Vísir - 13.04.1960, Síða 6

^tSIB
Miðvikudaginn 1?.; apríl 1960
wism
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Víslr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Rltstjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sírni: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Dæmin utan úr heimi.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að verðbólgan hefir
verið erfið viðfangs víða um
heim. Oft hefir ríkisstjórn-
um gengið erfiðlega að hafa
hemil á verðlagi og kaup-
gjaldi, dýrtíðin aukizt hröð-
um skrefum og í kjölfar
hennar komið ólga og upp-
lausn, sem aftur hafa verkað
truflandi og gert úrlausn við-
fangsefnanna enn erfiðari en
ella. Þessi þróun hefir verið
algengust í löndum, þar sem
efnahagspólitíkin hefir átt
sér frekar stutta þróunar-
sögu, efnahagurinn hefir ekki
staðið á gömlum merg, og
látið þegar undan, þegar um
einhverja þenslu hefir verið
að ræða.
Þetta hefir átt við íslendinga,
eins og allir vita, því að við
höfum búið við að kalla má
sífellda verðbólgu í tvo ára-
tugi. Jafnskjótt og brezku
' innrásarsveitirnar voru
komnar hingað 1940 og
þær voru iátnar hefja ýmis-
konar framkvæmdir með ís-
lenzku vinnuafli, fór allt úr
skorðum. Við íslendingar
vorum ekki vanir þeim miklu
uppgripum, sem Bretavinnan
skapaði, okkur sundlaði af
gullregningu, sem yfir okkur
streymdi og við höfum eig-
inlega verið hálfvegis ringl-
aðir æ síðan.
Enginn mælir því í mót, að hag-
ur íslendinga hefir stórlega
batnað á þessum tveim ára-
tugum. Þjóðin hefir unnið
afrek á þessum stutta tíma
ævi sinnar, lyft Grettistök-
um, gert hreina bytingu í
flestum efnum, ekki sízt á
öllum sviðum verklegra
framkvæmda og atvinnu-
hátta. Að sumu leyti höfum
við næstum tekið stökk aftan
úr miðöldum. En því miður
höfum við einnig gleymt
’ mörgum gömlum og góðum
lífsreglum.
Þjóðin hefir ekki áttað sig á
því, að það eru takmörk fyr-
ir því, hversu hratt hún get-
ur farið sér í viðreisninni og
aukningunni á öllum sviðum.
Þess vegna höfum við ekki
getað kveðið verðbólguna
niður, heldur aukið hana
jafnvel vitandi vits. Við höf-
um ekki viljað bíða með
nokkurn skapaðan hlut, enda
þótt allt mundi vera örugg-
ara og tx-yggara í framtíðinni,
ef við færum með aðeins
meiri gát. Við höfum rasað
fyrir ráð fram, og því er nú
svo komið sem komið er.
Þetta hefir komið fyrir víðar.
íslendingar eru ekki einir
um að hafa farið of geyst við
endurreisn og uppbyggingu.
Sama máli gegnir einmitt
um margar þjóðir, sem hafa
verið aftur úr á mörgum
sviðum, og víðast hvar hefir
uppbyggingin haft í för með
sér einmitt þau sjúkdóms-
einkenni, sem við höfum séð
hér hjá okkur.
Lækningin hefir gengið mis-
jafnlega. Sumar þjóðir hafa
vonazt til að geta læknað
meinið með léttvægum að-
ferðum, sái’sauka- og útláta-
laust. Slíkar tilraunir hafa
einnig verið gerðar hér. Þær
hafa ekki gefizt vel erlendis,
og þær hafa gefizt eins illa
hér á landi. Reynslan er
hvarvetna hin sama að þessu
leyti.
Sums staðar hafa menn hins-
vegar afráðið að grípa til
róttækra ráðstafana. Þar
hafa menn skilið, aff illkynj-
uð meinsemd vei'ður ekki
læknuð nema með róttækri
aðgerð, þar sem grafið er
fyrir rætur meinsins. Þeir,
sem hafa haf^þá aðferð, hafa
séð þann árangur af verkum
sínum, sem þeir hafa vænzt.
