Vísir - 22.02.1961, Blaðsíða 6

- SrlS XR
Miðvifeudaginn 22. fefcrúar 1961
WÍS13R.
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar
./ skrifstofur að Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sameinuðu þjdBirnar.
Gerðardómsfrumvarpið:
Lúivík þorir ekki aB ksnnast
við ge-rðardámsákvæðíð.
Tilgangslaust frumvarp, sagði Emil.
Þingmenn neðri deildar Finnsson. Hann kvað allt benda
ræddu áfram um gerðardóms- til að ekki væri rétt að ríg-
Enn haia liorizt tíðindi uin ódæðisverk í Kongó. Hamni- frumvarp Lúðvíks Jósefsson- binda reglur um gæðamat með
arskjöld 1 ramkvæmdastjóri skýrði írá ]>ví a lundi Öryggis- ar 0g félaga lians — í neðri lögum eins og þeim sem frum-
ráðsins í íyrradag, að sér lieíði l>orizt skejdi frá Dayal, deild Alþingis í gær. J varpið gerði ráð fyrir. Réttast
fulltrúa shnim í Kongó, }>ar sem greint væri íra ]>vi, að Fyrstur á mælendaskrá var væri að halda þeim í reglugerð,
sex fylgismenn Lumiunba heiðu verið íluttir írá Leopold- Emil Jónsson sjávarútvegsmála eins og nú tíðkast. En telji Lúð-
ville til Kasai-héraðs og líflátnir ]>ar. Lýsti Hammarskjöld ráðherra. Hann svaraði nókkr-Jvík lögfestingun réttmæta og
yfir sorg sinni yfir þessum iíðindum og viðbjóði a slíku um fyrirspurnum, sem Lúðvík eðlilega, hvers vegna flutti
ódæðisverki.
Hammarskjöld sagði ennfremur í þessu sambandi,
að þrátt fyrir allt, sem á undan væri gengið, og síðan
morðin á þessum sex mönnum, yrðu Sameinuðu þjóð-
irnar að mega beita til þess vcpnavaldi, ef þurfa þykir.
framkvæma hana. Þarna er kcmið að kjarna málsins.
Fyrir Öryggisráðinu liggja tillögur um, að Samein-
uðu þjóðunum í Kongó verði fengið aukið vald, —
Jósefsson beindi til hans fyrr hann þá ekki frumvarp um
í umræðunum á dögunum. hana á meðan hann var ráð-
! herra sjávarútvegsmála.
Ráðherrann svaraði fyrir- ^
s'purn frá Lúðvík Jósefssyni og Birgir Finnsson kvað aug-
sagði í því sambandi, að gæða- Vóst af greinargerð frv. að sátta
matið ætti að vera grundvöll-1 semjara sem oddamanni í samn-
ur undir verðflokkun fiskjar-'inganefndinni sé ætlað að leysa
ins, sem seldur er til vinnslu. hnútinn, sem ætíð hefur kom-
meðal ánnars vald til þess að binda enda á oí beldið Og Núverandi fyrirkomulag er ist á deilurnar um fiskverðið
manndrápin bar í landi, — og ættu Sameinuðu þjóð-
irnar að mega beita til þess vopnavald, ef þurfa þykir
Fram (il }>essa hcfur hlutverk Saineinuðu þjóðauna nán
engin frambúðarlausn á málefn hverju sinni sem reynt hefur
um og skipulagi gæðamatsins. verið að semja um það. Hann1
Það er sprottið af gömlu hug- á að úrskurða með atkvæði
ast verið blutverk vopnlauss lögregluþjóns, sem lielur verið mundunum um gæðaflokkun og sínu hvaða sjónarmið skuli tek-
skipað að hata hemil a vopnuðum bóíaílokkum. bram til verður óhjákvæmilega að end- in til greina, hvað skuli lagt til
]>essa hefur herafli Sameinuðu þjóðanna ekki mátt skipta urskoðast í ljósi þeirrar reynslu grundvallar fiskverðinu og þá
sér af „innanríkismálum“ í Kongó. Þarna er að linna veik- sem af þv{ fæst. Mér virðist um leið hvað verðið skuli vera.
Jeika Sameinuðu þjóðanna. Þær mega ekki haía atskipti aí sjálfsagt að láta gæðin sjálf Þetta sýndi að samninganefnd-
innanríkismálum annarra rikja. Innanríkismal eru stund- ráða verði fisksins sagði ráð- in með sáttasemjara í oddaað-
um valdníðsla, eða svívirðileg ódæðisverk. Eins og nú herrann.
standa sakir geta menn eins og Tsjombe í Katanga, eða
hinn sjálfsskipaði valdsmaður Móbútú, vaðið upp og unnið Hann gagnryndi einstök atr-
hvert óhæfuverkið af öðru. Hammarskjöld liefur þrásinnis'^f^^^S’^um gerð-
t arið frarn á, að hann féngi umboð til þess að koma á reglu
og friði í Kongó, að herafla Sameinuðu þjóðanna yrði fengið
aukið vald til að geta gegnt hlutverki sínu, en íil þessa
hefur þctta umboð ekki fcngizt.
stöðu er ekkert annað en gerð-
ardómur, sem sker úr deilu-
máli.
