Vísir - 22.04.1960, Qupperneq 4

a
V ISIR
Föstudaginn 22. .ijjril 1960
Guiuifríður Jónsdéttir,
Bjöftis HstaOcmín.
Um jólaleytið í vetur varð litlar brjóstmyndir. Fyrsta:
éin elzta og virtasta listakona niyndin, sem athygli vakti var
landsins, Gunnfríður Jónsdótt- „Dreymandi drengur“. Frum-
ír, sjötug. Afmælið var haldið smíði sú var sýnd á 4 listsýn-
í kyrrþei meðai nánustu ætt- ingum erlendis, og fékk hún! ,
ágæta dóma, birtust myndir af timabih vann hun fjolda smærn
verkinu í blöðum og tímaritum. brjostmyndir.
. d. af Elmu Bnem og Sigur-
mundur biskup Arason.Var hún
þá um fimmtugsaldur og hafði
eigin vinnustofu þar sem hægt
var að starfa að stærri verkum.
Alls hefur hún unnið sjö
stærri verk, eitt þeirra „Stúlka
á heimleið" hlaut góða dóma á
erlendum samsýningum, einnig
„Fiskistúlkur“ er eg tel einna
bezt verka hennar. Á þessu
ingja og vina/
Það er aðal þeirra, sem hefj-
6st til þroska af eigin ramm-
ieik að vinna í kyrrþei og halda
hátíðisdaga án mælgi og um-
Sláttar. Láta sig minna varða
fagurmæli og skálaræður.
Þroskaferill listakonunnar
hefur verið líkur margra ann-
arra sem lögðu af stað út í
heiminn með léttan mal í byrj-
Un aldarinnar. Áratuga stríð og
hrakningar land úr landi, unz
þeim þroska var náð að sjálf-
Btætt starf gæti hafist. Kom þá
oft í góðar þarfir seiglan, hinn
góði eiginleiki þeirra sem búa
í stormasömu og köldu landi.
Fróðlegt er að líta yfir farinn
veg stúlku sem fæðist í kotbæ
i Skagafjarðardölum en hefst
svo til sjálfstæðrar listsköpun-
ar á fimmtugs aldri, og sýnir
að lokum'verk sín meðal úrvals
norrænna listamanna, á lands-
sýningu og heiðurssýningu.
Frú Gunnfríður er fædd á
jólum 1889 á Sæunnarstöðum
í Hallárdal. Móðir hennar, Hall-
dóra Einarsdóttir var fædd á
Illugastöðum í Fljótum, dóttir
Einars Andréssonar frá Bólu í
Skagafirði; hann var bæði hag-
leiksmaður og skáld. Faðirinn,
Jón Jónsson, var einnig mikill
gáfumaður, ættaður úr Skaga-
firði. Þau hjónin fluttust frá
Sæunnarstöðum að Kirkjubæ í

jóni Péturssyni á Alafossi.
Frú Gunnfríði hefur verið
sýndur margháttaður sómi op-
inberlega, myndin „Landsýn“
var sett upp við Strandarkirkju
fyrir nokkrum árum, og brjóst-
líkan íþróttakappans Sigurjóns
Péturssonar prýðir nú leikvang-
inn við Álaíosslaugina. Úr
Menningar- og minningarsjóði
kvenna var henni veittur styrk-
ur til utanferðar 1949. Fór frú
Gunnfríður þá um Norðurlönd
og heimsótti vinafólk sitt frá
námsárunum.
Úthlutunarnefnd listamanna-
launa hefur einnig veitt henni
í 10 ár vann hún aðallega styrk áður, en nú á þessu fjár-
mannamyndir. 1940 gerði lista- hagsári var hann felldur niður.
konan fyrsta stórverkið „Land- Var það mörgum að undrunar-
sýn“. Var það að nokkru fyrirlefni, að nefndin minntist þannig
atbeina Einars Benediktssonar sjötugsafmælis listakonunnar.