Jafnvægi hefir verið komið' á,
verðbólgan hefir stöðvazt,
efnahagsþróunin hefir orðið
eðlileg.
KIRKJA DG TRUMAL:
Lofsöngurinii
Við eigum líka að reyna.
Það er langt síðan við áttum að
reyna að fara þannig að, en
nógu stór hópur þjóðarinnar
hefir ekki verið þessu sam-
þykkur fyrri en nú. Þess
vegna hefir það jafnan orðiff
ofan á, að við höfum gi’ipið
til kákráðstafana á undan-
förnum ái’um, og þær hafa
alls ekkert gagn gert, ef þær
hafa bókstaflega ekki gert
illt verra.Og það hefir jafnan
verið hugleysi stjórnmála-
manna og flokka, sem hafa
óttazt óvinsældir um hrið,
sem hefir verið um að kenna.
Núverandi stjórn þorir hinsveg-
ar að taka á sig óvinsældir
um skeið, af því að hún er
sannfærð um, að þjóðin fái
fyrr en síðar að sjá, að rétt
er að farið hér eins og' viða
annars staðar. Þegar svo
verður komið, munu óvin-
sældirnar einnig snúast upp í
hylli og vinsældir, af því að
ráðstafanirnar tákna batn-
andi hag, þótt einhverju
þurfi að fórna um skeið.
Þeir, sem reyna að eyðileggja
Tveir næstu dagar eru í
kii’kjunni helgaðir íhugun
þeirra atburða, sem eru
þrungnir dýpstu alvöi’u og sár-
ustu sorg. Eigi aðeins fyrir það,
að saklaus maður var sekur
dæmdur og á honum framið
réttarmorð, svo alvai’legt af-
brot sem það er í sjálfu sér,
heldur fyrst og fremst vegna
þess, að sá, sem þar var dæmd-
ur, svívirtur, særður og deydd-
ur, var kominn til þess að gefa
heiminum líf, það var hans
hlutverk, og hann hafði til þess
umboð, vald og mátt. Og þetta,
sem gerðist hina eftirminnilegu
dimmu daga í Jerúsalem, það
var ekki slys, heldur það, sem
hlaut að gerast, það sem hlaut
að ganga út í og örlög, sem
hann varð að bera samkvæmt
köllun sinni, þangað var mað-
urinn kominn í neyð sinni. Af-
ferðin var sú, að ganga inn í
kjör mannanna, eins og þau
eru, bera kjör þeirra þjáningu,
sorg, sekt þeirra, refsingu sekt-
ar, mæta manninum, þar sem
hann stóð. Og vegna heilags
hreinleika hans, heilags réttlæt
is og kæi’leika, verður myndin
svo ógnþrungin og átakanlega
skýr, þegar þeir matast, hann
og maðurinn, eins og hann er í
niðurlægingu sinni, spillingu
og sekt, afhjúpaður frammi fyr-
ir hinum heilaga.
Þess vegna hafa atbui’ðir písl
arsögunnar ekki aðeins sögu-
legt gildi heldur sífeldlegt trú-
argildi á tímum allra alda. Þeir
gegnlýsa mannlífið til grunns.
Þeir sýna hverjum manni, sem
ekki lokar beinlínis augunum
fyrir því, hve ægilega alvarleg
og örlagai’ík átök eiga sér stað
í mannlífinu, átök um mann-
inn, hið innra með honum sjálf
um og í umhverfi hans, átök
milli góðs og ills, ljóss og myrk-
urs. og þau sk.ipta líf og dauða.
Á Golgata mætist Guð og
mannkynið. Guð með þá af-
stöðu til mannsins, sem Jesús
lýsir með orðunum: Hversu oft
hefði ég þráð, að samansafna
yður, eins og hæna safnar ung-
um sinum undir vængjum séi’,
en þér hafið ekki viljað það.
