér í blaðinu að Árni
Bjarnarson bókaútgefandi á Ak-
ureyri væri að vinna að útgáfu
á æviskrám Vestur-íslendinga
og hefði fórnað miklum tíma og
peningum fyrir þetta hugðar-
mál sitt, m. a. farið tvívegis um
íslendingabyggðir vestan hafs í
þessu skyni.
Nú er verk þetta svo vel á
veg komið að fyrsta bindið er
komið í prentun og er væntan-
legt á markaðinn innan
skamms. Bindafjöldinn mun
hinsvegar ekki ákveðinn ennþá
og fer stærð ritsins eftir því
hve vel tekst að viða að heim-
ildum.
Verða æviskrár þessar mun
ýtarlegri en íslenzkar ævi-
skrár, sem Bókmenntafélagið
gaf út fyrir nokkru, auk mynda
af öllum viðkomandi mönnum,
sem það leyfðu. Þá verður aft-
ast í bindinu nafnaskrá yfir
alla, sem þar er getið. En þeir
munu skipta mörgum þúsund-
um. Fyrsta bindið verður um
500 bls. í stóru broti, prentað á
myndapappír. Fræðimennirnir
sr. Benjamín Kristjánsson á
Laugalandi og sr. Jón Guðna-
son skjalavörður i Reykja-
vik búa æviskrárnar undir
prentun, en útgefandinn er
Bókaforlag Odds Björnssonar á
Akureyri, og ér það góð trygg-
ing fyrir vandaðri vinnu. Verð
þessa bindis er ákveðið til á-
skrifenda kr. 350.00 í bandi, en
óbundið kr. 320.00. — Bók-
hlöðuverð verður kr. 450.00 ib.
og kr. 420.00 ób.
Að baki þessari útgáfu liggur
sú hugsjón að varðveita beri
persónu-, ættar- og menningar-
tengsl íslenzku þjóðarbrotanna
beggja vegna hafsins. Það verð-
ur með engu móti betur gert
en því a ðveita fólkinu fróðleik
og upplýsingar um persónurnar
sjálfar, störf þeirra og ættir.
Þá má geta þess að fyrir
^ íslenzlta ættfræðinga, og alla þá
, sem persónusögu unna, er verk
1 sem þetta með öllu ómetanlegt.
Það opnar ættfræðingum nýja
sýn, sem áður var hulin.
Vegna hins mikla kostnaðar
við þetta ritverk og til að
tryggja framhaldsútgáfu þess
hefur verið horfið að því ráði
að safna áskrifendum að því og
verður ritið selt mun ódýrara
til þeirra, sem gerast áskrifend-
ur heldur en það verður selt i
bókaverzlunum.
Hér er um merka útgáfu að
ræ'ða sem vafalaust mun skipa
veglegan sess í ættfræðibók-
menntum okkar um ókomna
framtíð.
Peningagjafir í Agadir-söfnun
R. K. I. nemur 16,280. krénum.
Fleiri gjafir hafa borizt.
Vandræði togaraútgerðarinnar.
Allir vita, að nú um skeið hef-
ur gengið erfiðlega að halda
i togurunum úti, og kemur þar
margt til. Samkeppnin um
■ sjómennina er hörð. Kjörin
á bátaflotanum munu yfir-
leitt vera allmiklu betri, og
fleira kemur til. Annars er
togaraútgerð ákaflega mis-
jöfn hérlendis, eftir því
hvar gert er út. Alkunna er,
að togaraútgerð víða úti á
landi hefur gengið svo treg'-
lega, að þar hafa menn
hreinlega gefizt upp á henni.
En óvíða hefur útgerðin
gengið eins illa og þar sem
kommúnistar ráða.
Þegar „sjómaður“ Þjóðviljans
er að fimbulfamba um tog-
araútgerð ætti hann að líta í
z eigin barm. Hvernig er_ það
* með útgerðarmál Norðfirð-
inga, þar sem Lúðvík Jósefs-
son og aðrir kommúnistar
hafa töglin og hagldirnar?
Er það sök Fangahjálparinn-
ar, að ekki tekst að halda úti
togurum frá þessari Gósen-
byggð kommúnista á Austur-
landi?
Fyrir hverjar kosningar hefur
það verið mikið baráttumál
kommúnista að fá togara til
ýmissa kaupstaða úti á landi,
ekki sízt til þeirra byggðar-
laga, þar sem þeir telja sig
eiga von á álitlegum at-
kvæðafjölda. En þegar skipin
svo hafa fengizt, lendir allt
í vesaldómi og vandræðum,
skipunum er lagt, síðan aug-
lýst til sölu. Skynsamlegra
væri fyrir Þjóðviljann að
gera hreint fyrir sínum dyr-
um í þessum málum, og
Gjafir til Rauða Kross íslands
í Agadír-söfunina.
Frá N.N. Kr. 500, O. 500, S.G.
100, Bjarni Simonarson 100,
Pettý 1000, H.Ó.B. 500, N.N. 200
Guðrún Kristmundsd. 50, Björn
Jónsson 100, Ónefnd kona 100
N. 300, Eyja 100, N.N. 50, Seyð-
isfjarðardeild R.K.Í. 5.000, P.Þ.
50, G.E. 100, Agnar og Guð-
laugu 100, H.A. 200, J.E. 30,
Þóra 50, Anna og Árni 500,
A. 600, K.Á. 100, F.G. 100, X.
100, 2 systur 200, Guðjón Jóns-
son 100, G.K.H. 50, Verzlun
O. Ellingssen h/f 500, Ónefndur
100, Bjartur og Kristín 100,
Fátæk kona 200, Ónefndur
1.000, A.M. 100, Þorsteinn Ein-
arsson 100. V.K. 100, ABC 200,
Matthías Sigfússon 100, A.Þ.