\ London er 10. hvert
ra éskifcstií.
Krabbamein algengasta dauða-
orsök næst hjartabilun.

skálds. Síðan fylgdu á eftir
fleiri stórar myndir, m. a. Guð-
Guðmundur Einarsson,
frá Miðdal.
MáEverkasýnlng ÞorEáks R.
HaEdorsen í Bogasalnunt.
sem málar af miklum áhuga og
virðist stefna í rétta átt. Svo
er að sjá að hann sé á góðum
vegi að losna undan áhrifum
frá öðrum, en það getur oft
verið erfitt að finna sinn eigin
tón, eitthvað persónulegt í
pokahorninu og geta látið það
koma fram í verkunum, hvort
sem þau eru tjáning á náttúr-
unni eða „náttúra með nátt-
úrunni“, eins og Kjarval orðaði
það einu sinni. Að sjálfsögðu er
hægt að benda á eitt og annað
í þessum málverkum Þorláks,
sem kalla má galla, en eg get
ekki betur séð en að neistinn sé
finnanlegur og vona, að honum
takist að glæða hann.
Felix.
„Við listamenn“ munu senni-
lega gretta sig með nokkurri
fyrirlitningu, ef þeir líta inn á
sýningu Þorláks Haldorsen í
Bogasalnum, sem þeir munu þó
Austur-Húnavatnssýslu, og þar^tæplega gera og skiptir engu
dvaldist Gunnfríður unz hún1 máli.
fór 19 ára gömul til náms í | Vissulega er málverkasýning
Kvennaskólann á Blöndósi. Þar .þess manns, sem litla þjálfun
lærði hún ýmsar hannyrðir og hefur lilotið undir handleiðslu
fatasaum, undir handleiðslu einhvers meistara, mikið og
ágætra kennara. | vafasamt fyrirtæki, einkum ef
Skólavistin á Blöndósi varð á skortir um kunnugleika á
hinni ungu námsstúlku gott hinum aðskiljanlegu knæpum
veganesti er hún hélt af stað beggja vegna Signu, þar sem
út í heiminn, því þangað beind- hin sanna list tímans á sér
ist hugur hennar til meiri lær-|fjölda bækistöðva inni á milli,
dóms og frama. í Damnörku, | til eftiröpunar og lærdóms. Þó
Svíþjóð og París stundaði hún ætti slíkt fyrirtæki ekki að
sauma, aðailega í heimahús^ geta sett myndlistarheim okkar
um. Um 10 ára skeið vann hún úr skorðum, enda er þar allt á
daglangt við saumana en stund- tjá og tundri og hefur lengi ver-
aði jafnframt listnám í frí- ið, og verður þá lítil ástæða til
stundum. Hafði hún góð kynni að taka smáum spámönnum
af ýmsum ungum listamönnum með klaufasparki, en meiri til
er síðar urðu framámenn, má að leita neistans, ef hann máske
þar til nefna sænsku hjónin leyndist einhvers staðar. Það
Ingigerði og Gunnar Thorham getur verið erfitt að
er hjálpuðu henni bæði í Stokk- landhelgi listarinnar.
hólmi og París. Þorlákur sækir viðfangsefni j um stúdenta og nauðsynlegri
Það var fyrst 1934 að frú sín til náttúrunnar og tekst oft > aðstoð þeim til handa, sem fram
Gunnfríður átti kost á að stunda vel, einkum ef hann notar|hefir komið hjá hæstvirtu Al-
listnám reglulega, innritaðist sterku litina með gætni og hef- þingi, samþykkti stúdentaráð
hjá próf. Utson Frank í danska ur veitt mótifinu nákvæma at- samhljóða eftirfarandi ályktun
listaháskólann. Reyndist pró- hygli, en þar koma fyrst og á fundi sínum 9. þ. m.;
fessorinn henni hið bezta, sem. fremst til greina fjörurnar við,
öðrum íslendingum er stund- Stokkseyri og þar í nágrenn-!
uðu nám hjá honum. J jnu> sem eru jðandi af lífi og
Mjög mikil áhrif fékk lista-j fjölbreytni, ef vel er að gáð. |
konan af ferðum um Miðjarðar-'siíkt landsJag mun ýmsum j
hafslöndin, sérstaklega Ítalíu þykja einhæft og ekki rismikið, j
og Grikkland. Gætir hins sterka en me<5 þvi að Jita á-náttúruna!