Gegn þessum kærleika hefui’
maðurinn ris.ið, krossfest hann.
Ki’istur hafði sagt: Það sem
þér gerið einum þessara minna
minnstu bræðra, það gerið þér
mér. Þegar þjónarnir komu til
að handsama hann, gekk hann
á móti þeim og sagði: Eg er
hann, Þe.i" handtóku hann, og
hann var leiddur bundinn út í
kvöl misþyrminga. Hann gekk
í gegn um það allt og sagði ekki
eitt ámælis orð, ekki eitt mögl-
unar orð. Hann gekk þjáningar
brautina á enda, einnig gegn-
um ósigur í dauða, drakk bik-
arinn í botn. Þannig bar hann
vorar byrðar allar, allt til
dauðans, svo að í engu var á-
fátt. Það var fullkomnað.
Jesús vissi á skírdagskvöld,
þessar ráðstafanir, gera það
af ótta við, aff' þær heppnist.
Væru þeir sannfærðir um, að
þær mundu aðeins gei’a illt
verra, gætu þeir beðið átekta
hinir rólegustu og haldið að
sér höndum.
hvert leið hans lá, hvaða raunir
biðu hans. Hann víkur að því
við lærisveina sína og býr þá
undir ógnirnar, sem framundan
eru. Því eftirtektarverðara er
upphaf píslai’sögunnar. Hún
hefst með þessum oi’ðum: Þeg-
ar þeir höfðu sungið lofsöng-
inn.
Píslargangan hefst með lof-
söng, lofsyngjandi Guði gengur
Jesús út, með lofsöng í hjarta
heldur hann út til Getsemane-
stríðsins og Golgatadauðans.
Það liggja fyrir því sterkar
líkur, að vér getum enn lesið
sálmana sömu, sem þeir sungu.
Talið er að það munu hafa ver-
ið 115.—118. sálmar Dav'íðs.
Það er þess virði að fletta þeim
Upp í Biblíunni og lesa þá.
„Snöi’ur dauðans umkringja
mig, og angist Heljar mætir
mér.“ ,,Dýr er i augum Drottins
dauði dýrkenda hans.“ „Eg
l.vfti upp bikar hjálpræðisins
og ákalla nafn Drottins.“
Þessi orð hefur Jesús sungið
með lærisveiinum sínum síðustu
nóttina.
En þeir sungu einnig 118.
sálminn, og þar segir svo:
„Þetta er dagurinn, sem Drott-
inn hefur gjört, fögnum, verum
glaðir á honum.“ Og sálmurinn
hefst með þessum orðum:
,,Þakkið Drottni, því að hann er
góður, því að miskunn hans
varir að eilífu.“ Og honum lýk-
ur eftir margþætta lofgjörð í
trausti og faguri’i tilbeiðslu
með- hinum sömu orðum:
„Þakkið Drottni, því að hann er
góður, því að miskunn hans
varir að eilífu.“
Slík lofgerð er eitt aðalein-
kenni kristinnar trúar. Það má
oss ekki gleymast. Ki’istindóm-
urinn er gleðiboðskapúr, og
fögnuður fylgir trúnni. Hver
kristinn maður hefur svo margt
og mikið til að þakka Guði fyr-
ir, að það er eðlilegt, að lof-
gei’ðin búi honum i brjósti, það
er eðlilegt í safnaðarguðsþjón-
ustunni, en það er einnig eðli
legt að hver dagur lífsins auðg
ist nokkuð af gleði trúarinnar
Með lofgerð í huga eigum vér
að ganga til Guðs borðs og’
neyta heilags altarissakrament
is, og með lofgerð og fagnandi
þakklæti eigum vér að hugleiða
boðskap föstudagsins langa,'
boðskapinn um Guð, sem elsk-
aði svo heiminn, að hann gaf
Son sinn til þess að enginn
skvldi glatast, og boðskapinn
um soninn, algeran í kærleik-
anum svo að verklians var full-
komnað á krossinum, hann sem
beið ósigur og dauða á föstu-
daginn langa svo algjör í elsk-
unni, svo algjör í Guði, að ósig-
ur snei’ist í sigur, dauði í eilíft
líf, öllum til handa, sem koma
til hans. Páskahátíð, sigurhá-
tíð iífsins hátíð.