N.N. 100, G. Iðunn 100, Sigurð-
ur Guðmundsson 100, Í.S. 50,
Ingibjörg Guðmundsdóttir 100,
Z. 100, H.K. 500, Svava Þór-
hallsdóttir 100, S.Ó. 50, Árni
Jóhannesson 100, Ólöf Bjarna-
dóttir 100, K.H. 100, Julia Wi-
arda $50, J. 300, Gisa 150, El-
ína 100, Steinunn Jónsdóttir
150, J.K. 500.
AIIs kr. 16.280,00.
Ski-eiðarsamlagið gaf 1 tonn
af skreið, verðmæti ca. 25.000,
00 kr.
Auk þess fjár, sem að ofan
geturu, mun Rauði Kross ís-
lands leggja fram nokkurt fé
til viðbótar.
Mun fé þessu varið í samráði
við Rauða hálfmánann (Rauða
Krossinn) í Marokko.
Rauði Kross íslands þakkar
öllum þeim, sem lagt hafa fé
af mörkum til hjálpar fólkinu
i Agadír.
krefjast þess, að togarasér-
fræðingar kommúnista reki
skip sín af viti og hagsýni, en
reyna ekki að þyrla upp mild
viðri um þessi mál með því
að svívirða þá, sem erfiðast
eiga í lifsbaráttunni og þá
menn, sem vilja rétta óláns-
mönnum hjálparhönd.
I\lý|a Bíó:
Harry BEack
og tígriscEýrið.
Nýja bíó sýnir í fyrsta sinn
í kvöld kvikmyndina Harry
Black og tígrisdýrið. Kvik-
myndin er frá 20th Century
Fox og er tekin í litum og af
cinemeascopegerð. Aðalhlut-
verk leika Stewart Granger,
Barbara Rush og Anthony
Steel, allt vel kunnir leikarar.
— Harry Black, leikinn af Ste-
wart Granger, er frægur tígris-
dýrabani, og, hefir sér til að-
stoðai' Indverja, sem er slyngur
að rekja spor tígrisdýra. Við
i sögu koma einnig hjón og ung-
Frá „Lesanda“ hefur „Berg-
mál“ borist eftirfarandi:
„Ég las með athygli ritstjórn-
argrein í Vísi hinn 14. þ.m. urn
j „skáldskap“ í tímariti útgáfu-
fyrirtækis kommúnista, Máls og
menningar, ásamt furðulega sam-
j ansettu „ljóði“ eftir Dag Sigurðs-
son. Jafnframt er frá því sagt,
■ að ritstjórar nefnds timarits séu
menntamenn, í málfræði og bók-
I menntum.,1 niðurlagi ritstjórnar-
greinarínnar er spurt:
| „Finnst þeim (ritstjórunum)
þess konar óþverri vera í ætt
^við „Mál og menningu“?“
Svar
i Svar við þessari spurningu:
fann ég í dagblaðinu Tímanum
tveimur dögum síðai’. Þar skrif-
ar ungt skáld, Gunnar Dal, um
„skipulagt almenningsálit" á
þessa leið:
„Við getum hugsað okkur að
ákveðin stefna miði að heims-
byltingu og flokkar hennar í
hinum ýmsu löndum álíti að það
þurfi einnig að bylta hugarfari
fólksins. í menningarmálum mið-
ast öll barátta þessara manna
við, að ekkert, sem þróazt hef-
ur í hinni svokölluðu „borgara-
legu menningu“ fái Iifað af inn
í hið ný.ja ríki. Það er því byrjað
á þvi að brjóta niður hinar menn-
ingarlegu máttarstoðir „borgara-
legs“ þjóðfélags. Fyrst er vegið
að trúnni, síðan því siðferði,
sem á henni grundvallast og loks
að þeii’ri heimsspeki, þeirri lífs-
skoðun, sem henni er verðmæt-
ust. Með tilliti til þessarar út-
rýmingar borgai’alegi’ar menn-
ingar flokkast siðan skáld, rit-
höfundar og listamenn. Siðan er
almenningsálitið skipulagt þann-
ig að það er látið gera sem
minnst úr þeim höfundum, sem
byggja upp og sem mest úr þeim
sem rífa iður.“
Ekki vonum fyrr.
Það er ekki vonum fyrr, að
rætt sé um þessi mál af fullri
einurð, þvi að hér er verið að
leika sér með fjöregg þjóðarinn-
ar, ljóðlistina, á þursalegan hátt.
Flestir hugsandi menn álita að
þetta sóðalega rímlausa rugl
megni ekki að trufla heilbrigða
dómgreind almennings.
Gamall
málsháttur.
En til er gamall málsháttur:
„Svo má illu venjast að gott
þyki“ og hefur slíkt gerst hér
á öðrum sviðum listarinnar t. d.
myndlist og tónlist. Væri tilvalið
að leika „electróniska" músik
undir þesum kveðskap „nútíma-
skálda" — Þau ömurlegu ná-
hljóð myndu vafalaust auka
mikilleik þeirra og snilli.
Ljóðaúrval
snillinga.
Svo mætti fá hrollvekjumálara
til að teikna myndir fyrir nýja
útgáfu af ljóðaúrvali snilling-
anna sem leika lausum hala í
Birtingi — og öðrum lifstuttuni
timaritum — gefa út lausblaða-
bækur með marglitum blöðum
og heftivír.
Spursmál hvort nota ætti bók-
stafi eða þá teikn og stórmerki
sem mæld voru í remetrum?"
Lesandi.
ur sonur þeirra. Sagan fjallar
um örlagarika og tangaæsandi
viðureign við hinar ferfættu
mannætur, frumskóganna. —•
: Óvanaleg mynd óg vel leikin.