Lúðvík Jósefsson mótmælti
að líta bæri á ákvæðið um
samninganefndina og hlutverk
sáttasemjara s em ákvæði um
gerðardóm. Hann kvað og upp-
lýsingar Emils Jónssonar um
vertíðarlaun íslenzkra sjómanna
og Lofoten-sjómanna ekki gefa
tilefni til samanburðar. Aðstaða
hinna norsku sjómanna væri
allt önnur en hinna islenzku
stéttarbræðra þeirra.
Emil Jónsson kvaddi sér
hljóðs á nýjan teik. Kvaðst
hann telja tilgangslaust að elta
ólar við staðhæfingar og stífnis-
hjal Lúðvíks. En ráðherrann
endurtók að rétt og eðlilegt væri
að bera kjör sjómannanna sam-
an. í þessu sambandi gat hann
þess að verðuppbætur þær, sem
greiddar væru norskum sjó-
mönnum væru beinlínis ætlað-
ar til þess að halda þeim við
tekjulitlar veiðar eins og þær,
sem stundaðar eru við Lofoten.
Umræður urðu ekki mikið
lengri og náðist að ljúka þeim
fyrir lok fundartímans í gær.
Hins vegar var atkvæðagreiðslu
frestað vegna lítillar þátttöku
í atkvæðagreiðslu. Fer frum-
varpið að tíkindum til 2. um-
ræðu og sjávarútvegsnefndar.
ardómsákvæðið. I því er ekki |
ákveðið hve langur tími skal
líða frá upphafi samningavið- |
ræðna þar til sáttasemjari skal
Rodhesia —
Vion mannkynsins.
taka
og
sæti í verðlagsnefndiinni
i Framh. af 1. síðu:
og stjórn hans að veita Sir Roy
fullan stuðning.
akveða með atkvæði sinu „ ^ , , „•
, x , , .* x- I Formaður flokks Sir Roy í
hvað fiskverðið skal verða. En ,. . .
,, „ Norður-Rhodesiu hefur lvst sig
þetta er akvæði um gerðardom, „ , . , . . ...^
f", . . fylgjandi stefnu og afstoðu Sir
Ivennedy Bandaríkjaforseti lét svo um mælt á dög- t>ott flutnmgsmenn vilji ekki Roy Qg gegir ag með tinögUn-
unum, að Sameinuðu þjóðirnar væru bezta, ef ekki kannast við það. 1
eina lausnin til bess að koma á friði í Kongó og’ binda Frumvarpið í heild sinni ei
um sé grafið undan sambands-
fyrirkomulaginu og yrði hann
enda á ófremdarástandið bar Það var líka rétt, sem °Þarít að domi ráðherrans, þai Qg stjórn hang að veita Sir
Kennedy Bandaríkjaforseti sagði, að Sameinuðu þióð-
sem þau deilumál sem frum-
irnar væru mikilvægastar smáþjóðunum. Stórveldin varpinu 61 ,.ætlaö að leysa hafa i
geta varið sig, Sameinuðu þjóðirnar eru ekki til þeirra feeai veuð si°tluð- Samkomu-
vegna, heldur miklu fremur vegna smælingjanna. Og ag ie ui ^e8al ua st i ostum
i . . * , ,,,. .0 • * verstoðvum um þessi atriði.
enn ber að hafa bað í nunni, að a malbingi Samemuðu ......
, ... . „ ... , ,,, „ f i j 1 Siðan vek sjavarutvegsmala-
þjoðanna hafa alhr jafnan rett, fulttruar Islands og _
| , , , , • „ ... „ „ , . raðherra að athugasemdum
Irlands, ekki sicur en fulltruar Bandankjanna og T „. T. . . , „
„ . Luðviks Josefssonar fra fyrri
Sovetnkjanna. , , , , ,
TT , „ .t, , , , . , , . , hluta þessarra umræðu — sam-
Undantarið haia kommumstar um allan licim gert „ , *• , .
, „ , ,.. , ,. ,, ,...,, . , anburðinum a fiskverðmu her-
harða hnð að Dae HainmarskjoJd, mannnmm, sem skipar , , ,T . „ ,
, . , . „ , , „ ...,•*, I tendis og í Noregi. Taldi rað-
hinn vandasama sess íramkvæmdastiora Sameinuðu pjoð- . ,. , ,
anna. Arasir þessar eru skipulagðar og hmtnuðaðar. Það, höndunum á Lúðvik Hann
er rett, sem sagt h.efur verið, aðþessar arasir eru ekki fyrst treysti sér nú ekki lengur til
og iremst gegn Hammarskjöld personulga, heldur miklu að her
lreniur gegn embætti hans, og þar með Sameinuðu ]ijóð
unum sjálfum. Hið svívirðilega morð á Lumúml>a hcfur
Roy fullan stuðning.