„Þakkið Drottni, því að hann
er góður, því að miskunn hans
varir að eilífu."
Barlómur Breta byggist
ekki á staireyndum.
Frá fréttaritara Vísis. —
Genf í gær.
Höfuðröksemd Breta í fisk-
veiðideilunni og sú, sem þeir
liafa beitt óspart hér á Genfar-
ráðstefnunni, að aflamagn
þeirra á Islandsmiðiun muni
mjög minnka við 12 mílna
fiskveiðilandhelgi, er ekki á
rökum reist.
í viðtali, sem eg átti við Jón
Jónsson, foi’stöðumann Fiski-
deildai’innar, skýi’ði hann frá
því, að 12 mílna fiskVeiðiland-
helgi við ísland myndi ekki hafa
veruleg áhrif á aflamagn Breta
við ísland. Eins og kunnugt er
hafa Bi’etar haldiff' því mjög
fram að undanförnu, að ef við-
urkennd yrði á alþjóðavettvangi
12 mílna fiskveiðilandhelgi
myndi það stói’t áfall fyi’ir
| fiskiðnaffinn og valda miklu at-
vinnuleysi J Fleetwood, Grims-
by og Hull. Hefir þessu verið
haldið fram í ræðum fulltrú-
anna hér á Genfarráffstefnunni,
í auglýsingum frá bi’ezkum tog-
araeigendum og sjónvarpsvið-
tölum í Bretlandi undanfarnar
i
vikur. Væi’i hið stórkostlega
efnahagslega tap full ástæða til
þess, að Islendingum bæri að
]minnsta kosti að viðui’kenna 10
ára í’étt erlendra fiskveiðiþjóða
við íslands.
Er eg ræddi um þessar full-
yrðingar Breta við Jón Jóixsson
sagffi hann að rétt væri að
Bretar yi’ðu að hætta að veiða
kola við ísland, ef 12 mílna
fiskveiðilögsaga yrði viður-
kennd þar sem allar þeirra kola-
veiðar hefðu farið fram innan
112 milna marksins.
Hiiisvegar bæri þcss að
gæta að koli hefði ekki ver-
ið nema Vz% af aflamagni
allra þjóða við ísland síðast-
Iiðin ár og væri því mjög
lítill þáttur í afkomu er-
lendra fiskimanna við ís-
lands.
Tólf mílna fiskveiðilandhelgi
myndi ekki hafa nein veruleg
áhrif á aflamagn brezkra tog-
ara við ísland, enda væri lang-
mestur hluti þess afla, sem
brezkir togarar veiða við ísland
^ utan hrygingartíma tekinn utan
ivið 12 mílna línuna. Auk kolans
myndu brezku togararnir missa
eitthvað af ungýsu, sem þeir
hefffu hingað til veitt innan 12
mílna markanna.
Barlómur þcirra um tap
það sexn þeir yrðu fyrir við
samþykki 12 mílna fiskveiði-
landhelginnar væri fyrst og
fremst byggður á áróðurs-
ástæðum en ekki fiskifræði-
legum, sagði Jón.
Jón benti einnig á það, að
Bretar hefðu aldrei komiff fram
með neinar tölur, sem sýndu
hvað aflamagn þeirra myndi
minnka, ef þeir gætu ekki leng-
ur fiskað í íslenzkri landhelgi,
heldur aðeins beitt fullyi’ðing-
um um þessi atriði. Loks benti
hann á það, að Þjóðverjar fisk-
uðu nær því jafn mikið viff' ís-
land og Bretar (aðeins 30 þús.
tonnum minna en Bretar 1956),
en þeir hefðu ekki haft uppi
slík ramakvein og teldu sig geta
tekið svipað aflamagn auðveld-
lega utan 12 milna línunnar.
Gunnar.