Stúdentar fagna
hækkun Lánasjóðs.
Stúdentaráð Háskóla íslands
ákveða j llefir senf vísi eftirfarandi:
| Vegna þess skilnings á hög-
rómverska stíls víða í andlits-
myndum hennar.
Eftir að frú Gunnfríður fJutt-
ist heim til íslands, urn 1930,
J>á hafði hún fyrst um sinn
Jitinn tíma til að stunda list- mótíf, sem meistararnir
sköpun. Vantaði bæði hentugt gert okkur minnisstæð.
Þúsnæði og veraldarauð. Fyrstu, Með þessum fáu línum vildi
verk hennar hér heima voru eg aðeins vekja athygli á þess-
smá í smiðum, lágmyndir og ari fyrstu sýningu ungs manns,
aðallega út um bilrúðuna veitir
hún skoðandanum aðeins lítið
brot af auðæfum sínum. Holt er
líka fyrir lítt þjálfaða lands-
lagsmálara að sniðganga þau
hafa
Um leið og Stúdentráð Há-
skóla Islands minnir á sam-
þykkt almenns stúdentafund-
ar, er haldinn var í háííða-
sal háskólans 17. febrúar síð-
astliðinn, lýsir það ánægju
sinni yfir þeirri hækkun, sem
Alþingi hefir samþykltt að
veita til Lánasjóðs stúdenta
á fjárlögum þessa árs.
Sömuleiðis fagnar stú-
dentaráð setningu laga um
Lánasjóð íslenzkra náms-
manna erlendis og því mynd-
arlega framlagi, sem Alþingi
hefir ákveðið að veita til
hans.
Samkvæmt seinustu skýrsl-
um er 10. hvert barn, sem fæð-
ist í London, óskilgetið.
Yfirborgarlæknirinn 1 Lond-
on, dr. Scott, leiðir athygli að
því, að eðlilega fæðist tiltölu-
lega fleiri börn í London en1
annars staðar í Bretlandi, þar
sem hlutfallslega séu þar miklu
fleiri mæðraefni. Óskilgetnum
börnum fjölgar þar hlutfalls-
lega sem víðar og þótt raddir
heyrist um meiri lausung en
áður, telja aðrir mjög vafa-
samt, að svo sé. Þeir segja, að
frjálsræði sé meira og hispurs-
leysi, annar hugsunarháttur en‘
áður, og léttara tekð á slíku en
áður, og léttara tekið á slíki: en
komi til greina, erfiðleikar á
því fyrir ung hjónaefni að fá
liúsnæði o. fl. — Óskilgetnum
börnum fjölgar og írýög í
Bandaríkjunum.
í ársskýrslu borgarlæknis
segir, að næst á eftir hjarta-
bilun sé krabbamein aðal dauða
orsök í London. Alis létust
rúmlega 38.000 manns, þar af
nærri 8000 úr krabbameini. —
Á undangengnum 10 árum hef-
ur dánartala úr krabbameini
verið stöðugt hækkandi og um
14% á þessu tímabili. Mest er
aukningin hjá körlum yfir 45
ára og eldri.

Hér birtast tvær myndir til viðbótar varðandi árekstur tog-
aranna Hvalfells og Ólafs Jóhannessonar. Sýnir önnur, hvernig
stefnið á Ólaíi hefur brotnað við at^an^inn. (Ljósm. Bj. Bj.)
Þannig var brúarvængurinn á Hvalfelli útlits eftir áreksturinn
ó laugardaginn.