Formaður flokks Sir Rov í
Norður-Rhodesiu hefur lýst yf-
ir stuðningi við hann.
ra saman fiskverðið eins
og það var heldur eins og það
i verður. Um það liggur ekkert
cinungis verið notuð sem álvlla og áfangi í hinni æðislegu ljóst fyrir ; Noregi Ráðherrann
sókn Moskvustjóniarinnar á hendur samtöknnnm. Mönn- kvaðst þvi ekki hafa nægiiegar
mn er í fersku mínni tillaga Krúsévs í fyrra um að embætti upplýsingar j höndum þegar um
J íamkvæmdastjoians viói lagt niðm, cn ]>ess í st.ið kænii framtíðarverðið væri að ræða,
]>rír íTamkvæmdastjórar, aliir með neitunarvaldi. Þar með en gagna yrði aflað.
væru Sameinuðu þjóðimar orðnar áhrifalausar með öllu.j j yþgj fyrri málflutnings
Vondandi ber Öryggisráðinu nú gæfa til að veita háttvirts þingmanns L. J. ber
Hammarskjöld og Sameinuðu bjóðunum bað úmboð og að taka fuiiyrðingum hans og
það vald, sem barf til að binda enda á skálmöldina í upplýsingum varlega.
Kongó, Sameinuðu bjóðunum einum er trúandi til að Ráðhen-ann upplýsti hins
skapa hinum hrjáðu bjóðum Kongó möguleika á vegar að meðallaun sjómanna
bjai’tari framtíð og' freLsi til bess að búa að sínu í á Lófóten-vertíð væru nokkuð
friði, — koma bar á réttarríki. Vonandi tetcst að af- mikið lægri en meðaltaun ís-
stýra því, að Sameinuðu þjóðirnar verði að velli lagð- lenzkra sjómanna á vertíð hér munandi kröfur o^ skíivr-ði fii
ar, eins og kommúnistar stefna að, því að ef það yrði, við land. hr>s,-i cr.cvT^^ttqr P'ffir* V>yí jjm
myndi úti um von mannkynsins. i Næstur tók til máls Birgir hvaða flokk er að ræða og þarf
í ræðu sinni var Sir Roy
harður og óvæginn og sagði
m. a., að ef tillögur stjórnar-
innar næðu fram að ganga
yrði stjórn Rhodesiu ekki
framar ■' ábyrgum höndum.
Umræða fer fram í neðri
málitofunni £ dag um þessi
mál og hefur McLcod ný-
lendumálaráðherra fram-
sögu.
Hann gerði nok.kra grein
fyrir þeim í gær, en ófullnægi-
andi að átiti margra þin.g-
manna. McLeod kvaðst vera
höfundur tiltagnanna en sjálfur
] forsætisráðherrann hefði veitt
sér ómetaolega aðstoð og kink-
aði MacmiUan kolli til samb.
McLeod viðurkenndi. að með ,
| tillögunum væri miðað að af- j
rískum yfirráðum, er fram hðu i
stundir. Annars or cprt ráð fvr- j
ir í tiHögumim. eð kiósendimi
verði .ckínt ; s fiokki. og m'c-
að fullnægja ströngustum skil-
yrðum hvað menntun og annað
snertir í fyrsta flokki, en
minnstar kröfur gerðar verða i
lægsta flokki Hér mun vera
um að ræða tillögur til höfuð-
breytinga en eftir að vinna að
einstökum atriðum. og virðist
margt óljóst, og þarfnast frek-
ari skýringa.
Um þessar tillögur var rætt
mikið seinustu dagana á Norð-
ur-Rhodesiuráðstefnunni, sem
fór út um þúfur svo sem kunn-
ugt er. þótt ekki væru þær birt-
ar formlega fyrr en í gær auk
hvítrar bókar urn málið.
Leiðtoga- Nm ður-Rhodesiu-
manna sem komu til London á
fundinn, bæði blakkir og hvit-
ir, eru nú á heimteið eða á för-
um. Sumir höfðu alveg snið-
gengið ráðstfenuna. En beir
víttu stefnu og afst.öðu Sir Roy
sem vill meina biökkum að fá
jafnan rétt, halda sambands-
fyrirkomulaginu og hvítum yf-
irráð’im.
Mikið verður um fundahöld
ertir komu þeirra og munu þeír
án efa rmma að s^fa menn, en
ói«a er sö®ð mikd í landinu.
Einn blöl-rku léiðtoganna sagði
í gær, pð Sir Rov hofði. komið
bannig fram. að blökkumenn
kvnnU að verða að heriast rvrir
rét.ti sínum. en reyna yrði að
hp^a frið'nn
Menn óttast að öfgamenn
mfnt. hvt+h- sr.ni svartir vp.rði
til að spilla friðinum með ófvr-
irsjáanlegum afteiðingum.